Nga: Nafi Çegrani
( Unë, Nafi Çegrani )
… Gjatë viteve komuniste para dhe pas largimit tim të fshehtë nga rradhët e SDB së Maqedonisë ku disa vite isha zyrtar, dhe pas arratisjes sime në SHBA, ose gjatë viteve para dhe pas vdekjes së Titos, kisha bërë dhjetëra manovrime në jetën e rinisë ndaj atyre keqbërsëve dinak që kishin dashur të më bënin kurthe si shqiptar, të më arrestonin me plane kriminale dhe të më dënonin me akuza të kurdisura për diçka të imagjinuar nga aparatet e shtetit jugosllav në relacionin Shkup- Beograd, si person i padëshiruar për Shërbimin e Sigurimit të shtetit komunist.
Disa plane të tyre u dështuan si psh : « Atentati » ndaj Presidentit kinez të asaj kohe, Hua Kua Fen i cili verën e vitit 1978 vizitonte Shkupin. Udbashët me në krye me Dushko Trajkovskin, Nikolla Ilievski, Sllave Vasovski, Aco me nofkën « Torbushi » bënin plane djalli. Madje duhet përmendur se disa kryeshefa si Sveto Mitrevski, Kiro Koshtanovi, Evzi Mehmeti , ndihmës ministri, shikonin anash duke « fërkuar » duarët. Në rolin e prokurorit apo gjykatësit hetues udbashët gjatë bisedës informative me mua, në zyrat e tyre e sollën personin Vullnet Preshova, i biri i një avokati nga Shkupi. Por, pasi unë nuk kisha çfarë të thoja, duke rrefuzuar akuzat e tyre, madje as që kishin fakte se kinse unë isha ai që paskëshmi mbajtë « mbledhjen e fshehtë » në banesën e gazetarit Skender Raufit, biri i i avokatit Sejdi Raufin, i cili nuk shikohej në sy të mirë nga UDB-a. Dhe kinse në atë mbledhje të imagjinuar nga Shërbimi, paskëshin marrë pjesë edhe gazetarët si Alush Kamberi, Skënder Raufi, Nijazi Muhamedi, Sefer Musliu, Gani Kolali etj. dhe se në atë « mbledhje » qenka vendos që unë si person ish i trajnuar nga rradhët e Shërbimit, ta bëja atentatin ndaj Hua Kua Fenit, nga kati i tretë ose katër i ndërtesës ecila gjendej përballë në këthesën ku gjendej Ura e Bitpazarit, si vend më i përshtatshëm dhe se andej do kalonte kolona e automjeteve që do e përcillnin Kryetarin kinez.
(Por, ky plan tinzar dhe i kurdisur nga shovenistat e UDB-së dështoi fare. Megjithatë personin Vullnet Preshovën më vonë, moirra vesht se si njeri i devotshëm i Shërbimit, e kishin graduar duke e emruar si diplomat kariere në Stamboll).
***
…Një skuadër udbashësh veshur me kostume civile dhe 4 policë me uniformë dhe të armatosur me automatikë, u shfaqën në portën e shtëpisë në fshatin Çegran, ku kishin marrë një raport se unë gjendesha në fshatin e lindjes tek shtëpia e babait tim, dhe se aty do qëndroja për disa ditë. Por, në fakt, unë nuk gjendesha aty, sepse kisha vajtur në Strugë me gruan dhe fëmijët dhe isha vendos në një banesë te njeriu të cilin e njihja më herët, Zendel Lufi, jo larg nga bregu i liqenit.
U telefonova dy kryeshefave të SDB në Shkup, Stojan Çaminskit dhe Sveto Mitrevskit, duke i njohtuar se disa persona të korumtuar nga rradhët e Shërbimit po më shqetësonin me vëzhgimet dhe survejimet që më bënin. ( Këtë e dija sepse unë më herët kisha kaluar një përvojë në sektorin e ndjekjes dhe përgjimit. Andaj edhe i njihja veprimet apo metodat e atij Shërbimi dhe të personave që po më përcillnin pa ndonjë kriter konspirativ siç kërkojnë rregullat e atij Shërbimi specifik). Dhe, e gjithë kjo sikur qëllimisht mbet në vesh të shurdhur nga shefat e lartpërmendur që shiteshin se ishin në anën time.
Mandej, një ditë prej ditësh, në banesën time përballë Shkollës « Liria » të Çairit në Shkup, tregon bashkëshortja ime se paskan ardhur tre vetë « mjeshtri » kinse nga posta për të « kontrolluar » nëse linjat e telefonit ishin në rregull. Personat e panjohur rreth telave të telefonit kanë « punuar » gati një orë. Gruaja sipas traditës i ka lutur të paftuarit të pinin ndonjë kafe, por ata , duke rrëfyer se kinse nuk u mjaftonte koha, pasi mbarojnë punun dhe si të dyshimtë ikin me të shpejtë.
« Nuk di,- tha gruaja, – por disi me sjelljet e tyre dukeshin sikur po ngatërronin diçka…Andaj kam frikë mos vallë na kurdisën ndonjë mjet përgjimi ose diçka të ngjajshme që përdor zpiunazhi dhe agjenturat e UDB-së, – tha Qama si e vrejtur në fytyrë.
Në fillim nuk i morra seriozisht këto pohime të gruas sime, e cila ishte mjaftë e zgjaur dhe kishte mësuar shumë gjëna nga veprimtaritë e « instalimeve » për përgjim nga ekipe të tilla të Shërbimeve. Ajo kishte të drejtë…
Pas ca ditësh, pikërishtë ka qenë dita e hënë, 14 janr 1979, unë me gruan dhe fëmijët herët vajtëm në ambulantë sepse të tre fëmijët ishin kapluar nga një grip dhe ftohje.
