Bajram Sefaj, shkrimtar, Paris
Prozë nga bajram sefaj
(ose kronika e një historie, lenë për gjysmë!)
As atë vetë, nuk e kishte ftuar askush. S’kishte shkuar vetë as për qejf. Me vullnetin e verë të pa tundur. Personal. Të shkoi atje e kishte ftilluar mjeku familjar, i kombësisë rumune. Emrin e kishte Ion-Nicolae Gagiu.
Prej dekikut kur e pa, kur për herë të parë, shkoi për vizitë mjekësore në ordinancën tij, nuk ia ngarkoi vetës mundin ta thërriste ndryshe pos, Nicolae Çaushesku…
Kështu i vinte më kollaj, më për së mbari.
Emrin Nicolae e kishte dëgjuar shumë vjet përpara. Asokohe e kishte mësuar edhe emrin e gruas se tij, bashkëshortes, bashkudhëtares, mbretëreshës së tij të bukur, Jelena me mbiemrin Çaushesku!
Mjeku tij familjar, mbiemrin ka GAGIU, e jo si të ish diktatorit të Rumanisë – Çusheshku .
(Historia, ajo më e reja e botës, mban mend mirë, sikur të kishte ndodhur dje para dite, kur këtë çift të mallkuar, e nxorën keq e për adalet (si jashtëqitje të ishin!), nga një birucë e një helikopteri të vjetër, si hequr e të qitur jashtë përdorimi.
Pasi që me proces të shpejtë (express) ua bënë gjyqin formal, i pushkatuan, si dy qen endacakë, ashtu siç ishin në fakt!
Plakushi mëkatar, kujtonte i gjori se krejt kjo që po ngjate, ishte një loje skenike për fëmijë, një vodëvil. Ani, le të mendojë çka e si të dojë…!
Mr. Ion Nicolae Gagiu, nga momentit që punonte si médesine généralist, (mjek i praktikës së përgjithshme), në provincën e humbur krejt, si të paemër, në verilindje të Francës, mbiemri i shqiptohej krejt ndryshe, çuditshëm ndryshe. Francezët e quanin Zhazhiu!, apo kështu disi, përafërt. Ky avatar i emrit të mjekut nga Rumania, të gjorin shqiptar, e qet maje një mali të lartë, pa askund shteg!
***
Shqiptimin e emrit të “ri” – Nicolae Çusheshku, mjeku rumun, si njeri i urtë, siç kishte qëlluar, me buzëqeshje të butë, kapërdinte këtë humor të zi. Vazhdonte punën i patrazuar dhe në qetësi hyjnore, mund të quhet edhe kështu.
U shoqëruan, jo se ushtronin të njëjtin profesion, por për arsye së të dytë bashkë, veshnin të njëjtin kostum të galmë. Të dytë vinin nga Lindja e egër, e mallkuar socialiste-komuniste. Të dytë bashkë kishin ngrenë peksimetin (bukën hidhur me shtatë kothere) komuniste. Me pak ndryshime e variante të padallueshme, në vështrim të parë – dergja komuniste, pothuaj se gjithkund ishte e njëjtë.
Nuk kishin të njëjtit profesion. As të së njëjtës moshe nuk ishin!
Njeri ishte plakush 82 vjeç, ish gazetar shqiptar nga Kosova, gjithnjë heroike, gjithmonë kreshnike. Tjetri ishte zoti Ion-Nicolae Gagiu, mjek i praktikës së përgjithshme. Vinte andej dika, nga ana e Karpateve në vargmale të Rumanisë. Docteur généraliste, në Francë. Edhe pak ditë, pensionohej.
***
Marrëdhëniet e tyre miqësore, për një katramëz, shkonin matanë shinave të ngushta, siç janë ato, të një doktori me një pacient, klient të zakonshëm.
Ish gazetari i TVP-, pos që me fjalë, gjatë bisedave të pafund, marrëdhëniet e mira tradicionale midir rumunëve dhe shqiptarëve, sidomos në të gjerën fushë të letërsisë, të artit dhe të kulturës përgjithësisht, përpiqej t’ia dëshmonte edhe përmes romanit tij “Parisi kot” që në vitin 2007, i përkthyer edhe në gjuhen rumune, botuar në Bukuresht, me titull “Parilsul in zadar”, një ekzemplar të cilit, me kënaqësi të madhe, ia kishte dhuruar, mjekut Nikollae.
Autori insistonte, në ato pjesë të romanit ku përshkruanin marrëdhënien e mira e tradicionale midis dy popujve tanë, sidomos në lëmin artit letrar dhe muzikor. Me nënvizim të shpeshtë të emrit të Victor Eftimiut dhe të ndonjë tjetri. Duke pandehur se, mbi këtë poet të shquar, si të thuash poet kombëtar rumun, me prejardhje shqiptare (nga Boboshtica e Korçës tonë), di krejt Bukureshti me gjithë Rumaninë, shpi për shpi!
Doktori rumun, nuk kishte haber rreth gjithë kësaj rrëmuje. Ani çka, dert i maadh, hiç s’ka dert!
Medicina dhe poezia!
Gazetari dhe shkrimtari shqiptar nga Kosova, me jetë të pjesshme në Francë, si francez i natyralizuar, thurte gardhin e një kallëzimi të trashë, mbi një miqësi të stisur, aq edhe reale, me mjek të praktikës së përgjithshme, diku në një provincë të Francës, kur befas dhe papritmas, kompjuteri mori të dridhura ethesh. U turbullua. U shkund, (si magari kur shkundet pas shkarkimit të barrës së rëndë., që e bart nga larg!). Aparati mushkëri-prishur, gjysmë i qoftë, sillte nga larg, një porosi të vogël, sikur të ishte porosia e fundit në jetën e tij: “O bacë, uroj fillimisht të jesh mirë me shëndet! Po pate ndonjë tregim të shkurtër mundem me e futë, me shumë kënaqësi, në kornizat e një nga numrat e Rrethit Letrar. Respekt pafund”!
Kjo kërkesë skofiare, shprehë me vetëm dy-tri fjalë, aq shumë e tundoi, e shastisi krejt, e çarmatosi. e qiti mëndësh të gjorin gazetar dhe shkrimtar shqiptar, pasi që vuri buzën në gaz dhe u kënaq kur mendja i shkoi e pikërisht tekstin që po e shkruante do t’ia dërgoi miku për Rreth…, pështjellur dhe nuk dihet çka të zezditën bëri e tekstin e humbi pa fije pa doke.
Çka huptë mos u gjettë, thotë një fjalë jonë e leshtë popullore!
(Gaillard, tre maj 2023)
