Shkolla ne gjuhen shqipe jane hape nga kleri katolik shqiptar qyshe nga shekulli i 13-t e ne vazhdim. Per kete ka prova dhe jane ba shkrime me prova historike te pamohushme per te cilat nuk po flas ketu.
Shkolla e pare laike ne gjuhen shqipe asht shkolla e hapun ne Shkoder me kerkese te disa shkodranve drejtu Jezuitve, te cilet e hapen me 17 tetor 1877 (10 vjet para mesojtores se Korces me 7 mars 1887) tue fillu si klasa fillore dhe tue perfondu ne gjimnaz. Paralelisht me kete shkolle laike jezuitet paten edhe shkollen tjeter te pamvarun SEMINARIN per pregatitjen e priftenve.
Ne kete gjimnaz vec katolikve kan studju edhe djelm musliman dhe djelm ortodoks. Aty jane zhvillue te gjitha landet humane dhe shkencore si kudo ne Europe. Pose ketyne ka pase edhe nji biblioteke te pasun nji nder ma te pasunat ne Ballkan. Ne kete gjimnaz ka qene edhe stacioni i pare meteorologjik, te cilin e kena pa deri vone ne shkollen qe ma vone u quejt “Shkolla 11 janar”. Aty ne kete liber jepen edhe aktivitetet kulturore ku nder te tjera u hap Teatri i Pare Shqiptar ku u lujten pjese nga veprat klasike botnor si dhe shqiptare ku nder te tjera edhe mbi Heroin tone kombetar SKENDERBEUN.
Ky gjimnaz asht njofte nga shtete europiane te cilat pranojshin ne universitetet e tyne nxansi me deshmine e pjekunise te ketij gjimnazi.
Ne vitin 1928, me rastin e 50 vjetshin e pare te ketij gjimnazi asht publiku nji liber historik (shqip natyrisht) mbi gjithe historine si filloi e u zhvillue ky gjimnaz, ku paraqiten shume fotografi laboratoresh te landve te ndryshme si dhe te aktiviteteve. Ne kete liber (te cilin un e kam te skannarizuem ne kompjuter) jepen edhe listat emnore te nxansve ku figurojne 180 musliman dhe 75 ortodoks. Numri i nxansve gjate 50 vjecarit te pare rrezulton 1345 nxansa.
Nga kjo liste rezultojne edhe shume figura shqiptare si Faik Konice etj. Aty kan studju edhe Qemal Stafa dhe kushrijt e tij Stafa. Aty jepet edhe lista e nxansve qe jane ba figura te kualifikueme ne te gjitha fushat e jetes ne Shqipni. Libri ka gjithsojt 175 faqe. Kete liber e ka sot edhe biblioteka e Jezuitve ne Shkoder si dhe shume familje shkodrane ku un e kam gjete dhe e kam skanarizu.
Gjimnazi vazhdoi deri kur ne Shkoder qe u futen komunistat ne Shkoder dhe e prishen krejtesisht, mbyllen shkollen, prishen laboratoret, biblioteken dhe teatrin, pose qe arrestuen dhe pushaktuen nji pjese te mesusve sepse ishin njikohesisht edhe priften.
Por komunistat nuk u mjaftuen me kaq. Komunistet quejten si shkolle te pare shqipe mesojtoren e Korces qe u hap 10 vjet ma vone, me qellim me zhduke cdo gjurme te punes se madhe kulturore te klerit katolik shqiptar. Natyrisht brezat e rij kete histori nuk e dijne, prandej na del neve per detyre te ua hapim mendjen te rijve mbi HISTRINE TONE KULTURORE, se NUK KEMI QENE KREJTESISHT POPULL BERR.
Ketu po jam fotografine e Kopertines se ketij libri.
Dy pamjet e daljes se argjente te derdhun me rastin e 50 vjetorit te pare te gjimnazit te Jezuitve ne Shkoder (1877 – 1928)
K O M E N T E
1 KOMENT
Askush nuk duhët frikësuar të vërtetës. Unë të përgëzoj për keto fakte e këta emra që e kanë ndjekur mësimin në shkollat jezuite!
Gëzuar vitin 2023 !
Sinani, Suedi
Askush nuk duhët frikësuar të vërtetës. Unë të përgëzoj për keto fakte e këta emra që e kanë ndjekur mësimin në shkollat jezuite!
Gëzuar vitin 2023 !
Sinani, Suedi