Me të këthyer në banesë, para syve tanë u shfaqen shllunga tymi dhe flakë zjarri që delnin nga dritaret. Para ndërtesës ishin grumbulluar shumë popull, njerëz me uniformë policie dhe brigada zjarfikësish, të cilët, këta të fundit kishin ardhur disi për 46 minuta me vonesë. Askush nuk më dha një përgjegje, bile as shefi i tyre, për vonesën. Digjej banes aime në katin e II të Pallatit ku ata që baninin aty më shumë ishin pjestarë dhe oficera të AJ dhe kuadra të tjerë të sigirimit ushtarak.
Me të arritur në shkallë të godinës, insistova të futesha mbrenda në banesën time që digjej dhe flaka delte si vullkan. Por nuk më lejuan garda e zjarfikësve dhe milicija që e kishin rrethuan në katër anë ndërtesen prej 5-6 katëshe. Dhe, gati , pas 1. ore lufte me stihitë e flakëve, pasi zjarri u lokalizua, hyra mbrenda. U tmerrova kur pash se çdo gjë ishte djegur dhe bërë hi e shkrrum, orendi, libra e libra, dokumente me shumë rëndësi të cilat i kisha marrë nga dosiet e Shërbimit gjatë kohës kur kisha punuar për disa vite me rredhë si zyrtar. Dhe, si duket, ky e dhe ka qenë shkaku i planit tinëzar për t’i vë zjarrin banesës sime dhe ti digjnin çdo gjë, e sidomos librat dhe valixhet me dokumente të SDB që mbanin siglën : TOP SEKRET ose „DOVERLIVI“ apo të karaterit “SLUZBENA TAJNA” dhe „DRZHAVNA TAJNA“!
Ky, pra edhe do ketë qënë shkaku i vënies së flakes banesës sime, se ndoshta kanë pas ndonjë informacion sekret që e kanë mbajtë në fshehtësi, ndërmarin aksion operativ, duke derdh kantë benzini në pragun e derës së hyrjes, gjersa tepiku persian prej leshi e ka thidh benzinin brenda, dhe agjentët lehtë ia kanë vë shkrepsën dhe flaka është përfshirë përbrebda banesës, madje duke u djegë edhe vetë dera e hyrjes, banesa merrë flakë në çdo anë, nga koridori në dhomën e pritjes, ku janë djegur edhe librat dhe kuzhinën, madje dyerët e ballkonit dhe dritareve, duke shpërthyer njëkohësishtë tym e flakë e fuqishme, si të digjej ndonjë kullë baruti…!
***
Në vazhdën e këtyre zhvillimeve, dua të cek edhe atë se, pas vdekjes së Titos në pranverën e vonë të vitit 1980, gjatë natës ndodhin edhe shumë ndryshime brenda për brenda në aparatet shtetërore, si të asaj të SDB dhe SJB, tek organet e jurisprudencës, prokuroria dhe gjyqësori. Veçmas në sektorët e politikës dhe platformës së LKJ si dhe në rradhër e OB (Organ Bezbednosti) të Shtabit general dhe të APJ. Madje, me ardhjen e vitit 1981, nisin demonstratat shqiptare në Kosovë që po zhvilloheshin me një vrrull dhe gjaku derdhej trotoareve të Prishtinës. Udba dhe Armata jugosllave ishin armatosur edhe me tanke, të sjellura nga Nishi dhe Shkupi, në çdo cak të Prishtinës kishin zë pusi. Kurse forgonat blu të milicisë, hiqnin zvarë demonstruesit dhe me fytyra të çara me gjak , i shikoja këta edhe perms televizorit. Dhe një ditë, gjersa vajta në fakultetin e gazetarisë ku ndiqja ligjëratat, në një moment, duke më shikuar në sy Profesori Georgi Stardellov, mu drejtuar direkt në praninë e studentëve, më pyeti: “Nafija, a sto baraat ovie tvoi na Kosovo?”
“Profesore, navistina, meni licno ne mie poznato. No kako sum informran, oni znaat sto barat. Toa sto im sleduva!”
“Da, ama , oni baraat Kosovo Republika!”
“Da, taka e. No, so izmanite na Statutot na SFRJ i po soglasnosta na Tito, Kosovo e samostalna, so svoja policija i vojska, kade se komanduva na albanski jazik…I na toa ne treba da se bunat niedna DRUGA REPUBLIKA NA SFRJ”
Por, edhe kjo zatën mbetet një nga faktete, me qëndrime të tilla politike, do të më kushtonin shumë shtrejtë në karierën time të atyre viteve të rinisë, e sidomos pse më herët kisha qen zyrtar i Shërbimit inteligjent të SDB republikane në Shkup, ku kisha mësuar shumë gjëra të rëndësishme, që ndoshta nuk duheshka që unë t’i ditkam si shqiptar i “papërshtatshëm” për regjimin totalitar kominternist të Jugosllavisë…
Dhe, kurrë nuk më shkonte mëndja se do vinte një ditë, pa shumë sqarime udbashët , të cilët do vinin nga Bosna , të nacionbalitetit serbosllavë, kroatë dhe boshnjakë, do të më lidhnin me zinxhirë në duar e këmbë dhe duke më rrëmbyer , do të më dërgonin në kazamatet e Zenicës, pa ditur fare arsyen apo nuk dija se cili ishte “faji im”.
Ishte, pikërisht, dita e enjte, 01 tetor e vitit 1981. Duke më tërhequr zvarrë para syve të përlotur të fëmijëve të mi të friksuar dhe të vegjël dhe gruaja e tmerruar, sepse as ata nuk mund ta kuptonin se çfarë po ndodhëte.
