Si një instrument ngacmimi, gjykatat gjyqësore të Iranit kanë qenë jashtëzakonisht të zëna me urdhrat e ekzekutimit duke kryer 26 ekzekutime në harkun kohor të vetëm dhjetë ditëve. Sipas raportimeve, të paktën 26 persona, përfshirë dy gra, u ekzekutuan nga 17 deri më 27 maj në 11 provinca iraniane. Shtatë nga burrat e ekzekutuar ishin qytetarë Baluçi – një pakicë etnike që përbën pesë përqind të popullsisë – dhe u dënuan me vdekje për akuza “të lidhura me drogën”.
Regjimi klerik ka varur 12 të burgosur në burgjet Kermanshah, Ilam, Birjand, Ardabil, Khalkhal, Ahvaz, Isfahan dhe Amol nga 7 deri më 9 qershor. Dymbëdhjetë të burgosur nga pakica Baluçi u dërguan në trekëmbësh në burgun e Zahedanit më 6 qershor.
Aktivistët e të drejtave të njeriut dhe analistët politikë besojnë se duke rritur numrin e ekzekutimeve, Teherani po përpiqet të fusë frikën dhe të frikësojë iranianët, duke i paralajmëruar ata se çdo opozitë do të trajtohet ashpër.
OKB-ja shpreh shqetësimet e saj për përkeqësimin e gjendjes së të drejtave të njeriut në Iran
Duke i quajtur pothuajse të gjitha ekzekutimet në Iran një privim arbitrar nga jeta, një ekspert i OKB-së për të drejtat e njeriut i ka kërkuar vendit të reformojë ligjet e tij për t’i dhënë fund vendosjes së dënimit me vdekje në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar.
“Ka baza të gjera, të paqarta dhe arbitrare në Iran për shqiptimin e dënimit me vdekje, të cilat shpejt mund ta kthejnë këtë dënim në një mjet politik,” tha Javaid Rehman, Raportuesi Special i OKB-së për situatën e të drejtave të njeriut në Republikën Islamike të Iranit. Asambleja e Përgjithshme e OKB-së në dorëzimin e raportit të tij të katërt vjetor.
“Përveç kësaj, të metat strukturore të sistemit të drejtësisë janë aq të thella dhe në kundërshtim me nocionin e shtetit të së drejtës saqë mezi mund të flitet për një sistem drejtësie,” tha ai. “Difektet e rrënjosura në ligj dhe në administrimin e dënimit me vdekje në Iran do të thotë se shumica, nëse jo të gjitha, ekzekutimet janë një privim arbitrar i jetës”.
Komuniteti ndërkombëtar duhet t’i përmbahet detyrimeve të tij ndaj të drejtave të njeriut
Gjendja e lirive civile dhe politike në një vend është e lidhur ngushtë me politikat e tij të jashtme; forcimi i të parës do të lehtësojë të dytën, duke prodhuar politika të jashtme më konstruktive. Nuk do të jetë një detyrë e lehtë, por duhet të fillojë tani nëse ka ndonjë shpresë për të sjellë paqe dhe stabilitet në Lindjen e Mesme. Një politikë e re ndaj Iranit me të drejtat e njeriut si një nga shtyllat kryesore të tij duhet t’u përmbahet katër parimeve të gjera udhëzuese. Kriza bërthamore dhe konfliktet gjeopolitike do të gjejnë një zgjidhje afatgjatë vetëm kur komuniteti ndërkombëtar, dhe veçanërisht qeveria amerikane, të njohin urgjencën e lirive themelore civile të popullit iranian dhe zërin e tyre në përcaktimin e politikave të brendshme dhe të jashtme të qeverisë së tyre. Kështu, politika e re e SHBA-së ndaj Iranit duhet më në fund të integrojë shqetësimet e të drejtave të njeriut sipas meritave të tyre dhe t’u japë atyre prioritet në të njëjtin nivel me çështjet e tjera kritike të sigurisë.
