Sergei Supinsky / AFP / Getty
IDE
Ne jemi ende duke parë një sërë mundësish, duke përfshirë de-përshkallëzimin dhe një konflikt të fuqive të mëdha.
Nga Derek Thompson, The Atlantic, 27 shkurt 2022 – Përktheu Arben Çokaj
Rreth autorit: Derek Thompson është një shkrimtar i stafit në The Atlantic dhe autor i buletinit Work in Progress. Ai është gjithashtu autor i Hit Makers dhe pritësi i podcast-it në anglisht të thjeshtë.
Pushtimi i Ukrainës nga Vladimir Putin tashmë ka çuar në një krizë – jo vetëm për Ukrainën, por edhe për Kremlinin. Ndërsa trupat ruse kanë avancuar drejt Kievit, Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara janë përgjigjur me ndëshkime dramatike financiare, që mund të ngrijnë thellë ekonominë ruse dhe të çojnë inflacionin në një spirale në rritje.
Tani ka pesë mënyra se si mund të përfundojë agresioni në Ukrainë, sipas Paul Poast, një profesor i politikës së jashtme dhe luftës në Universitetin e Çikagos. Ato janë: një moçal ose një tërheqje katastrofike për Rusinë; ndryshimi i dhunshëm i regjimit në Kiev; pushtimi i plotë i Ukrainës; fillimi i një perandorie të re ruse; ose një pengesë kaotike në diçka si Lufta e Tretë Botërore.
Në një intervistë për podkastin tim në anglishte e thjeshtë, Poast diskutoi në thellësi këto pesë skenarë, faktorët kryesorë që do të formojnë rezultatin e kësaj krize, përgjigjen e administratës Biden ndaj Putinit, pse ai mendon se ky pushtim të kujton sulmet e Japonisë në Pearl Harbor. dhe gjërat më të rëndësishme për t’u kujdesur në javën e ardhshme. Ky është një transkript i redaktuar dhe i shkurtuar i bisedës sonë.
Derek Thompson: Le të fillojmë me skenarin që supozon sasinë më të vogël të suksesit për Rusinë, dhe më pas do të ndërtojmë drejt skenarëve që supozojnë plane më ambicioze dhe potencialisht më katastrofike për Rusinë në Evropë. Skenari 1 është që lufta e Rusisë shpejt kthehet në një moçal. Tashmë ka protesta në të gjithë vendin. Rusët e famshëm janë shprehur kundër luftës. Tregu i aksioneve të Rusisë ka rënë. Monedha e Rusisë ka rënë në krater dhe dhimbja mund të fillojë vetëm nëse sanksionet godasin oligarkët dhe bizneset. Më tregoni se çfarë e shihni si të besueshme dhe të pabesueshme për një skenar, në të cilin Rusia e rivlerëson këtë pushtim dhe i zvogëlon në mënyrë dramatike ambiciet e saj.
Paul Poast: Ky është me të vërtetë një skenar që shumë analistë e kanë parashikuar, pikërisht për shkak të asaj që thatë. Duke parë Luftën e Irakut, përvojën e SHBA-së me Afganistanin dhe – le të jemi të sinqertë, mund të shkojmë më tej – përvojën sovjetike me Afganistanin, të gjithë këta janë skenarë, që ne i quajmë një moçal, një rrëmujë. Ka rezistencë. Forcat ushtarake janë bllokuar. Dhe me të vërtetë, për të gjitha arsyet që sapo shpalosët, kjo duket si një ide e keqe në pamje të pasme. A është kjo e besueshme dhe çfarë do të bënte Rusia, nëse kjo do të ndodhte? Po, kjo është shumë e besueshme. Siç thatë, tashmë ka shumë rezistencë. Ukrainasit po luftojnë për vendin e tyre. Ndoshta janë më të motivuar. Ata kanë më shumë moral se trupat ruse. Të gjithë këta do të ishin kontribues, për ta bërë këtë shumë të vështirë për Rusinë.
