Nga: Ragip Kçiku
___
ALBANOLOGJIA SOT
___
Ka kohë që punohet me të madhe për dëmtimin apo edhe shkatërrimin e të arriturave në albanlogi. Në fillim ishin (janë ende), antistandardistët, apo gegofilët.
Në të vërtetë, ishte një nismë me vend por, nismë e mprapshtë: – Kosovarët na tradhëtuan që pranuan standardin.
Në ligjëratë të zhdrejtë, kështu mund të interpretohet “konstatimi” i Arshi Pipës. Të dy taboret për dhe kundlr, u tubuan, u bojkotuan, u ofenduan dhe pushuan. Pastaj, arritën turboalbanologët, i quan dikush.
Unë i quaj fantashkencëtarë që bëjnë albanologji kalkulative apo edhe mashtruese. Këta pseudoshkencëtarë, si duket kanë sindromin e autik. Janë në gjendje të mbajnë mend mijëra kalkulime me marifet por, që në fakt janë vetëm një bubullimë pa shi të cilën turboalbanologët dhe turbopatriotët, e duan shumë. Si makuti pas ëmnëlsirave. Në këtë poshtërsi, dëmin më të madh ia kanë bërë TV-të e të dy shteteve të cilat promovuan injorancë albanologjike.
Por, qëllimi i tyre është shkatërrimi i albanologjisë tradicionale “konvevcionalë”. Të asaj albanologjie e cila si zonjë apo kryegjyshe e gjuhës indoevropiane, rri e qetë dhe krenare duke pasur në afërsi (ndjekje), greqishten dhe armenishten. Atributin konvencional e vura në vend të shkencëtarë të traditës, empiristë të diturisë.
Gjuhëtarë të kultivuar me vlera ndërkombëtarisht të pranuara. Në këtë grupim, bëjnë pjesë gjuhëtarët si: Selman Riza, Eqrem Çabej, Shaban Demiraj, Aleksandër Xhuvani, Bahri Beci, Idriz Ajeti, Mustafa Merlika – Kruja, Rexhep Ismaili, Xhevat Lloshi, Emil Lafe, Jani Thomaj, Rami Memushaj, Mehmet Çeliku, Shaban Sinani, Qemal Murati, Shefkie Islamaj, Ragip Mulaku, Gjovalin Shkurti, Kolec Topalli etj.
Më këtë grupin “standardistë”, të Kosovës, nuk e flasin standardin. Asnjë prej tyre, as që marrin mundimin të flasin me rregullat e tij. Por, për standardin të “vrasin”. Për ta, standardi është vetëm kundër akademisë, asgjë tjetër. Vlen të theksohet se standardistët e pastandard, i përkasin shkollës së Rexhep Qosjes, d.m.th., vijnë nga Instituti Albanologjik i Prishtinës.
Profesorë që flasin llapjanqe, bujqësire dukagjinase folklorike, pollogase etj., përveç profesotr Idriz Ajetit i cili kur unë kam qenë studentë, në një bisedë me grupin, tha: “Mos pritni prej meje të jem perfekt në gjuhën letrare. Nuk jam në moshën e duhur që të ndryshoj gjuhën time 40 vjeçare. Ju duhet ta mësoni se jeni të ri. Mos më gjykoni po nuk dita ta vë një /ë/ në vendin e duhur”. D.m.th., ishte për standardin por, pranonte se nuk e ndryshon dot në komunikim.
Pra akademik Idriz Ajeti ishte në krahun e standardistëve. Nuk i justofikoj; që të jenë në tënjëjtin krah me mbrojtësit dhe kundër akademik Rehep Isailit me, Kolec Topallit, Bahri Becit e ndonjë tjetër, e të mos e flasin as vetë. Si rezultat, në Kosovë, standardin nuk e flasin as ata që janë për, as ata që janë kundër tij. Në Shqipëri, nuk e kam takuar Kolec Topallin por, Bahri Beci as që vriste mendjen për ta folur standardin. Ai kishte idiolektin personal dhe pa asnjë nuancë të standardit.
Turboalbanologët apo siç i quaj unë albanologë kalkulativë, më duket se nuk e kanë marrë notën e merituar. Mendoj se rrita e këtyre banalologëve ndodhi vetëm për shkakun se, tradicionalistët ishin të përçarë rreth standardit andaj nuk kishin kohë të merreshin me virusin i cili po shkatërronte gjykimin e gjysmëintelektualëve, gjysmëgjuhëtarëve, gjysmëmësuesve etj. U nënvlerësua aksioni i tyre, nësoj si kriptomyslimanët që u rritën si kërpudhat në pleh.
Mendoj se, ardhja e tyre ka vetëm një qëllim: Shkatërrimin apo injorimin, ndikimin në përbuzjen e albanologjisë tradicionale e njohur në gjithë botën. Madje edhe në Moskë, Pjetërburg, Beograd, Athinë, Peking e Shangaj. Kuptohet, së bashku me kombet e oksidentit si: Romë, Berlin, Vjenë, Paris, Londër, Zagreb, Pragë etj. Ky është qëllimi i tyre. Vështirë për të kuptuar, e kanë nga misioni i ndonjë fantazme që qëndron prapa tyre, nga pasioni apo, nga injorance.
Këtu pastaj bëjnë pjesë edhe njerëz që nuk e duan këtë alfabet (të Manastirit). Nuk e duan shqipen me nyja, nuk e duan me pesë rasa etj. Deri tani, po e dimë si janë punët. Kemi albanologë tradicionalë, pavarësisht se e duan a jo standardin. Dhe janë pak. Në Institutin Albanologjik, nuk njoh njeri me kompetencë apo me besim në shkencën e albanologjisë. Në ASHAK, është vetë profesor Rexhep Ismaili. Shefkije Islamaj, Qemal Murati, dhe Ragip Mulaku, sa kam njohuri, përveç profesor Ismailit, asnjë nuk është i lidhur institucionalisht me shkencën në Shqipëri, janë më shumë se katër: Lloshi, Lafe, Thomaj, Memushaj.
Nuk di cilët janë akademikë përveç Lloshit, Lafes dhe Thomait. Nga albanologët që u morën me çështjen e standardit kanë mbetur pak. Në atë botë janë: Idriz Ajeti, Bahri Beci, Kolec Topalli dhe disa që janë të vdekur për së gjalli. Puna e reformës së standardit, nuk do të lëvizë.
Nuk do të lëvizë për shkakun se janë të barrikaduar në qëndrimet e veta, sidomos standarfofilët. Por, kur të mbeten bunkerët pa ushtarë, çdo të bëhet me doktrinën ushtarake?
Nuk shoh ndonjë autoritet të ardhshëm për të bërë diç të besueshme në këtë drejtim.
Prof. Shaban Demiraj, ne intervisten dhene gazetes “Tirana Observer” disa vite me pare thot: “Shkaku kryesor i pranimit te ketij standardi nga popullsia e trevave shqiptare jashte teritorit tone eshte dhenja e shenjes se patriotizmit ndaj Shqiperise amë.”
Mendoj se kishte te drejtë.