Suprimimi i autonomisë së Kosovës, largimi i shqiptarëve nga puna dhe nga atdheu

Sinan Kastrati, Suedi

Suprimimi i autonomisë së Kosovës dhe largimi i shqiptarëve nga puna

Vazhdon nga numri i kaluar me titull: “Për 2 Korrikun e vitit 1990 dhe lufta për mbijetesë” në rubrikën “Dossier, Histori, Kujtimë”, Drini.us, 2 Korrik 2022

Pjesa e dytë (2)

Deklarata e Pavarësisë e 2 Korrikut ishte jo vetëm një kundërshti ndaj ndryshimeve të dhunshme të kushtetutës së Kosovës të pushtetit policor e ushtarak serb të një viti më parë (23 mars 1989) por ishte para së gjithash edhe një nevojë e kohës. Nuk kishte moment më të përshtatshëm e nuk kishte më kohë të pritej më shumë. Jugosllavia po shkotrrohej e Kosova nuk guxonte të mbetej në Jugosllavinë e mbetur siq mendonin serbët e malazezët dhe me dy ”krahinat” autonome, Vojvodinën e Kosovën që vetëm sa për vota i duheshin Serbisë në ish federatën Jugosllave.

Lidhja e Komunistëve më nuk ekzistonte ndërsa Kryesia e RSFJ-së që përfaqësohej nga 6 republikat dhe dy krahinat me nga një përfaqësues (votë), ishte ndarë në dy grupe: Sllovenia, Kroacia, Bosnja e Hercegovina dhe Maqedonia ishte grupi i parë që nuk donin të jetojnë së bashku me Serbinë, në një federatë, kurse Serbia, Mali i Zi, Kosova dhe Vojvodina, gjithashtu kishin katër (4) vota. Këto donin që të vazhdohet me ish federatën jugosllave. Pra ishte krijuar një situatë e jashtëzakonshme të cilën vetëm ish APJ-a mund ta ”zgjidhte” me çka tjetër pos me luftë, që ishte edhe dëshirë dhe udhëhiqej nga serbët, APJ-ja ja MPJ-ja (Ministria e Punëve të Brendshme). Вељко Кадијевић 1*) ishte gjenerali serb i APJ-së, që siq do të shohim lufta në ish shtetin artificial të quajtuar si ”Sllavët e Jugut”, Jugosllavi ishte te dera 2*) prandaj Kosova nuk kishte rrugë tjetër pos edhe ajo të bejë ate që mundet, së pakut të shpall pavarësinë.

Tashmë, në skenën politike, në krye të popullit kishim edhe LDK-në, si partia më e madhe demokratike e shqiptarëvë të Kosvës me Ibrahim Rugovën kryetar.

Ibrahim Rugova kishte propozua që nëse Jugosllavia bëhet konfederatë, Kosova kërkon Republikë, në kuadrin e Konfederatës, sikur republikat tjera. E nëse Republikat tjerat ndahen atherë edhe Kosova dëshiron të pavarësohet, si shtet.

Periudha e mëpastajme është ajo e Referendumit. Më 26 shtator të vitit 1991 – është mbajtur referendumi për shpalljen e Kosovës shtet të pavarur ku qytetarët me shumicë absolute u deklaruan pro Pavarësisë së Kosovës.

Por Sërbia, nuk ndejti duarkryq, Ajo i mbylli të gjitha dyert e dritaret për Kosovën. Mbylli edhe shkollat dhe ndali financimin. ”Serbia përveç suprimimit të autonomisë politike-juridike të Kosovës, u bë uzurpimi, plaçkitja dhe shkatërrimi i ekonomisë së sektorit shoqëror dhe privat, përjashtimi prej punëve i më se 140.000 punëtorëve shqiptarë, të cilët u zëvendësuan me më se 50 mijë punëtorë serbë e malazezë, me të cilët u ndërrua tërësisht struktura udhëheqëse dhe struktura e punëtorëve në organet, ndërmarrjet dhe institucionet e Kosovës dhe pjesërisht edhe struktura e popullsisë, duke ndërtuar koloni e sjellë kolonë serbë, refugjatë nga Bosne-Hercegovina, Kroacia, Serbia, Mali Zi, madje edhe nga Rumania!” (A. F.).

Nga Serbia priteshin të gjitha të këqiat, siq do të shohim sidomos pas 5 korrikut 1990 e cila mbylli RTP-në e më vonë edhe Rilindjen, të vetmen gazetë të përditshme në gjuhën shqipe në Kosovë.

“Vetëm tre ditë pas Deklaratës Kushtetuese, më 5 korrik 1990, forcat policore serbe pushtuan Radiotelevizionin e Prishtinës dhe e ndërprenë programin. Po ashtu u godit edhe gazeta “Rilindja”, me masa të dhunshme, por ndalimi i saj u bë vetëm më 8 gusht. Atë ditë që u ndalua gazeta ‘Rilindja” unë e kam kthyer revistën “Fjala”, nga një revistë kulturore, në gazetë ditore dhe të nesërmen në kioska ka dalë “Fjala” me përmbajtje të gazetës ditore”, kujton M. K.

