Shkruan: Xhemil Zeqiri
Kopenhagë: 14 Dhjetor 2021
Repuplika e Maqedonisë është themeluar më 29 Nëntor të vitit 1943 në Jajcë. Pa dyshim që kjo Repuplikë u themelua në dëm të shqiptarëve etnikë në këtë hapësirë shumicë shqiptare.
Pas Luftës së Dytë BotëroresShqiptarët dhe tokat e tyre në ish-Jugosllavi u ndanë nē 3 pjesē:
Në Maqedoni
Në Mal të Zi
Në Kosovë.
Disa vite më vonë Kosovën e ricopëtuan, i morën dhe 3 komuna: Preshevën, Bujanovcin dhe Medvegjën, e cila sot quhet Kosova Lindore.
Repuplikën e Maqedonisë serbët e kanë përdorë si “epruvetë”, duke e elaboruar për shpernguljen e shqiptarëve në Turqi. Pra, dhuna dhe terrori fizik dhe psiqik ndaj shqiptarëve, në njeren anë, bëhej pēr t’i realizuar ca marrveshje të fshehta me Turqinë, ku shqiptarëve, si të vetmen mundësi “mbijetesë” u kishin lënë shpērngulen në Turqi.
Prej Shkupit zemërthyer i rregullonin dokumentat, ato të ashtuquajturat “visika”, me të cilat i detironin të ndërronin identitetin kombētar, duke u imponuar qëb të deklaroheshin turq, se vetëm në këtë mënyrë u thoshnin se pranoheshin nga Turqia dhe, sipas disa raporteve të kohês, mbi 350.000 shqiptarē janë shpërngulur familjarisht në Turqi.
Pas vitit 1991, pas shpërbërjes së federatès jugosllave, edhe Maqedonia u pavarsua nga kjo Federatë famēkeqe.
Si i perjetuan shqiptaret ndryshimet e ashtuquajtura “demokratike”?
Gjatë sistemit socialist në Jugosllavi, shqiptarët kishin shumë të drejta, të cilat ua garantonte Kushtetuta e Jugosllavisë, por, sa herë ata kërkonin që të respektoheshin ato të drejta, gjithnjë perfundonin nëpër Gjykata, nga të cilat merrnin dënime të rënda.
Me ardhjen e sistemit të kësaj “demokracie”, fillimisht shqiptarët menduan se u liruan disi tē shijojnë “lirinë individuale”, por, kjo liri “gaforreje” nuk zgjati aq shumë, vetëm derisa sa u pavarësua Republika e Maqedonsë.
Menjëherë filluan ndjekjet dhe diskriminmet, izolimet dhe persekutimet e intelektualëve dhe veprimtarëve politikë.
Ka shumë keqtrajtime, por këtu do të përpiqem të përmend veç disa prej tyre:
Rasti i themelimit të Universitetit të Tetovës, pati dhe viktimë.
Pastaj, 194 viktimat e dy fatkeqëisve ajrore që ndodhën në Republikën e Maqedonisë më vitin 1993. Pjesa dërmuese e atyre 194 viktimave ishin shqiptarë.
Fatkeqësia e parë ajrore, ndodhi më 5 Mars, 1993, në Shkup, ku një Aeroplan i tipit “Foker 100”, i Avio-kompanisë “Palair Macedonia”, u rrëzua menjëherë pas fluturimit nga aeroporti “Petrovec”. Në këtë tragjedi humbën jetën 89 shqiptarë.
Në këto situata shqiptarët çdoherë trajtoheshin dhe vazhdojnë të trajtohen si pakicë (edhe pse janë popullsia etnike më e madhe në Maqedoni), por jo si minoritet. Theksoj, se minoritet quhet kur flasin gjuhë tjetër, por nuk jetojnë në të njëjtën shtrirje territorial, ndërsa shqiptarët ndodhen në të njëjtën shtrirje territorial, pranda duhet dhe janë pakicë, njësoj si pakica maqedone, dhe kjo si pasojë e politikës kundër-shqiptare e instaluar në sistem dhe në Kushtetutën Maqedone dhe, natyrisht, si të mos jemi minoritet kur në Kuvendin e R.M, për një deputetë shqiptar, duhet të votojnë gjer më 22.000 votues, ndërsa për njē deputetë maqedon mjafton të votojnë 3000 votues!
