Raif Gashi, shkrimtar, Prishtinë
Një analizë, ndashta pa analizim të pëlqyer por tejet evident në përditëshmërinë kombëtare, për disa vlersime në letërsi që vijnë, sa të pasakta aq më shumë neveritëse.
Të dëgjoshë duke thënë për një “poet-e” nga Kosova në Shqipëri, apo nga Shqipëria në Kosovë, se ky apo kjo poet-e është mbret-resh e poezisë, më qonë me vjell.
Nuk e di këta far vlerësuesish a lexojnë ndonjë libër ndonjëherë, apo vlersojnë vetëm nga pamja e poetit-es.
Neveritëse dhe skajmërisht është turp të quhet pavlera vlerë. Kjo po ndodh vetë te në shoqërinë shiptare.
Deri kur shtrohet pyetja do kënaqim të tjerët me gënjeshtra e veten e mbushim mashtrim duke thënë ja unë po i bëjë vlersim kritik këtij e atij ‘ poet-es”me vlera të larat, e që në realitet nuk ka asgjë të përbashkët me poezinë dhe poetikën, aq më pak me pjesët tjera të letërsisë.
Kështu nuk ngritet cilsia e letësisë, pra me të pa verteta, me mosdije, e më e keqja është se kaherë edhe paraja është bë cilësuese dhe vlerësuese e poetikës dhe letësisë në përgjithësi.
Këtu nuk është fjala për studiusit e mirëfillt të letësisë që mjerisht, e fatkeqësisht janë shumë pak.
Edhe përkundër cilësisë së tyre, ata nuk ftohën thua se askund në asnjë vend vlerësues.
Nuk mund të jetë vlerësues i asgjëje një politikan, e aq më pak për poetikën dhe letërsinë.
“Politikanët po të kishin lexuar nuk do të ishin bë politikan”.
E keqe tjetër janë daljet e librit pa kurrfar korrekture, lekturimi gjuhësor, e pjesës dermuese të librave u mungon redaktimi i mirëfillt dhe i drejt profesional, sepse këtu flet, korigjon, lekturon dhe redakton vetëm paraja.
Përkthim joprofesional i “poetikës”, nga ata që nuk duhet të ishin aty, por paraja këtu përseri është përkthyesja kryesore. Afrimi i poetikës dhe kulturës së një shoqërie në një shoqëri tjeter, përpos gjuhës duhët të ketë vlera të larta letrare.
Shoqërisë tjetër duhët të i afrohën vlerat e jo kermat, ato vlera duhët të zgjidhën nga grupe studiusish me vlera të larta të lëmisë gjegjëse, e jo nëpër mes ketyre sharllatanëve komercial t’ua afrojmë kërdinë poetike tjeterkujt, një pasqyrim jo të drejt, pra.
Pra, shqiptarët me këto sjellje po e gënjejnë botën me vlerat shqiptare, duke ju afruar llomin e letrave shqipe, edhe ashtu kur i shtohen pëkthimet skandaloze, kjo merr emerimin e krimit dhe kalon në vepër kriminale që duhët të i thuhet stop me ligj shtetror, një herë e përgjithmon.
Më ka ra të dëgjoj dhe të njoh shumë “poet-e” që besoj as alfabetin mirë nuk e dinë e le më të shkruajnë, për ndonjë maje letërsie, çfar kanë dëshirë të i cilësojnë të tjerët.
U bë autoudha për Shqipëri dhe turrë në takime, edhe ata për te ne në Kosovë, ftuar e paftuar, picillua e cullakue e drejt nëpër “revista letrare”, e takime të poetikës, thuase pa asnjë vlerë të letërsisë.
Për fund nëse nuk keni muzë poetike, nëse nuk keni shpirt poetik, nëse nuk jeni të lindur me gjenin e poetit-es mos i hyni kësaj zeje se le më që u bënët horë ju, por e bënët horë edhe letërsinë shqipe dhe në përgjithësi shkrimin si gjini e të bukurës.
Edhe ju që po ju bëni lavdin të keqes mosni se njësoj jeni mëkatar, pa marr parasysh sa e trashin xhepin apo …
Letërsia do vetëm lexim dhe shpirt të lindur për shkrim.
Shkruar nga Raif Gashi
Prishtinë, datë 19 dhjetor 2018
