(Lidhur me ardhjen e Presidentit turk Taip Erdogan në Shqipëri)

1. Në vend të xhamive, dronëve dhe benefitetve tjera jo substanciale, pra të parëndësishme për ta emancipuar një komb, një shtet apo një vend, qeveria e Erdoganit më mirë do ishte të investoj në edukim dhe arsimim cilësor dhe koherent me trendet postmoderniste të kohës, ashtu siç e ka imperativ lëvizja që ai e ka identifikuar si terorriste!? Sepse, është shumë e qartë që islami si vlerë, po edhe si sistem jete e sjellje e mishëruar me shekuj të tërë në mentalitetin dhe etnopsikologjinë e botës lindore, kishte arritur me shekuj të tërë të mbijetonte vetëm fal ngjizjes që e kishte me edukimin dhe arsimin e masave të gjera. Ndërkaq, me humbjen e interesimit për emancipim dhe zhvillim falë edukimit dhe arsimimit, ai e filloj rënien dhe humbjen e “peshës specifike” që e gëzonte në konkurrencën globale. Nga ky trend i mosinteresimit për ta zhvilluar sistemin dhe cilësinë e arsimimit dhe edukimit, apo nga ky fillim i pushimit të ushtrimit të ndikimit  emancipues, (që në fakt, ani pse ishte i ngadalshëm) mbi masat e gjëra popullore, rezultoj degradimi i “kontrolluar” me pasoja që sot njihen si dekadencë, apati e injorancë, e margjinalizim të paparë ndonjëherë më parë. Dikush do thoshte që kjo”histori” e rënie-ngritjeve e ka përcjellur edhe qytetërimin krishter dhe ate judaist. Dakord, ama këto dy qytetërime për dallim nga ai islam, kur e kanë kuptuar që edukimi dhe sidomos sistemi arsimor është ajo lokomotiva e emancipimit(social, politik, ekonomik, kulturor e edhe ushtarak) të gjithëmbarshëm, i janë rikthyer modernizimit dhe sidomos tani poatmodernizimit. Andaj, nga ky proces i ngecjes, kontestimit, frustrimit, margjinalizimit, e madje edhe keqkuptimit me gjithë atë inxhinierinë përcjellëse të stigmatizimit e paragjykimit, po vazhdon ende edhe në ditët e sotme. Dallojnë vetëm forma e “teknologjisë”  derisa inxhinieringu i përmbajtjes mbetet po ai i njëjti. Modernizmi, edhe sot e kësaj dite e ka si imperativ mposhtjen, apo të paktën margjinalizimin e gjithçkaje që “bashkëjeton” me tradicionalen dhe vlerat që i konsumon ajo në jetën sociale, atë politike, e sidomos atë qytetëruese e kulturore. Arsyeja e vetme është se ajo në “dioptrinë” e modernizmit, ende projektohet dhe perceptohet ekskluzivisht si pengesa më serioze për “mirëmbajtjen” afatgjata të vlerave dhe resurseve të neoliberalizmit. Në këtë “mal” procesesh të kontestimit, ka shumë raste e ngjarje të përditësuara kur nën rrogozin dhe “adresën” e vlerave tradicionale; kontestohet, denigrohet e madje edhe luftohet edhe vetë islami(civil, sepse, për “islamin politik” është tashme evidente!) që tashmë në “sofrën demokratike“ veç ka bërë “ofertën” e vete si për kurimin ashtu edhe për fisnikërimin e sjelljeve deviante (sidomos) që në këto shoqëri përveç që janë bërë pengesa serioze, janë shndërruar edhe në një gangrenë kërcënuese edhe për vetë shoqëritë moderniste e post-moderniste të kohës sonë.