Gjëja kryesore është se si do të përgjigjet Putin? Kjo mund ta çojë Rusinë të zvogëlohet, ndoshta edhe të kuptojë se kjo ishte një ide e keqe, ndoshta duke shkuar deri në fund nga vendi ose të paktën duke u kthyer në provincat lindore. Por gjithashtu, kjo mund të bëjë, që Rusia të sulmojë më tej.
Thompson: Skenari 2 është “ndryshim regjimi i imponuar nga jashtë”.
Poast: Në këtë skenar, objektivi është thjesht heqja e qeverisë ekzistuese në Ukrainë dhe vendosja e një qeverie miqësore me Rusinë. Rusia do ta kthente Ukrainën në atë që ka aktualisht me Bjellorusinë. Ata do të rrëzonin qeverinë ekzistuese, me Volodymyr Zelensky të rrëzuar ose në mërgim, dhe do të instalonin një qeveri miqësore.
Thompson: Skenari 3 ju e quani “vdekje shtetërore”. Çfarë është vdekja shtetërore dhe si përfaqëson ajo një nivel përtej ndryshimit të regjimit?
Poast: Vdekja e shtetit është një frazë që e kam huazuar nga puna e Tanisha Fazal, një profesore [e specializuar në] marrëdhëniet ndërkombëtare në Universitetin e Minesotës. Vdekja shtetërore është kur një shtet nuk ekziston më, sepse aneksohet ose pushtohet, dhe ai pushon së qeni i pavarur. Kjo do të thotë se objektivi i Rusisë nuk është vetëm të vendosë një qeveri të re, si në skenarët 1 dhe 2, por të marrë në fakt të gjithë vendin dhe ta bëjë Ukrainën pjesë të Rusisë. Kjo është pikërisht ajo që bëri Rusia me Krimenë.
Thompson: Bazuar ekskluzivisht në retorikën e deritanishme të Putinit, a flet ai për këtë pushtim më shumë për ndryshimin e regjimit apo vdekjen e shtetit?
Poast: Nëse vërtet i shikoni me kujdes fjalët e tij – dhe, të jem i sinqertë, nuk mendoj se duhet t’i shikoni me kujdes fjalët e tij – kjo nënkupton shumë se ai po mendon ta bëjë Ukrainën pjesë të Rusisë, siç ka bërë kjo dëshirë për të rikrijuar këtë Bashkimi Sovjetik dhe një perandori të re ruse.
Thompson: Kjo na çon në skenarin 4. Kjo është ajo që ju e quani “tejkalim perandorak”.
Poast: Nëse e merrni seriozisht atë që thotë Putini në fjalimet e tij, me këtë dëshirë për të rikrijuar perandorinë ruse, kjo nuk duhet të përfundojë me Ukrainën. Ka shtete të tjera, ish-republika sovjetike si Moldavia, Bjellorusia dhe Gjeorgjia—një vend që Rusia pushtoi në vitin 2008. Këto vende janë shtete të pavarura që dikur ishin pjesë ose e Bashkimit Sovjetik ose e Perandorisë Ruse. Pra, ky skenar tjetër parashikon, që objektivi i Putinit është të fillojë vetëm me Ukrainën. Dhe sapo ai të pushtojë me sukses Ukrainën, hapi tjetër është të shkojë më tej dhe t’i sjellë këto ish-republika të tjera sovjetike në Rusi dhe të rikrijojë me të vërtetë perandorinë ruse.
Arsyeja pse kjo quhet “tejkalim perandorak” është sepse një gjë e zakonshme që ndodh me shumë përpjekje perandorie është se ju e teproni veten dhe krijoni një entitet të paqeverisshëm. Ky është rreziku që paraqet ky skenar, e lëre më sfidën për të pasur sukses të mjaftueshëm ushtarak për të arritur pushtimin.
