Foto: Gazetari preshevar Nefail Maliqi me Peter Stano
Bruksel, 17 tetor -Kanë kaluar gati dhjetë vjet nga dialogu ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, por në rajon ende ka mosmarrëveshje dhe situata armiqësore, veçanërisht në veri të Kosovës. Ky proces i dialogut nuk ka avancuar, për cka edhe nderkombëtaret e thone, Keshtu, nga biseda e fundit me kreun e OKB-së, z. António Guterres per gazeten zvicerane Le Canton27.ch, i pyetur per ate a eshte i kenaqur me dialogun Kosovë-Serbi , ai ishte treguar qarte se «Nuk jam i kënaqur me mënyrën se si po zhvillohet dialogu në Bruksel apo janë bërë marrëveshje dhe kompromise të pazbatueshme » (“If you ask me if I am pleased, it is clear I am not..”)
Për Bashkimin Evropian Lugina e Preshevës është „çështje e brendshme e Serbisë“, ndërsa për Veriun e Kosovës nuk kanë thënë asnjëherë se është „çështje e brendshme e Kosovës“. Ky refren eshte degjuar me se shpeshti ne Bruksel. Prandaj, edhe nje delegacion nga Presheva ne fund te javes qe lam pas trokiti ne dyert e Uashingtonit zyrtar te cilet u priten nga i dërguari special të SHBA për dialogun Kosovë-Serbi z. Gabriel Escobar, njeherit zëvëndës-ndihmës i Sekretarit Amerikan të Shtetit.
Lidhur me procesin e dialogut ne Bruksel, për shterjet e liberalizimit te viza per Kosovë, per marrëveshjen e fundit me AP te OKB-së mes Serbise dhe Rusisë si dhe për emerimin e eksilltzare se Qeverise se Kosovës ne Luginen e Presheves, ka folur gjeresisht zëdhënësi i BE-së Peter Stano ne nje bisede eksluzive për gazeten zvicerane ne shqip Le Canton.27ch
Pyetjes se cfarë mendon për dialogun e Brukselit ndërmjet Kosovës dhe Serbisë? Zëdhenësi i BE-se z. Peter Stano ështe përgjigjur se «Bashkimi Evropian është aty për të ndihmuar të lehtësojë një marrëveshje gjithëpërfshirëse për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, e cila do të zgjidhë të gjitha çështjet e pazgjidhura mes dy palëve…Nuk është Bashkimi Evropian ai që vendos orarin, varet nga aftësia e dy palëve për të ecur përpara dhe për të gjetur konsensusin e nevojshëm. »
Stano: Marrëvgeshjet mes Serbisë dhe Rusisë nën regjimin e Putinit shkelin kartën e OKB-së dhe konventat nderkombëtare
Se si e vlerësoni marrëveshjen e fundit në OKB me Rusinë dhe Serbinë mes rusëve dhe serbëve (vëllezërit sllavë) përballë europianëve Peter Stano eshte përgjigjur se « Marrëveshja për vendosjen e konsultimeve të rregullta ndërmjet ministrive të jashtme të Serbisë dhe Rusisë agresore dërgon në këtë fazë një sinjal veçanërisht të fortë për forcimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Rusisë dhe ngre pyetje serioze. »
Sipas tij «Serbia ka paraqitur një kërkesë për t’u anëtarësuar në BE dhe aktualisht është duke negociuar anëtarësimin e saj. Ky vendim nënkupton që vendi të përafrohet me BE-në, duke përfshirë edhe politikën e jashtme. »
« Ne kemi qenë shumë të qartë me të gjitha shtetet tona anëtare dhe partnerët tanë, përfshirë vendet kandidate si Serbia: Marrëdhëniet me Rusinë nën regjimin e Putinit nuk mund të vazhdojnë sikur të mos ishte asgjë, ndërkohë që kryen një agresion të paligjshëm, të paprovokuar dhe të pajustifikuar kundër Ukrainës, një vend sovran. – në kundërshtim të plotë me Kartën e Kombeve të Bashkuara… » ka thenë në vazhdim zëdhënësi i BE-së Peter Stano për gazetën zvicerane Le Canton27.ch
« BE-ja u bën thirrje liderëve serbë të sigurojnë, si pjesë e procesit të anëtarësimit, një koherencë më të madhe midis iniciativave të politikës së jashtme dhe mbështetjes së saj për vlerat ndërkombëtare dhe pavarësinë, sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës… »v ka shtuar ai.