Pasi, fillimisht, atë natë më shtruan në bodrumet e SVR Gostivar, të nesrit pas dite, më transferuan me ajroplanin “Ineks Adria” në ajroportin e Sarajevës dhe nga aty me një furgon të mbyllur dhe në prezencën e policëve të armatosur me uniformë, komandonin tre fytyra të zbehta dhe të frikshëm, me sy të zgurdulluar nga pija e alkoolit (sepse shishet me raki “Votka” i mbanin me vete) , më hudhën në bodrumet e SUP Bugojno, ku vie erë gjaku nga njollat e thara. Madje maltretimet dhe terrori vazhdonin edhe për disa ditë me rradhë, duke kërkuar nga unë të “flisja diçka” çfarëdoqoftë dhe të pranoja ndonjë „faj“ që ata më sugjeronin , nëse duhej të mendoja disi për jetën e vuajtur të gruas dhe fëmijëve të cilët kishin mbet të traumatizuar rrugë-kryqeve të Shkupit.
“Nuk di çfarë të flas për gjëra të cilat nuk kam ndonjë njohuri!”- u thoja.
Ata sërish vërsuleshin duke më torturuar lidhur në pranga, më mëshonin me shkopinj gome dhe çufurra metali, shqelma e boksa dhe isha me fytyrë i përgjakur si të gjendesha në ndonjë therrtore demash. Herë-herë më mbanin lidhur për ndonjë radiatori apo kacaforte metali në zyrat e tyre ku tmerrësisht përplasnin dyerët me shqelma sikur ishin të çmendur, apo kështu silleshin qëllimisht që viktima të frikësohej, dhe zhvillonin lojëra ofenduese, provokatorësh të pa ciptë, duke ma sharë edhe NËNËN SHQIPTARE !
Pas 6 ditësh e netësh, duke më keqtrajtuar, ishte dita e martë, me 06 tetor 1981, vjeshtë e vonë në mbrëmje, pasi më shpërlanë gjakun në fytyrë, fshinë gjurmët e krimit dhe terorit, më dëbuan në qelinë e vetmisë në burgun hetues të Zenicë. Dhe, kam në mbamëndje, darka e parë që kam ngrënë ishte një pjatë me kaçamak dhe një kos, e që edhe sot më duket: gjë më të shishme kurrë nuk kam ngrënë në jetë se sa ai kaçamak. Ndoshta ashtu më është duk mua, sepse gjashtë ditë me rradhë nuk kisha ngrënë ndonjë kafshatë apo pirë një pikë uji.
Ndjehesha fare i etur dhe i uritur si ujku !
… Madje, gjë e cila duhet ta cek është se , edhe këtu nisin faza dhe episode të tjera të keqtrajtimeve dhe mundimeve , ushtrohej dhunë çnjerëzore , edhe pas dorëzimit tek gjykatësi hetues, i cili quhej Nikica Bodul, një kreten dhe shovinist i përbetuar antishqiptar, duke trombetuar përmes mjeteve të informimit publik, se ja : « Hapsena grupa vicni kriminalci ! » ( U burgos grupi i kriminelëve), e tërë kjo e përgatitur si pas një plani rigoroz, me synim dhe motive të caktuara politike, i ndërtuar si plan-projekt me qëllim të keq nga ekspertë eminentë dhe të paskrupullt të organeve konspirative jugosllave për acarimin e marrëdhënieve ndëretnike mes shqiptarëve dhe boshnjakëve.
SI U KRYE KIDNAPIMI ?
Rrethimi i pabesë dhe kidnapimi i fshehtë imi në banesën time në Shkup në sytë e fëmijëve të mi të mitur dhe të përgjumur, edhe rrabëllima dhe zhurma e inspektorëve psikopatë që bënën duke përplasur dyerët, kanatet e rrafteve në kuzhinë, bërrtitjet , sharrjet dhe fyerjet, duke u sjellur si të çarrtër, pa pas ndërgjegje dhe konsideratë se fëmijët friksoheshin kur shikonin njerëz me uniformë dhe të armatosur në derën e hyrjes, e që silleshin vërdallë në dhomat e banesës sime duke bastisur , ku familja ime gjendeshin në gjum. Atë ditë ishte e enjte, 01. Tetor . 1981, inspektorët të cilët flisnin serbokriatisht, kuptova se nuk janë nga Shkupi, dhe mendja ma morri se këta do të jenë nga Beogradi, nga organet e UDB-së federative. Por që sjellja e tyre, e sidomos e shefit të grupit, emrin e të cilit e mësova më vonë, quhej Ante Bernada, dhe gjithë kohën ishte i dehur nga alkooli. Ishin të shoqëruar si grup dhe me rregullin se edhe me sjelljet e tyre kriminale ku shkileshin dispozitat ligjore e të drejtave themelore të njeriut, ushtronin dhunë të sofistikuar , por në mbamendjen time dhe të familjes, lënin gjurmë të pashlyera keqtrajtimesh me sjellje gjakatarësh.
… Edhepse menduan se i fshinë gjurmët bashkë me kolegët e tyre prej çakejsh e që endeshin në bodrumet e SVR Gostivarit si kufoma trishtuese, një person tjetër nga qelia me çufurra hekurash, emrin e të cilit e mësova më vonë, e kishte pare gjithë ngjarrjen e asaj nate. Quhej Xhemail nga Padalishti, dhe rrëfimi tij disa muaj pas ngjarjes, duke ua rrëfyer miqëve të tij si: Haxhi Nexhat Jakupit nga Çajla , Bastri Nuredini etj. e që ky rrëfim edhe sot mbetet unikal:
“Natën e së premtes, (duke gdhirë e shtuna) , para se agonte dita, gjendesha i krusur nga dajaku ku më kishte rrah me shkop gome inspektori lavire dhe psikopat Hakiu Fejzullai i Dobërdollit, dhe më tha: “ Ja shikoe kush është ai, i larë me gjak, ai është vrasësi Nafi Çegrani “ . Pas disa minutash erdhën tre inspektora tjerë që flisnin serbisht dhe e morrën Nafiun lidhur në pranga. Më shikoi dhe mua i lyer me gjak, por nuk më njihte, ishte trim dhe i guximshëm, me të dal nga dera e bodrumit më tha: “ Ligji nuk thotë kështu. Por, kështu e ka shqiptari edhe kur nuk ka faj.Mos u tremb se patriotët kështu e kanë”,- e shtynë me grushta duke e urdhëruar që të mos fliste me askend.