2. Duhet kuptuar, se gjatë modernizimit të Perëndimit, bota islame ngeci, e në rastin më të mirë progresi dhe mirëqenia ishin në një mënyrë një lloj luksi edhe nga shkaku se spektri i shoqërive bashkëkohore ani pse i larmishëm ai edhe më tej mbeti i “kurorëzuar” me vlerat dhe traditat e trashëguara nga e kaluara jo fort e largët. Tradita dhe modernizmi mund të bashkëjetojnë, nëse modernizimi nga njëra anë arrin të mbahet si një kulturë e re autonome e sjelljes dhe në anën tjetër nuk synon e nuk kultivon ambicie kërcënuese e shkatërruese ndaj vlerave tradicionale. Apo të paktën të provoj të promovoj ca nga ato vlera, parime, norma e sjellje që në një mënyrë i bënë rezistencë erozionit të kohës dhe dosido përputhen me parimet dhe normat e etikes dhe moralit neoliberal. Në mënyrë që jo vetëm “oferta” islame, por, as ato tjerat me background civil, të mos eliminohen e ekskomunikohën nga “konkurrenca” lojale e demokracisë. S’ këndejmi, islami burimor e jo ai interpretues që mundohen ta “instalojnë” përmes shartimit të demokracisë, si islamofobët ashtu edhe fundamentalistët radikal, në kushtet dhe rrethanat e dominimit planetar të neoliberalizmit dhe globalizimit po edhe dhe në kushtet e konservatorizmit islamik, ende ka mbetur i margjinalizuar dhe i kontestuar nga të gjitha anët. Ndërkaq, ajo që sot shquhet si “botë islame” është një koncept shumë konfuz dhe i vështirë për tu përkufizuar sociologjikisht. Për shkak të lara manisë interpretuese dhe kuptimit etimologjik që ngatërrohet (pa)qëllimshëm shumë herë nga autorët e profileve dhe formimeve të ndryshme kulturore e ideologjike që i “prodhoj” modernizmi (i shekujve të kaluar) dhe (post)modernizmi i kohës sonë. Në fakt, nocioni “botë islame”, nuk mund të përkufizohet vetëm me natyrën dhe konceptimet gjeografike të vendeve me shumicë islame  që kanë origjinë; etni dhe kultura myslimane dhe arabe. Sepse, popujt arabë ose ata të arabizuar edhe më tej mbetën vetëm një pjesë e vogël e të gjithë botës moderne islame. Pjesë përbërëse e saj sot janë edhe popujt e kulturat e tjera përreth dhe përtej kufijve gjeografik. E atributi “islam”, në sintagmën “bota islame” si me formën ashtu edhe me përmbajtjen e tij shumë më shumë nënkupton dhe padyshim edhe aludon një kulturë e qytetërim të veçantë, dhe më pak një komunitet e qytetërim e kulturë kompakte. Kurse atributi i “modernizmit”, ka të bëjë më shumë me konceptin e zbulimeve dhe risive në gjitha sferat e jetës; sociale, asaj politike, ekonomike, ushtarake e kulturore të kohës. Jürgen Habermas, p.sh. fjalën modernitet e percepton si “një vetëdije (më të sofistikuar e më specifike, kursivi im) që vihet kundruall kohës dhe si një qëndrim refleksiv ndaj pozicionimit të dikujt në histori”. Maks Weber, për dallim nga Habermasi, modernizmin e definoj; “si intelektualizim dhe si veprimtaria intelektuale… e cila duhet të mbrohet nga propaganda politike ose nga besimet fetare, ku neutraliteti i ligjit e ka për detyrim ta mbroj nga nepotizmi, klientelizmi dhe korrupsioni. Administratat publike dhe ajo private nuk duhet të bëhen instrumenti i pushtetit personal, kurse, jeta publike dhe ajo private duhet të ndahen, ashtu si pasuria private duhet të ndahet nga buxheti i shtetit ose kompanisë.” Tani, nëse analizojmë shkarazi shkaqet e ngecjes së qytetërimit islam kuptojmë se pothuajse shumica e këtyre shkaqeve dhe arsyeve varen shumë nga kompleksi i këndvështrimit që e bëjmë. Ka shumë autorë (si nga komuniteti islam ashtu edhe ai perëndimor) që ketë stagnim, ngecje e vonesë të qytetërimit dhe kulturës islame e perceptojnë dhe e projektojnë kryesisht si pasojë e stopimit të menduari kreativ, pra, mungesës së një arsimimi cilësor, kurse, ca të tjerë i marrin pushtimet e pandërprera që fillimisht u ushtruan s’pari nga ana e perandorisë mongole, pastaj asaj otomane dhe në fund asaj evropiane. Por, shkaqet tjera të stagnimit të “botës islame”,mund të kërkohen si tek faktorët e brendshëm po aq edhe te ata të jashtëm, siç; pasivizimi kognitiv, lakmia, korrupsioni, krimi, përçarjet dhe mosmarrëveshjet midis (në veçanti midis elitave dhe grykësisë personale, për pushtet) feudeve të copëtuara dhe të sidomos ekspansionit kolonial që u “aktivizuan” menjëherë me fillimet e rënies së saj.
