Protestuesit myslimanë mbajnë tabela ku thuhet se “Islami do të dominojë botën” dhe “Në ferr me demokracinë”. Në Maldive, shtator 2014
Islamizimi për Shqiptarët është shumë më i rrezikshëm se vehabizmi (po ashtu i pranishëm gjithandej), pasi me islamizim si term më i gjerë shndërrohemi në turkoshak-panislamik, pra «pjesëtar i Umetit të Profetit Mohammad!»..
E mira e së mirës është që në kohën e Islamit Global të largohemi përgjithësisht prej secilës formë të Islamit, qoftë edhe prej asaj më të butës, të quajtur gabimisht “islam tradicional”
Ai ka qenë “islam” pa qendrën e vendosjes dhe të orientimit për të na zhbe, do të thotë “islam tradicional” që nuk ka ekzistuar kurrë.
Apo të thuhet ndryshe: “Ishte Islam që Serbia e ruajti për ne”, se i ka penguar dhe pengon identiteti kombëtar shqiptar.
***
Islamizmi
Islamizmi është një ideologji politike që synon që shoqëria të qeveriset sipas Islamit. Islamistët duan që Islami jo vetëm të jetë një fe për t’u besuar dhe praktikuar nga muslimanët, por edhe një sistem politik dhe një sistem ligjor (Sharia) që ndjekësit e tyre besojnë se duhet futur. Përkrahësit e islamizmit duan të forcojnë pozitën e fesë në shoqëri. Ata besojnë se shteti duhet të qeveriset sipas librit të shenjtë të Islamit, Kuranit. Burrat dhe gratë duhet të kenë të drejtat që Kur’ani u jep atyre.
Islamizmi e ka të orientuar shënjestrën kundër imperializmit perëndimor, ashtu edhe kundër tradicionalizmit në shtetet myslimane. [1] Islamistët mund të punojnë për qëllimin e tyre me mjete paqësore, por ka prirje ekstreme që përdorin dhunën dhe terrorin.
Islamizmi është kompleks dhe jo një koncept pa mëdyshje. [2][3] Islamizmi përfshin si lëvizjet e dhunshme ashtu edhe ato jo të dhunshme, ashtu edhe aktorët progresivë dhe reaksionarë. Grupet militante dhe të dhunshme përbëjnë një pjesë relativisht të vogël. Xhihadizmi militant u shfaq në Lindjen e Mesme në vitet 1960-1970 dhe kundërshtarët e tyre ishin regjimet politike lokale. Në vitet 1980-1990, islamizmi u adoptua si ideologji nga lëvizjet çlirimtare në Çeçeni dhe Palestinë, midis vendeve të tjera. Xhihadizmi global ishte veçanërisht i përhapur në vitet 1990, kur Osama bin Laden promovoi idenë se Shtetet e Bashkuara dhe Perëndimi duhej të luftoheshin përpara se Palestina të mund të çlirohej. [4] Salafizmi me orientim puritan konsiderohet një formë e islamizmit. [5]
Vahabizmi (arabisht: الوهابية: ‘al-Wahhābiya(h)’) është një shkollë e Islamit Sunnit e themeluar nga Muhammad ibn Abd al-Wahhab në vitet 1700. Është feja zyrtare e Arabisë Saudite dhe ka qenë mësimi i familjes mbretërore që nga viti 1740, pasi al-Wahhab hyri në një aleancë me Muhammad bin Saud në familjen Saud.