Por ajo që ndodhi në Parlamentin e Kosovës më 23 mars 1989, ishte e turpshme, ishte tradhti kombëtare sepse përfaqësuesit e popullit u vunë në shërbim të pushtetit serbo-sllav e kundër interesave të shqiptarëve të Kosovës dhe pakicave tjera (jo serbe e malazeze).

Delegatët shqiptarë, shumica prej tyre votuan për ndryshimet që i kishte propozua Serbia.

Ky zullum i Sërbisë mbi kurrizin e shqiptarëve të Kosovës, që dita ditës iu shtrëngonte lakun në fyt me anë të varfërisë dhe situata e përgjithshme brenda ish ish republikave jugosllave dhe ajo në Evropë, e përshpejtuan hapin që edhe Kosova të ndahet, sepakut formalisht (në letër, në mënyrë institucionale, nga delegatët e zgjedhur të Kuvendit të Kosoovës), ta shpallin Kosovën të barabartë me njëitë e tjera të ish federatës jugosllave, Deklatën Kushtetuese, më 2 Korrik 1990

1*) Вељко Кадијевић

Вељко Кадијевић (Главина Доња, код Имотског, 21. новембар 1925 — Москва, 2. новембар 2014) био је учесник Народноослободилачке борбе и генерал-армије ЈНА. У периоду од 15. маја 1988. до 8. јануара 1992. године обављао је функцију Савезног секретара за народну одбрану СФР Југославије.

Вељко Кадијевић

Milosheviq duke mbajtur një prej fjalimeve të tij “historike” serbomëdha .

2*) Luftërat në Jugosllavi

Luftërat jugosllave ishin një seri e lufte në territorin e ish-Jugosllavi në fund të shekullit 20 e cila çoi në shpërbërjen e shteteve jugosllave.

Në detaje, ajo është Lufta Dhjetë Ditëshe në Slloveni (1991), Lufta për pavarësi kroate (1991-1995), Lufta e Bosnjës (1992-1995) dhe Lufta e Kosovës (1999).

Pas referendumeve të parë Sllovenia dhe Kroacia shpallën pavarësinë e tyre në vitin 1991, e ndjekur në qershor, nga Maqedonia (nëntor 1991) dhe Bosnja dhe Hercegovina (mars 1992).

Gjatë konfliktit, Ushtria Popullore Jugosllave (JNA) u përpoq për të përmbysur ushtarake nën udhëheqjen e Veljko Kadijeviç dhe Blagoje Axhiç, lëvizjet për pavarësi në Slloveni dhe Kroacia.

Melihate Termkolli

3*) “Historia e Referendumit të Pavarësisë në Kosovën e okupuar (VIDEO)”

https://klankosova.tv/historia-e-referendumit-te-pavaresise-ne-kosoven-e-okupuar-video/

28 vjet më parë – më 26 shtator të vitit 1991 – është mbajtur referendumi për shpalljen e Kosovës shtet të pavarur ku qytetarët me shumicë absolute u deklaruan pro Pavarësisë së Kosovës.

Referendumi për Pavarësinë e Kosovës u shënua në të gjitha dokumentet relevante ndërkombëtare si një akt sublim i vullnetit politik të popullit të Kosovës.

1. “Të drejtat e shqiptarëve në ish-Jugosllavi”, Violeta Hyseni, Prishtinë

https://www.bbc.co.uk/albanian/regionalnews/2008/02/080216_hyseni_albanian_rights.shtml

2. ”Kronologjia e rrënimit të autonomisë së Kosovës nga Federata Jugosllave/Serbia”, Adil Fetahu

”Si pasojë e atyre ligjeve, atyre vendimeve dhe atyre masave, përveç suprimimit të autonomisë politike-juridike të Kosovës, u bë uzurpimi, plaçkitja dhe shkatërrimi i ekonomisë së sektorit shoqëror dhe privat, përjashtimi prej punëve i më se 140.000 punëtorëve shqiptarë, të cilët u zëvendësuan me më se 50 mijë punëtorë serbë e malazezë, me të cilët u ndërrua tërësisht struktura udhëheqëse dhe struktura e punëtorëve në organet, ndërmarrjet dhe institucionet e Kosovës dhe pjesërisht edhe struktura e popullsisë, duke ndërtuar koloni e sjellë kolonë serbë, refugjatë nga Bosne-Hercegovina, Kroacia, Serbia, Mali Zi, madje edhe nga Rumania!”

http://www.shqiperiajone.org/analiza-histori/kronologjia-e-rrenimit-te-autonomise-se-kosoves-nga-federata-jugosllaveserbia

Ky Burrë i ulur këmbëkryq në qendrën e Prishtinës , përderisa njësitë speciale serbe-jugosllave i dërmonin të gjithë ata që i kishin përpara, me simbolikën e vet u tregoj atyre policëve, opinionit publik jugosllav dhe botës se s’kishte kah të shkonte tjetër pos që të mbetej si shkëmb në vendin e vet.