Bruksel, 7 dhjetor 2021
I nderuar Zëvendës President i Komisionit Evropian, Përfaqësues i Lartë, z. Josep Borrell,
I nderuar Komisioner, z. Oliver Varhelyi,
Zonja e zotërinj,
Të nderuar miq,
Në këtë ditë, dy dekada më parë, u lirova nga burgu i Nishit në Serbi. Isha arrestuar më 27 prill 1999 në Kosovë, vetëm 34 ditë pas fillimit të bombardimeve të NATO-s ndaj Serbisë dhe caqeve të saj ushtarake e paraushtarake për ta ndalur gjenocidin në Kosovë.
Njëzet vjet më vonë, shumë gjëra kanë ndryshuar në botë, por ende e gjejmë veten, dhe unë e gjej veten, duke luftuar për të njëjtat kauza dhe duke u përballur me kërcënime jo aq të ndryshme. Kauza e një Kosove sovrane dhe të pavarur, e cila tani është një realitet i njohur nga shumë dhe i mohuar nga pak, dhe kërcënimi në rritje nga fqinji agresiv.
E nuk ka vend më të mirë se në këtë shtëpi të Evropës dhe në këtë familje të madhe evropianësh që t’i ndaj këto kujtime dhe të bëj thirrje për më shumë zgjim ndërsa ne së bashku përballemi me një kërcënim në rritje të autokratëve që po rriten gjithnjë e më shumë.
Të nderuar të pranishëm,
Qeveria e Republikës së Kosovës mirëpret mbledhjen e katërt të Këshillit të Stabilizim-Asociimit ndërmjet Bashkimit Evropian dhe Republikës së Kosovës. Megjithatë, kjo është mbledhja e parë e qeverisë sonë të re në këtë format.
Kjo mbledhje është një piketë e rëndësishme në zbatimin e Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit, veçanërisht në funksion të nisjes së fazës së dytë të zbatimit të prioriteteve politike në kuadër të Agjendës së Reformave Evropiane (ERA). Tashmë kemi miratuar planin e ri të ERA II me prioritete që vijnë nga MSA-ja më 4 tetor 2021, të cilin jemi zotuar ta zbatojmë me prioritet të lartë.
Për ne, MSA-ja është një marrëveshje e rëndësishme ndërkombëtare. Kosova deri më tani ka treguar përkushtim dhe përpjekje në të gjithë spektrin e gjerë të reformave dhe nga të gjithë aktorët në përmbushjen e obligimeve që dalin nga MSA-ja. Prandaj, besojmë se ka ardhur koha që Kosova dhe Bashkimi Evropian t’i përshpejtojnë përpjekjet e përbashkëta për trajtimin e çështjeve më komplekse që kanë qenë pengesa në rrugëtimin tonë drejt fazës së ardhshme të procesit të integrimit në BE.
Tani, më shumë se kurrë, kemi stabilitet politik, institucione të konsoliduara dhe vullnet të jashtëzakonshëm për ta bërë këtë, duke e bërë këtë, më shumë se një synim ideal, një objektiv realist. Për këtë qëllim, ne e konsiderojmë kritike për perspektivën e anëtarësimit në BE që dialogu politik, siç kërkohet në Titullin II të MSA-së, të jetë zyrtarisht i vendosur dhe plotësisht funksional në të gjitha sferat.
Kosova është e përgatitur të angazhohet plotësisht në këtë fushë të reformave, si në aspektin politik ashtu edhe në aspektin e strukturës dhe kapaciteteve institucionale. Për më tepër, në përputhje me reformat e brendshme dhe në përmbushje të perspektivës së premtuar të BE-së, Kosova synon të aplikojë për anëtarësim vitin e ardhshëm.
Ritheksojmë bindjen e fortë të popullit të Kosovës se e ardhmja e vendit tonë është brenda Bashkimit Evropian. Ekziston një mbështetje e fortë publike për integrimin në BE në mesin e qytetarëve dhe të gjithë aktorëve politikë në Kosovë, si dhe respektimin e vlerave të BE-së dhe gatishmërinë për t’i nisur reformat që e sjellin Kosovën gjithnjë e më afër anëtarësimit të plotë në Bashkimin Evropian. Evropa është kontinenti ynë dhe BE-ja është fati ynë.
