Ngadhnjim Sopjani, Prishtinë
Kërkim-dëshirë për një muzë me tingëllim të mësuar përmenç, vazhdimesi kotjesh, frikë dhe paqartësi, ultimatume që i vëmë vetës dhe atyre që na rastisin. Kemi dëshirë të jemi të fortë, të dijshëm dhe të pasur. Dështojmë, siç do thoshte Nietzsche :”Kush prej ditës se vet nuk e shfrytëzon 2/3, është skllav” Nuk kemi as sistem se ku mund të ankohemi, jemi bërë qenie depresive, lutemi, buzëpretojmë, qahemi sepse nuk e besojmë të besueshmen.
Një ushtri injorantesh e bazuar veç në forcën e shumësisë e pak të dredhisë, me kujtohet citati i Mark Twain : “Mos debato kurrë me injorante se ata te mundin me përvojën e tyre”. Jam vet, prapë me kujtohet Nietzsche : “Per dikë vetmia është ikja e të sëmurit – Për dikë tjetër ikja nga të sëmurët”. Me dhimbset lëkura, se do isha përballë me gjithë këta që të gjithë neve na bëjnë budallë me floskat e tyre. Jam frikacak sikurse ata, ata shiten, unë frikohem, një fije e njëjtë e kuqe që ec neper rrugëtimin e njëjtë! Ti përsëris frazat e njëjta, kur dihet që nuk dihet asgjë, që asgjë nuk është më si duhet të jet!
Një jetë e tërë në luftë me shumicën, me njerëz që besojnë në diçka që nuk e njohin, i drohen diçkaje që e kanë në dorë, që qeshin me fatin e tyre, që kanë zgjedh ikjen në vend të përballjes. Krenaria që ende na mbanë gjallë….megjithatë “Krenaria është maska e shumë gabimeve” na thotë libri i shenjtë Talmudi. Po ja që i takojmë një shoqërie pa krenari, qoftë edhe ajo nacionale. Preferoj atë nacionale e cila në fund është për-bashkuese, përballë një krenarie individualiste tribale, temporare. Filozofi i madh gjerman Arthur Schopenhauer kishte thënë “Lloji më i përkryer i krenarisë është krenaria kombëtare. Ajo tregon se tek ai që e mbart mungojnë vlerat individuale, për të cilat ai mund të ishte krenar. Ndryshe ai nuk do t i drejtohej asaj, duke e ndarë me miliona të tjerë.
Kush gëzon vlera personale, është në gjendje të dallojë më qartë të metat e kombit të tij, pasi i ka ato për çdo ditë përpara syve. Ajo grimcë mjerane, që nuk ka kurrfarë gjëje tjetër në këtë botë, i drejtohet mjetit të fundit, kombit të cilit i përket. Tek ai gjen prehje dhe është gati t i mbrojë me këmbë e me duar të gjitha të metat dhe çmendurirat e tij, që janë edhe të vetat.” Epo, Schopenhauer nuk ishte pjesë e një kolektivi që i kanosej zhdukja për shkak të përkatësisë nacionale. Neve sot po na shërbehen mënyra tjera identifikimi dhe krenarish. Dikush nder nesh krenohet me fisin që i takon , fenë të cilën e ndjek për shkak së prindërit i ka te asaj feje, apo trevës prej se cilës vjen. Kemi mbetur të dobët në mesin e të fortëve. Kjo nuk kapërdihet.
Lavdërohemi se jemi të fortë mu rreh, përveç se me gra dhe me fëmijë ose edhe me fqinjë të dobët. Nuk jemi shquar, Ta citojmë Konicën pak, që e përmbledh këtë fenomen me këto fjalë : “Trimëria e shqiptarit nuk është e artë, është e teneqejtë… sado e madhe në vetvete, është e vogël në shkaqet që e ndezin. Për një kec të grabitur, për një fjalë të shtrembër, dhe shumë herë pa e ditur as vetë përse, shqiptarët marrin armët, hidhen, vriten.”. Mirëpo këtë turr nuk e kompozuam dot kurrë në krenari të mirëfilltë, S’kam qare pa i kritikuar ata që i dua edhe pse lobiistet nder nesh aktivizohen për ta kritikuar, kritiken.
Aristoteli thotë “Ka vetëm një mënyrë për të shmangur kriticizmin: mos bëj asgjë, mos thuaj asgjë dhe ji thjesht asgjë.” Jemi kafshë, por sic do thoshte prapë Aristoteli ” Jemi kafshe politike” ose thënia që do e përcakton vibrancën e shoqnise sonë, prapë Aristoteli “I dituri ndryshon nga i padituri sa i gjalli nga i vdekuri”. Ne si shqiptar këtë defekt të mosnjohjes të këtij rregulli, gati natyror, e bartim mbi shpinë, e cila nuk është thyer…”Njohja e vetes, është fillimi i çdo urtësie” Prape baca Aristotel. Atëherë, ku jemi? Sa vlejmë? Jemi nda përfundimisht në dy llojesh si kolektiv që quhet komb, njeri lloj don të ik, e tjetri ka frik te ik apo s’janë krijuar mundësitë. Armiku është i ndryshëm, vjen nga rrathët tona. Atëhër si ka mundësi që këta te jen të keqi e ne të mire apo e kundërta? Kush e krijoj ket situate që duhet te ikim, apo në qoftë se bazohemi në Kuran se disi gjërat e gjejn baraspeshën, (Surja 24/3 ) ” Laviri nuk do të duhej të martohej me tjetërkë, pos me ndonjë lavire ose idhujtare, e me laviren nuk do të duhej të martohet kush, pos ndonjë lavir o idhujtar. Ajo (kurvëria ose martesa me të) është e ndaluar për besimtarë”. Si i bie, veç këta që janë naltë janë të keqi, e ne jemi të dobëtit duhet të jemi të mirët pasi s’po vjedhim!