Abd al-Wahhab u shkrua si “Abdul Vechab” në Perëndim dhe vehabistët e quajtur “Vechabis”. [1]
Historia
Drejtimi e ka origjinën në Najd në brendësi të Arabisë. Kjo ishte një fushë e stërmadhe që në praktikë ishte përtej kontrollit të pushteteve shtetërore. Perandoria Osmane në atë kohë kishte kontroll mbi zonën në veri të Najdit, dhe mbi vijat bregdetare në të dy anët e gadishullit duke përfshirë qytetet e shenjta të Mekës dhe Medinës. Osmanët nuk u interesuan shumë për hinterlandin e varfër me burime të Arabisë. Zonat e brendshme ishin kryesisht pa qytete, me bashkësitë fisnore të udhëhequra nga shefat që ishin në konflikt të vazhdueshëm pa u bërë askush dominues. Emiri Muhammed ibn Saud (1726-1765) i el-Dir’iyya ishte një nga këta. [1]
Themeluesi i saj, al-Wahhab, ishte kundër mënyrës se si praktikohej Islami në Perandorinë Osmane dhe në Gadishullin Arabik. Ai ishte veçanërisht kundër adhurimit të shenjtorëve dhe profetëve (duke përfshirë profetin Muhamed). Ai gjithashtu besonte se Islami ishte korruptuar nën dominimin osman. Ai gjithashtu nuk e pëlqeu komercializimin dhe kultivimin e varreve. [1] el-Wahhab argumentoi se muslimanët duhej të ktheheshin në mësimet e Islamit pas Ahmad ibn Hanbalit, që do të thoshte bindje e rreptë ndaj Kur’anit dhe hadithit dhe refuzim i çdo gjëje që mund të perceptohej si ripërtëritje e paligjshme. al-Wahhab ishte kritik ndaj fisnikërisë dekadente osmane dhe egjiptiane, të cilën ai besonte se thjesht po pretendonin të ishin muslimanë. Familja Saud gradualisht zgjeroi sundimin e tyre dhe në vitet 1800 pushtoi Mekën, e cila sfidoi pushtetin e sulltanit. Vahabizmi u përhap kryesisht në Gadishullin Arabik. Devotshmëria e veçantë e sufijve u refuzua dhe vëllazëria është ndaluar në Arabinë Saudite. [2][3][4][5] Përhapja e vahabizmit ndodhi nga forca ushtarake, siç ishte tipike në atë kohë dhe në këtë zonë. Intoleranca fetare e futur nga vehabistët ishte e pazakontë, për shembull, myslimanët e tjerë trajtoheshin si heretikë. [1]
Ibn Abd el-Wahhab filloi lëvizjen e tij në Najd; Që këtu, ai promovoi versionin e tij të Islamit Sunit.
Muhammed ibn Saud vdiq në vitin 1765 dhe u pasua nga djali i tij Abd al-Aziz ibn Muhammed ibn Saud (vdiq në vitin 1803). Abd al-Aziz ishte gjithashtu dhëndri i Ibn Abd al-Wahhab dhe u bë figura kryesore në zgjerimin e vahabizmit. Abd al-Aziz dhe Vahabizmi u frikësuan ideologjikisht dhe ushtarakisht. Sulltani i Kostandinopojës u përpoq pa sukses të luftonte ushtarakisht Abd al-Azizin dhe vahabitë. Osmanët u dobësuan, ndër të tjera, pas fushatës së Napoleonit në Egjipt dhe në vitin 1803 Abd al-Aziz pushtoi Mekën. Ai futi vahabizmin dhe u sigurua që të shkatërronte të gjitha Mauzoleumet dhe xhamitë me kube. [1]
Familja Saud vazhdoi ndihmën e tyre politike ndaj vahabizmit duke siguruar mjete financiare dhe përfitime politike për më shumë se 150 vjet. Arabia Saudite u krijua në vitin 1932. Kjo lëvizje vehabiste u rrit nga viti 1970 dhe u përhap përtej botës islamike me mbështetje në eksportet saudite të naftës dhe faktorë të tjerë. Departamenti i Shtetit i SH.B.A.-së llogarit se mbi 40 vjet, kryeqyteti Riad ka investuar më shumë se 10 miliard dollarë në lloje të ndryshme bamirësish në një përpjekje për të përhapur vahabizmin. [6]
Atributi
