Prof. Dr. Pirro Prifti , Tiranë
RTSH ka evoluar dhe ka hapur shumë kanale tv, si kanale tv për fëmijë, për agronominë, për muzikën , për diasporën, për lajmet, për disa bashki, por për Akademinë e Shkencave nuk e ka hapur akoma sepse ose nuk i ka shkuar ndër mënd ose ka harruar që edhe Akademia e Shkencave e paguar si vetë RTSH nga taksapagonjësit shqiptare , ka nevojë të promovojë punimet e saj, dhe të rejat historike, albanologjike, linguistike dhe jo vetëm të Akademisë së Shkencave por mund të krijojë një mjedis kultoror-shkencor-historik e linguistic ku nëpërmjet diskutimeve dhe debateve , teleshikuesit të njohin shkencëtarët shqiptarë të rvjetër dhe të rinj të cilat po përpiqen ti çojnë këto shkenca përpara.
Për ti çuar përpara nëpërmjet fakteve, argumenteve, kërkohet promovim i tyre dhe diskutie=me e debtate shkencore të cilat nuk duhet të lihen të bëhen vetën në internet. Në shkrimin tim të paradisa kohëve botuar në disa Gazeta titulluar: “ Kush janë sharlatanët dhe kush është grupi intelektual në Shqipëri? “, kam vënë në dukje kto probleme që sot kanë marrë një zhvillim të madh kryesisht në debatet e shumta në internet portale, FB, instagram, TikTok, madje dhe ne Media zyrtare tv dhe te shkruara, vërrehen disa element interesantë që janë çfaqur jo vetëm në Shqipëri por edhe në botë: rishikimi dhe debatet dhe diskutimet për problemet linguistike, albanologjine arkeologjinë të cilat kanë qënë tabu në kohën e diktaturës duke lejuar vetëm ato kërkime shkencore, historike, linguistike, që ishin conform nga ana politike.
Në të kaluarën , skandaloz mbetet fatki kur erdhi historiani engles Hammonds i cili i shoqëruar nga akademistët historian dhe linguist shqiptarë të asaj kohe, kur vajti në Butrint dhe kudo ku vizitoi u shpreh se të gjitha këto vënde janë greke. Askush nga akademistët e asaj kohe nuk kundërshtoi por heshtën. Heshtën se nuk dinin apo heshtën se patën frikë? Ky Historian i njohur englez fjalët e tij u morën si postulate nga akademikët tanë të asaj kohe. Manipulimi i këtij Historiani në tokat shqiptare kishte dy argumente: ose sepse pa që kishte shkrime me gërma greke e për pasojë gjërat janë greke padyshim, sipas tij; dhe së dyti ka shumë mundësi që ky historian mund të jetë paguar nga ndonjë qark politike grek të asaj kohe që të fliste jo si historian por si i paguar; së treti, gjithashtu kishte mundësi që ky historian të ishte i fiksuar pas helenizmit pa u thelluar në historinë e vërtetë dhe jo të manipuluar të Gadishullit ilirik dhe të botës së lashtë.
Çfarë po ndodh sot? Sipas disa historianëve në artikullin e tye në The Onion, titulluar “ Historians Admit To inventing Ancient Greeks “ (Historians Admit To inventing Ancient Greeks (theonion.com), del se një pjesë e historisë së lashtë të ashtuquajtur të Greqisë së lashtë ëshë e manipuluar në dëm të historisë së vërtetë.