E futën shkallëve lartë dhe e mbyllën në zyrat e tyre. Më tej nuk di se çfarë ndodhi me Nafi Çegranin. Pas një kohe lexova në gazeta se e kishin marrë si peng në burgun e Zenicës, ku flisnin njerëzit se atje do ta vrisnin, pushkatonin.
PROCESI I ZENICËS DHE DEVIANCA
Burgosja dhe dënimi im me akuza deviante mashtruese, tregojnë edhe njëherë për veprimet antiligjore të aleancës shoviniste serbo- sllavo- maqedone, kroate dhe boshnjake , në vitet komuniste, shkonin turr kundër shqiptarëve, duke i bastisur e arrestuar.
Sipas të dhënave, dëshmive dhe raporteve të kohës, rezulton se unë isha vetëm një viktimë i pafajshëm dhe që nuk kisha lidhje me ndonjë krim, njerëz të paciptë që përfaqësonin organet e shtetit dhe gjyqësorin, më përgjakën me muaj të tërë nëpër këthina e labirinthe burgu, duke më dënuar mua dhe një grup shqiptarësh dhe një Boshnjak, siç e kuptova më vonë, në paraburgim gjendeshin Pos Vahedin Ramadanit e Hajrullah Huseinit edhe persona të tjerë si Nijazi e Zuhdi Hasani nga fshati Forinë, Mensur Asani nga Çegrani dhe një boshnjak me emrin Abdurrahman Sheshiq. Edhe këta ishin arrestuar , duke krijuar një mozaik të rrejshëm nga ata që kishin projektuar planin për llogari të atyre që kishin dhënë urdhëra. Ishte një hakmarrje për faktin se unë gjersa isha si zyrtarë në rradhët e SDB-së republikane të Maqedonisë në Shkup, shpejt erdha ne disa përplasje me disa rryma reaksionare e shoviniste maqedono-bullgare, madje edhe si kundërpërgjigje ndaj gjithë kësaj dhe arratisjes sime në SHBA, ata me kujdes kishin parapregatitur e kurdisën planin e likuidimit, duke inskenuar proces gjyqësor në Zenicë të Bosnës kinse për « vrasje » në Gostivar, e ku nuk ka as gjyrmë, ndonjë fakt apo të vrarë {Nëse nuk është e gjithë kjo punë djalli e krimi që e kanë bërë vetë pjestarët e Organeve të policisë komuniste udbashiane, duke fsheh çdo gjë e çdo gjurmë, dhe gjitha këto t’ua mveshin shqiptarëve, duke i dërguar si pengje në therrtoret e SUP Bugojno, ku xhelatët me fytyra « bradariqash » therrnin e rrjepnin njeriun për së gjalli.
Por, kush ishin kriminelët që më arrestuan mua, duke më dëbuar në Bosnje dhe që vepronin me duar të lira në emër të ligjit, duke shkelur ligjet dhe të pandehurit me këmbë ? Të gjithë këta ishin Brigada keqbërëse e DEVIANCËS në rradhët e vetë prokurorëve dhe gjykatësve që dënonin njerëz të pafajshëm me kokë të tyre, pa presedan, dhe atyre që kishin dhënë urdhëra, me të vetmin qëllim të keq dhe jo njerëzor, për të njollosur dhe etiketuar shqiptarët.
Kështu ishin të organizuar si keqbërësa prokurorët si Mensur Hoxhiq në krye me banditin e OJO-s Xhemaludin Mutapqiq, inspektorët kriminelë të korumptuar si Ante Bernada, Stipe Pepac , Pero Grabovac etj. në krye me shefat e tyre Fikret Bradariq, Dushko Zgonjanin, Zdravko Mustaq. Madje gjykatësit bajraktarë dhe kryeneç Nikica Bodul, Sulejman Kapetanoviq, Tihomir Babovis, krah i tyre ishin Branko Mikuliq, Raif Dizdareviq etj. me pozita të larta në Beograd.
Të gjithë këta janë personat që ishin të implikuar në rrethana të ndryshme direkte dhe indirekte në inskenimin dhe falsifikimin e akuzave imagjinare dhe në përgjithësi montimin e këtij procesi famkeq kinse për « kidnapim » ose « vrasje » për çfarë nuk ka as logjikë njerëzore, madje kjo gjykatë nuk ka fare ndonjë,. Apo një dëshmi, asnjë argument apo fakt se ka ndodhur ndonjë krim në Zenicë ose Gostivar : KUR, SI, PSE, KU, ÇKA,KUSH , por që duheshka të dënoheshin « Grupi » shqiptar me vite të rënda burg, e mua fillimisht dënim me vdekje-pushkatim, e më pas 20 vite burg të rëndë, sipas nenit 37 të LP të Maqedonisë.
Pse kështu, vallë?
Apo i tillë ishte konspiracioni i atyre që gjendeshin në funksione të larta të organeve të pushtetit jugosllav në relacionin Shkup- Beograd- Sarajevë apo edhe Zenicë, duke më sjellur mua këtu, në këtë histori, si DORËZAN dhe njeri, siç thotë gjykatësi Sulejman Kapetanoviq apo OJO Xhemaludin Mutapqiq se unë qenkam, sipa tyre, si “ Person më i përshtatshëm” për të më dënuar, jo se kisha bërë ndonjë « krim », porse ashtu qenka dashur të bëhej , duke më zgjedhur mua, siç shkruajnë ata në akpadinë e tyre p abaza dhe të paligjëshme : « person ma i përshtatshëm ». Çfarë ironie dhe turpi! Po këtu nuk duhen paragjykime dhe siç thotë koka e dikujt, fjala është për « vrasje » dhe nuk duhet dikush të luan me fatin e njeriut, duke e marrë peng dhe dënuar sipas qejfit për diçka që nuk kam kryer.