Vahabitët jetojnë fuqishëm nga Kurani dhe Sunna, siç besojnë profeti Muhamed dhe brezat e parë të muslimanëve pas tij. Në qendër të mënyrës së jetesës janë shpjegimet që al Wahhab shkroi për Kuranin në librin Kitab al-Tawhid (“Libri i monoteizmit”). Libri riprodhon një interpretim të hollësishëm se si duhet praktikuar feja. Libri dënon, ndër të tjera, muzikën, lojërat dhe lojën. Për më tepër, përshkruhen disa rregulla për veshjen dhe sjelljen. [Citimi i nevojshëm] Vahabizmi është shumë kritik ndaj shkollave të tjera dhe interpretimeve të Islamit; Veçanërisht kundër islamit shiit,[7] që vehabistët e konsiderojnë si një sekt heretik, dhe gjithashtu kundër sufizmit. [7][8]
Lëvizja përshkruhet si një lëvizje “ultra-konservatore”[9], “fondamentaliste”,[10][11] ose “puritanike”[5][12] lëvizje. Vehabistët (të quajtur edhe vehabistë[13]) besojnë se ata vetë po rivendosin “adhurimin e vërtetë monoteist” (tawhid). Vetë vehabistët preferojnë të quhen Salafi ose Muwahhid. [14][15]
Vahabistët i konsiderojnë myslimanët e tjerë që vizitojnë faltoret e shenjtorëve dhe festojnë ditëlindjen e Profetit Muhamed si ata që kryejnë bidah (risi)[16], edhe pse jo e gjithë risia është e ndaluar nga Sharia dhe dijetarët muslimanë në shumicë e konsiderojnë mawlid si të lejueshme. [17]
Vehabistët përshkruhen nga disa si neo-Kharijitë. [18][19] Zargar shkruan se qasja e al-Wahhab ndaj mësimeve të Islamit pas Ahmad ibn Hanbalit është në kundërshtim me mësimet e tij bazë. [20]
Lidhje me terrorizmin modern
Vahabizmi është i lidhur me terrorizmin global. [21][22] Grupet ekstremiste si Al-Kaeda, Talebanët, ISIS dhe Boko Haram janë përkrahës të një forme vahabizmi. [7][23][24][25] Përkatësia e këtyre grupeve me Islamin është e diskutueshme. Grupi terrorist Al-Kaeda dhe Osama bin Laden janë frymëzuar gjithashtu nga Sayyid Qutb dhe Vëllazëria Muslimane. [26][27]
Pikëpamjet e muslimanëve të tjerë mbi vahabizmin
Objektiviteti: Objektiviteti i këtij seksioni është i diskutueshëm. Shënim! Ndryshimet që nuk kanë citim burimor dhe/ose devijojnë nga një paraqitje objektive mund të hiqen.
Shumica e muslimanëve janë kritikë ndaj vahabizmit. Vehabistët kritikohen se nuk e përshtatin Islamin me kërkesat e kohëve moderne. Vahabizmi thotë se Islami është vetëm forma dhe praktika e Islamit që tre gjeneratat e para treguan pas kohës së Profetit Muhamed[28]. Jo vetëm vëllai i tij, Sulayman ibn abdul wahhab[29], por edhe 53 nga dijetarët muslimanë të botës. [30][31][32]
Etimologjia
Sipas shkrimtarit saudit Abdul Aziz Qassim dhe të tjerëve, ishte Perandoria Osmane ajo që “i etiketoi mësimet e Abdul Wahhab në Arabinë Saudite si vahabizëm”. Britanikët gjithashtu përdorën të njëjtin term dhe më vonë u zgjeruan në Lindjen e Mesme.
Vahabis, muwahhidun dhe salafis
Ibn Abd-Al-Wahhab nuk ishte i gatshëm të renditte dijetarët dhe individët e tjerë, ose të thërriste një shkollë islame sipas emrit të një personi. [33][34][35]
Sipas Robert Lacey, vehabistët gjithmonë nuk kanë dashur të quhen vahabistë, duke preferuar në vend të kësaj të quhen Muwahhidun (Unitarians). [36] Një tjetër term i preferuar ishte thjesht “myslimanët” pasi përkatësia e tyre është e ashtuquajtura “Islami i pastër”. [37] Megjithatë, kritikët besojnë se terma të tillë atëherë nënkuptojnë se jo-vehabistët nuk janë monoteistë apo myslimanë. [37][38] Përveç kësaj, termi Muwahhidun dhe Unitarians është i lidhur edhe me sekte të tjera. [39]