Përveç këtij fakti , ka dhe plot fakte të tjera të cilat flasin në favor të kërkimeve të reja për lashtësinë dhe për vjetërsinë e gjuhës Shqipe e cila përsëri sipas zhvillimeve të sotme del që mbetet një nga gjuhët më të lashta afër 6 mijë vjeçare, madje sipas studimeve të sotme, del se e shkruara shqip që sipas akademistëve tanë të vjetër dhe të lodhur të Akademisë së Shkencave na qënka vetëm ky pasazh: `Libri i parë në gjuhën shqipe i gjetur deri më sot është Meshari i Gjon Buzukut i shkruar nga data 20 mars 1554 deri më 5 janar 1555. Vetëm disa të dhëna të shkruara shkurt janë ruajtur nga shekulli i 15-të. E para ishte një formulë pagëzimi e vitit 1462“ (gjuha shqip kur eshte e shkruar – Google Search). Por sipas studjuesve të rinj dhe sipas Prof Luftulla Peza gjuha Shqipe është e shkruar që në lashtësi dhe jo me gërma të ashtuquajtura greke, dhe më vonë është shkruar edhe me linearin B . Pra ka shumë element të rinj që duhen promovuar, diskutuar, debatuar. Dhe këtë mund ta bëjë një RTSH-Akademia e Shkencave.
Është për të ardhur keq se Akademia e Shkencave nuk ka ftuar ata që janë gjallë akoma madje as nuk u ka dhënë ndonjë fletë apo Certifikatë mirënjohjeve Researçhëve të rinj ( por të moshuar) të ditëve të sotme dhe atyre qw fatkeqwsisht nuk janw sot….
E kush janë këta Kërkues apo Researchers shqiptarë që banojnë këtu apo dhe jashtë shtetit që kanë dhënë dhe japin kontribute për Historinë dhe gjuhën Shqipe? Janë disa që Akademia e Shkencave jo vetëm i ka refuzuar në heshtje por na dalin edhe disa Profesorë të lodhur apo akademistë të associuar që tallen, ironizojnë e shajnë duke mos lexuar asgjë nga punimet e tyre madje duke vënë në Akademi edhe njerëz që nuk duhet të ishin aty por duhet të ishin diku gjetkë p.sh, për të shkëmbyer valutë para zyrave të PS….
Këta njerëz të respektuar janë disa të cilët megjithë talljet dhe ironitë `alla Gjinushi` kanë luftuar me argumenta kundër Skeptikëve madje dhe disa antishqiptarëve të cilët këmbëngulin në pohimet e historianit të fiksuar për toponimet greke në Shqipërië- Hammond.
Një nga argumentat më të thjeshtë është pyetja: Perënditë greke kanë emra që kuptohen në shqip. Atehere del pyetja shterruese: perse grekeria u paska vene emra shqip Perendive greke? Nuk duket budallallek i akademistëve grekë por edhe i atyre që mbrojnë grekerinë?
Nëse çdo gjë që qënka shkruar me gërma greqisht qënka greke, atëhere ne që shkruajmë anglisht në ditët e stome do të quhemi nesër si anglezë? Po ç`janë këto argumente qesharake të akademistëve të kaluar dhe të disa profesorëve të lodhur të sotëm?
Duhen respektuar historianët, linguistët shqiptare si: Petro Zheji, dr. Arif Mati, dr. Aristidh Kola, z. Niko Stillo, Prof. Luftulla Ceka, Eleni Kocaqi, Agron Dalipaj, dhe ideatorit të kaluar SAMI FRASHËRI të cilët spjeguan dhe po spjegojne se jemi me origjine pellazge dhe me nje gjuhë shumë më të vjetër se sa thone këta akademistët e sotëm.
Së fundmi mendoj se hapja e një RTSH Akademia e Shkencave so të krijonte mundësinë për të ftuar, komentuara, debatuar dhe promovuar matëriale të shumta të cilat do të çojnë përpara Albanoligjinë, Linguistikën Arkelologjinë shqiptare. Kjo do të të shkaktonte një boom të teleshikuesve shqiptare për të parë dhe diskutuar këto probleme, dhe do të bënte një karshillëk pozitiv kulturor në vënd që të shohin VIP-at e sajuar të Top Channel, lakuriqësine e femrave në sfilatat e absurde dhe `reklamat me femra gjysmë të zhveshura që coptojnë akullin e budallallëkut televiziv privat.
