Arif Molliqi, Deçan
Përplasje
DY FJALË PËR SAGËN E GREVËS NË KOSOVË
Nuk po rrëfehem, se a jam apo nuk jam simpatizant i ndonjë partie politike. Por një gjë mund t´ua siguroj: nga viti 2008, kur u shpall Kosova shtet i pavarur, nuk i takoj asnjë partie politike dhe nuk anoj për asnjërën.
Këtë hyrje e bërë që askush të mos të mendoj se këtë mendim po e japi i ndikuar nga bindjet politike(?!)
-Greva është e drejtë e çdo punëtori, dhe ajo organizohet nga punëtoret për të detyruar shtetin apo punëdhënësit të përmbushin kërkesat e tyre ekonomike. (Duhet dalluar grevën politike, grevën për uri).
Kush e ndalon grevë (është fjala për shtete demokratike, sepse në Kinë apo Korenë e Veriut as që mendohet për grevë), bënë shkelje ligjore sepse greva është e bazuar në Ligj dhe Kushtetutë.
-Por, nëse dikush manipulon më grevistet ( partitë politike, individ, siç ndodhë tek në), duhet të përballën më ligjin. Sepse greva i ka rregullat e veta të mbështetura në ligjet e shtetit.
Prandaj Sindikatat e punëtorëve duhet të jenë jashtë ombrellës së partive politike.
Në shtetet e zhvilluar, në përgjithësi janë dy sindikata:
-sindikata e punëtorëve që punojnë si zyrtar shteti dhe paguhen nga shteti dhe,
-sindikata e punëtorëve që punojnë nëpër firma private. Por ajo firma, për të pasur organizatën sindikale, duhet të ketë një numër të caktuar të punëtorëve.
Të parët, sindikata e punëtorëve që punojnë si zyrtar shteti janë: policia, gjykatat, arsimtaret, tek në edhe spitalet…
Të dytët janë, kompanitë private që fatkeqësisht, tek në nuk kanë sindikatë brenda kompanisë. (Në Gjermani hekurudhat, metalurgët, posta, spitalet, industria kimike, plastike e tjera, i kanë sindikatat e veta. )
-Zyrtaret shtetëror që paguhen nga shteti janë edhe arsimtarët, dhe si të tillë nuk kanë të drejt për grevë gjatë orarit zyrtarë, por nuk u mohohet e drejta e grevës jashtë orarit të punës… Sindikata e tyre mund të kërkoj rritje rrogash, mund të bëjnë protestë- grevë në forma të ndryshme, por pa e dëmtuar qytetarin, ose në kohën e limituese. Në rastin tonë konkret; nuk mbyllen spitale, nuk mbyllen shkollat dhe të dëmtohen fëmijët në kohëzgjatje 22 ditë. Paramendoni nëse sindikata e spitaleve nuk punon 22 ditë?!
E arsimtaret janë zyrtar shtetëror(?!) sepse paguhen nga shteti.
Dhe nëse bëjnë grevë ata i dëmtojnë fëmijët, prandaj duhet sanksionuar sipas ligjit.
Ja një shembull në Gjermani:
“Greva e fundit e arsimtareve ne Hessen te Gjermanise është mbajtur ne vitin 2018 dhe qe atëherë Gjykata kushtetuese i dha drejt Ministrisë se arsimit qe mund të dënoje arsimtaret protestues dhe u dënuan 4.200 punëtore te arsimit…”1
Tjetra;
Nëse arsimtarët paguhen nën mesataren e pagave të punëtorëve, sindikata duhet gjetur forma ta detyroj shtetin për t´ua paguar, por jo më kushtëzime: 100 Euro, ose hiq.
Arsimtarët në Kosovë paguhen mbi mesataren e të ardhurave .
Ja një shembull:
Sipas Agjencisë së Statistikave të Kosovës, paga mesatare në Kosovë për momentin, viti 2021, paga neto, është 432 €.
Kurse në arsim:
- Mësimdhënësi në shkollën e mesme te lartë i ka të ardhurat neto 621,40 € …
- Mësimdhënësi në shkollën e mesme të ultë , 585, 50 €,
- Mësimdhënësi në shkollën fillore, neto 549,70 € e tjera.
Tani krahaso mesataren e të ardhurave me të ardhurat e mësimdhënësit?! Ose krahasoni më të ardhurat minimale 260 €?! Dhe na del se mësimdhënësit në Kosovë i kanë të ardhurat mbi mesataren…
Sindikalistet që u takojnë kompanive private, grevën e kanë të lejuar, por gjithmonë ata përballen më padronët e tyre. Pas ca ditëve greve, ata arrijnë ose nuk arrijnë marrëveshje, por më ligj nuk largohen nga puna, sado që kjo nuk ndodhë. Edhe pagesa e tyre për ditët e humbura, përcaktohet pasi janë marrë vesh mes veti.
Tani, në shtetin tonë , kur ligji ka plotë zbrazëtira, edhe individ dhe sindikatat sillën më fodullëk, në vend që ti mbrojnë të drejtat e punëtorëve, ata i dëmtojnë punëtoret. Pse?! Kjo s´do koment. Të ndikuar nga politika.
___
1 Një shkrim i përkthye nga M. Dragidella
