Invazioni i Ukrainës nga Rusia: Lufta vazhdon totalisht. Por si është marrëdhënia e forcës midis dy vendeve?

Personeli ushtarak ukrainas në zonën Donetsk të Ukrainës lindore. Të enjten filloi pushtimi rus i Ukrainës. Foto: Vadim Ghirda, AP / NTB

Ushtarët rusë kanë përvojë luftarake disa vjeçare. Ukrainasit janë të freskët dhe pa përvojë. Ata kanë një sfidë të madhe, sipas ish atasheut norvegjez të mbrojtjes.

Harald Stolt-Nielsen

Gazetar

Lufta në Ukrainë mund të jetë shumë e përgjakshme. Tani për tani, të gjitha shenjat janë se Ukraina do të qëndrojë e vetme në llogore. Ukraina nuk është anëtare e NATO-s. Presidenti i Shteteve të Bashkuara ka thënë se dërgimi i forcave amerikane është jashtë diskutimit.

Ushtria ukrainase qëndron kështu e vetme në luftën kundër Rusisë.

Pastaj bëhet një pyetje kyçe: Si është marrëdhënia e forcës midis Ukrainës dhe Rusisë?

Riorganizim ukrainas

Kur Krimea u aneksua nga Rusia në vitin 2014, ushtria ukrainase ishte e papërgatitur dhe e dobësuar pas shumë viteve pa investime. Pjesë të mëdha të flotës detare dhe 25 për qind e forcave ajrore u zhdukën kur rusët morën gadishullin ukrainas. Që atëhere, ushtria ka qenë e armatosur rëndë, me mbështetjen e SHBA-së dhe NATO-s.

Por reformat e ushtrisë kanë marrë një kohë të gjatë.

Pavarësisht nga kjo, marrëdhënia e forcës midis Rusisë dhe Ukrainës është zvogëluar. Në vitin 2014, Ukraina kishte rreth 6,500 ushtarë të gatshëm për luftë. Sot, ushtria përbën rreth 145,000-150,000 ushtarë. Kjo është një përzjerje ushtarësh që kryejnë shërbimin për herë të parë dhe ushtarë profesionistë.

Ditët e fundit, qeveria e Ukrainës ka ndërmarrë një numër hapash për të rritur gatishmërinë dhe forcat luftarake. Mobilizimi i plotë është nisur. Kjo do të thotë se të gjithë ish ushtarët midis moshave 18 dhe 60 vjeç duhet të bashkohen me shërbimin ushtarak.

Të enjten mbrëma, 10,000 pushkë automatike u janë dorëzuar banorëve të Kievit që do të mbrojnë qytetin, sipas ministrit të brendshëm të Ukrainës.

A është kjo e mjaftueshme për ti penguar rusët?

Një makinë ushtarake ruse, e parë në qytetin Armyansk afër Krimesë. Foto: Stringer, Reuters / NTB

Forca të forta tokësore, por u mungojnë avionët dhe anijet

“Ata kanë bërë një hap të madh nga kur filloi lufta më 2014. Pastaj mund të fusnin 6.500 ushtarë. Sot ata kanë një ushtri profesioniste, një Gardë Kombëtare dhe forca speciale. Forcat tokësore janë të forta,” i tha Aftenposten Hans Petter Midttun.

Midttun është një ish-atashe norvegjez i mbrojtjes në Ukrainë, analist i pavarur dhe studjues në Nonresident Fellow ved Centre for Defence Strategies (Qendrën për Strategjitë e Mbrojtjes). Pavarësisht se Ukraina shpenzoi 5 për qind të PKB-së së saj për forcimin e sektorit të mbrojtjes dhe sigurisë, ajo ka qenë shumë e vogël për të rindërtuar mbrojtjen e saj. Ai thekson një sfidë të madhe për ushtrinë ukrainase:

“Konflikti nga 2014 ka patur pasoja të mëdha. Ata humbën 90 për qind të flotës së tyre. Aneksimi i Krimesë rezultoi gjithashtu në humbjen e 25 për qind të forcave ajrore, tha Midtun.

Hans Petter Midttun ishte një atashe norvegjez i mbrojtjes në Ukrainë nga viti 2014 deri në vitin 2018. Sot ai punon si një analist i pavarur. Në foto këtu gjatë Samitit të Ushtrisë 2015 në kështjellën Akershus. Foto: Anet Ask / Forcat e Armatosura Norvegjeze

Megjithëse forcat tokësore janë të mëdha, ukrainasve u mungon aftësia për të rreshtuar forcat në tokë, në ajër dhe në det.