3. Natyrisht, ky proces nuk ishte as i shpejt e as i rrufeshëm (në shumicën e shteteve e vendeve), por, i ngadalshëm dhe i përcjellë me mekanizma tjerë përcjellës step by step (ngase, qytetërimet si rregull; ngritën shpejt, por bien ngadalë!). Meqenëse, kultura dhe qytetërim islam për një kohë të gjatë ishin ai “ylli polar” orientues edhe për shumë qytetërime të asaj kohe, ai u bë caku dhe shënjestra e parë e modernizmit neoliberal. Ashtu që me aktet dhe fillimet e degradimit e të ngecjes, si qytetërim e si kulturë globale, islami u “shkurorëzua” dhunshëmnga tradita dhe tradicionalizmi i tij shekullor, jo veç si sistem e sjellje qytetëruese, por, edhe si kulturë masive. Shumë nga lëvizjet e reja civile islame të kësaj kohe që e kuptuan më mirë kërcënimin që tashmë po u rrinte si “shpata e demokleut” nga vlerat e modernizmit e nisën menjëherë procesin e akomodimit, adaptimit dhe të përshtatjes masive me trendët e modernizmit. Duke vënë kështu “kontaktin” e parë, këto lëvizje morën epitetet e një “modernizmi islam” që në fakti ishin vetë ca kopje të zbehta të vlerave dhe normave të modernizmit të vërtetë perëndimor. Në ketë kohë modernizmi islam, si një lëvizje (pandam i modernizimit perëndimor) e re synoj ti tejkaloj dyanshmëritë e mësimit dhe praktikës së kulturës dhe qytetërimit islam (tradicionalizmin dhe intuitizmin mistik), por, shumë shpejt u kuptua se kjo qasje (mimeziane; kopje e kopjes) dhe kjo mënyrë e “bashkëjetesës”, jo vetëm që ishte e pakuptimet, por, ishte edhe e pa mundur. Arsyet ishin tejet të thjeshta, sepse lëvizjet e “islamit modernist” që pretendonin se mund të mbijetojnë trendëve globale vetëm duke ofruar vetën e tyre vetëm si agjens, si artikulues e në cilësinë e një imituesi e aktori të thjesht pa ofruar ide, konceptee vlera të veta (që të paktën do mund të hynin fillimisht në një “konkurrencë” lojale me vlerat e reja moderniste), e kishin keqkuptuar tmerrësisht modernizmin. U deshtë të kalojnë dekada të tëra që të kuptohet ky lloj keqkuptimi i modernizmit. Por, arsyeja madhore e këtij “shkurorëzimi”, kishte të bënte me pamundësinë e ngritjes dhe arsimimit të gjeneratave të reja me sfonde dhe background tipik islam. Në ndërkohë, tradicionalizmi filloj ta lëshoj frontin e konfrontimit me islamin modernist, edhe për shkak se tradicionalizmi pushoj së ndjekuri rrugëtimin e dijes dhe eksplorimin e së panjohurës, duke u vetë mjaftuar ekskluzivishtme mbledhjen mekanike të fakteve të njohura dhe rreth së njohurës. Mirëpo, proceset dhe zhvillimet që u adresuan në nivel global gjatë shekujve XVIII-XIX, bënë që e gjithë bota islame të zhytet në një krizë të thellë: sociale, politike, ekonomike, ushtarake, e kulturore.
