Ata që nuk dinë aq sa duhet për të tjerët nuk munden për të gjykuar me drejtësi

Nga Aurel Dasareti

Të kesh studiuar, është diçka që e ndryshon një person dhe i jep atij diçka për të qenë krenar. Është diçka që duhet të kaloni nëse doni të depërtoni në thelbin e jetës. Përpara se të studioni, thjesht shkoni në qarqe. Ju imagjinoni se jeni shumë i zgjuar, por vazhdimisht pengoheni për çështje të parëndësishme. Ëndërron larg dhe rrëshqet në çdo fjalë të vetme që has. 

*** 

Cilat lloje të luftës ekzistojnë? 

Llojet: 

• Lufte botërore 
• Luftë civile 
• Luftë për pavarësi ose luftë çlirimtare 
• Luftë fetare ose luftë e shenjtë 

• Lufta kundër terrorit 

Ajo që nuk kujdeseni sot do të kthehet më e fortë nesër. Askush nuk e pëlqen luftën, por nëse sulmoheni, duhet të përgjigjeni me forcë të mjaftueshme. Kjo e fundit nënkupton eliminimin e problemit njëherë e përgjithmonë. 

Irani kërcënon SHBA-në me tërmet e humbje të mëdha. Tani është rreptësisht koha që Irani të mësojë një mësim të vërtetë se çfarë përfshin në të vërtetë lufta moderne. Nuk ka asgjë të keqe me iranianët, por kleri i korruptuar mund të përfitojë nga një kontroll realiteti; ku ai dhe ata rreth tij mund të fshihen pas mbështetjes për terroristët. 

*** 

Pak histori: Lufta e përgjakshme 8 vjeçare midis shteteve myslimane Iran-Irak, e quajtur edhe Lufta e Parë e Gjirit, ishte një luftë midis Iranit dhe Irakut që zgjati nga 22 shtatori 1980 deri më 20 gusht 1988. 

PS: Shkurtimisht. Të dy janë myslimanë, por keq-mirë secili ka luftuar për shtetin e tij kombëtar. 

Humbjet:  

Iraku: 375.000-500.000 ushtarë/milici/civilë 

Irani: 500.000-750.000 ushtarë/milici/civilë 

As nuk mendoj se iranianët civilë meritojnë të tërhiqen zvarrë në një luftë. Mjaftonte që disa pjesë të popullsisë ishin bombarduar me fosfor nga Iraku gjatë luftës së tyre kundër Iranit, si dhe që populli i Iranit është i terrorizuar nga vetë regjimi i tij, i cili i detyronte vajzat dhe djemtë e tij të ecin nëpër fushat e minuara në vend që të përdorin çminues profesionistë. I gjithë Irani nuk është Hezbollah apo islamik, por nëse zgjedhin diçka tjetër nga ajo që kërkon regjimi, udhëtimi shkon direkt në burgun ose në vendin më të afërt të ekzekutimit. Regjimi i Iranit ka disa armiq që nuk i përkasin Perëndimit, por ata kanë edhe miq: Rusinë, Serbinë, dreqin, djallin… 

Lufta kundër terrorizmit 

Lufta kundër terrorizmit është një term për një fushatë globale të nisur për t`i luftuar grupet terroriste ndërkombëtare dhe rrjetet terroriste. Termi është përdorur gjithashtu si titull në politikën ndërkombëtare për periudhën pas sulmit terrorist në SHBA më 11 shtator 2001. Vetë termi ka fillesën nga Presidenti i SHBA George W. Bush dhe u përdor më pak zyrtarisht pas presidencës së tij (2001 –2009).  

Lufta kundër terrorit u shkaktua nga sulmi terrorist i 11 shtatorit 2001. Në mëngjesin e 11 shtatorit, dy avionë Boeing 767 (të kidnapuara nga terroristët gjatë fluturimit plotë me pasagjer) u përplasën në kulla të veçanta të Qendrës Botërore të Tregtisë në Nju Jork. Në të dy kullat gjatë sulmit terrorist kishte ndoshta rreth 30,000 njerëz. Avionët goditën midis kateve 79 dhe 95 (kulla veriore) dhe midis kateve 63 dhe 78 (kulla jugore), dhe shumica e njerëzve nga këtu e lart humbën pafuqishëm në zjarret që pasuan. 

PS: Një nga viktimat që u dogj për së gjalli ishte djali i xhaxhait tim (shoku më i mirë i vëllait tim më të madh që punonte atje).  

Krimet e luftës 

Një krim lufte është një akt i dënueshëm sipas ligjit ndërkombëtar, në formën e shkeljes së ligjeve dhe zakoneve të luftës. Veprimet mund të kryhen kundër luftëtarëve, civilëve në zonat e pushtuara ose kundër pronës në zonat e pushtuara. Çdo shkelje e ligjeve të luftës në një luftë midis kombeve është një krim lufte, ndërsa kjo nuk është domosdoshmërish rasti në luftërat civile. 