Terma të tjerë që Wahhabis janë të njohur për të preferuar dhe përdorur janë ahl el-hadith (“njerëzit e ahadith”), salafi da’wa ose al-da’wa ila al-tawhid[40] (“misioni salafi” ose “misioni monoteist”, si emri i shkollës së tyre të ligjit në vend se të pasuesve të tyre) ose Ahl ul-Sunna wal Jama’a (“populli i Muhamedit dhe konsensusi i umma”),[41] Ahl al-Sunnah (“populli i Sunna”), [42] ose “reforma ose lëvizja salafi e sheikut” (ku sheiku është ibn Abdul-Wahhab). [43] Më herët Salafis iu referuan vetes si thjesht “myslimanë” dhe e konsideruan kalifatin fqinj të Perandorisë Osmane al-dawlah al-kufriyya (një komb i pafe) dhe i shpallën shtetasit e saj jomyslimanë. [44][45][46] Emërtimi i vehabistëve për veten si “populli i Sunna”-s ishte i rëndësishëm për pretendimin e vahabizmit për ose për autenticitetin, sepse në epokën osmane, vetëm sunnizmi ishte doktrina legjitime. [47]
Shumë shkrimtarë si Quinton Wiktorowicz inkurajojnë përdorimin e termit Salafi në vend të kësaj, duke argumentuar se “duhet të jetë e vështirë për të gjetur individë që i referohen vetes si vahabistë ose organizata që përdorin termin ‘Vahabi’ si emrin e tyre të markës, ose i referohen ideologjisë së tyre në këtë mënyrë (përveç nëse ata janë duke folur me një audiencë perëndimore të panjohur me terminologjinë islame)”. [33] Një gazetar i New York Times shkruan se sauditët “urrejnë” termin vahabizëm pasi ata “ndjejnë se i vë ata mënjanë ose në kundërshtim me portretizimin e Islamit si një besim monoteist”. [48]
Vija ndarëse midis vehabistëve dhe salafive
Shumë studiues bëjnë dallimin midis vehabistëve dhe salafistëve. Sipas studiuesit amerikan Christopher M. Blanchard,[49] Vahabizmi është “një përkatësi konservatore islamike me qendër Arabinë Saudite dhe përhapjen e vahabizmit prej andej,” ndërsa Salafiyya është “një lëvizje islamike puritane më e përgjithshme që u shfaq në epoka të ndryshme rreth botës islame, dhe jo vetëm Arabia Saudite.” [50]
Sido që të jetë, shumë e konsiderojnë vahabizmin si një version më të rreptë të salafizmit saudit. [51][52] Vahabizmi është versioni saudit i salafizmit sipas Mark Durie, i cili pretendon se familja Saud “është aktive dhe e zellshme” në përdorimin e ekonomisë së vendit të tyre për të “financuar dhe promovuar salafizmin në mbarë botën”. [53] Ahmad Moussalli pranon se vahabizmi është një nën-grup i salafizmit dhe shton: “Si rregull i gishtit të madh; Të gjithë vehabistët janë edhe salafistë. Por jo të gjithë salafistët janë domosdoshmërisht vehabistë.”
Tre tipare të rëndësishme që vahabistët dhe salafistët kanë të përbashkët janë si më poshtë:
Përbuzje për Islamin pas kohës së el-Salaf el-Salih (dy ose tre gjeneratat e para muslimane)
Mohimi i sufizmit
Duke mos iu përmbajtur njërës prej katër shkollave islame të së drejtës (Madhhabët sunitë, shkollat e së drejtës së jurisprudencës myslimane).
Dhe dy veçori që bëjnë dallimin midis vehabistëve dhe salafistëve:
Përpjekje për të përndjekur muslimanët e tjerë në mënyrë që t’i bindin ata për aqeedah të vetë-bërë (besimin e besimit)
Përpiquni të ndriçoni masat rreth krizës politike dhe ekonomike me të cilën përballet bota muslimane.
Profesori i Ligjit dhe Rendit, Khaled Abou El Fadl, thekson se ekonomia saudite e naftës hodhi themelet për “simbolikën dhe gjuhën e salafizmit” në vitet 1960-70, kështu që salafizmi në vitin 1970 u bë pothuajse i padëgjueshëm, dhe tani të dyja ideologjitë, salafizmi dhe vahabizmi, janë të përziera së bashku. Abou El Fadl beson se shenja dalluese e vahabizmit u ndryshua në “salafizëm” pasi ideologjia vehabiste nuk mund të përhapej në botën myslimane me atë shenjë dalluese.
Historia
Objektiviteti: Objektiviteti i këtij seksioni është i diskutueshëm. Shënim! Ndryshimet që nuk kanë citim burimor dhe/ose devijojnë nga një paraqitje objektive mund të hiqen.