4. Që për pasojë përveç ngecjes qytetëruese, patën edhe një lloj anamneze e hamendësimi serioz, se çfarë duhet ndërmarrë për tu spostuar nga kjo rënie e ky baltë e obskurantistqë tashmë i kishte përfshirë pothuajse gjitha sferat e jetës. Në horizont u shfaqen në të njëjtën kohë dy qasje apo dy projektemadhore të cilat botën islame e kishin marr përsipër ta shpëtonin nga kjo katandisje gjithnjë më të theksuar. Qasja, apo grupimi i parë kishte të bënte me një ndërmarrje të madhe sociopolitike, ku roli i aparatit shtetëror bashkë memekanizmat e pushtetit do të duhej të merrnin përsipër si shpjegimin e  shkaqeve ashtu edhe të pasojave të kësaj ngecjeje e katandisje, duke filluar nga sferat; politike, ato ekonomike, sociale, ushtarake e kulturore.  Ky grupim kishte për “obligim” poashtu të jap përgjigje si për “adresat” ashtu edhe për kahet dhe zhvillimet e reja për ringjalljen, rikonsolidimin dhe riafirmimin e sistemit dhe vlerat qytetëruese e kulturore të islamit. Grupimi tjetër, mori përsipër hulumtimin e agjensëve të rinj sidomos ata që do i adresohen sferës sociale, pra një riafirmim e rilindje e synuar dhe e bazuar në paradigmën e re edukativo arsimore që do ishte dosido në përputhje me proceset dhe zhvillimet e kohës, por edhe me etikën dhe moralin shekullor islam. Do potencuar që në fillim, se të dy këto qasje të këtyre grupimeve edhe sot e kësaj dite i kanë pothuajse të njëjtat ambicie e synime për ringjalljen dhe rikonsolidimin e islamit, si qasja e parë (që nuk ngurron fare ta identifikon vetën si “islam politik”) ashtu edhe qasja e dytë (që vetën e identifikon si !islam civil”). Tani, nëse do bënim një tipologji sociologjike, do kuptonim se si “produkt” final i grupimit të dytë, midis shumë lëvizjeve të reja (që fillimisht ishin të karakterit lokal e rajonal) sociale u paraqit edhe Lëvizja e Hyzmetit. E cila me përpjekjet e saja për të gjetur alternativa e dëshmi të reja, jo vetëm për ringjalljen, por edhe për mobilizimin e synimit dhe ambicies që do ta inkuadronin islamin në “vallen e konkurrencës” jolojale lokale (bashkë me rrymimet dhe alternativat tjera civile) që e mundësonin dhe lejonin rregullat dhe ligjet demokratike të (post)modernizmit, do mundohej ta bëjë atë shkëputjen “cezariane” nga parafrazuesit dhe imituesit e dështuar modernist. Por, fillimisht duhet sqaruar se modeli i “islamit civil” që evazhdon edhe sot në ditët tona Lëvizja e Hyzmeti, nuk e kishinas origjinën e as kornizën e saj bazike në ndonjë nga platformat(ashtu siç edhe mund të mendohet nga shumë dashakëqij) apo rrymimet publike e konspirative lindore e perëndimore, por, as në paradigmën e asaj që shumica e konservatore e identifikoninsi “islam burimor” e ca të tjerë edhe si “islam tradicional” (që për mendimin tim sociologjik nuk është ai termi adekuat që do të mundej ta ilustronte si formën ashtu edhe përmbajtjen e islamit natyral), por, në filozofinë, vlerat normat dhe ligjësitë e asaj që në shoqëritë e sotme demokratike identifikohet si “syri i tretë”(termi eufemist për komunitetet e organizuara civile, në demokracinë neoliberale) që si e drejtë sociale, u lejua edhe nga vet modernizmi. Për shumicën e teologëve (sidomos) ajo çfarë po them, mund të tingëllojë e asocoj ndoshta edhe në keqkuptime, nga më të ndryshme!
5. Por, paraprakisht ta sqaroj sociologjikisht kuptimin e “syrit të tretë” që si në modernizëm ashtu edhe në post-modernizëm ka një konotacion e kuptim pak më ndryshe, se sa që mendojnë dhe aludojnë ajo pjesa (potenciale) e të keqkuptuarve eventual. Një “sy të tretë” që ka për detyrë po edhe obligim “kujdestarinë” dhe korrigjimin apo përmirësimin e gabimeve që mund t’i shkaktoj sfera e institucioneve shtetërore, ashtu siç edhe mund të mendojnë e gjykojnë ca dashakëqij që “rekrutohen” si nga rreshtat dhe “vallja” e islamofobistëve ashtu edhe nga grupimet tjera radikale e fundamentaliste islame, të ditëve të sotme.  Një “sy të tretë”, që nuk dominohet e as nominohet e promovohet nga klanet e komuniteteve të ndryshme (etnike, klasore, sociale, fetare e racore) e as nga sistemet autoritare e populiste që kontrollohen dhe menaxhohen nga oligarkët dhe grupet e interesit, por, në vlerat parimet, normat dhe principet e demokracisë neoliberale. Lëvizja e Hyzmetit, në fillimet e saja nuk është nisur e as ndikuar e aq në pak fascinuar e inkurajuar nga këto parime e vlera të lartcekura, por, i ka shfrytëzuar, i ka respektuar dhe i maksimalizuar hapësirat e saja kreative (por, jo edhe dobësitë dhe zbrazësitë) sociale, politike e sidomos ato juridike. Lëvizja e Hyzmetit, gjë që edhe shumica e teoricienëve qofshin nga lindja apo perëndimi e pranojnë se pikënisja fillestare e saj sociale është ajo e islamit burimor dhe ajo e përvojës, historisë dhe traditës së perandorisë (islame) osmane. Edukimi dhe arsimimi islam nga shumë studiues dhe mendimtarë myslimanë, njihet si një nga alternativat më të mira për ta rikthyer lavdinë e myslimanëve dhe islamit si vlerë dhe si parime fisnike përmes tëcilit është e mundur të ndërtohet një shoqëri humane edhe nëditët tona.
