Festë madhështore për 28 Nëntorin në Malmö të Suedisë

Sinan Kastrati, Suedi

Madhërishëm, si asnjëherë u festua festa e flamurit, 28 Nëntori në Malmö me nxënës, prindër e mësues shqiptarë

Tri ditë festë, tri ditë kulturë, tri ditë gjuhë shqipe, tri ditë identitet kombëtar, tri ditë kuq e zi, tri ditë veçashqiptarisht në Malmö. Lidhja e Shoqatave Shqiptare ”Iliria” në bashkëpunim me shoqatat anëtare, me NBV, me veprimtarë të tjerë dhe Qendrën Kulturore të Kosovës kremtoi Festën e Flamurit me ”Ditët e kulturës shqiptare në Skåne”.
Dita e premte, më 26 nëntor ishte rezervuar për fëmijë e nxënës që ndjekin mësimet e gjuhës amtare dhe prindër. Programi parashihte recitime nga nxënësit, garë në vizatime, ndarje shpërblimesh, këngë valle, qerasje me pije, ëmbëlsira, patatina dhe salsiçegrill, program që u realizua në tërësi në formë e përmbajtje.
Salla e Qendrës Kulturore e Kosovës ishte tepër e vogël për të mirëpritur gjithë ato valë fëmijësh e prindërish që ia mësynë Qendrës. Sipas mësuesve në Malmö, asnjëherë më parë Malmö-ja nuk ka mbledhur kaq shumë fëmijë e prindër shqiptarë në një vend .Ishin qindra fëmijë e prindër shqiptarë. Mbrëmjën e drejtuan në mënyrë të shkëlqyer nxënëset Elma e Erva.

Dita e dytë, më 27 nëntor ngërtheu një takim të Federatës së Mjekëve Shqiptarë në Europë. LSHSH ”Iliria” krijoj kushte të volitshme për punë e çaste sociale. LSHSH ”Iliria” nga buxheti i saj modest qerasi mjekët dhe aktivistët e tyre (rreth 60 vetave) me pije, kafe, biskota, projektor, internet, deri edhe letër higjienike, peceta, gota, pjata dhe gjithë c’duhej për punë efikase e ndjenjë rehatie. Dhe si në atë thënien ”kceva lumin ta dhj… kalin” posa realizuan programin e tyre, mjekët ikën nga promovimi i katër librave, nga shikimi i dy filmave dokumentarë që bënin fjalë për shqiptarët e Suedisë dhe atyre të Danimarkës, ikën nga darka e pijet falas, ikën nga këngët burimore shqiptare të interpretuara nga Beqir Shaqiri e Aferdita Xani, ikën nga Qendra Kulturore e Kosovës, ikën për t’u shalakatur e për të lehtësuar kuletat e tyre diku tjetër. E megjithatë LSHSH ”Iliria” i falënderon për kontributin që po japin.

Dita e dytë vazhdoi me përurimin e librave të rinj me autorë romane e poetë nga Skandinavia.
Libri i parë që u përurua ishte romani ”Fëmijë në luftë” me autore Dafina Buqinca. Referuan me analizat e tyre Sinan Kastrati dhe Zymer Kuqaj. Edhe Dafina Buqinca foli si, kur dhe pse shkroi këtë roman.

Më pastaj u përurua përmbledhja me poezi ”Diell në zemrën time” e autores Fikrije Salihu dhe botim i LSHSH ”Iliria”. Referuan Medi Behrami dhe Lebibe Zogiani. Poetja e parë nga Shala e Bajgorës qëboton një libër me poezi folime emocione rreth librit dhe historisë së lidhjes së saj me poezinë.

Librii tretë i përuruar ishte përmbledhja e rrëfimeve e intervistave nga Adil Pireva ”Ramadan Shala, simbol i qëndresës kombëtare shqiptare”. Referuan Ismail Rugova dhe Mustafë Bajramaj. Ishin të pranishëm edhe familjarët e Ramadan Shalës, bashkëshortja, djemtë, Liburni e Astriti, vajza Labeata me bashkëshortin Arban Abrashin.
Libri katërt dhe i fundit që u përurua ishte romani i radhës i Hamit Gurgurit “Dhuratë në Londër”, folën mbi romanin dhe autorin e opusin e gjerë të veprimtarisë së tij Rexhep Jashari dhe Xhavit Çitaku.

