ARKIVI:
25 Nëntor 2024

Historia e vërtetë e Palestinës (shek.V para Krishtit- shekulli XIII) 

Shkrime relevante

Presidentja Osmani takoi një delegacion bipartizan të Kongresit Amerikan, të udhëhequr nga senatorja Jane Shaheen

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, takoi sot në Halifax,...

Presidentja Osmani takoi Kryetarin e Komitetit Ushtarak të NATO-s, Admiralin Rob Bauer

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, e cila po e...

Çka e pyeta djalin tim 13-vjeçar…?

Nga: Aurel Dasareti E pyeta djalin tim 13-vjeçar: “Kush është shtëpia më e...

NALT: FSK ballafaqohet me sfida të mëdha drejt transformimit në ushtri

Përgatiti: Fadil Gashi/ Radio Kosova Ekipi Këshillimor dhe i Lidhjes i NATO-s,...

Depolitizimi i mërgatës!

Florim Zeqa Partitë politike siq shihet nuk kanë nevojë për intelektual, por...

Shpërndaj

Filistinët – Palestina e lashtë

 Nga: Gjergj – Skender Jashari

Prej fillimit të agresionit të Terror-rusisë, kundër sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës dhe kundër gjithë Demokracive Perëndimore dhe dështimi gjithnjë e më i madh, i saj në fushëbeteja, e bënë të kuptueshme që kërkon një alternativë.  

Në vazhdimësi Terror-rusia përdori alternativa të ndryshme, ndër të fundit ishte dështimi në “Fuqinë e Barotit në Ballkan” e që ishte rasti i sulmit terrorist dhe agresionit hibrid të Serbisë kundër Kosovës. Prandaj si opsion i mbeti, përdorimi i Hamas-it për të kryer sulmin më të pashembullt të terrorizmit islamik kundër vendbanimeve dhe civilëve izraelit. 

Më 7 tetor 2023, u tronditë bota e civilizuar me aktet më të shëmtuara të terroristëve islamik të Hamas-it, kundër popullatës civile të Izraelit: për të cilën besohet se ka pjestarë të forcave speciale iraniane dhe ruse të përfshirë, ka furnizime të veçanta me armë dhe paisje nga mbështetësit e Hamas-it si Rusia, Irani etj.  

Në mediet tona, zakonisht shohim deklarime të anshme dhe jo-objektive për sa i përket rastit të Izraelit dhe Palestinës. Problemi “Palestinez” është falso, i krijuar nga shovenizmi Rus dhe Pan-arabizmi gjegjësisht fashizmi islamik( Pan-islamizmi). 

Sepse:  

Për herë të parë, toponimi grek Palestinë, është përmendur në shekullin V para Krishtit, nga historian grek Herodoti, ku përfshinte përgjithësisht tokën bregdetare nga Fenikia deri në Egjipt, që e quan pjesë të Sirisë.1 Gjithashtu e përmend termin si etnonim, kur flet për “sirianët e palestinës” ose palestinezët sirian”,2 të emërtuar nga perandori Hadrian pas shtypjes së kryengritjes Bar Kokhba të vitit 135 të Erës tonë,3e që nuk i dallon hebrenjët dhe qytetarët e tjerë që banojnë në Palestinë.4 Edhe historianët e tjerë dhe gjeografët antikë si Filo, Jozefusi, Plini i plak, e përdornin termin “palestina e sirisë”, kurse në biblën hebreje përmendet fjala Plištim që zakonisht është përkthyer si Filistin.5 Perandoria Romake, e pushtoi Sirinë në vitin 64 para Krishtit,6 e që ra Jerusalemi në vitin 70 të Erës tonë, i gjithë regjioni i Judesë, Samarisë dhe Galilesë u riemëruan Palestinë(Palaestina),7 si emërtim administrativ për regjionin në fjalë në shekullin e II të erës tonë.8 

  Shumicën e popullsisë në Levantin jugor( që përfshinte territorin  modern të Izraelit, Palestinës, Jordanit dhe sipas disa burimeve të tjera përfshinte edhe Libanin jugor, Sirinë jugore dhe gadishullin e Sinait9), përbëhej nga hebrenjët,10 kurse pastaj në fillim të periudhës së sundimit Bizantin, hebrenjët u bënë minoritet,11 duke u bë shumicë helenët. 