Si rrjedhojë e këtij diskriminimi kushtetues, shqiptarët në vitin 1991 kishin vetëm 23 deputetë.
Organizatat e të Burgosurve Politikë u munduan që të ndrishojnë këtë diskriminim, por ishte e kotë. U përdorën të gjitha mundësitē e mjeteve demokratike, dhe me në fund, më 14 Shkurt 2001, u organizua në Tetovë një protestë nga “Shoqata e të Burgosurve Politikë” dhe “Shoqata e Grave në Maqedoni”, me ç’rast ndëhyri policia me forcë, ndaj protestuesve paqësorë.
E kësaj radhe përgjigjia erdhi nga kalaja e Tetovës; aty krisën pushkët e lirisë nën drejtimin e Komandantit trim, Baci Izair Samiu, me emblemën e famshme: Ushtria Çlirimtare Kombëtare. Kjo bëri që të filloi peëleshja mes Ushtrisë së Maqedonisë dhe Ushtria Çlirimtare Kombëtare (UÇK).
Kjo luftë çlirimtare e pa barabartë, por që kishte mbështetjen gjithēpopullore të shqiptarëve në Maqedoni e më gjerë, pati përparime marramendëse gjatë zhvillimeve të luftimeve. Por, kur kryengritësit arritēn nē katundin Haraçinë, iu afruan 10 km Aeroportit të Shkupit, i cili shpejt mund të binte nën kontrollin e UÇK-sē, atëhere menjëherë ndērhyri faktori ndērkombtar me kërkesë urgjente që tē ndalej lufta.
Disa politikanë të partive politike dhe krerët e UÇK-së filluan bisedimet me Qeverinë e Maqedonisë. Si rezultat i këtyre bisedimeve u arrit ajo e quajtura Marrëveshja e Ohrit, më 13 Gusht 2001.
Kjo Marrëveshje, ndonëse nuk plotësonte asesi kërkesat popullore, UÇK-ja i pranoi ato pika të disfavorshme për ne shqiptarët dhe e ndërpreu luftën e saj të drejtë çlirimtare. Kjo për të vetmen arsye se Ushtrinë çlirimatere kombëtare nuk e përfaqësoi në ato bisedime udhëdheqja politike e UÇK -re, por u autoriazua nga Ali Ahmeti Arbër Xhaferri, partia e të cilit ishte pjemarrëse në Qeverinë e Maqedonisë kundër së cilës luftoi UÇK -ja(!)
Fatkeqësia për shqiptarët në Maqedoni nisi, së pari, me njohjen e shtetit të Maqedonisë nga Republika e Shqipërisë më 1993, pa asnjë kusht; së dyti, me ndërhyrjen e Presidentit të Shqipërisë, Sali Berisha, përçhate partia e vetme shqiptare në Maqedoni, ajo e Prosperitetit Demokratik, duke dërguar Shaban Memijan dhe, me ndihmwn e tij dhe nismën e grupit përçarës së Arbër Xhaferrit, nga Partia e Prosperitetit Demokratik del Partia demokratike Shqiptare me në krye Arbër Xhaferrin. Dihet që, me krijimine pluralizmit politik në kushtete të qenit të pushtuar, përçahet populli, prandaj, si rrjedhojë e kësaj përçarjeje domosdossmërisht do të lindëte dhe lindi Ushtria Çlirimtare kombëtare. Dhe, së fundi, Marrëveshja e Ohrit solli ndalimin e dhunës dhe e terrorit psikologjik e fizik ndaj shqiptarëve. Marrëveshja e Ohrit, duke qenë se UÇK-ja autorizoi ta përfaqësonte kundërshtari i saj politik, natyrisht që do të sillte dhe solli gabimin fatal, duke pranuar lëshimet e rënda politike në disfafor të shqiptarëve.
E gjithë kjo urrejtje dhe terror psikologjik ka ardhur duke u shtuar edhe më tepër jo vetëm pse Enciklopedia e Maqedonisë i dskriminon dhe i fyen shqiptarët në mënyrën më të poshtër, pore edhe për faktin se pas Marrëveshjes së Ohrit janë kryer veprime terroriste kundër shqiptarëve nga institucionet e diktaturës së Maqedonisë. Për këtë po japim disa argumenta bindës për lexuesit:
Rasti i Burhedin Nuhiut, i burgosur në vit 2002, me burgim të përjetshëm pa asnjë provë!
