Charles Calmer Hart (1878 – 1956)
Nga Aurenc Bebja*, Francë – 22 Maj 2022
“The Chicago Tribune” ka botuar, të mërkurën e 17 prillit 1929, në faqen n°2, rrëfimin e ambasadorit amerikan asokohe në Shqipëri në lidhje me mënyrën se si duhej thirrur mbreti Zog dhe me rëndësinë e prezencës së amerikanëve në mbretërinë shqiptare, të cilin, Aurenc Bebja, nëpërmjet Blogut “Dars (Klos), Mat – Albania”, e ka sjellë për publikun shqiptar :
Monarku shqiptar mund të jetë Zogu për disa, por ai preferon Zog – është më dinjitoz
Burimi : gallica.bnf.fr / Bibliothèque nationale de France
Mbreti Zogu i Shqipërisë nuk është më Mbreti Zogu. Ai është tani e tutje Mbreti Zog dhe z. Charles C. Hart, i dërguar i jashtëzakonshëm dhe ministër Fuqiplotë në Mbretërinë Ballkanike, thotë se e gjithë bota ende po e thërret Zogun me emrin e gabuar.
“Ai ka qenë Mbreti Zogu”, shpjegoi zoti Hart, i cili mbërriti në Paris dje me Leviathan, për një gazetar të Tribunës, “por një emër kaq i zakonshëm nuk i shkonte më kur u bë monark. Zog, nga ana tjetër, është i dalluar dhe mjaft i pazakontë. Shtypi i Europës dhe i Shteteve të Bashkuara e merr parasysh me dashamirësi.”
Zoti Hart është kthyer jashtë shtetit pas dy muajsh pushime në vendlindje dhe është nisur drejt Tiranës për të rifilluar detyrën si ministër i SHBA-ve.
“Natyrisht që ju do të pyesni veten se çfarë nevoje ka në një vend të jashtëzakonshëm si Shqipëria për një të dërguar amerikan,” tha zoti Hart duke parashikuar një pyetje të qartë. “Unë do t’ju them. Shkollat amerikane, metodat amerikane të biznesit dhe përparimi amerikan janë rend i ditës në vendin e vogël të Mbretit Zog. Shumë shqiptarë të emigruar në Shtetet e Bashkuara janë kthyer për të vazhduar biznesin e tyre në atdhe. Në fakt ne kemi një koloni të lulëzuar shqiptaro-amerikane në Tiranë”.
Punë magjepse.
Kërkimet e mëtejshme nxorën faktin se shqiptarët nuk i harrojnë kurrë familjet. “Ka raste të regjistruara,” tha zoti Hart, “ku të rinjtë shqiptarë janë kthyer nga Amerika për t’u martuar me vajzat me të cilat ishin fejuar në foshnjëri dhe nuk i kanë parë kurrë. Të tjerë kthehen për të marrë nënat, baballarët, motrat apo vëllezërit e tyre. Shumë të tjerë kalojnë disa vite në Amerikë dhe më pas kthehen përgjithmonë në shtëpi.”
Zoti Hart thotë se është “ndoshta i vetmi njeri në shërbimin diplomatik të SHBA-ve që mund të gëzojë një post në Shqipëri. Një punë e tillë ka më shumë interes, emocione dhe përgjithësisht aspekte shumëngjyrëshe se pothuajse çdo profesion tjetër në botë. Për gjashtëmbëdhjetë vjet isha në lojën e gazetave dhe kur u zbeha prej tyre, u sigurova që të zgjidhja diçka për të cilën mund të mbaja në mendjen time.”
Ai do të niset së shpejti nga Parisi për në Tiranë, i shoqëruar nga zonja Hart.
* Aurenc Bebja, Francë. (Blogu © Dars (Klos), Mat – Albania), : https://www.darsiani.com/la-gazette/charles-c-hart-ambasadori-i-sh-b-a-ve-ne-tirane-per-the-chicago-tribune-1929-ju-shpjegoi-rendesine-e-dergimit-te-nje-amerikani-ne-vendin-e-mbretit-zog/.
