Premtimet, sfidat, rezultatet dhe dështimet e Ministres zonjës Arbërie Nagavci
Zonja Arbërie Nagavci është Ministre e njërit prej digastereve më të rëdësishme të qeverisë, ajo duhet ta dinte se po ngarkohet me përgjegjësi të mëdha për të cilat nëse nuk do të jetë në gjendje ti zgjidh, atëherë populli do të kërkoj llogari nga ajo, duke pas parasyshë një trashëgimi shumë të e bartur ministri pas ministrie që nga paslufta e deri sot.
Duhet të pranojmë se kemi pasur shumë ministra që nga themelimi i institucioneve të pasluftës e deri te zonja Nagavci. Konstatim i përgjithshëm gati i të gjithë qytetarëve është se gjendja në arsim vazhdon të jetë e keqe dhe po vjen duke u përkeqsuar. Si ka mundësi që sot kur po mbushen gati 25 vjet apo njëqerek shekulli që nga përfundimi i luftës, kurse arsimi në të gjitha nivelet na ka mbetur aty ku ishte edhe gjatë viteve të okupimit klasik e sidomos gjatë viteve 1990/99.
Përveq ndërtimit të objekteve moderne shkollore, diku diku edhe pa nevojë sepse na kanë ikur nxënësit, ca në botën e jashtme e të tjerë kanë migruar nga fshati në qytet, ku si rezultat i këtij migrimi e emigrimi na kanë mbetur shkollat pa nxënës në fshatra, derisa në qytet kemi mbipopullim dhe mungesë të objekteve shkollore.
Secila qeveri dhe secili minister ka ardhë në këte pozitë duke numëruar shumë premtime e reforma të cilat kurrë nuk u përmbushen. Nuk janë përmbushur premtimet e ministrive të parapavarsisë, por as ato të paspavarsisë. Arsimi vazhdon të zhvillohet me të njejtat mjete të konkretizimit si: dërrasa e zezë ose e gjelbërt, në shumë pak shkolla ajo edhe mund të jetë zëvendsuar me dërrasë të bardhë e markera, shkrumsi karbonik është mjeti tjetër, në disa shkolla mund të ketë edhe numratore, vegla gjeometrike, harta gjeografike, mikroskop, grafoskop edhe ndonjëra prej shkollave të qytetit disponon me kabinete të fizikes, kimisë etj. Po u kthyem disa decenje në kohë të gjitha këto mjete konkretizimi i kishim edhe në vitet e 70-ta kur Kosova ishte Krahinë Autonome.
Pritjet e qytetarëve ishin që kjo qeverisje të ndryshonte politikat e dështuara të krejt ministrive të kaluara, duke punu dhe vepru shumë ma mirë se parardhësit ministra të të gjitha subjekteve politike që kanë udhëhequr me këte ministri, të gjithë pa përjashtim kanë përgjegjësi për rrënimin e katandisjen kaq të madhe që ja kanë ba arsimit dhe shkollës shqipe.
Duhet të kthehemi veq pak kohë (2.5)vite mbrapa për ti përkujtuar premtimet e ministres Nagavci me një Konferencë me gazetarë, fushatë zgjedhore apo prezentim të programit qeverisës kur ministrja kishte dhënë premtime madhore:
Premtimet e zonjës Nagavci ishin:
– Përfshirja sa ma e madhe e fëmijëve në edukim të hershëm nga 2 deri 5 vjeç. (duke pas parasyshë se gjatë këtyre 2.5 viteve sa ka kaluar në pushtet kjo qeveri, nuk kemi as edhe një qerdhe të vetme të re që është ndërtu, kjo len me kuptu se ska përfshirje më të madhe të fëmijëve në edukimin e hershëm. Sigurisht se në këte rast e kemi sektorin privat që ka hapur institucione parashkollore-qerdhe profitabile që mbulojnë këte të metë të ministres).
– Largimi i pagesës së qerdhes për fëmijët që vin nga familjet me të ardhura të vogla. (ky premtim nuk ka ndodh sepse kjo kategori e familjeve nuk kanë mund fare ti regjistrojnë fëmijët e tyre në qedhet publike, duke u nëkuptuar se të njejtit nuk i dërgojnë fare fëmijët e tyre në edukimin e hershëm e as në qerdhet private sepse nuk disponojnë me financa për ta pagu qerdhen private që në shumicën e rasteve kushton rreth 100.00€ në muaj).
– Përmirësimi i kurrikulave në edukim të hershëm. (sipas informative që kemi, nuk ka as edhe një ndryshim të vogël në këte objektiv).
– Ministria premton se në të gjitha nivelet e arsimit do ta bëjnë apo synojnë të bëjnë vlerësimin e performancës. (edhe ky premtim së paku deri në këte fillim vit 2023/24 ka mbetur vetëm si një synim dhe asgjë ma shumë se kaq).