Muhamedi në vitin 632, kishte caktuar Usama ibn Zayd, për të kryer invasion në regjionin e Balqa-s në Perandorinë Bizantine,12 e që e ekspedita u kry në maj/qershor 632.13 Orekset e Muhamedit për pushtim të territoreve të huaja, pranohen dhe argumentohen edhe me hadithe të muslimanëve suni. Muhamedi kishte parathënë për pushtimin e Jerusalemit në disa hadithe( Sunan ibn Majah 4042 dhe Sahih al-Bukhari 3176). Referencat e shumta politike për xhaminë al-Aksa, datojnë nga shekulli XII, ose më pas për shkak të pushtimit të Kryqtarëve, por disa përpjeken ta argumentojnë që bazohet në hadithe të numërt që datojnë nga lindja e islamit.14 Sipas disa akademikëve, shenjtërimi i Jerusalemit u rritë pas ekspansionit dhe rritjes së një zhanri të literaturës e njohur si al-Fadhail( udhëzues fetarë)15 por të tjerët e theksojnë se ishin motivet politike islamike të dinastisë Umayyade, që e shenjtëruan Jerusalemin në Islam.16 Me konsolidimin e hegjemonisë islamike mbi fiset nomade arabe në luftërat e Ridës në vitet 632-633, kalifi i muslimanëve Ebu Bekri, i orientoi gjitha energjitë në drejtim të pushtimit të Sirisë,17 duke e ndarë ushtrinë e tij në 4 grupe, nga Medina në vitin 633, të komanduara nga Amr ibn al-As, Yazid ibn Abi Sufyan, Shurahbil ibn Hasana dhe Abu Ubayda ibn al-Jarrah.18 Perandori Bizantin Heraclius, përfundimisht u mposht në betejat në Ajnadayn në Palestinë dhe Fahl dhe Yarmouk në Transjordani, të ndodhura në vitet 634-636, gjë që më nuk pati rezistencë të organizuar.19 Edhe pas vdekjes në vitin 634, të Ebu Bekrit, atë e zëvendësoi Omeri, i cili vazhdoi ekspansionin në drejtim të Sirisë.20 Arabët musliman në fillim të nëntorit 636 arritën ta fillojnë rrethimin e Jerusalemit, e që garnizoni bizantin ishte tërhequr brenda fortifikatave të qytetit,21 e që ushtritë muslimane nuk sulmuan, por mbajtën rrethimin derisa të dorëzoheshin për mungesë të furnizimeve,22 pra ishte betejë e papërgjakshme,23edhe për sa i përket datës së dorëzimit të Jerusalemit ka debate, por që përmenden vitet 636, 637, 638, por burimet dytësore më shumë priren të japin vitin 638.24  

Kart over Palestina

Harta e Palestinës me Lumin Jordan. Harta është dokument nga vitet 1400.

Edhe perandori Konstantini i III, i Bizantit, vendosi që të ripushtonte Levantin, por dështoi në vitin 649.25 

Me ardhjen e pushtimit të muslimanëve arab, organizimi administrativ ekzistues të distriktit Bizantin të Palestinës Prima, mbeti i njejtë,26 madje pushtimi islamik i toleronte hebrenjët dhe të krishterët, sidomos të krishterët Nestorian dhe Jakobit, të cilët nuk ishin trajtuar mirë nën pushtimin bizantin.27 Bilad al-Sham përbëhej nga hapësira e Sirisë së Madhe, që shtrihet në territoret e Sirisë, Libanit, Jordanit, Izraelit dhe Palestinës, si dhe në regjionet e Turqisë moderne, në regjionin Hataj, Gaziantep dhe Diarbakir.28 Bilad al-Sham, rrjedh nga fjala arabe, që dmth “regjioni në krahun e majtë”.29 Bilad al-Sham, në mes viteve 637 dhe 640 nga kalifi Omer, u nda në katër distrikte ushtarake, e ato ishin: Filastin, al-Urdunn, Dimashq dhe Hims.30 Jund Filastin, ishte distrikti ushtarak i Palestinës që përfshinte pjesën më të madhe të territorit të provincave bizantine të Palestina Prima dhe Palestina Tertia.31  

Kurse gjeografët arabët filluan ta përdorin termin Filistinë, në mesjetën e hershme, si një mbiemër që nga shekulli VII.32 Dinastia Umajade, investoi konsiderueshëm në zhvillimin e distriktit të Palestinës( Filastin-ës),33 duke u nderu Palestina veçanarisht në këtë periudhë.34 Levanti pastaj mbeti edhe nën sundimin e Perandorisë Arabe të dinastisë Abaside( Abbas ibn Abdul-Muttalibi 566-653),35 pasi përmbysën dinastinë Umajade, me revolucionin Abasid të vitit 750.36 

Në vitin 870, Egjipti fitoi autonomi nën udhëheqjen e Ahmad ibn Tulun-it, i cili ishte themelues i dinastisë Tulunide, që sundoi Egjiptin dhe Sirinë mes viteve 868 deri 905,37 ku përfshihej edhe Palestina dhe Hixhazi. Tuluni, ishte dërguar nga kalifi Abasid si guvernator i këtyre territoreve.38 Dinastia Abaside, tentoi ta fus nën kontroll sërish dinastinë Tulunide, ku u zhvillu edhe beteja Tawahin më 885, mes të forcave të kalifit Abasid( Abu’l-Abbas Ibn al-Muwaffaq) kundër sundimtarit autonom Tulunid, të cilën e fitoi ky i fundit.39  

Hebrenj në Jerusalam … Koloni hebreje në Palestina nën Perandorinë Osmane, cirka në vitin 1895.