Besojmë se kushtet e BE-së duhet të jenë të drejta dhe të lidhura me progresin real dhe të na motivojnë të gjithëve që ta sjellim rrugën e Kosovës drejt BE-së më afër qytetarëve dhe ta bëjmë anëtarësimin më realist dhe më të qëndrueshëm.
Dështimi i BE-së për ta realizuar premtimin pas përmbushjes së kushteve dëmton besimin në reforma dhe krijon një ndjenjë padrejtësie që minon besimin në BE-në. Pra, është e rëndësishme që vazhdimi i besimit në mesin e qytetarëve t’i shfaqë përfitimet e të qenit pjesë e BE-së me veprime konkrete duke filluar nga liberalizimi i vizave, duke qenë se besimi është shumë i nevojshëm në çdo vend që dëshiron të nisë rrugëtimin e vështirë të anëtarësimit në BE. Janë bërë 3 vjet, 4 muaj e 3 javë që nga rekomandimi për herë të dytë i Komisionit Evropian për heqjen e regjimit të vizave për qytetarët e Kosovës.
Përveç shqetësimeve të shkaktuara nga pandemia COVID-19, për Kosovën dhe qytetarët e saj ky ka qenë një vit i jashtëzakonshëm. Ne mbajtëm dy palë zgjedhje demokratike të cilat ishin të organizuara mirë dhe shfaqën ngjyrat e vërteta të demokracisë. Zgjedhjet kombëtare prodhuan një shumicë të re në parlament dhe sollën legjitimitet dhe stabilitet në institucionet tona.
Qeveria e re përbëhet nga persona të arsimuar mirë, me integritet të lartë dhe të orientuar drejt reformave, të cilët janë të etur për të shtyrë përpara suksesin. Si rezultat, kemi parë progres në të gjitha sferat. Pas një tkurrjeje prej 3.1% në vitin 2020, siç raportohet nga Banka Botërore, tani po përjetojmë një rritje të jashtëzakonshme ekonomike. Eksportet tona janë rritur për 66%, të hyrat tona janë rritur për 30% dhe kemi shtuar rreth 10 mijë vende të reja pune në ekonomi.
Gjithashtu jemi duke udhëhequr në Ballkanin Perëndimor me mesataren më të lartë të qytetarëve të vaksinuar, mbi 1.6 milionë doza të administruara, dhe me më së paku raste të reja me COVID-19.
Siç e kemi thënë shumë herë, për ne BE-ja fillon nga brenda, sepse reformat që nevojiten për t’u anëtarësuar në BE janë gjithashtu reforma që kërkohen nga qytetarët tanë për ta përmirësuar jetën e tyre.
Fatkeqësisht, kjo nuk mund të thuhet për rajonin ku autokracia po rritet dhe bashkë me të edhe agresioni ndaj fqinjëve, një sjellje që duhet dënuar dhe shpresojmë që BE-ja të dërgojë mesazhin e saj të qartë duke mos lejuar avancimin në procesin e anëtarësimit për këdo që guxon të angazhohet në aktivitete të tilla armiqësore. Nuk bën të ketë fonde evropiane pa vlera evropiane.
Gjithashtu ndjejmë keqardhje që katër marrëveshjet në kuadër të Procesit të Berlinit dhe Tregut të Përbashkët Rajonal nuk u materializuan për shkak të kërkesave të paarsyeshme që synonin ta bllokonin këtë nismë. Jemi plotësisht të përkushtuar për integrimin rajonal dhe besojmë se është koha e fundit që t’i trajtojmë mangësitë në këtë fushë duke shqyrtuar një bazë të re që zgjidh mosmarrëveshjet për terminologjinë, parasheh mekanizma të pavarur për monitorimin dhe zbatimin e marrëveshjeve të reja dhe na afron drejt BE-së.
Ne kemi propozuar tashmë SEFTA-n (Southeast European Free Trade Agreement), e modeluar sipas EFTA-EEA, si një marrëveshje e cila trajton të gjitha çështjet e mësipërme dhe hap dyert për progres.
Ju falemnderit.