Po, dhe jo vetëm ironi e turp, por edhe çmenduri e njerëzve që duhej të ndanin drejtësi, ata vepruan kështu, duke marrë vendime në stilin enverist dhe stalinist, duke dënuar njerëz të pafajshëm dhe duke i dëbuar nëpër kampe apo internime si ata të Lushnjes, apo të dënuar për jetë si ata të Goli Otokut, ose fatprerët e dënuar të Sibirisë…
***
Megjithatë, dëshmia dhe deklarata relevante që vërteton të vërtetën dhe rrethanat se si inspektori kreten Ante Bernada e kushtëzoi dëshmitarin e rrejshëm Arif Zeqirin nga Bajnica e Poshtme e Gostivarit, pronar i vendit të ashtuquajtur « Gëlqerore » , duke bërë marrëveshje në shtëpinë e Arifit në prezencën e nënës së tij Boshnjake, se nëse Ai nuk nënshkruan deklaratën që ia dikton vetë inspektor m. dhe atë ta dëshmon para gjykatësve, atëherë ky DO TË BURGOSEJ DHE DO ÇOHEJ LIDHUR NË PRANGA NË BURGUN E ZENICËS KU DO TË DËNOHEJ RËNDË DHE NAFI ÇEGRANI DO TË LIROHEJ NGA AKUZA.
Kjo është arsyeja e mashtrimit të Arif Zeqirit, një person i dështuar dhe i dhënë ndaj alkoolit dhe femrave, obligohet me rolin e « dëshmitarit », duke deklaruar edhe para gjykatësve të padenjë të Zenicës, kinse paska parë një ditë të shtune, të 15 prillit ose marsit, kur në gëlqeroren e tij paskan mbri Vahedin Ramadani dhe Hajrullah Huseini, dhe ky i fundit paskësh « hedhur » një thes plastike në furë (?). Çudi dhe mjaft apsurde. Ai nuk jep asnjë sqarim tjetër si dhe çka, pasi aq e ka mësuar përmendësh diktimin që ia jep inspektpr m… Ante Bërnada, duke e kushtëzuar dhe për të fsheh budallakiat që kanë sajuar. Arifi, disi, me hamendje thotë : « Tu je bieo i Nafi Çegrani! » ( Aty ishte edhe Nafi Çegrani). Dhe me kaq mbaroi sa për të shpallur ndaj meje , dënim me vdekje-pushkatim !
Temelko Boshkoski , inspektor i SVR në Gostivar, atë kohë i ankazhuar me rastin bashkë me inspektorët e lartpërmendur nga SUP Bugojno, dhe vullnetarisht, siç deklaron se nuk dëshiron të vdese me mëkate por me ndërgjegje të pastër dhe jep me shkrim DEKLARATËN të datës 09.09. 2016 v. të vërtetuar si dëshmi reale dhe evidentuar tek noteria Vesna, duke e nënshkruar si të saktë, dhe të njëjtën duke e vërtetuar edhe gojarisht para gjykatësit Ismar Jukiq pranë Gjykatës Kantonale në Zenicë, se si Ante Bërnada e ka inskenuar rastin dhe detyruar Arif Zeqirin për dëshmi të rrejshme, për çfarë egziston edhe regjistrim filmi me audio-vizuel nga salla e gjykimit të Gjykatës Kantonale të Zenicës..
Temelko sqaron dhe dëshmon:
IZJAVA
BOŠKOSKOG TEMELKA iz Gostivara
Ja dolepotpisani Boškoski Temelko iz Gostivara, rođen 27.07.1940 u s.Vrutok, otac Boris i majka Jelica sa JMBG 2707940473008 adresa prebavilišta ul.Mara Ugrinovska br.64 u Gostivaru 1230 R.Makedonija.
Bio sam zaposlen kao inspektor u OVR GV, sada sam penzioner.
Izjavu dajem samovoljno i bez ičijeg pritiska pri čistoj svijesti i zdravom razumu kako bi izašla na svjetlo dana istina o optužbe i presude Okružnog suda u Zenici 1981-1982, kojom je Nafi Čegrani iz s.Čegrani-Gostivarsko bio osuđen.
Ja, kao službena i ovlaštena osoba u OVR Gostivar bio sam angažiran u slučaju nestale osobe Meliha Delić iz Bugojno Bosna, a budući da sam sumnjao kako su montirale stvari u izjavama date od Ramadani Vadehin, Huseini Hajrulah kasnije i od Arif Zećiri, zadnje navedeni kao krunski svjedok, a slučaj su vodiliinspektori Ante Bernada, Pepac ili Perica Grabovac itd., kao i istražni sudac Nikica Bodulj.Njihov tretman optuženih, a posebice tretman svjedoka Arif Zećiri i Gani Bekteši za neke stvari čak i tad sam bio sumnjičav da nešto nije u redu, odnosno osjećao sam da tu ima zlouporaba službenihovlaštenja na način da su inspektori iz Bugojno a i istražni sudac Nikica istražni postupak vodili namjerno u drugom smjeru tj na štetu ondaoptuženogNafija Čegrani, koji su s nekoliko verzija slučaju bacali krivicu Nafiju, a to nije bilo podržano ni činjenica ni dokaza ni bilo kakvih argumenata,neka nose na duši i savjesti zla koje su učinili, čime su na vrat uzeli drugu osobu.Želim naglasiti da u početku uhićenja Ramadanija i Huseinija i ja sam ih osobno saslušao ali oni ništa nisu priznali da su oni krivi nego su tvrdili da nisu poznavali nestalu osobu Meliha, a nikom slučaju u početku nisu spominjali imena Nafija Čegrani a nakon što su bili odnjeti u pritvoru u Istražnom zatvoru u SUP Bugojno kad su me pozvali lokalni inspektori iz Bugojna da idem u Bugojnu zato što su Ramadani i Huseini žele nešto da mi kažu, ja sam avionom otišao u Bugojnu i Zenicu i ostao sam oko 15 dana sve je to bilo na njihov trošak jelo i spavao sam u vili inspektora Bernada Ante, a kad su me odnjeli u ćelii Ramadanija on je rekao jednu lažnu priču u koje nisam vjerovao, a onda je i Husein rekao jedna drukčija priča ni jednu ni drugi nisu se preklapale pa ona sam udario Hajrulahu 2-3 šamara zato što su lagali kad sam ih ja saslušavao u Gostivaru kad su mi rekli da nemaju nikakvu vezu sa slučaju koji je povezan sa imenom Melihe Delić. Ja sam osobno zahtevao da uđem u ćeliju Nafija Čegrani ali oni inspektori i istražni sudac nisu me pustili rekli su mi da Nafi nije u stanje da priča, pa da je primao infuziju itd. Dopustili sum mi samo da ga vidim kroz špijunke i video sam kako je Nafi stajao u ćošku ćelije. Budući da su oba i Ramadani i Huseini dali identičnu izjavu i obojica su uključili Nafiju u situaciji, vjerovao sam da je fer da im daju priliku da se suoču troje kako bi smi dobili i izjavu i od Nafija. Inspektori kategorički su odbacili moj zahtjev, objašnjavajući da će riješiti problem sami na najbolji moguči način, dodatno objašnjavajući da nema potrebe da se suoče Nafi Čegrani.