Prandaj rusët sulmojnë nga ajri. Ata sulmojnë kundërshtarin atje ku janë më të dobëtit.

– Si e vlerësoni raportin e forcës?

“Ministri i mbrojtjes i Ukrainës e ka thënë vetë, ata nuk janë në gjendje të luftojnë kundër rusëve. Forcat e tyre janë shumë më të kualifikuara dhe më të shumta, tha Midtun.

Një numër helikopterësh rusë janë rrëzuar në Ukrainë të enjten. Ky helikopter rus Ka-52 u qëllua nga Kievi. Foto: Efrem Lukatski, AP / NTB

Forca më të shumëta ruse

Ndërsa ushtria ruse konsiderohet e dyta më e fortë në botë, Ukraina është shumë më poshtë në listë. Në vendin e 22-të për të qenë të saktë, sipas listës së Global Firepower nga viti 2021.

E tillë është marrëdhënia e forcës midis të dy vendeve, nëse shkojmë më në detaje në shifra. Së pari, numri i ushtarëve:

Korrupsioni dhe harxhim i parave

Pas rënies së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991 dhe deri në vitin 2008, forcat e armatosura ruse kalbeshin në një rrëmujë. Ajo u shënua nga korrupsioni dhe një humbje parash.

Pika e kthesës erdhi më 2007. Putin pastaj caktoi Anatoliy Serdjukov si ministrin e ri të mbrojtjes. Serdjukov kishte pak ose aspak sfond ushtarak, por ishte një ekonomist i aftë. Së bashku me gjeneralin Nikolai Makarov, ata ishin përgjegjës për modernizimin e ushtrisë ruse.

Anatoliy Serdjukov ishte kryesori për modernizimin e ushtrisë ruse. Në foto këtu me Presidentin Vladimir Putin në vitin 2012. Foto: Aleksei Druzhinin, AP / NTB

Një raport nga Instituti Norvegjez Hulumtues të Mbrojtjes (FFI) vë në dukje veçanërisht tre aspekte të reformës që ishin të rëndësishme:

1. Rusia u largua nga një mbrojtje e jashtëzakonshme mobilizimi. Në vend të kësaj, ata i kanë dhënë përparësi një mbrojtjeje më të vogël, por të vendosur, me gatishmëri të lartë.

2. Rreth 150,000 oficerë u hoqën dhe disa oficerë të lartë u hoqën. Në vend të kësaj, rusët kanë dhënë përparësi më shumë ushtarë dhe oficerë më të ulët.

3. Numri i ushtarëve profesionistë është rritur ndjeshëm.

Aneksimi i Krimesë dhe luftimet në Ukrainën lindore dhe Siri u kanë dhënë ushtarëve përvojë të rëndësishme. Si në Siri, ashtu edhe në Ukrainën lindore, rusët i ndërruar me qëllim forcat, duke lejuar sa më shumë që të jetë e mundur për të provuar rrugën e tyre në luftime.

Ushtria ruse ka pësuar modernizim të jashtëzakonshëm që nga viti 2008. Kjo është ushtria që tash po lufton në Ukrainë. Foto: Pavel Golovkin, Reuters / NTB

Çështja është nëse Rusia do të invadoj apo pushtojë. Deri tani, ata kanë thënë se nuk do të zënë Ukrainën.

“Unë u besoj atyre në këtë,” thotë Midtun.

Ai vë në dukje se pushtimi i një vendi ku një e treta e popullsisë së vendit ka thënë se duan të luftojnë është shumë i vështirë. Ai thekson se kjo shifër ka shumë të ngjarë të jetë e fryrë.

“Por një pushtim do t’i lidhë forcat e armatosura ruse për një kohë të gjatë. Ukrainasit kanë një fuqi mobilizuese absolutisht të mahnitshme. Përveç kësaj, ata po luftojnë për diçka që do t’u pëlqente shumë. Për këtë është kjo luftë, që Rusia nuk pranon një demokraci që funksionon mirë në kufirin e saj.

Ushtria në Ukrainë tha të enjten mbrëma se forcat ruse po përpiqen të bllokojnë kryeqytetin. Përveç kësaj, ata besojnë se Rusia po përpiqet të krijojë një korridor për Krimenë dhe Moldavinë.

Krigen pågår for fullt. Men hvordan er styrkeforholdet mellom de to landene? (aftenposten.no)