Esser dil medem meini (Jemi të mendimit të njëjt) Megjithatë nuk mendojmë njëjt, pra pse nuk ngrihemi. Jo te ngrihemi në vend si akulli i krijuar, por të ngrihemi në këmbë, kundër vetes, kundër veseve. Ne jemi gabimi vet, mendojmë njëjt, por ne a bluajmë në kokë apo mendojmë, se veç të bluash, dhe të mendosh kanë dallim. Ne duhet të dalim përtej situatës tonë. O njerëz,a po e shihni si jemi ba? As keq nuk jemi, sepse do përmirësoheshim, por nuk jemi fare. Tu shty dite sikur skllevërit e Egjiptit gjatë ndërtimit të Piramidave. Cka dreqin ke që nuk e njehe as veten, as me shkru nuk din, Serbia armatoset, ti armatosesh me asgjë…”Jeta kalon ne negacion dhe ne dhembjen e vet, dhe vetëm ne saje te zhdukjes se kundërshtimeve dhe te kundërthënieve eshte per vete afirmative, nëse mbetet(ngec) ne këtë kunderthenie, pa e zgjidhur dot ate, atehere, per shkak te kësaj kundërthënie, ajo rrënohet. – thotë Hegeli Ne po kuptohemi, jemi te mendimit te njëjt, por nuk organizohemi, nuk bëhemi grusht si ai i Migjenit, se nuk e kemi kristalizuar ende armikun.
Ne jemi të fortë, ata janë demonët që dolën nga ne, janë e keqja e secilit dhe Bibla thotë “Zot, edhe demonët na nënshtrohen në emrin tënd”. LLUKA / Luke 10:17″ Nacionalizmi është shpëtimi, sado i mangët dhe jo-bashkëkohor që është, ju lutem, mos e përzini me folklorizmin, mos e përzini me “jom krenar qe jam shwyptar” nacionalizmi është para se gjithash njohje e vetes, me ja dit hallin vetes, besnikëri absolute ndaj kombit dhe fateve te tij, dashuri e pa diskutueshme ndaj përkatësisë, zell gati fanatik për ta mbrojt çka është e jotja, missionarizëm i gjithaneshëm, ti tregohet botës kush jemi. Për shembull, gjuha shqipe është një gjuhë shume muzikale, le të fillojmë nga kjo, zanafilla, e mbi te gjitha e para se gjithash, ta forcojmë krenarinë dhe dinjitetin, e përbashkëta te vihet në pah. Pali, Muhamedi, Vangjeli e Nevruzi s’kanë rëndësi, kemi rendësi Ne jo Une. E kemi lehtë ta krijojmë ketë ngrohtësi. Homogjenitetin në territoret tona që na kanë mbetur na lejojnë një ndjenje të mirefillt të përbashkësisë.
Duhet ta kuptoi secili shqiptar se nevoja fiziologjike nuk lëshohet në pantolla, njëashtu sic e ka kuptuar ketë gjë, me këtë vetkuptueshmeri duhet ta kuptoj se djali apo vajza e tij nuk duhet te kalojnë vitin shkollor apo universitar me nota të pa merituara, sepse ata fëmije nesër do jen sistemi, andaj injorantet do udhëheqin përgjithnjë. Mos hedh mbeturina anës së rrugës se bota po qesh me ty, sepse atë rrugë do e kalosh edhe nesër. Mos ndërto shtëpi me shumë kat, kur nuk i përdor, mos u lavdëro para dikujt, se të gjithë jemi në të njëjtën barkë lundruese. Nacionalizmi është shtëpia më e ngrohtë, shumë me e sigurt, me e dobishme, sesa Umeti Islam, ringjallja e Bizantisë e Kostandinopoje apo një qytetarie botnore, është më i sigurt si fundament.
Ne nuk jemi në Beneluks , jemi në Ballkan, të dyja treva evropiane, por prapë dy Europa të ndryshme. Serbia nuk na njehë si shtet, shqiptarët jashtë kufijve të Shqipërisë ende s’janë ne këmbë te sigurta, Veriu i Kosovës, shqiptaret në M e veriut trajtohen si afromaerikanet ne SHBA, edhe pse ata nuk erdhe aty, aty ishin. Ne të njëjtën po e mendojmë, ti e thua, unë e them, në e themi, t”a rregullojmë mirë mendimin tonë, të na përfaqësojë të gjithëve.
Në kërkimdeshirë per një muzë që e tregon kompletin dhe kompleksitetin tim. Pak Rizah Bllac, pak 2Pac , pak Eminem, pak Nikollë Nikprelaj, pak Bijtë e Sefës, pak zhurma femra qe qeshin ëmbël, pak zhurmë shiu pas një vere të egër….ne po mendojmë njëjtë!