Rasti “Sopot” ka të bëjë me ekspozim të minës në fshatin Sopot në mars të 2003-s. Për këtë rast u dënuan 11 banorë me gjithsej 156 vite burg. Dhe, çuditërisht, të akuzuarit pas shumë vitesh u shpallën të pafajshëm!
Vrasja e shqiptarëve në Gostivar, dy të rinjt shqiptarë u vranë nga një polic maqedonas dhe ai nuk u ndëshkua!
Rasti i fshatit Brodec, mw 7 nëntor të 2007, në aksionin policor “Stuhia malore” ku mbetën të vrarë 6 persona, ndërsa 13 persona të tjerë u arrestuan dhe u dënuan me gjyq. Njëri prej tyre, Hanif Dervishi, ndërroi jetë në burg.
Rasti i Harun Aliut, Komandant “Kushtrimi”, i cili u vra më 12 Maj të vitit 2010 në afërsi të Radushës, por dyshimet janë se ekzekutimi i tij është bërë në një lokacion tjetër. Bashkë me të, në pritën e organizuar, kanë rënë edhe Shaban Zenuni nga Merova, Xhafer Shala dhe Qemajl Fejzullahu.
Rasti Alfa, I cili ka ndodhur në prill të vitit 2010. Për këtë vrasje u dënuan Rexhail Qerimi nga fshati Opajë i Kumanovës dhe Agim Islami nga Shkupi me burgim të përjetshëm, ndërsa me nëntë vite burg u dënua Ramadan Shaqiri, me akuzën si bashkëpunëtor në krim, kurse, me burg të përjetshëm u dënua edhe Almir Dropljani, i cili ishte në arrati, por më vonë u ekstradua në Maqedoni për ta vuajtur burgun.
Rasti “Monstra”, ku u dënuan me burg të përjetshëm në vitin2012, nën akuzën, se kanë kryer vrasje të pesëfishtë në liqenin e Smillkovës, gjashtë shqiptarët Halil Demiri, vëllezërit Afrim dhe Agim Ismailoviq, Fejzi Haziri, Haki Haziri dhe Sami Luta.
Një autobus me nxënës shqiptarë të shkollës së mesme të Kumanovës është sulmuar me gurë në vitin 2012, në fshatin Lubograd, në Maqedoni. Në incident janë lënduar dy nxënëse të shkollës së mesme të Kumanovës.
Tragjedia e Llaskarcës, në të cilën humbën jetën 16 banorë të Gostivarit. Dy vite pas aksidentit ende po zhvillohet proces gjyqësor, në të cilin janë të akuzuar gjashtë persona dhe ende zgjat gjetja e përgjegjësisë dhe errethanave prej të cilave u shkaktua tragjedia.
Nën presionin e këtyre tragjedive, natyrisht që pjestarët e UÇK-së, duke i ndjekur këto zhvillime diskriminuese të inskenuara nga institucionet shtetërore maqedone, kudër etnisë shqiptare me përmasa genocidale, nuk mund të rrinin duarkryq.
Dhe, si fillim ata e sulmuan një stacion policor maqedon, por që nuk pat asnjë të vdekur, për faktin se, nuk ishte qellimi i tyre për të vrarë policë në shenjë hakmarrjeje, por sulmi kish për qëllim t’i tërhiqte institucioneve të larat maqedone vemendjen, sipas motos: Bëni kujdes! Ndalni dhunës, ndaj shqiptarëve në Maqedoni! Prandaj u mjaftuan me çarmatosjen e policëve dhe u larguan.
Kryengritësit pritën disa muaj, por, për fat të keq, nuk pati asnjë reagim pozitiv nga qeveria djathtiste e Nikolla Grujevskit?!
Pra, pjestarët e UÇK-re, që zhvilluan luftimet e vitit 2001, duke qenë pret të gjitha trojeve shqiptare, në hapësirën e Ilirikut (Ballkanit), u mblodhën legalisht në “Lagjen e Trimave”, në Kumanovë, lagje e banuar krejtësisht me shqiptarë, për të diskutuar për rrjedhat e mëtejshme politike në drejtim të zabatimit të marrëveshjeve të miratuara dhe të pranuara nga institucionet shtetërore maqedone.