I sam šutio i potpisao službeni izvještaj koji su oni sastavili, a ja kao pozvana službena osoba iz Gostivara bio sam dužan potpisati izvještaj koji su oni sastavili, želim reči da moja reakcija nije imala nikakav utjecaj. Nakon toga, tražili su iz OVR Gostivar izradu više izvješća koje biimale otežavajuče okolnosti za Nafi Čegrani pa čak su i meneangažirali u Bugojnu i Zenici, da stupim u kontakt s albance koje tamo rade kao slastičari, ćevapćije itd, kako bi pokušao dobiti izjave koje bi mogle dati poseban teret za Nafi Chegrani. Ali, nije bilo takvo nešto. Nakon završetka tih događaja i problema susreli smo se s opr.osobu Uroš Miloševski iz SDB RSVR SRM Skoplje. Želio bih dodati da sam bio pod nekom vrstom nadzora, pratili su me, a onda su me ispitivali o tome gdje sam bio u gradu i osobe koje sam sreo. Ja to sigurno znam jer sam bio dio SDB i upoznat sam s tim metodama, ali još uvijek mi nije jasno zašto su me pratili i zašto su inspektori u Bugojnui istražni sudac ignorirali moje mišljenje za većinu pitanja u vezi s istražnom postupku i zbog čega mi je bio zabranjen pristup materijale o ovom predmetu koji su interpretirali sami, posebno u odnosu na izjavama Ramadanija i Huseinija smatram da da je Nafi Čegrani bio oštećen nepravedno i uvjeren sam da nije poznavaonestale Melihe, niti ju je vidio i on nije imao motiv da je ubije, on je intelektualac, obiteljski čovjek i bivši član SDB i on i njegov otac Teki su uvijek bili ljubazni i pošteni ljudi. Nadalje, Nafi nikada nije priznao krivnju, on je stalno tvrdio da su Ramadani i Huseini i Arif Zećiri dali lažne izjave pred njim, te su ga lažno optužili.
Osim toga, vjerujem da je za sud jako bitno da zna da u drugoj polovici mjeseca veljače 1982, inspektori iz Bugojna su došli u Gostivaru u posjetu doma Arifa Zećirija koji je kasnije postaokrusnki svjedok za navodni slučaj u mjestu zvanom Krečana, koje je u vlasništvu Arifa Zekjirija. Inspektori uz razgovor nešto su dogovorili pri njihovoj posjeti u domu Arifa, čija je majka bosanka, a detalji razgovora bili su tajna za mene i moju prisutnost kao inspektor nije bila dopuštena, unatoč činjenici da sam bio angažiran u slučaju. Pojedinosti o njihovim razgovorima i dalje su tajna za mene, ali to je moja pretpostavka da je kod Arifa dogovoreno da on lažno svjedoči da je Nafi Čegrani bio uključen u slučaj u Krecane i uvjeren sam da je nekakava mućka učinjena na šteti oštećenog Nafija Čegrani. Njihovo ponašanje nije biloprimjerno ni u ureda SVR-a Gostivar, da mogu uhititi i objesiti tko god oni žele. To je razlog zašto želim sud i sve pravosudne vlasti da znaju istinu.Ja želim da sud kazni za bilo koju vrstu kriminala, ali sam jako protiv ostavljanje nevini ljudi da pate u dugoročne zatvorske kazne. Nisam siguran zašto je Arif Zećiri prihvatio takvu ulogu, a što je cilj i interes za to, jedini koji to znaju su inspektori iz Bosne koji su u mojoj odsutnosti dogovorali neke stvari u kući Arifa, osobno vjerujem da je Arif bio ucijenjen, kako bi dao lažni iskaz Ante Berbada i ostalima vjerojatno obećano mu je da će izbjeći zatvorsku kaznu. Svu odgovornost moraju snositi inspektori iz Bugojna koje tražim da se dovedu na sud samnom pred sudom za sve svoje postupke koji su bili nepravedni, neprofesionalni i nepošteni i za netočne metode kako su vodili istragu u drugom smjeru samo da bi se pokazali kao heroi, a ja tvrdim da Nafi Čegrani zaista nije kriv. Onda želim dodati, kada je Huseini bio prisutan na rekonstrukciji ubojstva kod crkve u selu Balindol uvjerio sam se da je Huseini rekao onošto je bio obučen za reći, a to je bilo bez ikakve logike i bez ikakvu pravnu normu.Kada sam reagirao da nešto nije u redu onda je inspektor iz krim.službe za krvnih delikta Slobodan Stanković iz Skoplja koji se prekomerno zbližio sa istražiteljima iz Bugojna rekao mi je: Slušaj Temelko ti jesi angažiran inspektor, ali ovi iz Bosne vode slučaj, a vi morate biti poslušan kako oni vode stvari, što tebe briga ako će suditi Šiptare, meni je taj stav od čovjeka koji je službena osoba u krim.službi ostavio vrlo čudan i nečovječan dojam.
