SPECIALE-PËR HERË TË PARË NË HISTORINË POLITIKE DHE KULTURORE TË KOSOVËS / HISTORIA E KOSOVËS DHE ROMANËT E RESHAT SAHITAJ NË SHTYPIN E HUAJ
/ Lectures Européennes #24 : Kosovopar Booky Mary
Në djepin e kulturës botërore në Francë, këto ditë mundeni të lexoni serinë dokumentare të autorës së njohur Booky Mary, e cila prezanton historinë e shtetëve europiane dhe një libër më emblematik të shtetit.
Në këtë kategori të shteteve europiane prezantohet historia e Kosovës, si dhe libri më emblematik nga autori Reshat Sahitaj.
Ja përkthimi nga origjinali :
.Lectures Européennes #24 : Kosovo
par Booky Mary
Në këtë numër të ri bëhet fjalë për Kosovën, ne do ju lëm me specialistën tonë në literaturë për udhëtimin tuaj nëpër Europë.
« Pas udhëtimit të këndshëm në Itali, ne po vazhdojmë në Europën Jugore, në një shtet që zyrtarisht statuti politik i të cilit deri sot është kontravers , shteti nuk është i njohur në OKB, e as nga Unioni Europian), e ky shtet është Kosova.
Territori i Kosovës është i banuar më shumicë shqiptare, ku jetojnë një pakicë serbe, e që dikur Serbia e kishte shkëputur nga Bizanti më 1170, e që pastaj më 1459 u shndërrua në koloni të Perandorisë Osmane, por që më marrëveshjen e Bukareshtit më 1913, u bë pjesë e Serbisë më përfundimin e luftës së dytë ballkanike, dhe që pas Luftës së Dytë botërore do të bëhet krahinë autonome e Serbisë në Federatën Jugosllave.
Para se të vendosët nën administratën e OKB-së më 1999, në bazë të rezolutës 12/44, të Kombëve të Bashkuara, ishte i njohur si territor i Serbisë, mirëpo për shkak të dhunës që serbët ushtruan mbi shqiptarët sepratist të cilët nuk i pranonin autoritetet serbe, pasuan bombardimet e NATO-s, gjatë operacioneve të forcave aleate kah fundi i 1999.
Më marrëveshjën e Kumanovës, forcat e NATO-s, e ruajnë dhe sigurojnë paqe në këtë regjion, por që tensionet ende vazhdojnë.
Literatura Kosovare, është shumë pak e njohur dhe pak e prezantuar, mirëpo
në këtë kategori dallohet shkrimtari Reshat Sahitaj, i lindur më 1952, në qytezën Theranda , por që për shkaqe politike largohet për të gjetur strehim në Belgjikë.
Reshat Sahitaj, skenarist dhe shkrimtar, është edhe kryetar i Unionit të Shkrimtarëve dhe Kritikëve Shqiptarë. U botua para pak kohësh në Francë nga Shtëpia botuese « L’Harmattan » , më përmbledhjën e tregimeve të cilat i ka përzgjedhur nga autorët, na paraqet mbi sipërfaqe rrëfime të dashurisë gjatë periudhës së luftës së fundit, që populli shqiptar i ka përjetuar si dhe traumat e pasluftës.
Në këtë konteskt të luftës, autorët e këtyre tregimeve nuk janë përqendruar për rastët e vrasjeve të një burri apo gruaje, ose të fejuares, por janë koncentruar për dhunimët që ushtarët e huaj ua bën femrave shqiptare për ta turpëruar një popull të tërë.
Shumica e shkrimtarëve të kësaj përmbledhje i kanë ikur trajtimit të luftës direkte, për të rrëfyer dashurinë e tyre të parë, në të shumtën e rastëve të inspiruar nga eksperienca e tyre personale, « natyrisht të ngjyrosura më ngjyrën e imagjinatës për t’i thurrë sa më artistikisht »
Kjo përmbledhje përveç që është pjesë e historisë mbi dashurinë, njëherit i kushtohet shpresë për një të ardhme më të mirë.
Kritikët e huaj për romanët e Reshat Sahitajt :
Nicole Brriere ( Fr)
Në thellësinë e misterieve të dashurisë dhe të vdekjes, romani i autorit Reshat Sahitaj, është një paradoks ku heroina Donika është figurë emblematike e femrave të që e kanë përjetuar luftën.
prof dr Héléne Stafford- Angli
« Reshat Sahitaj me sukses ka arritur që nga ngjarja e dhëmbshme e Donikës, pjesërisht si dëshmi, të na paraqesi fatin e popullit të tij dhe të një femre, e cila më kot është në kërkim të burrit të saj të zhdukur gjatë luftës. Ajo viziton varret masive, për të gjetur gjurmë të burrit të vdekur a të gjallë, dhe mundohet të gjejë strehim në fundin e botës së shpirtit të saj duke jetuar më kujtimet e së kaluarës
Laurent Grison :
I tërë romani i Reshat Sahitajt shtrihet në kontesktin e situatës së tëndosur të pasluftës, ku edhepse në paqe perjetimet e vrasjeve gjatë luftës ende janë prezente. Pikërisht nga nga rastet e tilla autori shkuran fjalitë markante : « Fëmijët e gëzuar vraponin pas kamionve , e me dy gishta në shenjë të fitorës thërrisnin : NATO,NATO… » (faqe 37).
