Sinan Kastrati, Suedi
- Dy anekdota për gratë
Familjet e pasuna, që jetonin në katune, e kishin shumë tokë të punës, gjâ e pakë mashkuj të punës, merrnin rragtarë që ti ndihmonin në punët e përditshme, me mjellë grun e kallamoq, me korr e me kasit, me shkue në mal për dru, në mulli, me i qit gjâjen në bjeshkë, mi qeth dhetë e punë tjera. I zoti i shpisë, shkonte mysafirë e pritëte miq në odë, shkonte në pazare e nuk i dilte kohë me i kqyrë qysh i ka ka punët e shtëpisë e as me i pa fëmijët e gruen e vetë. Prandaj rragtari kishte një rrol me rëndësi. Ai ishte i lirë me hi në sh`pi te gratë, në odë të burrat por, ai kishte përgjegjësinë kryesore për të gjitha punët mrena shtëpisë e në jasht saj. Kur e shihnin gratë rragtarin e lutshin me iu shkurtue edhe drutë për me i pjekë bukët, me zi pasul por, me i kallë kaftorrët në sobë ku flenin zonjat.
Njëherë, tuj hânger bukë bashkë, burri, grueja e fëmija burri pi kqyr fëmijët e nuk pa han bukë. Grueja pi thotë:
-Njeri, pse s`pa hanë bukë?
-Grue, pi kqyri f`mitë.
-Ani, mirë boll, qysh pat doken?
-Maj grue, qiky djali vogël i ka ga rragtarit krejt, kryt ja ka k`put, rragtar n`ven.
-Uh njeri, neri, ha bukë e mas u lodh me k`so menime. F`mija ju gajnë dajve edhe pse janë larg e jo mâ na qi e kemi rragtarin n`shpi.
Hajde djali jem, lene baben se me pas prit atâ, unë nuk ju kisha as juve
Ishte kohë e drekës. Burri punonte në aborr, thurke gardhin, e fshinte lâmen, punë burrash e grueja e kishte bâ bukën gati. Nâna i thot djalit t`madh:
-Shko djali i jem e bâni zâ babes tun me hânger bukë se sofrën e kam k`thye.
Djali e thirr babën por ai nuk i kish gati, kish edhe pakë punë e nuk shkon me hânger.
Grueja, e qon edhe djalin tjetër me e thirr baben por ai prap nuk shkon. Kur e sheh gruja qi burri nuk pa vjen iu thotë djemve:
-Hani djemtë ju se mi se e pas prit unë babën e juj, as juve nuk ju kisha.
Fjalorth i fjalëve të rralla dhe shprehjeve popullore në të folmen e Turjakës.
(I ka) ga, i ngjashëm
rragtar, rrogëtar
i pasun, i pasur (pasuri)
katun, katund, vendbanim kodrinor malor
kasit, kosit (livadhet)
gjâ, bagëti
mashkuj, (i gjinisë mashkullore) këtu ka kuptimin fuqi punëtore
mrena, brenda
kallamoq, kallamboq, misër
nuk i dilte kohë (me dekë), nuk kishte kohë (me vdekur)
sh`pi, shtëpi
me hi mrena, me hyrë, hyri brenda
kaftorr, stufë për ngrohje
tuj, duke (pj.)
(me) hânger, (me) ngrënë bukë, drekë
kqyri, shikoj
njeri, grueja nuk e thirrte burrin në emër por ”njeri”
mirë boll, shumë mirë (boll, mjaft)
qysh pat doken (fëmija), qysh po të duken, a i (ngjeh) njeh?
kryt ja ka k`put, shprehje shumë e shpeshtë në të folmen e Kosovës
është i ngjashëm,
bâni zâ, thirre, lajmëroje
e qon edhe djalin tjetër, e detyron me shkua djalin, me e kry një punë, një porosi etj.
Malmö, 8 janar 2024
Ku ka ma mire se me fillue vitin me gaz e humor ! Qe ashtu miku Sinan ( po perdor dialekt verior aq sa mundem ) mire eshte te qesh me dy anekdotat e mesiperm .Them se dinakeria e ” cilter ” e gruas shtepijake justifikon heshtjen e burrit naiv .Besoj se duhet te keni dhe perla te tjera e jo vetem per gjinine femerore se ne rang botëror dihet se kush jane me te shumtet qe shkelin besnikerine familjare .Me pelqyen e per bese s’i kisha degjuar . Pergezime miku Sinan !
Në numrat në vazhdim, në Drini do të publikoj pjesë nga thesari i katundit tim, Turjakës.
E nderura Ritë, faleminderit e dashte e dhashtë Zoti je mirë me shëndet e me familje!
Edhe për burrat kam anekdota (mesele) si kurse te Molieri që e kemi “Shkollën e grave” por edhe ” … të burrave”.
Kam aro 230 të tilla, anekdota, disa fjalë të urta, emra të arave, livadheve, emra të familjarëve etj.
Të falenderoj për komentin tënd vlerësuese e kritik.
Ditë të mbarë!
Sinani
Paskeni nje thesar te madh . Ju kam zili ! Ju lumte !