Revista Drini, 17 dhjetor 2016
INTERVISTË ME AMINA NURAJ (NUROVIÇ) NGA NOVI PAZARI STUDENTE NË TUTIN, MALI I ZI, E CILA I KTHEHET KULTURËS SË MOHUAR KOMBËTARE DHE KOMBIT TË SAJ NË KOHËN KUR DISA SHQIPTARË LARGOHEN PREJ TIJ!
Amina Nuroviç: Gjithë jetën do të luftoj për të drejtat e popullit në Sanxhak
Amina Nuraj dhe disa shqiptarë të tjerë të asimiluar gjuhësisht nga Sanxhaku, krahinë e dikurshme, dhe, tashmë i ndarë prej Serbisë dhe Malit të Zi, ka një kohë që janë mjaft aktiv në zgjimin kulturor dhe kombëtar të shqiptarëve të Masbjeshkes. Megjithëse përpjekjet e tyre shumëkush i konsideron të vonuara pasi asimilimi është shtrirë gjerësisht në të gjithë këtë krahinë fatkeqe shqiptare, përpjekjet që kjo çështje të riaktulizohet janë të paepura dhe zgjojnë kërshërinë e përgjithshme dhe solidaritetin kombëtar gjithe-shqiptar.
Foto e hershme e shqiptarëve, tashmë të asimiluar gjuhësisht të Sanxhakut.
Shqiptarët e Sanxhakut, sado që me gjuhë tjetër pasi gjuhen e të parve i detyruan ta harrojnë me dhunë e terror shumëshekullor, e thonë hapur, siç e thekson më qartësisht Amina Nuroviç, se ajo flet me Gjuhën e Zemres për kombin e vet , duke mos e pranuar si gjuhë të vetën gjuhën boshnjake që ua imponuan, por vetëm Gjuhën Shqipe të mohuar e të harruar dhe heronjtë e vet kombëtar, si Aqif Efendi Blytën nga Gjakova, Shaban Polluzhën nga Drenica, Bislim Bajgorën etj.
Përpara se të vendosja për ta intervistuar mendoja që Amina Nuroviç është një grua e pjekur, më e moçme, duke gjykuar në bazë të mendimeve të saj të formuluara për çështjen kombëtare të kësaj pjese të harruar kombëtare. Pas bisedimeve me të e hutova që ajo ishte të thuash ende femijë, një vajzë e ditur 19 vjeçare, tashmë studente në Tutin. Amina Nuroviç udhëheq një kryengritje kundër asimilimit dhe harresës kombëtare, duke e ngritur zërin lart, fuqishëm dhe me argumente se çështja e Sanxhakut nuk mund të harrohet dhe që ajo një ditë do të kthehet tek trungu dhe rrënjët e veta shqiptare, qoftë edhe pa pyetur askënd.
Sado që e mbytur nën jorganin e një përkatësie të huaj kombëtare, si boshnjake, Amina dhe të tjerët si ajo nuk pranojnë në asnjë mënyrë që janë boshnjakë pavarësisht që nuk e flasin gjuhën shqipe. Ata konsiderojnë njësoj sikurse Amina Nuroviç, që ky është fillimi dhe se çështja e Sanxhakut do të aktualizohet dhe ndriçohet. Shembulli i Amina Nuroviç flet se mendja qëndron në kokë e jo në vite, andaj ta përkrahim këtë shqiptare të re, secili me mundësitë e veta, që ajo dhe të tjerët si ajo të mos ndjehen kurrë të vetmuar, të lënë anash, të harruar, të braktisur.
Revista Drini: Kush është Amina Nuroviç, aq e pranishme me mendimet e saj te shfaqura në rrjetet sociale, veçanërisht në Facebook, që flet me ngulm për të drejtat e mohuara të popullatës, dhe, tashmë të asimiluar gjuhësisht në Sanxhak, të njohur nga populli i Kosovës, si Masbjeshka. Ku jeton Amina dhe cila është prejardhja etnike e familjes së saj?
Amina Nuroviç: Unë jam ish nxënëse e shkollës teknike për dizajnin e tekstilit dhe të lëkurës në Novi Pazar, drejtimi teknik gjodezije, gjeometër. Studioj në Tutin, ku jam studente e vitit të parë në fakultetin e trafikut, drejtimi inxhinier i trafikut rrugor. Si inxhinere jam marrë me aktrim dhe si e tillë kam luajtur në shtatë shfaqje, dhe kur isha 13 vjeçe kam shkruar tekstin për vajzën e verbër në gazetën “Softa", ku është shpallur si teksti më emotiv, për të cilin kam fituar çmimin si shkrimtarja më e mirë e vitit. Unë jetoj në një lagje të madhe që quhet Mur, 5 kilometra nga Novi Pazari, rruga në drejtim të Ribariqit.
