Gj. Gjevelekaj, gjithmonë i gatshëm, të shënoi një notë të re, në pentagram!
Nga: Bajram Sefaj
Bisedë e rastësishme
Gjon Gjevelekaj: Krijimtaria jonë muzikore, shpëtoi nga asgjësimi, por jo e tëra!
(Kompozitor ynë i shquar që, prej vjetësh, jeton dhe krijon, në qytetin Nicë, në jug të Francës).
Kjo bisedë (virtuale) rasti, me mikun tim dhe të gjithë atyre që adhurojë artin muzikor, Jon Gjevelekaj. lindi (u ngjiz) rastësisht. Kjo blic-bisedë, me këtë kompozitor tonin të shquar, nisi pa ndonjë qëllim të caktuar më parë. U çelë ashtu siç çelin (spontanisht e vetvetiu), lulet në stinën e pranverës, që nuk vyshkën kurrë. “Rrofsh sa malet, o i dashuri Gjon”, ishte fitili që kalli flakën e këtij kuvendimi. Ashtu, pra, siç nisin aq shpesh, bisedat midis miqsh që jeta, i ka ndarë dhunshëm dhe i bëri pikë e pesë, si “zogjtë e qyqes”, anëve të ndryshme të dynjasë.
Gjon Gjevelekaj , i vyer e modest, kur, vjeshton ditët e jetës, njësoj i syrgjynosur, në qytetin e bukur Nicë, të Mesdheut (méditerrané) të Francës, në dy-tri fjalët e mia miqësore, -“Rrofsh sa malet, o i dashuri, z. Gjon”, ai me dredh përgjigje me nota të forta mallëngjimi: “ I nderuari miku im Bajram, e mora mesazhin e dërguar dhe iu falënderoj shumë për të gjitha ato shkrime profesionale që ia keni kushtuar artit dhe kulturës shqiptare dhe asaj botërore. Kemi kaluar shumë kohë së bashku në Prishtinë, në festivalin e filmit në Pulë, në festivalin e njohur të filmit, në Cannes dhe… Më vjen shumë mirë që ndajmë të njëjtat vlera, shqetësime dhe brenga tona, për rrezikun e humbjes së pa kthim, të frytit të punës dhe përpjekjeve tona, vetëmohuese pesëdhjetë vjeçare, të krijimtarisë muzikore. Krimi serb, mbi kulturën artin shqiptar në përgjithësi, iu kanos edhe zhdukjes totale të NOTOTEKËS MUZIKORE, “arkës” (thënë figurshëm) të Prodhimit muzikor të TVP-së. Mirëpo, në saje të punës së zellshme, këmbëngulëse, profesionale sa edhe të rëndësisë e kombëtare, punonjësit e vyeshëm të Radio Kosovës, arritën ta shpëtojnë, ruajnë dhe profesionalisht e mirë të trajtojnë, këtë audio material.. Një pjesë të madhe e këtij materiale arkivor, tanimë është digjitalizuar dhe, shpresoj, dëshiroj shumë, të bëhet edhe të finalizohet digjitalizimi komplet i gjithë krijimtarisë të Prodhimit Muzikor të TV Prishtinës, e cila gjë, edhe si popull e komb, do të na bënte të krenohemi, para botës. Duke përfshirë këtu edhe veprimtarinë e të gjithë ansambleve tona shembullore, te angazhuar në këtë prodhimtari. Në emër të gjithë kompozitorëve shqiptarë të Kosovës, u shprehi falënderimet e mia, drejtuar punonjësve të Radio Kosovës. Falë incizimeve të huazuara nga ana e kësaj radioje, kemi arritur që, një pjesë të konsiderueshme (të madhe), të krijimtarisë muzikore ta rishkruajmë, dhe, në këtë mënyrë, të lëmë gjurmë modeste në krijimtarinë muzikore botërore, thënë me kusht. Shqetësimet e mia dhe kolegëve të mi është shuarja e Prodhimtarinë Muzikore të RTV Prishtinës. Një brengë e madhe mbetët mbyllja e Shoqatës së kompozitorëve të Kosovës, e cila nuk iu nënshtruar apetiteve shumë vjeçare të Serbisë, të fuzionohet dhe asimilohet. Lokalet e Shoqatës së kompozitorëve të Kosovës, regjimi i egër serb, i shndërroi në restorant! – Bashkë me z. Menan KISERI, kompozitor, instrumentist dhe njohës i mirë i informatikës muzikore, përpos HIMNIIT TË JETËS, bazuar në tekstin e Nënës Tereze, jemi duke punuar në një projekt madhor, “Imazhe zanore (sonore) nga Shqipëria”. Pra, i nderuari miku im Bajram, tani ne kompozitorët, kemi një privilegj të madh, të