Sinan Kastrati, Suedi
E ty, a s’pat vjen gjynah shka pa hjeki unë tuj e hânger a?
Vazhdon nga numri i kaluar me titull ”Uki pa ha krejt e nuk pa le vorr”, 5 Prill 2024
Fragnente nga folklori i pasur i katundit Turjakë, pjesa e dhjetë (10)
Dy demela, ma demela se se demelat e Stamollit ishin ungj me ni hije te ni dardhe e pa pushojnë
Njani pi demeleva e sheh ni dardh t`pjekun qi ish met e pa don me hyp n`dardhë me marrë nuk. Hyp kadalë e kur e mrrin dardhën, ajo k`putet pi rremit e i bjen te kryt e demelit tjetër. Ky e murr e pe han e demeli qi ish n`dardhë tuj zhdryp pi thotë:
-Mu bre mas e ha se a pe din shka hoqa unë tej hypa me mrri?
-E ty a s`pat vjen gjynah shka pa hjeki unë tuj e hanger a?
Fjalë të urta, 28 fjalë të urta
-
- Daja âsht faqja bardhë (kur ndahen vëllezërit, kur e ndajnë pasurinë).
- Dimnit, prej dru, bluj e gatuj, rri e mas luj!
- Dora shmajtë mas u bâft *) miftijaq*) për dorën e djathtë.
- Dora shmajtë e lan dorën e djathtë, t`dyjat e lajnë f“tyrën!
- Dreqnit janë të meçum po nuk janë të drejtë.
- Dy herë folet n`mulli e niherë në sh`pi (njëherë në shtëpi).
- Dy herë kemi marrë bereqet *) prej t`thatit *) e asnjëherë prej t`lagshtit *).
- Dy bastana s`mahen me ni dorë.
- Dy gra k`mishën pa la.
- Dy durë për ni krye.
- Dhitë, kur dojshin me dalë fare, ia hajshin veshtë shoqja-shoqes.
- Edhe v`llavi nëse hin n`hyqymet mas i beso!
- E kish shpirtin n`fyt.
- E kish qafën e shkurtë.
- E kish dorën e gatë
- E kish guhen e gatë sa t`gjarpnit.
- E mira vjen kadalë, kadalë, e keqja vjen meniherë
- E k`thei drith
- Jo buka po kulaqi
- Ni ahmak â si 100 budallë
- Oda â për burra, shpia â për fmi e gra!
- Prit magar tej t’del bar
- Ta bâj ma but shpinen se barkin
- Ta zbuti shpinen
- Ta baj shpinen pamuk
- Ungju se nuk t’han qete
- Vllavi vritet veq kur bâhet me hasmin (anmikun)
- Vllavi vritetet veq kur ja kthen shpinën vatanin (e tradhton endin)
*) Mas u bâft miftijaq, mos past nevojë
*) bereqet, t`thatit *) e asnjëherë prej t`lagshtit*)
Bereqet m. bised.
Drithë; të lashtat e mbjella dhe prodhimi i tyre. Bereqet i mbarë. Farë bereqeti. Vit me bereqet. Hambarët e bereqetit. Bëj bereqet. Mbledh bereqetin. Me bereqet! ur. Bereqetin e njeh drapri. fj. u.
fig. Fryt, dobi; vlerë. Punë (mbledhje) pa bereqet. Fjalë pa bereqet. S’ka bereqet. Lëmë pa bereqet.
THATË mb.
Që s’ka ujë ose lagështi jo i lagur, jo qull, jo i njomë; që s’ka fare lagështi ose që ka fare pak lagështi; kund. i njom. Rroba të thata. Dru (dërrasa) të thata. Kripë e thatë. Tokë (kullotë) e thatë. Ajër i thatë.
Që ka shteruar që ka mbetur pa ujë e pa lagështi. Lumë (përrua, krua) i thatë.
LAGËSHTI f.
Të qenët i lagësht, vetia e diçkaje të lagësht; ajo që e bën diçka të lagësht. Lagështia e ajrit.
Kohë a mot me reshje. Bën lagështi.
Vazhdon
Malmö, 9 prill 2024