– Synimi i ministres ishte që AKA të anëtarsohet në ENQA. (këtu ka lëvizje pozitive dhe me gjasë AKA është rikthyer në ENQA ku ishte përjashtuar gjatë qeverisjes Haradinaj).
– Ligji për AKA ishte premtimi tjetër. (nuk jam shumë i sigurt a ka kaluar ky ligj në parlament).
– Skema 120×120 ose 150×150 për sigurim të banesave për mësuesit që kanë nevojë se jo të gjithë kanë nevojë për banesa të reja. (premtim 100% dështim, as edhe një mësues nuk ka përfitu nga ky premtim bosh).
– Premtimi për themelimin e tekno-parkut, fakulteti për TI. (premtim se shteti ynë do të vendoset në harten botërore të inovacionit dhe tekonologjisë, jo që ky premtim nuk është realizuar deri sot, por i njejti do të mbetet i parealizuar edhe për shumë vite).
– Premtimi për ndërtimin e 160 qerdheve të reja në gjithë Kosovën. (sipas informative që kemi ndoshta kanë fillu të ndërtohen diku 6 qerdhe, si dhe 4 tjera janë në proqesin e tenderimit, dështimi në këte premtim është galopant).
– Premtimi për shujtën falas për të gjithë nxënsit nga klasa e parë deri në të pesten. (premtimi plotësisht i parealizuar).
– Premtimi për heqjen e tarifës për pagesën e semestrit (premtim i realizuar).
– 1,000 bursa për studentet vajza. (premtim i realizuar, por nuk dihet se a janë përfituese vajzat).
– Krijimi i fondit për hulumtime në univerzitete. (ska institute të tëlla të formuar rishtas, por as fond për financimin e hulumtimve).
Probleme të tjera në arsim paraqiten sin ë vijim:
– Furnizimi me tekste shkollore i vonuar dhe jashtëligjor. (tekstet shkollore sipas ligjit duhet të sigurohen apo blehen me tender public dhe sipas ligjit të prokurimit publik. Të gjithë nxënsit e shkollës fillore prej 1 deri në klasën e 9-të marrin librat falas për secilin vit shkollor. Për shkaqe të panjohura ministria në prag të fillimit të vitit shkollor ka vendosur për një furnizim ndryshe, vendim ky që shkel ligjin i cili është në fuqi dhe askush nuk e ka abroguar të njejtin. Duke parë se prindërit po detyrohen ti blejnë librat për fëmijët e tyre, derisa rimbursimi I parave duhet të ndodh ma vonë, kjo vetvetiu paraqetet si një problem I madh, meqë shumë prej prindërve nuk disponojnë me para të gatshme, nuk kanë xhirollogari në banka, I kanë xhirollogaritë e pezulluara, kanë lëndë përmbarimore nga kreditorët si fatura të ujit, mbeturinave, rrymes, kredi të këqia etj. kjo nëkupton se në momentin e rimbursimit të parave nga ministria, banka automatikisht bartë mjetet-paratë tek kreditori i cili i pari e ka ba kërkesën për përmbarim).
– Digjitalizimi, kopjuterizimi dhe internet në të gjitha shkollat, nuk është ba asgjë në këte drejtim,
– Përmbajtja e teksteve shkollore vazhdon të jetë ajo e vjetra dhe me shumë mangësi,
– Moskrijimi dhe mungesa e kapaciteteve për hartimin e teksteve mësimore,
– Testimi dhe rikualifikimi i mësimdhënsve në të gjitha nivelet e arsimit nuk ka ndodhur,
– Problemte me testet si PISA etj. ku 70% e nxënësve nuk din të lexojnë, por edhe nëse lexojnë ata nuk arrijnë të kuptojnë,
– Mos reformimi i shkollave të mesme ku ende vazhdohet me planprogramet e stërvjetruara, ku nuk kemi bashkpunim me biznesin privat prodhues për të shkolluar profesionist që neser do të jenë në gjendje të punojnë në ndërmarrjet prodhuese që domosdoshmërisht do të vin tek ne.
– Dështimi më i madh i kësaj ministrie është testi kombtarë, ky test ka arritur të publikohet në internet me të gjitha detyrat e zgjidhura dhe kështu nxënësit kanë përfituar nga vjedhja, andaj testi është dashtë të përseritet ose kështu si ka kaluar është i tëri falco dhe farsë.
Krejt në fund duhet të përshendes dy vendime të ministres:
I pari ka të bëjë – Mosprocedimi në Kuvend i anulimit të udhëzimit administrativ për moslejimin e bartjes së simboleve fatare me theks të veçant shamisë në shkollat fillore apo deri në moshen 18 vjeqe,
I dyti vlersim pozitiv ishte – mosprocedimi e kërkesës të disa deputetëve me mendësi patriarkale fetare, duke kërkuar me ngulm që ta fusin si lëndë mësimore mësim besimin (ata e kishin synimin për ta future si lëndë mësimore islamin) në shkollimin fillor prej klasës së parë deri në klasën e nëntë.