par Booky Mary
Mirë se vini në serinë, ku iu është shtuar një rubrikë krejtësisht e re, në cilën kategori « Literaturë » e kemi titulluar « Literatura Europiane »
Kjo rubrikë, e propozuar nga Booky Mary, ka për qëllim të na ftojë në udhëtime të shumta, e të vizitojmë të gjitha shtetët në Evropë përmes një libri emblematik për secilin shtet. Nëse kjo rubkrikë do ju pëlqen, dhe nëse dëshironi t’i zbuloni të gjitha shtetët tjera, ua përkujtojmë se në « Literatura Europiane » artikujt botohën çdo të dytën të premte. Ju mundeni të lexoni shkrimet tona në në çdo kohë në faqën tonë « Littérature ».
Poashtu ju mundnei të lexoni edhe shkrime tjera nga Booky Mery, dhe të mbështesini punën e saj duke u kyqur në Instagram.
Në këtë numër të ri bëhet fjalë për Kosovën, ne do ju lëm me specialistën tonë në literaturë për udhëtimin tuaj nëpër Europë.
ORIGJINALI
Bienvenue sur cette série qui ajoute une rubrique toute inédite à notre catégorie Littérature et qui se nomme “Lectures Européennes”.
Cette rubrique, qui nous est proposé par Booky Mary, consiste à nous faire voyager et visiter tous les pays d’Europe à travers un livre emblématique pour chaque pays. Si cette rubrique vous plaît et que vous souhaiter découvrir tous les autres pays, sachez que les Lectures Européennes sont publiées un vendredi sur deux. Vous pouvez retrouver la rubrique à tout moment sur notre page Littérature.
Vous pouvez également découvrir Booky Mary et soutenir son travail en découvrant son compte Instagram.
Ce nouveau numéro se porte sur le Kosovo, nous vous laissons donc avec notre spécialiste en littérature pour ce voyage à travers l’Europe :
“Après ce plaisant voyage en Italie, nous poursuivons en Europe du Sud, avec un pays dont le statut politique est toujours controversé officiellement aujourd’hui (le pays n’étant ni reconnu par l’ONU, ni par l’Union européenne), le Kosovo. Ce territoire majoritairement albanais, comptant néanmoins une partie serbe, a été enlevé à Byzance par la Serbie en 1170, le territoire est alors colonisé par l’Empire ottoman en 1459 mais fera à nouveau partie de la Serbie après la signature du traité de Bucarest de 1913 mettant fin à la deuxième guerre balkanique, et deviendra, après la Seconde Guerre mondiale, une province autonome de la Serbie au sein des différentes Yougoslavies.
Avant d’être placé sous administration de l’ONU en 1999 en vertu de la résolution 1244 des Nations unies reconnaissant l’intégrité territoriale de la Serbie, dû aux violents conflits qui ont opposé les autorités serbes aux séparatistes albanais et à des bombardements de l’OTAN lors de l’opération force alliée à la fin des années 1990. Depuis les accords de paix de Koumanovo, une force de l’OTAN assure la paix dans cette région, bien que les tensions subsistent toujours.
La littérature Kosovare, peu connue et peu représentée, compte néanmoins dans ses rangs le romancier Behare Reshat Sahitaj, né en 1952 dans le village de Theranda, il s’est exilé par la suite en Belgique pour des raisons politiques. À la fois romancier et scénariste, il est aussi président de l’Union des Écrivains et Critiques Littéraires Albanais. Publié depuis peu par les éditions Harmattan en France, ce recueil de nouvelles, qu’il a dirigé, met en scène des histoires d’amour durant la dernière guerre vécue par le peuple albanais et kosovare ainsi que l’Après-guerre. Dans ce contexte de guerre, les auteurs ne se sont pas concentrés sur le meurtre d’une femme ou d’un fiancé, mais sur le viol que des soldats étrangers ont infligé à des femmes albanaises ainsi que des humiliations causées à tout un peuple. Plusieurs auteurs ont échappé à la guerre et ils traitent dans leurs histoires du premier amour, basé souvent sur leur propre expérience, “colorée naturellement aux couleurs de l’imagination pour lui donner un effet artistique”. Ce recueil prend à la fois le parti des histoires sur l’amour et celui de l’espoir d’un avenir meilleur.”
Pour aller plus loin :
Notre objectif chez TCE est bien sûr de vous pousser à visiter nos recommandations et vous inviter à renouer avec l’héritage Français et Européen. Nous avons pleine conscience que c’est en connaissant ses racines et son identité, que l’on est plus à même de s’épanouir, se défendre et prospérer.
Nous vous invitons chaleureusement à participer pleinement à la communauté en utilisant sur les réseaux sociaux le hashtag