Zatim u mjesto Krečane Husein je samo klimao glavom na ono što je Arif Zećiri pričao: da, da da! A tu ništa nije bilo ubedljivo i nije bilo nikakvih argumenata osim verbalno, a Arifi nije znao da neđe mjesto, gdje je Nafi Čegrani bio, tu sam ja primjetio da on laže i da nije u stanje da kaže tačno mjesto za Nafija, onda sam ga pitao : Afire a Nafi, gdje je bio Nafi??/ zato što on nije spominjao Nafija, onda je Arif rekao ono što je bila priča inspektora iz Bugojna da je Nafi bio i da je on navodno prijetio a to je očito bilo vidljivo da je namješteno. Da je takvo nešto potojalo Arif bi prijavio policiji, ali takvo nešto nije bilo. O okolnostima svi su kasnije rekli da su lagali i da na to upućuje izjava svjedoka: Gani Bekteši, Basri Nuredini itd. Također tadašnji načelnik SVR-a Gostivar Despot Aleksovskirekao mi je u jednom razgovoru da je jako je tužno da su uzeli na dušu Nafija nevinog čovjeka u zatvoru.
Na kraju želim naglasiti da ja, kao službena osoba koja je tada sudjelovala u ovom slučaju mnoge stvari ostaju nejasne, mnoge stvari su bile zapleteni i mislim da su bile namještene, u interesu suda i pravosuđa molim da budem saslušanpo svim ostalim okolnostima ove stvari treba razjasniti da bi se saznala istina i da je tužno da godinama nevini covjek strada u zatvoru a to je Nafi Čegrani, ja smatram da on nije imao razloga da ju lišiti života, nestala Meliha Delić, a za koju ima više verzije kao i da je i danas živa, a u sudu sve je išlo prema pričama Ramadanija i Huseini nakon čega slijedi i izjava Arifa Zećirija s kim su inspektori iz Bugojna u njegovoj kući razgovarali bez mog prisustva, jer oni nisu htjeli da ja prisastvujem i ja sam čekao vani negdje u selu Donja Banica. Ovdje je također bilo sumnjivo njihovo ponašanje kao neiskrene ljude, kao inspektori koju su radili krivo i protiv zakona.
Nadam se da, ako se ponovi postupak na sudu, da će me je sud pozvati da potvrdim istinu na suđenju i da se će se po ovaj slučaj postupati kao što bi trebao biti, istinski i pravno, u interesu pravosudnih tijela jer smo humano društvo i u Bosni i u Makedoniji. Ja sam za to da bude osuđen bilo kakav zločin, ali ne i da se nevin čovjek nosi na dušu. Želim da mi savjest bude čista pogotovo što u to vrijeme ja sam bio službena osoba i da dam moju izjavu kao nova činjenica i okolnost datu u interesu sud i pravde.
Želim naglasiti da je čak i u tom periodu kada se vodila istraga u Gostivaru, a zatim u Bogojno mojih koelgi – inspektori iz Bogojno pitao sam zašto ih treba suditi u Bogojno kada se događaj dogodio u Gostivaru i počinitelji su iz Gostivara oni su odgovorili da je to stav republičkog SUP-a u Bosni sa kojim se kao inspektor ne slažem uopšte s metodama ostalih inspektora, jer čak i tada, sam sumnjao u pravednost istrage koja se vodila od strane inspektora u Bogojno, a ja mogu i potvrdititvrdnju iznoseći podatke o vremenu kad sam bio pozvan u Bogojno da bi surađivao s inspektorima o slučaju. Nije mi bilo dopušteno imati razgovor s Nafi Čegrani jer sam ga osobno poznavao i zato što sam tvrdio da je nevin za zločin za koji je bio optuženzato što dokaza i činjenice da je on počinio kazneno djlelo nije bilo. Otkad sam se vratio iz Bogojno u Gostivaru jošviše sam sumnjao u istragzi i po mom mišljenju, kao iskusnog inspektora ja sam zaključio da su inspektori pokušali nametnuti krivnju počinitelja kaznenog djela Nafiju Čegrani, a ja sam još uvijek uvjeren da Nafi Čegrani nije počinio kazneno djelo i iako je bio osuđen.
Nakon što sam se vratio u Gostivaru podijelio sam svoje mišljenje s Aleksovski Despot, koji je bio načelnik SVR Gostivar i rekao sam mu da mi nije bilo dopušteno razgovarati s Nafijem Čegrani i zato sam sumnjaou istragu koju su vodili inspektori u Bogojno, zbog činjenice da mi nije bilo dopušteno da se stupim u kontakt sa Nafi Čegrani, i zato ja još uvijek sumnjam da je kazneni postupak u Okružnom sudu u Zenici bio pravedan i pojedinosti slučaja još uvijek nisujasni što je za mene čudno kako je Nafi Čegrani mogao biti osuđen za kazneno djelo koje nije počinio.
Također bih želio naglasiti da za vrijeme dok je kazneni postupak bio vođen u Okružnom sudu u Zenici nisam bio pozvan od strane suda kao svjedok, a po moje mišljenje to bi trebalo biti učinjeno, jer sam mogao dati više informacija o pojedinostima slučaja i mogao sam biti od velike pomoći u postupku i u rješavanju slučaja za pravednu i zakonitu odluku suda kojom bi bio osuđen pravi počinitelji krivičnog djela.
Dajem ovu izjavu dobrovoljno, pri čistoj svijesti i zdravom razumu bez pritiska i ja sam kazneno i materijalno odgovoran za istinitost izjave.
