Lufta në Ukrainë
Më e madhe deri në Kiev. Zelenskyy takohet me krerët e shteteve nga Evropa.
KYIV: Kryeministri Jonas Gahr Støre dhe 12 krerë të tjerë shtetesh evropiane janë në Kiev. Në të njëjtën kohë, në qytet tingëllojnë sirenat e sulmit ajror.
Për Anders Johansen korrespondenti i Ukrainës
Vemund Sveen FinstadGazetar
Pavlo KrasnomovetsGazetar
Publikuar: 24.02.2025 07:15
Në përvjetorin e tretë të luftës në Ukrainë, gjithçka është në rrezik. Në orën 10:00 me orën norvegjeze, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky do të mirëpresë krerët e shteteve në një ceremoni në një hotel në Kiev.
Gjashtë minuta më vonë, alarmi i fluturimit ra në kryeqytet, raporton korrespondenti i Aftenposten.
13 krerë shtetesh evropiane, përfshirë kryeministrin norvegjez Jonas Gahr Støre, mbërritën në Kiev këtë mëngjes, saktësisht tre vjet pas një dite pasi Rusia pushtoi Ukrainën. Gjithashtu, morën pjesë edhe presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryeministri kanadez Justin Trudeau. Qëllimi është të tregohet mbështetje për Ukrainën në një moment vendimtar të luftës.
A mund të bashkohet Evropa për të mbështetur Ukrainën? Kryeministri i Norvegjisë premton më shumë ndihmë në valixhen e tij në tren.
A keni pak frikë kur jeni këtu, pyeti Aftenposten kryeministrin aty për aty në Kiev.
Shikoni përgjigjen në videon më poshtë.
Sulm me dron para vizitës së Støre
Ndërsa krerët e shteteve ishin nisur për në Kiev, rusët sulmuan kryeqytetin me dronë për 3.5 orë, deri në orën 10:00. 02.11 mëngjesin e së hënës. Mbrojtja ajrore, shpërthimet dhe zhurma e avionëve rusë Shahed u dëgjuan mbi kryeqytet në mesnatë.
Sipas mbrojtjes ajrore të Ukrainës, 113 drone u rrëzuan dhe 71 u zhdukën nga radarët pasi u bllokuan.
“Do të jetë e fortë për të ardhur në një qytet që ka jetuar mbi 1000 ditë lufte, një vend që ka paralajmërime për sulm ajror mbi pjesë të mëdha të vendit çdo ditë”, tha Støre për Aftenposten në tren.
Ai ka udhëtuar në Kiev për të theksuar “rezistencën e fortë të popullit ukrainas”. Në kryeqytet, Støre njoftoi se qeveria po shqyrton rritjen e mbështetjes për Ukrainën nëpërmjet programit Nansen, i cili për vitin 2025 është 35 miliardë krona.
– Po shqyrtojmë rritjen e kësaj ndihme. Ukrainasit duhet ta dinë se ne qëndrojmë pranë tyre dhe se jemi të gatshëm të shtojmë ndihmën tonë, thotë ai.
– Ka tre vjet që luftojnë çdo ditë për liri. Ata po luftojnë për Ukrainën, por edhe për sigurinë e Evropës dhe një komunitet botëror të ndërtuar mbi ligjin ndërkombëtar dhe vlerat demokratike.
– Çfarë ka ndërmend t’i thotë kryeministri Zelenskit kur të takohen sot?
“Unë do të njoh vullnetin e popullit ukrainas për të mbrojtur vendin e tyre, gjë që e bën këtë të rëndësishme edhe për sigurinë tonë. Ata po luftojnë për diçka që ne e konsiderojmë ekzistenciale për lirinë e një vendi. Dhe ata sulmohen.
“Që Norvegjia, së bashku me vendet e tjera, të ruajnë dhe forcojnë mbështetjen për Ukrainën është absolutisht thelbësore për qëndrueshmërinë e Ukrainës, thotë Støre.
Kryeministri Jonas Gahr Støre (Ap) mbërriti në Kiev të hënën në mëngjes. Foto: Javad Parsa, NTB
Kjo është gjëja më e rëndësishme tani
– Çfarë garancish mund t’i japë Evropa Ukrainës?
“Unë besoj se garancia e parë e sigurisë është t’i mundësojë Ukrainës të mbrohet. Ai ruan dhe mundësisht rrit mbështetjen që duhet të jetë në gjendje t’i rezistojë sulmit. Kështu që unë besoj se një marrëveshje sigurie, e cila mund të sigurojë një vijë përgjatë së cilës nuk ka luftë, duhet dhe duhet të përfshijë një lidhje midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara. Pra, do të jetë edhe punë nga Evropa drejt SHBA-së, thotë Støre.
