Nga Shefqet DIBRANI
Reportazh nga Ulqini
GAZETA QË GJALLËRINË SHQIP NË MAL TË ZI
Gazeta e përjavshme “Koha Javore“, Podgoricë, 26 gusht 2021, Viti XX, Nr. 975.
Në Ulqin, çdo të enjte vjen Gazeta “Koha Javore“, e cila që prej shumë vitesh del në formatin e revistave të ilustruara. Themelues është Kuvendi i Malit të Zi. Gazeta “KOHA Javore“, është gazetë javore për aktualitete, shkencë dhe kulturë, Numri i parë doli më 21 shkurt 2002. Redaktor Përgjegjës Ali Salaj, kurse kolegjiumin e përbëjnë: Fahrudin Gjokaj, Ismet Kallaba, Toni Ujkaj dhe Vijoleta Berishaj, të cilët përveç punëve profesionale në redaksi, ndërlidhin edhe një grup të gjerë të bashkëpunëtorëve të jashtëm nga të gjitha fushat dhe anë e kënd hapësirës shqipfolëse dhe në diasporë. Gazeta ka selinë në Podgoricë dhe ndihmohen nga Ministria për Pakica dhe Komunitete e këtij vendi.
Numri i kësaj jave ka tema te larmishme, që nis me situatën epidemiologjike në Ulqin, ku theksohet për „Numër rekord i të infektuarve, rritet numri i viktimave“. E kuptueshme, se është rezultat i turizmit të madh, evenimenteve familjare dhe prezenca e tepruar nëpër Klubet e natës të cilat argëtojnë pushuesit në vend. Sipas gazetës, shqetësuese mbetet e dhëna se Ulqini prinë për numrin e të infektuarve për kokë banori, gjë që ka ndikuar në rezultatin e lartë, por pasojat e pandemisë do t’i bartin banorët e Ulqinit, sidomos tani pasi po ndodh kthimi i pushuesve në vendet e tyre! Në kuadër të këtyre rrethanave edhe Ministria e Arsimit, Shkencës, Kulturës dhe Sportit, ka deklaruar se „Viti i ri shkollor do të fillojë më 1 shtator 2021!“, por me masa të shtuara ku udhëzohen mësuesit për t‘i mbajtur orët e mësimit nga 30 min, po ashtu udhëzohen për tu perdorur maskat, kurse nxënësit mund të marrin ushqimin e tyre me vete por nuk lejohen ta shpërndajnë në mes vete. Po ashtu kjo ministri ka treguar se në rast se do të detyrohet t‘i shtrëngoj masat, programet për mësimin Online janë të gatshme dhe të kompletuara 100%, për shkollat fillore dhe për shkollat e mesme pjesa ma e madhe.
Në rubrikën për analizë është botuar opinioni i Fiqret Mujeziqi, „KOMPLEKSI I INFERIORITETIT NUK SHËROHET ME KOZMOPOLITIZËM“, një ndër analizat më të spikatura që kemi lexuar kohëve të fundit në të cilën autori sugjeron që „Shqiptarët nuk kanë nevojë të jenë inferiorë ndaj fqinjëve, por as „kozmopolitë“ të tepruar“, veçmas pasi „Kosova tashmë është shtet i pavarur dhe Shqipëria duhet të sillet si ndaj një shteti vëlla dhe jo si ndaj popullit vëlla“, konstatim i saktë analitik që ka prekur thelbin e çështjes së inferiotetit ndaj fqinjëve dhe raportet e brendshme ndër shqiptare. Në një shkrim tjetër, i përkthyer, me autor Ines Pohl flitet për „Dështimi në Afganistan: Turp të na vijë të gjithëve!“, në të cilin flitet për shkaqet e këtij dështimi dhe për pasojat afatgjata që do t‘i vuaj populli afgan dhe reflektimi i këtij dështimi në zhvillimet gjeostrategjike që do të ndikoj në raportin e forcave në rajon dhe përmasat e konflikteve në mes Blloqeve të Mëdha. Një analizë për „Gjuhën politike“ dhe disa terma në gjuhen juridike, është ajo e analistit nga Uashingtoni, Astrit Lulushi i cili me sukses ka sëndertuar qëllimin e tij të synuar.
Rubrika e kulturës nis me një shkrim nga Ismet Kallaba, i cili njëkohësisht është pjesë në stafin e gazetës dhe në të njëjten kohë edhe ligjerues në Universitetin e Shkodrës. Shënimi i tij ka të bëjë me Botimet dhe Fatin e librit në gjuhën shqipe, temë kjo e paraqitur me rastin e promovimit të librit “Gjurmë që (nuk) heshten“ të autorit Nikollë Berishaj, kumtesë e lexuar në Panairin e Librit në Tuz, mbajtur më 19 gusht 2021. Po në këtë rubrikë është botuar edhe shënimi kritik nga Nail Draga, përkitazi me librin “Krimet e Serbisë ndaj fëmijëve në Kosovë në vitet 1998-1999“, të prof. dr. Jusuf Osmanit, në të cilin autori thekson se „Ky libër dëshmon për politikën serbe e cila ishte patologjike ndaj shqiptarëve me permasat e gjenocidit“. Në këtë kritikë autori ka evidentuar „Veprime gjenocidale të serbëve“, duke përmendur shifra e fakte të të rënëve dhe të dhunimeve, pastaj për shkatërrimin e objekteve, duke sugjeruar se „Muzeu i gjenocidit është obligim historik“ dhe në fund ka nxjerr përfundimin se „Krimet nuk vjetrohen“. Vlenë të theksohet se vlerësimi kritik nga Nail Draga i bënë nder autorit, librit dhe peoceseve nëpër të cilat kaloi Kosova. Një studim tjetër i karakterit sociokulturor është ai i Frank Shkrelit “LIRIA ËSHTË THELBI I IDEALIT EVROPIAN“, që lidhet me Ditën Evropiane e kujtimit të viktimave të komunizmit dhe nazizmit.