Ova izjava može poslužiti u postupku ispred Okružnog suda u Zenici, ispred svim sudovima u Bosni i Hercegovini, i ispred Sudom za ljudska prava u Strasbourgu, ukoliko postoji potreba za ponavljanje postupka u kojem je Nafi Čegrani iz s.Čegrane-Gostivar bio suđen i osuđen za kazneno djelo koje nije dokazano u kaznenom postupku. Ali tražim da budem pozvan u svojstvu svjedoka, tako da mogu potvrditi sve što je navedeno u mojoj izjavi i molim da inspektori koji su vodili istragu za gore navedenom slučaju također budu pozvani ispred sudom, tako da ja mogu reći istinu u njihovoj nazočnosti, da je istraga koju su vodili u to vrijeme bila protiv zakona, a to tvrdim, jer su inspektori vodili slučaj u drugom smjeru, a sve što su učinili je učinjeno isključivo u svrhu izricanja kazne nekoga i zatvaranja slučaj.
Također tražim da u svojstvu svjedoka bude pozvan i saslušan i načelnik krvnih delikta Slobodan Stanković iz Skoplja.
Želio bih dodati da je rekonstrukcija zločina napravljena u Gostivaru, ali rekonstrukcija je provedena u odsutnosti Nafi Čegrani a ja smatram da on mora biti prisutan na mjestu zločina tijekom rekonstrukcije, koje je samo još jedan dokaz da istraga nije provedena zakonito.
Gostivar, 09.09.2016 Bivši inspektor SJB-a Gostivar
Boškoski Temelko
v.r.potpis
« Jeta e jashtezakonshme e një familje që sakrifikoi gjithçka për çështjen kombetare, siç ishte kjo e fisit Muje së cilës i takon Nafi Çegrani. Stërgjyshi haxhi Sulë Muja krah i Jusuf Elezit nga Dibra, gjyshi Neimi dhe xhaxhallarët haxhi Rushani, babai Tekiu fillimisht me Ballin Kombëtar dhe morrën pjesë si guerile të armatosur me një grup fshatarësh nga Çegrani në Luftën e Malit të Thatë, e më pas, babai i Nafiut, Tekiu, i mobilizuar në Brigadën e VII duke marrë pjesë në Frontin e Sremit kundër nacizmit gjerman dhe kështu me rradhë. Ky fis u përndoqën nga sllavo-bullgarët dhe ideologjia ruse, u përndoqën herë nga italianët, madje edhe nga gjermanët dhe u goditën edhe nga sistemi komunist, duke e burgosur haxhi Rushan Mujën si person i armatosur dhe që ishte i vëllazëruar me Mefail Shehun- Zajazin. Nje histori e mbushur me dritën e arritjeve të mëdha, por edhe erresirën pas së cilës fshihet tragjedia me kidnapimin dhe burgosjen e Nafi Çegranit, i dënuar me akuza të kurdisura dhe proqes të inskenuar gjyqësor më 1981 në Zenicë të Bosnës, pa fakte, pa argument ose deshmi. »-shkruan historiani i mirënjohur me famë, Prof Vehbi Xhemaili.
***
Unë, Nafi Çegrani, edhe pas daljes nga burgu, i këthyer në vendlindje, shpesh shkoja ta vizitoja varrin e Nënës ( e cila ndërroi jetë gjersa unë vuaja dënime të kota burgjeve të Zenicës në Bosne), bisedoja me te dhe e kujtoja, duke i vë një tufë lulesh të freskëta mbi varr. Kështu bisedoja edhe me babain Tekiun të cilin , me daljen nga burgjet, ende e gjeta gjallë, por me një shëllungë rrudhash në ballë, me flokët e thinjura, bardhë si bora në maje të Sharit. Babi im trim dhe i guximshëm, më rrëfente shumë gjëra interesante dhe për betejat apo sfidat e jetës kah kishte kaluar. Vështroja fytyrën e tij me atë shikim dhe sy si skifteri, rrëfimet e tij plotë emocione dhe rrënqethëse, për mua mbeten edhe sot kujtime të pashlyera, të cilat, si duket, sikur ma qetësojnë shpirtin dhe më japin forcë e kurajo.
… Kujtoj edhe momente trishtuese që kisha përjetuar brenda mureve të kazamateve , dymbëdhjetë vitet e kaluara, atje ku dukej vetëm një copë qielli !
Dhe, akoma më sillen nëpër mend fjalët guximtare të babait që më thoshte gjersa ishte gjallë :
– Mos u mërzit, biro! Ditët do të kalojnë dhe e vërteta do të dalë në shesh…!
Dhe një ditë prej ditësh, vajta te varri i babait dhe i thashë:
– Baba, edhepse pushon këtu në qetësinë tënde të amshimit, dua të bisedoj me ty. Dhe, duke mejtuar, sikur e dëgjova zërin e babait tim :
– E çfarë mund të bisedojmë, biro, tani ? Ti dukesh i shqetësuar për dredhirat dhe padrejtësitë gjyqësore që të janë bërë dhe ende po vazhdojnë të bëhen. Mos u trishto, sepse asgjë nuk ka marrë fund. Ti Zotin ke dëshmitar. Dhe unë të kam thënë, mbaje durrimin se një ditë e vërteta do të del në dritë.
Madje sërish u ndjeva i fortë si garniti, duke u këthyer nga varri i babait me shpresë se fjalët e tij, edhe pas vdekjes, ishin fjalë drejtësie dhe se drejtësia , një ditë, medoemos do të vjen në vendin e duhur…
( Vijon )
Kërkoj ndjesë nga lexuesit për disa gabime dhe lëshime gjatë të shkruarit të tekstit me titull KIDNAOIMI sepse është i shkruar aty për aty pa bërë ndonjë korigjim që duhej doemos ts bëja.
Psh. në një vend është shkruar data 05.tetor 2981. në vend de të shkruhet 06 tetor 1981.etj.
Kërkoj ndjesë edhe për disa lëshime të tjera gjstë shkrimit.
E verteta vonon por kurre nuk harron.