Termi përfshin, ndër të tjera, por nuk kufizohet në: vrasjen ose keqtrajtimin e të burgosurve të luftës ose civilëve, kidnapimin (grabitjen) e civilëve (pengjet), plaçkitjen ose shkatërrimin arbitrar të pronës, shkatërrimin pa shkak ushtarak dhe shkeljet e normave të tilla si respektimi i flamurit të bardhë si shenjë armëpushimi ose keqpërdorimi i flamurit të tillë për sulm të fshehtë. Në rastin, për shembull, të vrasjeve masive në kohë lufte, pjesë të aktit mund të klasifikohen si krim lufte, ndërsa pjesët e tjera shkojnë nën termin më të përgjithshëm krim kundër njerëzimit. 

*** 

Një vajzë 17 vjeçare, nga Shkodra më shkruan:  “Përshëndetje. A është lufta e ligjshme?” 

Përshëndetje, do të jap një shpjegim sa më të thjeshtë. 

Lufta në formën e konfliktit të armatosur ndërmjet shteteve është një temë e vështirë edhe juridikisht. Nuk ka asnjë ligj gjithëpërfshirës në të drejtën ndërkombëtare që thotë se lufta në vetvete është e ndaluar ose e paligjshme, megjithëse është e zakonshme të bëhet dallimi se kur është legjitime përdorimi i forcës ushtarake (e ashtuquajtura luftë “e drejtë”) dhe kur nuk është legjitime për ta bërë këtë. 

Fakti që nuk ka asnjë ligj ndërkombëtar që thotë se të gjitha format e luftës janë të ndaluara dhe të paligjshme, ndoshta vjen nga njohja se lufta do të jetë gjithmonë zgjidhja përfundimtare ose e fundit e shteteve, për zbatimin e ligjit në marrëdhëniet ndërkombëtare/kundër shteteve të tjera. Prandaj, ju nuk do të jeni në gjendje të parandaloni që lufta të ndodhë në botë duke e bërë luftën të ndaluar me ligj. Megjithatë, ka rregulla për luftë. Kur një luftë tashmë ka shpërthyer, ekzistojnë rregulla ndërkombëtare për atë që është e ligjshme dhe çfarë nuk është e ligjshme të bëhet në luftë. Një numër i këtyre rregullave mund të gjenden në Konventat e Gjenevës, të cilat u krijuan pas Luftës së Dytë Botërore. Qëllimi kryesor i këtyre rregullave është të përpiqet të kufizojë sa më shumë vuajtjet e panevojshme. Për shembull, një rregull i rëndësishëm i luftës është që vetëm objektivat ushtarakë lejohen të sulmohen. Organizata terroriste palestineze Hamas mban disa qindra pengje hebrenj në Gaza. Shumë prej tyre fëmijë, gra e pleq. Krim lufte. 

Nëse sulmoni civilë (d.m.th. njerëz që nuk janë pjesë e forcave ushtarake të vendit) apo objekte civile si  spitali, shkolla, xhamia, kisha, etj., kjo do të konsiderohet si krim lufte. Por me një kusht, që në ato spitale, shkolla, xhamia, kisha të mos fshihen sulmuesit (agresorët), të mos përdoren për akumulimin e armëve dhe materiale tjera luftarake, apo të përdoren si objekte nga të cilat gjuan kundër kundërshtarit. Pra, të mos shfrytëzohen (keqpërdoren) nga agresorët (terroristë).  

Nëse dëshiron të lexosh më shumë rreth rregullave që zbatohen në luftë dhe çfarë përbën një krim lufte unë kam shkruar një sërë artikujsh të mirë për këtë, të cilat u botuan në një nga tre doktrinat e mia gjashtë vjet më parë. Por ato janë në anglisht dhe më të përshtatshme për ushtarë profesionistë. Megjithatë, ndër të tjera, Amnesty International ka disa artikuj me shumë informacione për këtë temë… 

• Aurel Dasareti, USA, është ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike                        ps!                                                                                                                           

  Përshëndetje,

  Dëgjova se një terrorist i ISIS-it vret dy suedez në Bruksel. Dhe, jo vetëm presidenti francez por edhe shumë evropian janë tronditur. Presidenti francez thotë “Evropa jonë është e tronditur”.

  Nuk pajtohem plotësisht, Evropa nuk është vetëm e jona, por edhe e atyre “refugjatëve” fals nga vendet arabike. Është edhe e këtij terroristi arabik të sotëm që vrau dy evropian. Evropa i ka pru telashe vetvetes…

  Para 2 ditësh shkrova artikullin: “Aktet shtazarake të terrorit kundër civilëve izraelitë kanë tronditur të gjithë botën”,- në të cilin ndër të tjera thash:

  “Ekziston rreziku se në muajt që vijnë do të kryejnë akte terroriste në Evropë e gjetiu (kundër qytetarëve të vendeve që u kanë dhënë bukë dhe leje qëndrimi).”