6. Përveç funksionimit si një proces për përmirësimin e cilësisë së jetës njerëzore, praktika më e mirë e edukimit islam synon edhe përgatitje e një brezi të ri për një të ardhme më të mirë. Se islami nuk është as koncept, as filozofi e aq më pak ideologji e sistem i dhunshëm (ashtu si predikojnë e propagandojnë islamofobët, ateistët dhe  kundërshtarët e gjitha ngjyrave antiislame) e dëshmon edhe vetë predikuesi dhe arkitekti i Hyzmetit,Fethullah Gylen, kur deklaron publikisht në pothuajse shumicën e mediave sociale globale. “Asnjëherë nuk kam menduar të dal në rrugë për të demonstruar dhe kritikuar hapur sistemin, megjithëse demokracia e lejon këtë kur është e nevojshme. Ngase, jam shumë i vetëdijshëm që një sjellje e tillë jo vetëm që mund të çojë keqkuptime e paragjykime për vetë lëvizjen e islamin, por, edhe në anarki…”. Nga ky deklarim po edhe angazhim praktik, kuptojmë se përveç synimit dhe ambicies për t’u futur në “konkurrencë” lojale me gjitha lëvizjet tjera neoliberale, e duke mos i përjashtuar as ato që “rekrutohen” edhe nga backgroundi islam, nuk duhet të kenë fare frikë, e aq më pak rezerva ndaj ligjërimeve dhe angazhimeve publike që ajo i bë për më shumë dekada. Natyrisht, nuk duhet të rezervohen as as demokratët e gjitha ngjyrave orientimeve dhe botëkuptimeve të ndryshme që mund të jenë prezentë sot në “tregun” e dijeve dhe arsimimit global. Sepse, Lëvizjet e sotme civile neoliberale, ashtu si edhe Hyzmeti, merren shumë më shumë me ripërcaktimin e asaj që demokracia neoliberale mund të jetë dhe çfarë mund të ofroj për komunitete tjera pa dallime; gjinore, etnike, klasore, racore, qytetëruese e  kulturore. Me pozicionimet e tyre civil gjitha këto lëvizje në një farë mënyre e marrin edhe obligimin e shndërrimit edhe në një lloj karikuesi i gabimeve dhe “testimeve” që kohëpas kohë i ushtron neoliberalizmi mbi proceset dhe zhvillimet sociopolitike të demokracive kudo në botë. Pra, ky lloj “kujdestarimi”, qëllimmirë dhe fisnik, është i dobishëm jo vetëm për qytetarinë por edhe për pasurimin e sistemit dhe qeverisjes demokratike. Demokracia amerikane, për dallim nga ajo evropiane p.sh. ka avansu jashtëzakonisht shumë në kultivimin e këtij pluraliteti dhe kësaj konkurrence midis lëvizjeve civile dhe shoqërisë së saj. Amerika, lëvizjet civile (sidomos ato sociale, si kjo e Hyzmetit) nuk i projekton ad hocas si armiqësore e as ad hoc si miqësore. Filozofia e demokracisë amerikane, është gjithçka që është në funksion të begatisë së lirive dhe të drejtave të komuniteteve (qofshin ato etike, racore, fetare e qytetëruese) e jo në kundërshtim me parimet dhe vlerat e saja  kushtetuese. Kur të shikohet e analizohet më thellësisht “oferta” që Hyzmeti i ofron nga “bota islame”, kuptojmë se asnjë nga parimet dhe sistemi vleror i saj lëre që nuk bien fare në kundërshtim me natyrën dhe proceset zhvillimore të njeriut (post)modernist, por, përkundrazi ato mirëpriten dhe stimulohen nga shumica e botës demokratike (ani pse, aty këto ka edhe të tilla që janë “pajisur dhe patentua” edhe me keqkuptime e dyshimet “hickokiane”) dhe asaj jodemokratike.