Kjo mbledhje u imponua për faktin, se partitë shqiptare në këtë Repulikë kanë hequr dorë nga kërkesat për të drejtat e shqiptarëve në M.V; ato prej kohësh ishin shnëdrruar nën rrogoz në vegla të pushtetit kundër-shqiptar.
Mirëpo, më 9 Maj 2015 Qeveria djathtiste e Nikolla Grujevskit, pa paralajmërim, kur ish-ushtarët e mbledhur në Kumanovë për të diskuatuar çështjet e mundësive se si të vihen në rrugën e zgjidhjes të drejtat e shqiptarwve dhe, ndërkohë që pas një diskutimi të gjatë kishin rënë për të pushuar (ishin në gjumë), sulmohen nga policia dhe disa forca të caktuara të ushtrisë maqedone, pa paralajmërim.
Kjo vërtetoi faktin se pjesëtaret e UÇK-së. të njohur tashmë si “Grupi i Kumanovws”, ishin futur në kurth me tradhëti; pikërisht nga vasalët shqiptarë të pushtetit të Gruevskit.
Pjemarrësit në atë takim, (“Grupi i Kumanovws”), duke qenë se u sulmuan befasisht, natyrisht, duke mos e ditur se nga kush sulmoheshin dhe pse sulmoheshin, vendosën të vetëmbroheshin, por me armë tē lehta që I patën marrë për siguri dhe jo për të sulmuar institucionet shtetërore.
Aty, në atë betejë të pabarabartë, e cila zgjati 2 ditë, u vranë disa pjestarë të atij grupi (ish-pjestarë të UÇK-së). Me ndrhyrjen nga jashtë, konflikti u ndërpre.
Grupi i Kumanovës u dorezua me shpresë se do të vazhdonin negociatat…
Mirëpo, Gjykata themelore e Shkupit i ka dënuar me gjithsejt 746 vite burg pjesëtarët e “Grupit të Kumanovës”, të akuzuar, kinse “për terrorizëm”, për ato ngjarje 9 dhe 10 majit të vitit 2015, edhe pse atë inskenim gjoja terrorist e kishin inskenuar vetë.
Për veprën “terrorizëm” u akuzuar gjithsejt 37 persona:
7 prej tyre u dënuan me burg të përjetshëm,
13 prej tyre me nga 40 vjet burg,
6 prej tyre me nga 20 vjet burg etj…
Ndërsa, Beg Rizaj dhe Mirsad Ndrecaj, vriten në polici, pa gjyq. Pra, konflikti i e 9 dhe 10 Majit të vitit 2015, në “Lagjen e Trimave” në Kumanovë, padyshim që solli edhe disa ndryshime që dukeshin si pozitive. Qeveria e djathtë fashiste e orintuar nga Beogradi ra; natyrisht, me zgjedhje/, sepse, shqiptarët votuan partinë Social Demokrate, e orientuar pro-evropiane, që shpresonin përmisimin në jetën e përditshme. Me të marrë pushtetin Partia e Zoran Zajevit e orientoi MV drejt perëndimit dhe NATO-s; ajo kishte dhe ka ambicie edhe për anëtarsim në BE, por, terrorin me dhunēn sistematike ndaj shqiptarëve, si duket, nuk ēshtē nē gjendje që ta ndalojē.
Natyrisht, kjo politikē u ndëshkua nga votuesit shqiptarë në zgjedhjet lokale të kësaj vjeshte të vitit 2021, ku Kryeministri i vendit u detyrua të jepte dorëheqjen, por pastaj u pendua dhe u rikthye perseri si Kryeministër!
Tani, shtohet pyetja:
Pasiqē, asnjë raport apo rast kriminal kundër shqiptarëve nuk po hetohet seriozisht nga ato Shteti i MV, krime të cilat unē i permenda disa prej tyre, mendoj se do të ishte mirë që edhe Qeveria e Kosovës të ndërhyjë pranë institucioneve ndërkombëtare të drejtësisë për një hetim të këtyre krimeve shtetërore maqedone kundër shqiptarëve. Kētu, nē veçanti do té theksoja vrasjet me pabesi të Komandant “Telit” (Lefter Koxhaj), tē Komandant Harun Aliut, tw “Kushtrimit” dhe vrasjet e Beg Rizës dhe Mirsad Ndrecajt qe u vranë pa gjyq edhe pse ishin dorëzuar.
Diplomacia/dk
