Sot është përuruar Xhamia e e Madhe e Namazgjasë, ndërtimi i së cilës u kthye në një mollë sherri politik, diplomatik e klerikal prej vitit 2011.

Ndërtimi i asaj që Kreshnik Spahiu e cilësoi si “katedralen” e muslimanëve në kryeqytetin shqiptar ka nisur prej më shumë se një dekade e gjysmë.

Por në vitin 2011, kur ndërtimi i xhamisë arriti në pikën e vendimarrjes, ajo u kthye në mollë sherri politik.

Edi Rama, kryebashkiak i Tiranës, ngriti një këshill ekspertësh, ku kishte edhe besmtar, ku shpalli mendimin se Xhamia e Madhe e Tiranës të ndërtohet pas Pallatit të Kulturës, ku ka qenë ish-gropa e Hajdin Sejdisë, e së bashku m të të ngrihet edhe muzeu i kulteve në vend. Projekti i Xhamisë së Madhe që u prezantua nga Edi Rama ishte novator, modern, vepër e një mjeshtre të objekteve të mëdha si irakeno-britanikja Zaha Hadid.

Projekti i vitit 2011 i bashkisë së Tiranës

Ndërkaq, Sali Berisha, atëherë kryeministër mbronte idenë që Xhamija e Madhe të ndërtohet në zonën e Namazgjasë, pra ngjitur me parlamentin e Shqipërisë dhe solli një projekt otoman të shekullit të XVII, që është realisht projekti që është përuruar sot. Ky projekt erdhi si koncept nga turqit, të cilëve u leverdis një trashëgimi politike dhe aritektonike e kohës otomane. Madje në atë kohë, partia e Erdogan, neotomanizmin e kishte edhe si ideologji politike, e sjellë nga ministri i Jashtëm i asaj kohe Ahmet Davutoglu.

Mirëpo projekti i Berishës, i cili në atë kohë nuk ishte prishur ende me Erdogan, fshihte një hile e çështjeve private dhe korruptive.

Përkatësisht familja Berisha synonte të ndërtonte një kompleks të madh me xhaminë, e cila të kishte ngjitur një qendër tregtare dhe lokale të tjera, e cila do të lidhej organikisht më pas me godinën e SHQUP, e cila ende nuk ishte kthyer në godinë e PD-së. Pasi ndodhi në vitin 2013, pasi humbi zgjedhjet e qershorit, por para se të linte pushtetin.

Komuniteti Musliman Shqiptar, i cili zgjodhi modelin mesjetar dhe jo atë modern të  Zaha Hadid, u ndje i tradhëtuar nga Sali Berisha, pasi nuk donte që së bashku me xhaminë të kryhen edhe investime të tjera. Në fakt trojet i përkisnin një familje të lidhur me Berishën, e cila kërkonte ta zhvillonte për biznes.

Kur Edi Rama u bë kryeministër, e nisi punën me një marrëdhënie të rithemeluar me Turqinë e Erdoganit. E cila jo vetëm u kishte bërë projektin Xhamisë së Madhe, por edhe mori përsipër ta financonte. Rama, ndërhyri që trualli i xhamisë të jetë pronë e KMSH-së dhe vendosi anulimin e pjesës së biznesit. Si projekt u miratua ai ottoman i Turqisë. Ndërtimi i së cilës ka më shumë se tre vjet që ka përfunduar, por Turqia nuk pranoi që t’ja dorëzojë KMSH-së, drejtuesit e së cilës i quajti gylenistë.

Para pak ditësh u arrit deri në një pikë skandaloze kur u fol emërimi i një imam inga Turqia, ç’ka do të ishte një precedent i rrezikshëm. Por siç mësohet ndërhynë amerikanët që edhe njëherë u kthyen në mbrojtës së autoqefalisë së muslimanëve shqiptar. E kur shef një pjesë të madhe të islamit politik në vend që sulmon Amerikën, kjo është një ironi e madhe e fatit.

Gjithsesi, në fund u arrit në një zgjidhje kompomisi, sipas të cilës, KMSH do ta menaxhojë këtë objekt kulti nëpërmjet një fondacioni, ku do të ketë një bord me Imamin e Tiranës dhe disa përfaqësues të dikasterit turk të kulteve fetare.

TemA