Zyrtari i BE-së: Retorika e «luftës» që dëgjohet në Beograd dhe Prishtinë, është kundërproduktive
Se a pret tension te situates ne Veri te Kosovës pas 1 Nëtorit, nëse palet (Prishtina dhe Beogradi) nuk merren vesh për targat e veturave për cka ne Beograd dhe Prishtine shepsh flitet fjala « lufte ». Lidhur me kete z. Stano pohon se « Bashkimi Evropian pret që Kosova dhe Serbia të nxisin një mjedis të favorshëm për pajtim, stabilitet rajonal dhe bashkëpunim për të mirën e qytetarëve të tyre. Kjo është thelbësore për të arritur një marrëveshje globale, për normalizimin e marrëdhënieve të tyre. Retorika e luftës dhe e konfrontimit është kundërproduktive dhe jo në të vërtetë në frymën evropiane… »
- Zoti Stano, ditët e fundit po flitet shumë për dhënien e vizave kosovare çdo tetor dhe çdo vjeshtë… (të vetmet e izoluara në Evropë dhe Ballkan). A mendoni se këtë vit më në fund do të bëhet liberalizimi i vizave për Kosovën?
Peter Stano: Ne i inkurajojmë shtet anëtare të Bashkimit Evropian që të vazhdojnë me vlerësimet per heqjen e vizave për Kosovën. Për të ndihmuar Shtetet Anëtare të marrin vendimet e tyre, Komisioni do të paraqesë Raportin e tij për zgjerim kete vit, së bashku me një përditësim teknik mbi çështjen e liberalizimit të vizave, të përgatitur në konsultim me Presidencën e Këshillit dhe Shtetet Anëtare. Ky përditësim thjesht teknik nuk do të përbëjë një vlerësim të ri dhe nuk do të shtojë kushte apo kritere të reja. Ai do të paraqesë një inventar të fushave në lidhje me kriteret e përcaktuara nga udhërrëfyesi për të mbështetur diskutimet në Këshill për këtë temë.
Peter Stano nga BE: Qeveria e Kosoves eshte ajo qe percakton anetaret e delegacionin për ne Bruksel, Kjo mvaret nga Albon Kuri merr mne vete apo jo përfaqesues nga Lugina
Një javë më parë, kreu i Qeverisë së Kosovës, Albin Kurti, emëroi znj. Ardita Sinan, këshilltare të Preshevës për Luginën e Preshevës (rajon i banuar me shumicë shqiptare në Serbinë jugore, numerikisht më shumë se serbët në veri të Kosovës. ) ashtu sikurse Beogradi ka këshillin e vet në Kosovë.
Pyetjes se fundit drejtuar zyrtarit te BE-së se a do te jete i gatshëm ta pranojë çështjen e Luginës së Preshevës si subjekt i procesit të dialogut Kosovë-Serbi, pasi që për gati dhjetë vjet (19 prill 2013) në Bruksel, vetëm minoriteti serb i Kosovës por edhe problemet e shqiptarëve në Serbi në këtë proces të dialogut, konform reciprocitetit.
«Neve nuk na takon ne të spekulojmë për formimin e Asociacionit të Komunave Shqiptare në Serbi apo perbërjen e delegacion kosovar qe do vijne ne Bruksel, kjo varet nga Prishtina zyrtare. Është e rëndësishme që çështjet që kanë të bëjnë me këtë pakicë kombëtare të zgjidhen përmes dialogut me autoritetet qendrore dhe pjesëmarrjes në proceset dhe institucionet politike… » ka thëne ne fund zëdhënesi i BE-së z.Stano për gazeten zvicerane Le Canton27.ch
Sipas z.Stano «Ne nuk vendosim për agjenden e delagecionit nga Prishtina se kush duhet te vije e kush jo ne Bruksel. Kjo mvaret nga Qeveria e Kosovës, se merr me vete apo perfaqesuesait nga Lugina e Preshevës.. »
Zyrtari i BE-së nga Brukseli: Perfaqesuesit nga Lugina e Presheves qe tetë vite (nga 2013) jane injoruat nga Qeveria e Kosoves!
Kur eshtë fjala per (mos) perfshirjen e delagacionit ne procesin e dialogut ne Bruksel edheme pare zyrtaret e BE-së ishin shprehru qarte se « pjasemarrja e perfaqesuesve të Lugines se Presheves nuk mavret nga Brukslei, por nga qeveria e Kosoves » te cilet qe 8 vite dialog mes Kosoves dhe Serbise, perfaqesuesit e Lugines se Presheves nuk jane ftuar asnjehre, edhe pse nuk e kane pasur te ndlaur nga zyrtaret e BE-së ne Bruksel Jo vetëme se nuk jane ftuar, por sipas zyrtareve te BE-së ish-kryeminsitrat dhe ish-presidentet e Kosoves nga 19 prilli 2013 kurre nuk e kane zene ne goje ceshtjen shqiptareve ne Serbi, ate ne Luginene Presheves?!.
« Ne në Bruksel i kuptojmë shqetësimet e shqiptarëve nga Lugina e Preshevës, por kjo e tërë varet nda Prishtina, pra nga Thaci deh Daciic se janë dakord dhe se kjo pyetje para Brukselit, duhet shtruar autorititeve ne Beograd dhe atyre në Prishtinë..» ka thene znj.Maja Kocajancik gazetarit te Le Canton27.ch