Ideologjia vehabiste filloi si një lëvizje reforme në tokat e largëta të rajonit të Najdit. Pas rënies së Perandorisë Osmane pas Luftës së Parë Botërore, dinastia Saud me ideologji vehabiste emigroi në qytetet e shenjta të Mekës dhe Medinës. Pas zbulimit të naftës pranë Gjirit Persik në vitin 1939, ata kishin filluar eksportet e tyre të naftës dhe të ardhurat e tyre u rritën shpejt në miliarda kroner. Këto të ardhura u përdorën për të krijuar literaturë vehabiste në formën e librave, mediave, shkollave, universiteteve, xhamive, shkollave juridike, vendeve fitimprurëse të punës për gazetarët, akademikët dhe “dijetarët” islamikë— kjo i dha vahabizmit një “pozitë të shquar force” në Islam anembanë botës.
Në vendet me fuqi vehabiste, ulama vehabiste fitoi kontrollin e arsimit, ligjit dhe institucioneve fetare në shekullin e 20-të, duke qenë në të njëjtën kohë në gjendje të “peshojë” veprimet doktrinale të stërmunduara si importimi i teknologjisë moderne dhe komunikimi dhe ndërveprimi me jomyslimanët, në mënyrë që të konsolidohet forca e kujdestarit të saj politik, dinastisë Al Saud. [54]
Në dy dekadat e fundit të shekullit të njëzetë, megjithatë, disa kriza kanë dobësuar “besueshmërinë” vehabiste në Arabinë Saudite dhe në pjesën tjetër të botës muslimane. Këto ishin kriza si pushtimi i xhamisë Al-Haram në vitin 1979 nga militantët; vendosjen e trupave amerikane në Arabinë Saudite gjatë Luftës së Gjirit kundër Irakut në vitin 1991; dhe sulmet e 11 shtatorit në vitin 2001.[55]
Në secilin rast, forcat vehabiste u përdorën për të ndërmarrë veprime kundër humbjes së ndjekësve të vehabizmit,[55] duke zbuluar kështu varësinë e tyre nga dinastia Saud dhe politikat e saj të pazakonta. [56][57] Fundi i Luftës së Gjirit dhe aleanca antikomuniste e konservatorizmit dhe sulmet e 11 shtatorit krijuan mosbesim të madh ndaj dinastisë Saud. [58]
Muhammed ibn Abd-al-Wahhab
Themeluesi i vahabizmit, Muhammed ibn Abd-al-Wahhab, lindi rreth viteve 1702-03 në oazën e ‘Uyayna në Najd. [59] Ai pretendoi të reformonte Islamin dhe doli me idetë e veta dhe aqidat e veta (besimet e besimit) bazuar në ideologjinë e tij. Ai besonte se versioni tawhid që muslimanët kishin ndjekur që nga kohët e lashta nuk ishte i saktë, dhe kështu ai i akuzoi ata për kryerjen e bida (risi në Islam) dhe shirk (idhujtari) në fenë e Islamit, edhe pse me sa duket ishte ibn Wahhab që doli me një version të ri dhe interpretimin e Islamit, pra që kreu bida sipas dijetarëve muslimanë[60][61] dhe organizatave islame në mbarë botën. Ndër të tjera, Universiteti Islamik Al-Azhar.