Thompson: Pra, në afat të shkurtër, ky skenar supozon sukses të jashtëzakonshëm rus në pushtimin e vendit të Ukrainës dhe në thelb drejtimin e vendit si një zgjatim i perandorisë ruse. Por kjo nënkupton gjithashtu se ky sukses inkurajon Putinin të lëvizë në lindje dhe në jug të Ukrainës në vende si Moldavia dhe Gjeorgjia, dhe këto pushtime të mëtejshme krijojnë dhimbjet e tyre të mëdha të kokës për një perandori të zgjeruar ruse. Kjo na çon në skenarin e fundit që ju parashikoni, i cili shpresoj se është jashtëzakonisht i pamundur. Ky është skenari i luftës së pushtetit të madh.
Poast: Në të gjithë skenarët e tjerë, bëhet fjalë për sulmin e Rusisë ndaj shteteve më të vogla, që dikur ishin pjesë e Bashkimit Sovjetik, por jo pjesë e NATO-s. Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut është një aleancë e shumë vendeve të Evropës Perëndimore, vendeve të Evropës Lindore dhe Shteteve të Bashkuara, dhe përfshin vendet baltike të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë, të cilat ishin shumë të rëndësishme për sferën sovjetike gjatë Luftës së Ftohtë. Ky skenar përfundimtar parashikon që Rusia, dhe veçanërisht Putin, të vendosin të shkojnë më tej nga Ukraina në këto vende të NATO-s.
Ai mund ta bënte këtë për shumë arsye. Ai mund të dëshironte të rindërtonte perandorinë. Ai mund të jetë tepër i sigurt nga suksesi në Ukrainë. Ndoshta ai mendon se vendosmëria e Perëndimit nuk është shumë e madhe. Por nëse kjo ndodh, nëse ai sulmon një vend të NATO-s, kjo shkakton nenin 5, i cili është një klauzolë e mbrojtjes reciproke, që thotë se një sulm ndaj njërit është një sulm ndaj të gjithëve. Nëse kjo ndodh, atëherë vendet e tjera të NATO-s do të dalin në mbrojtje të atij vendi të NATO-s, dhe kjo përfundon me një luftë midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë.
Thompson: Çfarë po shihni në terren deri tani, që e bën ndonjë nga skenarët më të mundshëm?
Poast: Jemi ende shumë herët. Por një gjë që më ka prekur menjëherë është numri i viktimave nga pala ruse. Nëse shifrat janë të sakta, tashmë ka pasur disa mijëra viktima, me nivele të ngjashme në anën ukrainase. Për ta vënë këtë në perspektivë, në shumicën e luftërave që kemi studiuar, ju shihni rreth 50 vdekje në fushëbetejë në ditë. Të kesh një luftë me mbi 1000 viktima, tregon se sa intensive janë luftimet. Kjo është një luftë jashtëzakonisht intensive. Mendoj se ky intensitet është edhe një funksion i shpejtësisë dhe shkallës me të cilën Rusia e ka kryer fushatën e saj. Por gjithashtu tregon për rezistencën dhe do të ketë rezistencë në rritje nga Ukraina. Është absolutisht shkatërruese ajo që ne po shohim.
Unë do t’ju tregoj se si kanë evoluar pritshmëritë e mia për këtë konflikt. Jam shumë i njohur për të thënë se mendoja se Putini do të pushtonte. Por mendova se ky do të ishte një pushtim i kufizuar. Mendova se ai do të merrte pjesë të vogla territori në Ukrainën lindore. Më duhej të përditësoja javën e kaluar, pasi dëgjova retorikën e tij, pashë këtë mobilizim të madh dhe kuptova se ky do të ishte një pushtim i madh.
Duke pasur parasysh përmasat dhe shkallën e këtij pushtimi, së bashku me retorikën, unë me të vërtetë mendoj se objektivi i tij është një formë aneksimi, ose pushtimi i plotë i Ukrainës. Ky është skenari që ai po kërkon më shumë tani. Kur e kombinoj këtë me një analizë të lehtësisë operacionale të Rusisë, mendoj se gjëja më e arsyeshme që mund të presim tani është ndryshimi i regjimit në Kiev.
Thompson: Më tregoni se çfarë kërkoni në javën e ardhshme për të përcaktuar rezultatin më të mundshëm të kësaj krize.