Më pastaj gjatë kësaj dite u shafqen filmat dokumentar “Shqiptarët e Danimarkës” me autor Exhit Lutfiun dhe “Shqiptarët e Suedisë” me skenar të Murat Kocit dhe regji të Arjan Melonashit. Gjatë shikimit të filmit “Shqiptarët e Suedisë” shumë shikues u përlotën.
Mbrëmja e kësaj dite të gjatë por shumë të pasur me kulturë, me veprimtari, me përkushtim, me angazhim përfundoj me një darkë dhe mbrëmje argëtuese.

Argëtuan Aferdita Xani, Beqir Shaqiri dhe Agroni. Gjatë mbrëmjes LSHSH “Iliria” ndau mirënjohje për kontribut të veçantëe jetësor në ruajtjen e gjuhës shqipe, ndihmës humanitare e luftës çlirimtare për: Isamil Rugovën, Arta Krasniqin, Avdi Sherifin, Rabe Kilaj dhe Xhevat Isufin.

Dita e tretë dhe e fundit e ditëve të kulturës, të dielën më 28 nëntor dhuroi një debattë mirëfilltë shkencor e kulturor me temën “Ruajtja e gjuhës shqipe, identitetit kulturor e etnik mes komunitetit shqiptarë në Suedi”. Në panel: ambasadori i R. Së Shqipërisë në Mbretërinë e Suedisë shkëlqesia e tij Virgjil Kule, prof. dr Muhamet Shatri, fil dr Nuhi Bajqinca, gazetari, publicisti e shkrimtari Xhavit Citaku dhe prof. Sinan Kastrati publicist, mësues i gjuhës amtare dhe ish i burgosur politik. Konkluzion i debatit ishte se gjuha shqipe, kultura shqiptare dhe identiteti shqiptar mund të ruhen e zhvillohen vetëm me bashkëpunim të ngushtë me institucionet përkatëse me vendlindjen dhe institucionet shkollore e të kulturës në Suedi. Me bashkëpunim e angazhim në vazhdimësi të shoqatave e organizatave shqiptare, me angazhim të pashoq të familjes, me pjesëmarrje masive të fëmijëve në procesin mësimor të gjuhës amtare.

Gjatë tri ditëve punimet e tyre artistike i ekspozuan piktorët shumë të talentuar e shumë të njohur Ilir Murseli dhe Florie Bajraktari.

Përfaqësuesi e ambasadës së Kosovës nuk erdhi në debat edhe pse kishte premtuar. Nuk erdhën as përfaqësues nga Ministria e Punëve të Jashtme e Diasporës e as nga Ministria e Arsimit të Kosovës edhe pse ishin ftuar. Me sa kemi parë e dëgjuar përfaqësues të këtyre ministrive po vizitojnë mërgimtarët në Gjermani e Zvicër por më tutje nuk u bëjnë këmbët.
Është për tu lavdëruar prezenca dyditore në “Ditët e Kulturës në Skåne” e ish ministrit Arban Abrashi. Arbani zuri vend mes të pranishmëve me thjeshtësinë, shkrirjen mes pjesëmarrësve dhe komunikushmërinë.

Që këto tri ditë të realizoheshin me shumë sukses duhej punë, punë e palodhur, përvojë dhe kompetencë. Falënderojmë kryesinë LSHSH “Iliria” e posaçërisht Hazbi Lalincën, Isuf Topillën, Zenel Bejten, mësuesit e gjuhës amtare Sinan Kastrati e Medi Behrami, koordinatorin e Qendrës Kulturore prof. dr Muhamet Shatrin, Ismail Rugovën, kryetarin e Shoqatës së Veteranëve të UCK-së në Suedi Mustafë Bajramaj, Zymer Kuqajn, Shaip Morina, Haxhi Haxhiun, Xhevat Isufin, Xhevat Topallin, nxënëset e Elmen e Ervën, fil dr Nuhi Bajqincën, ambasadorin Virgjil Kule, Hamit Gurgurin, Rexhep Jasharin, Fikrije Salihun, Liburn Aliun, Lebibe Zogianin, piktorët Ilir Murseli e Florie Bajraktari, solistët Aferdita Xani, Beqir Shaqiri e instrumentalistin Agron, si dhe gastronomin e aktivistin Milaim Makolli e të tjerë që na mbështetën e ndihmuan. Pa kontributin e këtyre realizimi iaktivitetit do ishte i paimagjinueshëm.Të gjitha shpenzimet i mbuloi LSHSH “Iliria” .Faleminderit LSHSH “Iliria”!

• Marrë nga ballina e faqes së facebook-ut të Murat Kocit, me shumë pakë ndryshime dhe në zgjedhjen e fotografive e bëri autori.

Malmö, 1 dhjetor 2021