veçantë që, veprat tona të dëgjohen dhe të korrigjohen, më parë se të vijnë deri të realizimi final, me kor e orkestër. Pas dy vjetësh në Paris, specializimit në muzikën simfonike dhe muzikën e filmit, tri vjetësh në qytetin Bordo, specializimit në lënin e muzikës elektro-akustike, dhe nëntë muajsh specializimi të regjisë, puna te Opera e Nicës, mund të them se, para meje shfaqet një obligim tjetër: rrugëtim i madh, për një sukses sado të vogël. Në kohën e sotme, kompozitori duhet, medoemos, të ketë njohuri shumë të madhe nga informatika muzikore, instrumenti i pianos, kompozimi, orkestrimi, analizat muzikore, harmonia dhe zënia e të dëgjuarit të shumë veprave muzikore, në mënyrë që, çdo herë e, në çdo rrethanë, vital e në shërbim të artit. Dëshiroj shumë që, arti dhe kultura të këtë me shumë asete, të rëndësishëm në Kosovë. Të na ndihmojnë të gjithëve që të kontribuojmë dhe të pasurojmë kulturën tonë me vepra madhore artistike. Shumë të fala i nderuari miku im Bajram, si dhe të gjithë tjerëve që kanë kontribuar dhe kontribuojnë në pasurinë intelektuale dhe mirëqenies së të gjithëve. Me nderime Gjon Gjevelekaj”.
*
Gjersa miku im Gjon, rrëfente, nga larg, gjithnjë përmes fscebok-ut, mu kujtua se, ky kompozitor i shquar, sa herë që takoheshim, kurdo e kudo qoftë, kurrë nuk harronte (kalonte), pa përmendur (ripërtërirë), çështjen e një demi të madh që i është bërë trashëgimisë sonë muzikore, e jo vetëm asaj: humbjes a asgjësimit të qëllimshëm, i një fondi apo arkivi të rëndësishëm… Se për çka ishte fjala, saktësisht (au juste), nga ana kompozitorit tonë (tani niçean!), marrim lajm të mirë, shpjegim përimtues e sqarues, lidhur me këtë problem “misterioz” që, me gjasë, atëbotë, nuk ishte i vogël dhe se, do të kishte pasoja të pandreqshme, të thella e të parikuperueshme, për muzikën, por jo vetëm, por edhe, për artin tonë, kulturën dhe pasurinë shpirtërore shqiptare, në përgjithësi, sikur në finale, gjithçka të mos përfundonte mirë e mbarë. Ashtu si njofton, kompozitor ynë, në këtë komunikim facebook- ian!
*
Gjentil, i dashur dhe i kujdesëm, siç është ghthmonë, kompozitori Gjon Gjevelekaj, bashkë me këtë pusullë: “I nderuari miku im, po iu dërgoi këtë artikull që iu falënderoi shumë për mesazhin e dërguar të gjithë neve”, ma trazon kujtesëndhe ma terheq verejtje ese, atë ditë sot,s’e kam hetuar se emri im, për aq, paska qenë Bajam e jo Bajram!
Fjalën e ka, facebook u: Gjon Gjevelekaj është autor i njohur këngësh. Mbaroi shkollën e mesme muzikore në Prizren (1966–70), vazhdoi studimet për teori dhe pedagogji muzikore në Akademinë e Muzikës në Zagreb (1972). Ai gjithashtu kaloi studime të larta për dirigjim dhe kompozim në Akademinë e Muzikës në Sarajevë (1972–6). Diplomoi në temën Josip Magdic (1981). Filloi studimet pasuniversitare për kompozicion në Francë (në Paris, më 1982/83), të cilat më pas i vazhdoi në Shkup nën udhëheqjen e Toma Prosev (1986–7). Pas përfundimit të studimeve, Gjevelekaj filloi të punojë si mësues në një shkollë fillore të Sarajevë (1972–6) dhe, më vonë në shkollën e mesme të muzikës në Prizren (1976–7). Ishte drejtor i orkestrës simfonike në Radio Televizionin e Prishtinës. Në vitin 2002 filloi të jepte mësim në Konservatorin e Muzikës në Grasse, Francë. Punimet e tij janë interpretuar në të gjitha viset e ish -Jugosllavisë dhe më gjerë, dhe kanë marrë disa çmime. Vendbanimi i tij në Francë ia mundësojnë njohjen e stileve që zhvillohen në Evropë, ku veprat e tij kanë ndikimin në muzikën moderne, bashkëkohore të Evropës Perëndimore.