Thelbi i ideologjisë së mësimeve të Ibn Abd al-Wahhab ishte se ai akuzoi muslimanët për kryerjen e shirkut (idhujtarisë) dhe kafir (të pafeve). Muslimanët kishin që nga koha e Profetit Muhamed, ahle bayt (familja e tij), sahaba karaam (shokët e tij), tabiun, taba tabiun (pasardhësit), auliya (miqtë e Zotit), myslimanët e drejtë besimtarë, praktikonin praktikën e vizitës së faltoreve nga shërbëtorët e ngushtë të Zotit. Muslimanët i vizituan ata me synimin që duaja e tyre (lutja e qëlluar) të kishte më shumë shanse për t’u pranuar në përputhje me këtë. Myslimanët i vizitonin këto vende varrimi nga shërbëtorët e ngushtë të Perëndisë për të bërë lutje me qitje atje, duke e përdorur shenjtin si një wasila (ndërmjetës) midis tyre dhe Perëndisë. Por Ibn Wahhab kishte mësimet e veta që ai donte t’i zëvendësonte me atë që muslimanët kishin ndjekur për të gjitha vitet që nga koha e Profetit Muhamed. Vizita e faltoreve ishte një sunnah i Profetit Muhamed; Ai vetë bëri një lutje qitjeje në varret e martirëve të betejës së Uhudit së bashku me shokët e tij[62][63]. Ibn Abdul Wahhab hodhi poshtë hadithe të tilla dhe i quajti llogari të dobëta, edhe pse përmbajtja e hadithit nuk ka të bëjë me atë nëse një hadith është i dobët apo i fortë, pasi shpallja e një hadithi të dobët apo joautentik varet nga kush e ka thënë atë dhe jo përmbajtjen aktuale të tij[64]. Në çdo rast, Ibn Wahhab deklaroi muslimanët në shumicë për të kryer shirk dhe bida[65]. Ai nuk besonte në gjëra si wasila, dashuria për Profetin Muhamed dhe familjen e tij si pjesë e qenësishme e imaanit (besimit). Si pasojë, ajo e çoi atë në një interpretim ekstremist të Islamit dhe u bë nga të çrregulltit. Dhe që këtu, fitna në Islam filloi të përhapet me hapa dhe kufij.
Ibn Vahab shkatërroi varret e shenjta të miqve të ngushtë të Zotit, kudo që ai ecte. Disa nga ata që ai shkatërroi ishin ato të Zayd ibn el-Khattab. Ky ishte një nga sahabët (shokët) e Profetit Muhamed. Përfundimisht, një sundimtar më i fuqishëm, Sulaiman ibn Muhammed ibn Ghurayr, bëri që Uthman ibn Mu’ammar të dëbonte ibn Wahhab nga ‘Uyayna. [66]
Ibn Wahhab në aleancë me familjen Saud për më shumë se 250 vjet
Shteti i parë saudit 1744-1818
Sundimtari i qytetit fqinj, Muhammed ibn Saud, ftoi ibn ‘Abd al-Wahhab në vitin 1744 për të bërë një pakt. [67] Ibn Saud mbrojti dhe promovoi doktrinat e ideologjisë vehabiste, dhe ibn Abdul Wahhab në këmbim mbështeti sundimtarin duke i dhënë atij njohjen dhe pushtetin në vend. Ibn Wahhab premtoi se kushdo që promovonte mesazhin e tij do të sundonte tokën. [68] Aleanca midis misionit vahabi dhe familjes Saud ka zgjatur për më shumë se 250 vjet tani. Bashkëpunimi i tyre ka qenë reciprok. [67][69] Martesat ndodhin midis familjeve të të dyjave, dhe Ministri i Fesë është gjithmonë anëtar i dinastisë Saud dhe i pasardhësve të Ibn Abdul Wahhab, dhe kështu fitna vehabiste në Islam vazhdon të përhapet jashtë. [70]
Ibn Abd al-Wahhab shpalli xhihadin kundër fiseve fqinje. Fiset fqinje praktikuan atë që muslimanët e kanë praktikuar gjatë gjithë viteve që nga koha e Profetit Muhamed dhe brezave të mëvonshëm, domethënë, duke vizituar faltoret e shenjtorëve (shërbëtorë të ngushtë të Zotit) dhe duke bërë du’a (lutje qitjeje) atje, duke përdorur shenjtin si një wasila (lidhje e ndërmjetme) me All-llahun. Por ibn Wahhab me të ashtuquajturin “version të ri” të Islamit e shpalli këtë shirk (idhujtari) dhe pabesi (kufr) pa asnjë bazë në Sharia madje duke folur. [71]
Pas vdekjes së Muhammed bin Saud në vitin 1765, djali dhe pasuesi i tij, Abdul-Aziz bin Muhammed, praktikoi metodën: “konverto” ose vdis [72]. Kjo metodë u bazua në metodën takfir nga Ibn Taymiyya. [73]
Bn Wahhab dhe e ashtuquajtura lëvizje e tij reformuese përfundimisht u zgjeruan në Gadishullin Arabik dhe më vonë morën Mekën dhe Medinën në fillim të viteve 1900. [71][74] Sipas akademikut DeLong-Bas, ishte në atë kohë që vehabistët praktikonin plotësisht metodën takfir të Ibn Taymiyya, e cila me pak fjalë konsistonte në deklarimin e kujtdo që kundërshtonte pikëpamjen e Ibn Wahhab për “Islamin”, si kafir (të pafe), fajtor për shirk ose bid’a. Dhe si pasojë, fitna u përhap me zell në ummah (komuniteti mysliman). Kjo ideologji vehabiste dhe salafiste ka konservatorizmin si bazë të saj, gjë që me sa duket ka çuar në radikalizëm, ekstremizëm dhe terrorizëm në rastin më të keq. Kështu është shtrembëruar imazhi i Islamit. Dhe kjo po përdor forcat anti-islamike në avantazhin e tyre në përpjekjet “pa pushim” për ta treguar Islamin si diçka të keqe, edhe pse fjala Islam vjen nga origjina salama, prandaj salam; paqe; Sinonim i sigurisë, sigurisë[75].
