Nga K. P. Traboini
Ne vitin 1991 sapo kisha shkuar emigrand ne Greqi ku gjeja e pare qe me ra ne sy ishte pazari i madh i Monastiraqit ne qender te Athines ku gjeje dhe qumesht dallendyshe, siç i thone, kur disa qindra kilometra ne perendim shqiptaret nuk kishin as buke. Me beri pershtypje nje nga rajonet me te vjetra prane kodres Likavito, Kalamaqi, ku kishte me dhjetra librari ngjtur prane njera tjetres dhe shtepi botuese plot dhe me qe jemi tek librat veçanerisht Panairi i Librit ne Athine. Ky panair zhvillohej ne natyre ne dy anet e rruges aty tek Pallati i shqiptarit qe punonte per Greqine, Vasil Zhapa, por greket i thonin Zapio.
Bashkia kishte vendosur banake e rafte keto te mbuluara dhe dukeshin si dyqane portative. Ishte nje gje e bukur ti shihje keto shtepiza libri, disa metra larg njera tjetres dhe nen krahet e pishave.
Kisha menduar se edhe ne Tirane, ne dy krahet ku eshte bulevardi “Deshmoret e Kombit” mund te behej mrekullisht keshtu. Dhe duke e vene qendren e Panairit ne nje vend aq domethenes tek busti i Naim Frasherit. Po he thomeni kush ta beje. Erioni i Bashkise qe na sjell 2 ore uje ne dite, me keq se ne kohe te diktatures. Apo uzurpatori i shoqatave botuese, Kujtim Ymer qe si ai Armand Duka i Federates se Futbollit i kane kthye keto institucione ne toke te zanun.
Kane zene rehat ne pallat te kongreseve ku njerezit mblidhen (pa dasht te ofendoj njeri) si minjte.
Dhe Corona Virusi i pameshirshem behet zot i situates duke marre jete njerezish. Po ku pyesin njerez si keta qe permendem apo dhe folkloristi i foltoreve me Kojrillen e tij greko- amerikane, as duan ti dine se perdite vdesin njerez. Dhe meqe shteti hesht, ministresha e Shendesise mban fjalime, mund te konsiderohen edhe keto bashkepunetore ne krim.
Po le te shkojme me tej. Edhe panairi i i sivjetem i librit do te zhvillohet nëpër ëndrrat delirante të organizatorëve që nuk lexojnë asnjë libër që botohet në Kosovë dhe Shqipëri dhe kanë kurajon të ndajnë çmime për kë të duan e si të duan. Janë bërë çmimet si simite. Konsideruan sukses me bla-bla në media një panair inekzistent dhe ndanë çmime. Një sharlatanizem i tillë nuk guxonte te behej as ne diktaturë ku gjithsesi komisionet e vlerësimit ishin të detyruar ti lexonin veprat që autorët paraqisnin. Por këtu nuk ka konkurim. Këtu sundon byk-kultura. A e patë si u laurua me kurora dafinash poeti që frymëzohet nga maja e pikaloit në Angli. E do ta çojë përpara poezinë në Shqipëri e Kosove nëpërmjet facebookut. Por edhe atje nuk i gjejmë dot poezitë e laureatit. Është krijuar një grupim që manipulon gjithçka nëpërmjet miqve e tarafit. Këtu nuk konkurojnë vlera. Këtu parakalojnë si turma amorfe pa indentitet antivlerat që bëjnë ligjin e Maliqin si kudo edhe në fushën e artit. Frederik Rreshpja i njohu më mirë se askush këtë lloj brumi batak dhe prej tyre hoqi kalvarin e poetit të kryqëzuar burgjeve te komunizmit vetëm pse tha “Po pse more, me veprën e 19 (të Enver Hoxhës) do bëheni poetë”. Dhe rioshët e poezisë e dëgjuan dhe e spiunuan. Dy burgje beri Frederik Rreshpja e tani nuk është në te gjallë. Ndërsa poetët që u bënë me veprën 19 të Enverit nën sqetull, vazhdojnë të lazdrohen në opinionin publik pa u ngopur kurrë me lavdi. Paradoks i kohës të cilin mjerisht po e përjetojmë.
Dhe qershia mbi tortë: Një panair me denoncuesen e poetëve te ekzekutuar në podium. Mire ka thene ne mos gaboj Nitche, në ferr nuk gjen më djaj. Të gjithë kanë ardhur në tokë. Dhe thonë se komunizmi ka ngordhur. Jo besa. Vemjet janë gjallë.