Familja ime rrjedh prej fisesh shqiptare, por si çdo familje tjetër ne Sanxhak, edhe familjes sime pasojat e asimilimit i kanë bërë që të ndjehen si boshnjakë. Familja ime deklarohet si boshnjake dhe aty unë jam e vetmja prej familjes Nuroviç, që e kam larguar atë leckë të zezë të asimilimit e që ndjehem si shqiptare, fakt që nuk e fsheh, pasi që me këtë krenohem dhe me krenari të madhe e bart qaforen me shqiponjën, simbol të shqiptarizmit rreth qafe, pavarësisht se ku gjendem.
Dashuria që ndiej ndaj popullit tim ka filluar ndoshta para katër vitesh, kur kam filluar të dëgjoj këngë shqiptare, që të kuptoj më shumë për Masbjeshkën, Sanxhakun tim, shqiptarët e kështu më tutje. Për gjendjen time të tashme falenderoj Zotin, këngëtarët shqiptarë që më zgjuan, në mesin e tyre veçanërisht reperin Arian Agushi (Gold AG), i cili me këngët e veta, emocionet e veta këndon për Kosovën, për luftën, për gjendjen në të cilën gjendet Kosova, për Heronjtë e saj e të tjerë, që më kthyen tek të parët e mi dhe tek çdo gjë që jam e ndjehem tash si shqiptare.
Unë kurrë nuk i jam gjunjëzuar asimilimit, këtë nuk ia kam lejuar vetes, si person që jeton me të vërtetën dhe me të drejtën, që të deklarohet boshnjake, pasi këtë dikush krejt i parëndësishëm ma ka përcaktuar nga frika prej Serbisë dhe çetnikëve, kështu që kam vendosur të jem pa më të voglën vrarje të ndërgjegjës dhe pa pasur frikë fare kundër gjithë kësaj.
Revista Drini: Kohët e fundit je mjaft aktive me statuset tuaja në fb, ku vazhdimisht shfaqni mendime interesante, që zgjojnë kureshtjen e lexuesve për mendimet e pjekura dhe përmbajtjen. Shkruani për tematika historike të kombit në përgjithësi, e veçanërisht për Sanxhakun e sanxhakasit dhe përpjekjet shumëshekullore të kësaj popullate shqiptare, për të mbijetuar mbi varfërinë e dhunën pushtuese. Në kontekst të kësaj e përmendni shpesh Aqif efendi Blytën nga Gjakova, Shaban Polluzhën, Bislim Bajgorën e të tjerë, në kohën kur shumëkush ka menduar që kjo është histori e harruar, nuk kujtohet më…
Amina Nuroviç: Facebook për mua ka domethënie të madhe, pasi përmes këtij rrjeti social përpiqem ta vetëdijësoj popullin e Masbjeshkës, Sanxhakun, shqiptarët e dikurshëm e boshnjakët e sotshëm, që t`ua hap sytë e të përpiqem t’i bind që ne nuk jemi boshnjakë, që ne s’kemi qenë kurrë të tillë, por që të gjithë ne nga rajoni i Masbjeshkës në historinë tonë shumëshekullore jemi vetëm shqiptarë. Pjekuria dhe guximi mua me vjen nga zemra ime, nga dashuria dhe respekti im shumë i madh për popullin tim nga viset e Kosovës pasi e meritojnë dhe ne sot jemi gjallë në vendin tonë në Sanxhak. Se po të mos ishte Aqif efendi Blyta, trimi nga Drenica Shaban Polluzha, Bislim Bajgora e ata luftëtarë të shumtë shqiptarë, që na mbrojtën duke dhënë jetën e tyre të shtrenjtë për ne, që të na shpëtonin nga çetnikët dhe thikat e tyre, të cilët nuk kursenin as fëmijët në djep, sot qyteti im do të quhej Novi Arandjelovac e jo Novi Pazar.
Vëllezërit tanë shqiptarë na kanë lënë borxh për jetë të jetëve, por pak kush e di këtë, pasi asimilimi i zi i ka vrarë për gjithë jetën. Shqiptarët ekzistojnë ne Sanxhak, unë jam shqiptare, nesër fëmijët e mi do të ndihen shqiptarë, do të mësojnë shqip, ndërsa unë nuk do të qetësohem kurrë, derisa ta shoh Flamurin Kombëtar si valëvitet në Novi Pazar, Tregun e Ri. E di që duhen shumë vite për të ardhur deri tek kjo ditë, por këtë do ta realizojmë nëse është e nevojshme edhe me forcë, në mënyrë që të gjithë shqiptarët e asimiluar t’i kthejmë pa i pyetur në rrënjët e veta, pasi e vërteta një ditë do të dalë në dritë. Ajo fiton gjithmonë.
