– Jemi kilometra larg çdo gjëje që i ngjan negociatave të paqes

Presidentët Donald Trump dhe Volodymyr Zelensky. Foto: SVEN HOPPE / POOL / EPA / NTB

Shtetet e Bashkuara kanë biseduar me Rusinë për të krijuar paqe në Ukrainë. Por a është e mundur kur vendi për të cilin flisnin nuk lejohej të ishte në bisedë?

Foto nga Natalie Remøe Hansen
Foto nga Kristina Kinne
Natalie Remoe Hansen
Kristina Kinne

VG

– Nuk e shoh si realiste nëse nuk përfshihet Ukraina.

Nënkoloneli në Akademinë Ushtarake Norvegjeze Palle Ydstebø është i qartë në fjalimin e tij. Ai beson se nuk ka gjasa që bisedimet midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë të çojnë në paqe.

Palle Ydstebø
Nënkolonel në Akademinë Ushtarake

Ydstebø shpjegon se si Rusia ashtu edhe Ukraina besojnë se janë ende të afta për të luftuar, dhe për këtë arsye lufta do të vazhdojë. Ai thekson se vendet duan gjëra krejtësisht të ndryshme:

– Ukraina do të çlirojë territoret e pushtuara dhe do të vendosë vetë se si do të qeveriset vendi dhe kush do ta qeverisë atë. Ndërsa Rusia do të dominojë politikisht Ukrainën në një afat më të gjatë. Nuk mund të rregullohet me negociata.

Takimi i shumëpërfolur mes Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë u zhvillua në një pallat në kryeqytetin e Arabisë Saudite, Riad.

Bisedimet supozohej të ishin për rivendosjen e marrëdhënieve midis Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë – dhe luftën në Ukrainë.

Këshilltari i Putinit Yuri Ushakov ishte atje me ministrin e Jashtëm Sergei Lavrov. Ata takuan këta tre burra amerikanë:

Arsyeja pse takimi u zhvillua në Arabinë Saudite është, ndër të tjera, sepse vendi ka marrëdhënie të mira si me presidentin e SHBA-së, Donald Trump, ashtu edhe me presidentin rus, Vladimir Putin.

Menjëherë pas takimit katër orë e gjysmë, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia deklaruan se ranë dakord për “një rrugë për t’i dhënë fund luftës” në Ukrainë.

– Duket sikur kanë rënë dakord vetëm të takohen sërish, asgjë tjetër. Deklarata është kaq e paqartë.

Kjo është ajo që Lars Peder Haga, profesor i asociuar në Akademinë e Forcave Ajrore në Trondheim, i thotë VG dhe shton:

“Kjo vjen pas disa ditësh në të cilat aktorët amerikanë janë shprehur të zhurmshëm.

Lars Peder Haga
Profesor i Asociuar në Akademinë e Forcave Ajrore në Trondheim

Haga beson se Rusia ka pasur kërkesa shumë ambicioze në takimin me Shtetet e Bashkuara.

– Ata duan të kenë kontroll politik mbi të gjithë Ukrainën, dhe kontroll të plotë ushtarak mbi qarqet që kanë pushtuar – madje edhe pjesët që nuk i kontrollojnë sot, thotë ai.

Profesori i asociuar, i cili mban një doktoraturë në historinë sovjetike, beson se administrata amerikane kishte shpresa të mëdha për të shkuar në takim, por zbuloi se ata ishin shumë larg nga Rusia.

– Nuk mendoj se është shumë realiste të kemi një zgjidhje në të ardhmen e afërt. Edhe nëse arrijnë në një lloj marrëveshjeje, edhe Ukraina do të duhet të pajtohet me të. Kjo është pasojë e zhvillimit të negociatave mbi kokën e dikujt.

– Dhe paqja e diktuar do të ishte një humbje tragjike për Ukrainën.

Një eksperte e tretë, studiuesja Karen-Anna Eggen në Institutin për Studime të Mbrojtjes, pajtohet me të tjerët.

“Nuk ka zgjidhje pa Ukrainën dhe ne jemi kilometra larg çdo gjëje që i ngjan negociatave të paqes.

Karen-Anna Eggen
Studiues në Departamentin e Studimeve të Mbrojtjes

Ajo vazhdon:

– E kam të vështirë të shoh diçka pozitive nga takimi. Kjo shënon një ndryshim në status quo që mund të ketë pasoja të mëdha. Shtetet e Bashkuara po zgjedhin ta marrin Rusinë në vapë sesa të bashkëpunojnë me aleatët e saj tradicionalë. Nuk është mirë, shkruan Eggen në një mesazh për VG.

Një foto me dron të qytetit ukrainas të Mariupol nga maji 2022. Foto: PAVEL KLIMOV / Reuters / NTB
Një foto me dron të qytetit ukrainas të Mariupol nga maji 2022. Foto: PAVEL KLIMOV / Reuters / NTB
Kanë kaluar pothuajse tre vjet që kur Rusia kreu një pushtim në shkallë të gjerë të Ukrainës. Nënkoloneli Palle Ydstebø beson se lufta do të vazhdojë edhe për disa vitet e ardhshme.

– Cili do të ishte fundi i mundshëm i kësaj lufte?

– Për Ukrainën, është se Ukraina është çliruar. Kjo do të thotë se rusët janë rrahur dhe dëbuar nga Ukraina. Është zgjidhja optimale e Ukrainës, dhe do të thosha gjithashtu zgjidhja optimale e Evropës.

Para takimit në Arabinë Saudite, ka pasur një aktivitet të lartë politik në Evropë:

Më herët në shkurt, u shkrua një projekt-marrëveshje midis Shteteve të Bashkuara dhe Ukrainës. Ai deklaroi se Shtetet e Bashkuara do të fitonin kontrollin mbi pjesë të mëdha të ekonomisë dhe burimeve të Ukrainës, sipas një burimi nga The Telegraph.
Presidenti ukrainas e hodhi poshtë marrëveshjen sepse besonte se ajo nuk ofronte siguri të mjaftueshme në këmbim.
Të mërkurën e javës së kaluar, presidenti rus dhe presidenti amerikan patën një bisedë të gjatë për të ardhmen e Ukrainës dhe ranë dakord të takohen së shpejti në Arabinë Saudite për të negociuar një marrëveshje paqeje.
Të enjten e javës së kaluar, Zelenskyy tha se Ukraina nuk do të pranojë asnjë marrëveshje të lidhur midis Moskës dhe Uashingtonit pa Kievin.
Gjatë fundjavës, i dërguari special i SHBA-së për Ukrainën dhe Rusinë, Keith Kellogg, hodhi poshtë praninë evropiane në bisedimet e paqes midis Rusisë, Ukrainës dhe SHBA-së.
Gjatë Konferencës së Sigurisë në Mynih, zëvendëspresidenti J.D. i tronditur. Vance nga Shtetet e Bashkuara doli ashpër kundër aleatëve evropianë në një fjalim.
Të hënën, një numër vendesh evropiane u takuan për një samit në Paris për të diskutuar situatën në Ukrainë dhe sigurinë në Evropë. Aty ndër të tjera kryeministri danez deklaroi se ka nevojë për riarmatim në Evropë.

– Vi er milevis unna noe som ligner på fredsforhandlinger