Poast: Dy gjëra. Së pari, si po shkon fushata aktuale ushtarake? A duket se Rusia po arrin sukses të shpejtë? Kjo do të na tregojë nëse pushtimi i plotë është ende i mundshëm. Dhe së dyti, shikoni Poloninë. Unë me të vërtetë mendoj se Polonia mund të jetë pika e ndezjes. Si duket situata e refugjatëve në Poloni? Çfarë thotë Rusia për refugjatët? A ka ndonjë aluzion nëse Rusia po planifikon ndonjë lloj lëvizjeje kundër Polonisë? Çdo gjë në këto linja do të na sillte më pranë skenarit të makthit të luftës kundër NATO-s.
Thompson: Ne krijuam një pemë vendimi shumë lineare – nëse Putin arrin deri këtu, është Skenari 2; nëse arrin kaq larg, është skenari 4 – por a ka ndonjë mënyrë që pema të ngatërrohet pak? Aty ku, për shembull, Putini dështon dhe kjo luftë shihet si një siklet i madh dhe si një fatkeqësi ekonomike për Putinin, por për shkak të atij dështimi dhe për shkak të atij sikleti, kjo e bën atë të godasë në një mënyrë tjetër që ne nuk jemi duke e parashikuar aktualisht?
Poast: Ajo që e bën këtë një skenar shumë të frikshëm – ajo që e bën një luftë midis fuqive të mëdha më të mundshme sesa ka qenë në 80 vjet – është se Putini në një moment mund të ndihet sikur shpina e tij është pas murit dhe ai nuk ka mundësi të tjera, kështu që ai përplaset i dëshpëruar. Në disiplinën tonë, ne e quajmë këtë “bixhoz për ringjallje“. Jeni të shqetësuar se do të rrëzoheni dhe mënyra e vetme për të shpëtuar veten është të bëni një lojë me rrezik të lartë. Otto von Bismarck në shekullin e 19-të e quajti atë “vetëvrasje nga frika e vdekjes“.
Ekziston një analogji e dobishme me Pearl Harbor. Në fund të viteve 1930, Japonia kishte pushtuar Mançurinë dhe ishte përfshirë në një luftë me Kinën. Dhe SHBA, e cila po mbështette Kinën në atë kohë, vendosi një embargo nafte ndaj Japonisë. Ne shtrydhëm qeverinë japoneze derisa ata kuptuan se kishin mbetur vetëm rreth një vit e gjysmë burime. Ata ishin të dëshpëruar për të ndaluar embargon e naftës. Pra, ata morën bixhozin e Pearl Harbor dhe e paguan me një luftë të kushtueshme në Paqësor. Mendoj se duhet të shqyrtojmë një pyetje: nëse ushtrojmë presion të ngjashëm ekonomik ndaj Rusisë, a mund të merrte Putin një vendim të ngjashëm me atë, që bëri Japonia në 1941?
Thompson: Kjo është një dilemë e vërtetë, sepse qeveria e SHBA-së nuk dëshiron të jetë në pozitën, ku ne e lëmë Ukrainën të vuajë dhe të shikojmë mijëra njerëz të vdesin vetëm sepse ne jemi trembur të mendojmë, se zemërimi i Putinit mund të shkaktojë një tjetër Pearl Harbor. Kjo duket monstruoze dhe çnjerëzore, dhe megjithatë unë e kuptoj plotësisht llogaritjen që po përshkruani. Pra, çfarë duhet të bëjë Presidenti Joe Biden?
Poast: Mendoj se administrata e Biden po merr vendimin e duhur. Unë mendoj se ata duhet të bëjnë më shumë për të mobilizuar forcat në Poloni, në shtetet baltike, për të vendosur atë, që ne do ta quanim një forcë e tërthortë për të dekurajuar Putinin nga pushtimet e mëtejshme. Por ne po përballemi me të gjitha opsionet e këqija. Objektivi është të zgjedhësh opsionin më pak të keq.