Revista Drini: Ti përpiqesh shumë për vetëdijësimin e popullatës shqiptare në Masbjeshkë, Sanxhak. Të pyes: A je e vetme në këtë përpjekje titanike, apo ke edhe shqiptarë e shqiptare të tjera krah teje, të cilët përpiqen po ashtu për zgjimin nga asimilimi i rëndë i banorëve të Masbjeshkës të asimiluar gjuhësisht, të cilët tashmë flasin të ashtuquajturën gjuhën boshnjake ?
Amina Nuroviç: Natyrisht që ka edhe të tjerë, por si femër unë jam e vetme në Sanxhak, unë jam e vetmja prej të rinjve që ka bërë gjithë këtë bujë rreth lidhjes së sërishme të Sanxhakut me Kosovën dhe me Shqipërinë në përgjithësi, pra unë jam e vetmja prej brezave të rinj që shkruan tekste në këtë frymë, e vetmja që përpiqet në drejtimin që popullata e Sanxhakut t’u kthehet rrënjëve, të kthehet në familjen e vet, tek motrat dhe vëllezërit e vet, pasi ne u takojmë vetëm atyre e jo Bosnjes e boshnjakëve.
Revista Drini: Je një shembull interesant, një shembull i jashtëzakonshëm që tregon se çka në të vërtetë do të thotë ndjenja e përkatësisë së caktuar kombëtare. Megjithëse nuk e flet Gjuhën shqipe, gjuhën e popullit që i përket, ti flet qartë, zëshëm dhe me mençuri ME GJUHËN E ZEMRËS, me gjuhën e të parëve tuaj, me gjuhën e gjyshërve e stërgjyshërve që ruhet në zemrën tënde… Si mendon që të tjerët e shikojnë përpjekjen tënde, ne veçanti të rinjtë e të rejat e Sanxhakut me prejardhje shqiptare, kur ti shkruan kaq shumë, komenton aq shumë, thërret me aq forcë e vendosmëri?
Amina Nuroviç: Në jetë nuk është aq me rëndësi se cilën gjuhë flet, pasi është më me rëndësi se cilën gjuhë ta flet zemra jote, e në këtë rast zemra ime flet mjaft mirë Gjuhën shqipe. Unë sa herë shkruaj një tekst më duhet ta përmend emrin e Aqif efendi Blutës dhe Shaban Polluzhës, megjithëse shumë shqiptarë të tjerë kanë qenë në mbrojtjen e Sanxhakut, megjithatë këta të dy më janë më të dashurit, kështu që Zoti i madh dhe këta të dy janë më të mirënjohurit që ne jemi gjallë në këto hapësira, pasi qëllimi çetnik ka qenë që frymë shqiptare të mos mbetet në këto vende.
Çetnikët kishin vendosur që as fëmijët në djep të mos i kursenin por t’i prisnin, por duke iu falënderuar vëllezërve të mi, Heroit tonë Shaban Polluzha, i cili i solli luftëtarët e tij trima (Unë kur flas për këtë ngjarje historike rrënqethem e tëra dhe lotët më rrjedhin nga dashuria dhe nderimi ndaj këtij Njeriu), njeriut që nuk i ka kursyer luftëtarët e vet trima, as municionin luftarak, pasi qëllimi i tij ka qenë mbrojtja e Novi Pazarit.
Në luftën e fundit që ndodhi në Kosovë, më i dashuri im është Adem Jashari, njeriu për të cilin më dhemb shpirti, sa herë që dikush ma përmend. Nuk kam fuqi ta vizitoj Qendrën Memoriale në Drenicë, pasi e di që aty do të shpërtheja në lot nga dhimbja që ndiej, se është shumë rëndë që njeriun që e do dhe e nderon, ta shohësh në varr, apo kur ta shohësh shtëpinë e tij dhe gjithë atë terror e masakër, që çetnikët kanë bërë ndaj tyre. Nesër fëmijët e mi do t’i mësoj për heroizmin e Adem Jasharit, njeriut që e dua me gjithë zemrën time. Disa njerëz atë që bëj unë e shikojnë si veprim i një të marre, që sipas tyre, unë bëj marrëzira, por unë vetë shikoj punën time dhe mendimet e të pafytyrëve dhe të marrëve as që më kanë interesuar, dhe as që do të më interesojnë ndonjëhere.
Revista Drini: Si të shikojnë për atë që bën ti dhe të tjerët, ata që njihen si intelektualët e Sanxhakut ?