Por sërish në vitet 935 deri 969, Egjiptin dhe Levantin e sundoi dinastia Ikhshidid,40 e  Muhammad ibn Tughj al-Ikhshid,41 që ishte ushtar mameluk që u caktu si guvernator nga kalifi Abasid al-Radi.42 Por i cili humbi nga ushtria Fatimide, me rastin e pushtimit të Fustat-it, më 969.43 Mbajtja nën pushtim nga Dinastia Fatimide, pas vitit 1070, pjesa bregdetare e Levantit dhe e Sirisë u sfidu së pari nga invazionet turke, e pastaj edhe nga kryqëzatat.44 Saladini u ngrit si vezir i Fatimidëve, në vitin 1169, përpara se të shfronizohet Kalifati Fatimid më 1171,45 e që nga viti 1183, filloi pushtimet e Egjiptit, Sirisë, Mesopotamisë së epërme, Hixhazit, Jemenit etj, për përfshirë edhe Mbretëria e Jerusalemit, ranë nën kontrollin e tij në Betejën e Hattin-it më 1187.46 Perandori Bizantin Isaku II Angelus(Isaac II Angelus 1185-1195), i dërgoi mesazh urimi Saladinit, për pushtimin e Jerusalemit, e që i kërkonte atij, që të gjitha kishat e qytetit t’i kthente në kisha ortodokse dhe të gjitha ceremonitë krishtere të bëhen në liturgjinë ortodokse greke, e që kjo iu garantu e të krishterët u lejuan lirshëm të luteshin në kisha dhe çështjet kishtare i’u dorëzuan Patriarkut Ekumenik të Konstantinopojës.47 Por më pas sërish më 1190, kryqëtarët do e pushtojnë bregdetin e Palestinës,48por pa sukses për ta ripushtu Jerusalemin.49 Gjatë kësaj periudhe edhe Jerusalemi ra herë në duar të Persianëve,50 e herë mamelukëve Ayyubide,51 pastaj edhe Kryqëzata e VI e pushtoi në vitet 1229-1244,52 për t’u ripushtu nga mamelukët mongol, rreth vitit 1260 ose 1300.   

Pastaj pas vitit 1300, sulltanët mameluk, filluan të interesohen edhe të ndërtojnë ndërtesa edhe në Jerusalem, duke inkurajuar vendosjen e muslimanëve. Gjatë mbretërimit të sultan Baibars(Al-Malik al-Zahir Rukn al-Din Baibars al-Bunduqdari), që ishte me origjin turke Kipçak( turk namad), që ishte i dinastisë Bahri të Egjiptit, renovoi aleancën islamike me hebrejt, duke ngritur dy shenjtore atë të Mojsiut dhe të profetit Salih( Kuran 7:73-79; 11:61-69; 26:141-158), duke i inkurajuar muslimanët, hebrenjët dhe të krishterët që të bëjnë pelegrinazh në këto vende, e që gjatë Pashkëve ishte përplotë me pelegrin Jerusalemi.53    

Prej nga mund të kuptohet, që nuk ekzistonin popull, etni, komb me emërtimin Palestinezë, e që mund të shihet se ky emërtim ishte gjeografik e që përfshinte hebrenjë dhe arab, të cilët jetonin në këtë territor. Derisa historikisht, popullata hebreje ishte në numër më të madh, edhe përkundër rasteve kur ajo përndiqej, deri në vitet 1300, asnjëherë popullatat arabe nuk ishin shumicë.  

Më:18.10.2023  

Gjergj – Skender Jashari  i burgosur politik nga  EULEX, për   rastet  e sulmeve kundër policisë dhe xhandarmërisë  së Serbisë në  Dobrosin komuna e Bujanocit. Ky shkrim është  pjesë e  marrur nga  punimi i bërë  gjatë  qëndrimit në  burgimin politik!  

Master drejtimi juridiko-penal dhe studime joformale ushtarake. 

K O M E N T E

SHKRUAJ NJË KOMENT

Ju lutem, shkruaj komentin tuaj!
Ju lutem, shkruaj emrin tuaj këtu