Ideologjia e Bn Abdul Wahhab është një ideologji e tillë ekstremiste, saqë lëvizja e tij sulmoi edhe simbolin e madh islamik të guximit, domethënë qytetin karbala të martirit madhështor Hussain në vitin 1802. Uthman b. ‘Abdullah b. Bishr tha se vehabistët e konsiderojnë veten muslimanë dhe për këtë arsye nuk kanë nevojë të dallohen nga myslimanët e tjerë, pasi myslimanët e tjerë janë, sipas ideologjisë vehabiste, të pafe.’
Vahabitët rrëzuan muret në qytetin Karbala dhe vranë shumë njerëz atje si në sheshe, ashtu edhe në zonat e banimit. Ata shkatërruan kupolën që ishte vendosur mbi varrin e martirit el-Husayn dhe morën çdo gjë që gjetën në të dhe rrethinat e saj; ndër të tjera, kuadri rreth kupolës, i cili ishte i impregnuar me diamant dhe rubinet dhe xhevahire të tjera; si dhe zotërime të ndryshme, rroba, qilima, ar dhe argjend, dhe të bëra posaçërisht kopje të Kuranit.
Saud bin Abdul-Aziz bin Muhammad bin Saud arriti të vendosë sundimin mbi Sirinë juglindore midis viteve 1803 dhe 1812. Megjithatë, forcat egjiptiane që vepronin nën sundimin osman të udhëhequr nga Ibrahim Pasha arritën të kundërsulmonin gjatë fushatës që filloi në vitin 1811.[76] Në vitin 1818, ata mundën Al-Saud dhe rimarrën qytetin e Dirijahut nga Al-Saud dhe Vahabis[77]. Kështu forcat egjiptiane, nën mbikëqyrjen e Perandorisë Osmane, arritën të rimarrin kontrollin e Sirisë juglindore, dhe për pasojë penguan vahabizmin të përhapet më tej. [78]
Një shtet më i vogël saudit (Emirati i Nedsjdit) zgjati nga viti 1819 deri në vitin 1891. Dhe meqë kufijtë e tij ndodheshin brenda rajonit të Najdit, ideologjia vahabi ishte e mbrojtur nga fushatat e mëtejshme osmane ose egjiptiane. [79]
Rreth viteve 1880, vahabizmi u bë seriozisht i njohur si mënyra kombëtare e jetesës së rajonit të Najdit. [80] Dhe prej andej ata përhapën fitna në Islam në mbarë botën, dhe e kanë bërë këtë për të gjitha vitet që nga ajo kohë.
Abdul-Aziz Ibn Saud
Pas rënies së Perandorisë Osmane në vitin 1901, pasardhësi i gjeneratës së pestë të Muhammad ibn Saud, Abdul-Aziz ibn Saud[81] nisi një fushatë ushtarake që rezultoi në pushtimin e pjesës më të madhe të Gadishullit Arabik dhe krijimin e Arabisë Saudite të sotme. [82]
Nën Abdul-Azizin, politika u zgjodh mbi idealizmin fetar. Suksesi i tij politik dhe ushtarak i dha ulama vahabit kontrollin mbi institucionet fetare me juridiksion mbi territore të rëndësishme. [Citimi i nevojshëm]
Drini / WikipediA