7. Arsyeja e vetme e mos refuzimit është se “oferta” e tillë (si një përvojë e re në ndërtimin e raporteve zingjirore sociale në ambientet neoliberale) jo vetëm që i fisnikëron vlerat e demokracisë, por edhe e pasuron sfondin e saj(të munguar shpirtëror) mbi vlerat dhe liritë universale të njeriut, kombeve dhe qytetërimeve aktuale globale. Vlera këto që qenë refuzuar e mënjanuar arbitrarisht, nga “menyja “fillestare e “inaugurimit” të modernizmit gjatë shekujve XVIII- XIX. Si e tillë, ajo me faktin e zhvillimit të një sistemi të ri gjithëpërfshirës e të ngritur në konditat e një humanizmifisnikërues, kjo Lëvizje sot ka arritur ta pasuroj sfondin e shërbimit shoqëror. Ajo duke ndërtuar një rrjetëzim të tërë tëedukimit dhe arsimimit bashkëkohor, përveç që është bërë tashmë atraktive dhe e kërkuar, është bërë edhe sinonim globalpër bashkimin dhe afirmimin e idealeve  njerëzore dhe për vlerat demokratike. Lëvizje Gylen, për dallim nga lëvizjet  tjera civile, qofshin ato nga “bota islame” apo “bota perëndimore” që e theksojnë (për të mos thënë ; absolutizojnë) rolin e tepruar tëindividualizmit (që u “dhuroj” konzumerizmi dhe hedonizmi isotëm) nuk e konsideron dhe trajton si imperativ synim e ambicie përfundimtare, por, e plotëson atë me sintagmën e re dhe të gjerë identitare, si është ajo e nevojave sociale (lexo; angazhimin dhe maksimalizimin e kapacitetve të natyrës së qytetarit, për të mirën e përgjithshme të po këtij qytetari (të dehumanizuar) që në demokracitë neoliberale “prodhoj” dhe stimuloj vetëm sjellje tëhuajsuese, egoizmi e vetëkënaqësie (deri në ekstazë) konzumeriste e hedoniste. Këtë lëvizje, po ashtu nuk duhet identifikuar as me ndonjë organizatë tradicionale tarikati(urdhri fetar), as me ndonjë lëvizje identike laike e shekullare (ashtu siç pretendojnë islamofobët, po edhe me grupimet dhe komunitetet tjera të sotme fondamentale e radikale) në kuptimin modern. Sepse, ajo si një lëvizje pozitiviste, askund dhe asnjëherë nuk predikon dhunën si mjet për të arritur qëllimin e humanizimit të njeriut të sotëm, por, tolerancën dhe dashurinë, pajtimin dhe dialogun si dhe qëndrimin pozitiv në sjellje e vepra të përditshme. Po ashtu, nuk mund të thuhet se qëllim final i saj janë arritja e grykësisë materiale (përmes marrjes së pushtetit në sferën e politikës, ashtu siç u keqkuptua nga pushtetarët e sotëm në Turqi), as ajo e asketizmit dhe fatëpajtimit injorant ndaj proceseve dhe zhvillimeve shoqërore e sociopolitike në botën e sotme demokratike. Themi kështu, ngase, argumenti i altruizmit, pra i përpjekjes permanente për të mirën e përgjithshme, janë ai mekanizmi kryesor frenues që këtë lëvizje e pengon që të bie ndesh si me parimet ashtu edhe me normat, kodet dhe vlerat e islamit burimor.ndodhur edhe krishterimit po edhe judaizmit. Themi kështu, ngase, argumenti i altruizmit, pra i përpjekjes permanente për të mirën e përgjithshme, janë ai mekanizmi kryesor frenues që këtë lëvizje e pengon që të bie ndesh si me parimet ashtu edhe me normat, kodet dhe vlerat e islamit burimor. Pyetja milionshe që tani shtrohet: si ka mundësi që një lëvizje e tillë (FETO) altruiste, e humaniste të shpallet anakronike e madje edhe terorriste (!?), kur imperativ nuk i paska as dronët kamikazë, as xhamitë politike, e as paragjykimet e stigmatizimet për qytetërimet tjera, por, edukimin, arsimimin, harmoninë ndërqytetërimore, tolerancën ndërfetare, ndëretnike e ndëracore!? Andaj, le t’i mbetet lexuesit të gjykojë e vlerësoj me kokën e tij, në mënyrë që ta gjejë edhe përgjigjen që po e kërkojmë…