Amina Nuroviç: Nuk e di se çfarë mendojnë ata por përderisa deklarohen si boshnjakë, mendoj që mua më shikojnë si armike. Ata për mua nuk mund të jenë intelektualë, por njerëz që janë fajtorë sot për gjendjen në Sanxhak. Fëmijët e Sanxhakut i janë frikësuar Serbisë dhe reagimeve të saj, por kur unë për herë të parë e kam ngritur flamurin në Sanxhak (që më herët ka guxuar ta ngrinte vetëm Aqif Blyta), unë me këtë kam qenë nismëtarja që të shmanget frika prej Serbisë tek fëmijët e Sanxhakut, ndërsa tashmë fëmijët e Sanxhakut me krenari dhe pa frikë fotografohen me flamurin tonë kombëtar në Sanxhak.
Revista Drini: Prej nga dhe në çfarë faktesh historike e gjithë popullata e Sanxhakut sot quhet boshnjake ?
Amina Nuroviç: Nuk kanë asnjë fakt historik dhe asnjë histori përveç nëse marrin histori te shpifura nga Bosnja, por edhe nëse kanë huazuar histori të tilla prej atje, kanë marrë diçka të pakët. Atyre është vështirë t’u shpjegohet, që ne nuk kemi asgjë me Bosnjën dhe as me emrin Bosnja. Emërtimin e ashtuquajtur nacional që na e mveshën si boshnjaci, neve dikush na e imponoi në vitin 1993 nga frika prej Serbisë.
Revista Drini: Si gazetar reporter i gazetës “Rilindja”, në fillim të viteve 90-të isha i pranishëm në një tubim të ashtuquajtur simpozium shkencor në Novi Pazar, ku elita e intelektualëve të atyshëm pak pa përfunduar lufta në Bosnjë, vendosën nën udhëheqjen e Shefket Krcicit, Riza Grudës, dhe të tjerëve me mbiemra fisesh shqiptare, që nga ajo kohë të quheshin boshnjakë. Si e e re nga Sanxhaku, si e shikon tani gjithë këtë ?
Amina Nuroviç: Të them të drejtën ky është krimi dhe marrëzia më e madhe, që dikush ka mundur ta bënte ndonjëhere, pasi, së pari kanë ndikuar në asimilimin e mëtejshëm, asimilimin që i ka shkatërruar njerëzit në gjithë Sanxhakun, duke i quajtur me emrin që atyre nuk u ka takuar, emër që e morën nga boshnjakët dhe neve na vranë pa luftë, pa pushkë dhe pa tanke!
Revista Drini: Keni plane të tjera përpos atyre që shfaqni në fb, për shembull planifikoni, që t’i kërkoni të drejtat tuaja legjitime, bazuar në të drejtat e përcaktuara në Kushtetutën e Serbisë, apo atë të Malit të Zi, që u garantohen pakicave kombëtare ?
Amina Nuroviç: Natyrisht që po e mendojmë një gjë të tillë…
Revista Drini: A keni menduar për të drejtat që kanë serbët në Kosovë, pavarësisht që një pjesë e tyre tregohen të paqëndrueshëm ndaj shtetit të Kosovës ?
Amina Nuroviç: Nuk mund ta kuptoj se si në përgjithësi ajo popullatë atje mund të fitojë të drejta, pas gjithë asaj që kanë bërë gjatë kohës së luftës, pasi të gjithë e dimë mirë se kush e shkaktoi luftën dhe çfarë qëllimesh kishin.
Revista Drini: Ti propagandon të vërtetën për popullin tënd përmes shkrimeve të vazhdueshme në fb. Keni menduar që në të ardhmen të kërkoni të drejtën legjitime për informim në Sanxhak, që të keni për shembull radio në Gjuhën shqipe në Radio Rozhajë dhe Radio Novi Pazar ?
Amina Nuroviç: Kjo do të na ndihmonte në çdo aspekt. Këto janë të drejta, që na takojnë dhe këto të drejta askush nuk mundet të na i mohojë, as të na i ndalojë, pasi ne kemi historinë tonë, sado të mohuar. Unë flas të vërtetën, megjithëse e vërteta që flas dikujt mund t`i dhembë…
Revista Drini: Si i shikoni kontaktet e ardhshme dhe bashkëpunimin në mes të rinjve dhe studentëve të Masbjeshkës, Sanxhakut, me rininë studentore dhe institucionet arsimore të Kosovës, Shqipërisë dhe Maqedonisë ?
Amina Nuroviç: Ky bashkëpunim është i domosdoshëm, madje e konsideroj tepër të vonuar. Një bashkëpunim i tillë do të ndikonte, që rinia e Sanxhakut t’u kthehet rrënjëve të veta historike, si pjesë përbërëse e kombit.
Amina Nuraj nga Novi Pazari: I lutem diplomacisë së Kosovës dhe Shqipërisë që të aktivizohet rreth çështjes së rikthimit tek vetja e mohuar e shqiptarëve të Sanxhakut.
Intervistoi: Bajram Kabashi (Gjergj Kabashi)