Çështja nëse Evropa është në gjendje të japë garanci të tilla do të jetë çështja më e rëndësishme në takimet e së hënës.
Ndërsa 13 krerë shtetesh kanë ardhur në Kiev, 24 kanë zgjedhur të marrin pjesë në mënyrë dixhitale.
“Është thelbësore për të gjithë ukrainasit të shohin se bota qëndron me ne,” tha Presidenti Volodymyr Zelenskyy në një konferencë shtypi përpara përkujtimit.
– Por gjëja më e rëndësishme janë garancitë e sigurisë, në mënyrë që Putini të mos na mashtrojë më kurrë të gjithëve dhe të sjellë vdekje në vendet e tjera, nga Ukraina në Siri, Lindjen e Mesme dhe Afrikë.
Ndihma norvegjeze për Ukrainën
Norvegjia është zotuar t’i japë Ukrainës 155 miliardë krona nga viti 2023 deri në vitin 2030. Kjo është një pjesë e vogël e asaj që Norvegjia ka fituar nga lufta në formën e rritjes së çmimeve të energjisë.
Kryeministri Jonas Gahr Støre (Ap) në trenin nga Polonia në Kiev përpara samitit me liderët evropianë në përvjetorin e tretë të pushtimit rus të martën.
Kryeministri Jonas Gahr Støre (Ap) në trenin nga Polonia në Kiev përpara samitit me liderët evropianë në përvjetorin e tretë të pushtimit rus të martën. Foto: Javad Parsa, NTB
BE dhe Støre refuzojnë kërkesat e Trump
Të hënën në mëngjes, Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, njoftoi se BE-ja do të mbështesë më tej Ukrainën me pak më shumë se 40 miliardë korona. Është miratuar gjithashtu paketa e 16-të e sanksioneve të BE-së kundër Rusisë.
Lajmi vjen pas disa javësh dramatike. Presidenti amerikan Donald Trump ka nisur bisedimet me presidentin rus Vladimir Putin dhe ka fajësuar Ukrainën dhe NATO-n për luftën.
Ukraina dhe Evropa nuk lejohen të jenë pjesë e bisedimeve. Trump po kërcënon gjithashtu se do të ndalojë të gjitha ndihmat nëse Ukraina nuk heq dorë nga burimet natyrore me vlerë 500 miliardë dollarë.
– Asgjë për Ukrainën, pa Ukrainën. Dhe asgjë për Evropën, pa Evropën, thotë Støre.
– Ukraina duhet të ulet në tryezë në çdo negociatë për paqen. Europa duhet të bëjë të njëjtën gjë.
Si po shkon lufta tani?
Në të njëjtën kohë kur Trump dhe Putin kanë negociuar, rusët kanë shtuar përsëri sulmet e tyre në Ukrainën lindore.
Ukrainasit kanë arritur të ngadalësojnë përparimin rus. Që nga Viti i Ri, Rusia ka pushtuar vetëm një zonë sa komuna e Oslos. Pamja e madhe është se linjat e frontit kanë ndryshuar pak, tregon analiza e Aftenposten.
Në vjeshtën e vitit 2022, kundërsulmja e Ukrainës u ngadalësua. Pjesërisht sepse burimet e Ukrainës po mbaronin, por edhe sepse Putini u mobilizua dhe bëri kërcënime për armët bërthamore që frikësuan SHBA-në dhe NATO-n. Tani Rusia zë 18.35 për qind të Ukrainës.
Humbje të mëdha
Mbi 360,000 njerëz mund të kenë humbur jetën në luftën në Ukrainë, sipas përmbledhjes së Aftenposten të disa vlerësimeve të pavarura. Përveç kësaj, mbi një milion njerëz janë lënduar. Disa qytete janë rrafshuar me tokë. Sipas një sondazhi të fundit, 27,000 ndërtesa banimi, 4,000 shkolla dhe 515 spitale janë shkatërruar.
Dy të tretat e sistemit energjetik të vendit janë bombarduar copë-copë nga 4,400 sulme me raketa ruse – dhe 18,800 sulme me drone Shahed.
Vetëm në kosto direkte, pushtimi ka kushtuar të paktën 15,200 miliardë korona. Numri real është shumë më i lartë. Për shembull, përllogaritja nuk merr parasysh kostot për shëndetin dhe mjedisin, as nuk merr parasysh faktin që disa vende, si SHBA dhe Norvegjia, kanë marrë të ardhura më të larta për shkak të rritjes së çmimeve të energjisë. Kina dhe India kanë përfituar shumë nga energjia më e lirë nga Rusia dhe kanë shumëfishuar eksportet për rusët.
Kostot e luftës në Ukrainë maten në korona
Dëmi në Ukrainë: 8300 miliardë korona, vlerëson Instituti Quincy.
Foto: Gina Grieg Riisnæs
Aftenposten