Një „Ngjarje e rëndësishme kulturore për vendin“, është reportazhi kulturor që i kushtohet Manifestimit “Vera në Malësi“, në kuadër të së cilës u organizua Panairi i Dytë i Librit, në të cilën kanë marë pjesë mbi njëzet shtëpi botuese nga Mali i Zi, Shqipëria, Kosova dhe Maqedonia e Veriut, në mesin e tyre edhe – Asociacioni Ulqini“ dhe Shoqata e Artistëve dhe Intelektualëve „Art Club“, me botimet e veta, që udhëhiqet nga profesori universitar prof. dr. Ismet Kallaba, siç thanê edhe në parë, ligjerues në Universitetin e Shkodrës, ndërsa në fjalimin e tij kryetari i Komunës në Tuz, Nikë Gjeloshaj ka potencuar se: “Prezenca juaj kaq e madhe tregon se ky vend e don librin dhe arsimimin. Mesazhi ynë nga Komuna e Tuzit është se, këtu jemi dhe do të vazhdojmë të kultivojmë librin për të krijuar dituri për të gjithë“. Në këtë panair jan mbajtur edhe disa promovime të librave dhe debate të karakterit kulturor. Një shënim interesant është ai i Andreas Dushit që ka të bëjë me “Dy bij, dy rrëfime për dy dashuri“, në të cilën flasin dy bijtë e shkrimtarit me famë botërore Gabriel Garcia Marquez (1927-2014).
Ne fokus të gazetës është intervista me zotin Ilir Harasani, Drejtor i Drejtorisë së Inspektoriatit në Mal të Zi, i cili ka folur për rolin që ka luajtur Lëvizja Qytetare „URA“ e udhëhequr nga Dritan Abazoviq. Intervista është zhvilluar nga Redaktori Përgjegjës i gazetës Ali Salaj. Ndërsa studiuesi Shaban Hasangjekaj, ka sjell portretin e Prof. dr. Sherif Kuka, ekonomist (1937-1982), i cili është nga treva e Malësisë, i lindur në familjen Kukaj në fshatin Krushevë, Komuna e Gucisë. Ai ishte themelues i Institutit Ekonomik në Prishtinë, në vitin 1977, si bërthamë e parë shkencore në fushën e ekonomisë në nivel të Kosovës. Prof. dr. Sherif Kuja, ishte drejtor i parë, të cilin e udhëhoqi me sukses deri në vitin 1982, kur tragjikisht humbi jetën. Në faqet në vijim është prezantuar studimi historik nga Gazmend Çitaku, „Oleotopolisi – Antlantida ulqinake“, që ka të bëjë me hulumtimet nënujore të artefakteve që ka kjo zonë nënujore në pergjithësi e Ulqini në veçanti. Një meditim nga tradita e detarisë ulqinake është vazhdimi i tretë i Mini-Enciklopedisë mbi detarët e Ulqinit të cilët sipas autorit, shkrimtarit Hajri Ulqinaku, “Ata nuk lanë asnjë pusullë për përjetimet e veta“, si lundrues në Detrat e hapura gjithandej oqeaneve e detrave të botës. Ky shëni dëshmon se Hajro Ulqinaku mbetet një kronist, shembull për tu ndjekur, dhe bashk me shënimet tjera të kësaj natyre do të shërbejnë për të themeluar ose për ta kompletuar edhe ma mirë Enciklopedinë e Detarisë së Ulqinakëve, pse jo edhe të Detarisë Shqiptare, e cila, vetëm nga ky shënim, tregohet mjaft e pasur dhe me interes enciklopedik. po ashtu nga mozaiku kulturor kemi edhe shënimin nga arbreshi Giuseppe Conte, që ka të bëjë me Shfajësimin e Helenës nga Euripidi. „Helena, vajza e Ledës dhe e Mjellmës në format e së cilës fshihej Zeusi, ishte gruaja më e bukur në botë që zgjoi tek të tjerët epshet më të zjarrta për të. Kur Parisi e largoi nga burri i saj Menelau, krisi Lufta e Trojës ku gjetën vdekjen shumë e shumë heronj“.
Në gazetën „Koha Javore“, të 26 gushtit 2021, lexojmë edhe informacione për „Promovimin e prodhimeve vendase“, nga Panairi i Produkteve „AGROPRODUKTET 2021“, mbajtur në Tuz, si dhe shënimin nga Komuna e Plavës e cila „Ndau fletëfalënderime për shoqatat nga Diaspora“, të cilat kanë ndihmuar treven e tyre Plavë-Guci. Po ashtu është botuar një reportazh tjeter nga „Eko kampi për të rinj BJESHKËT E NEMUNA“, mbajtur në kuadër të manifestimit „Vera guciane 2021“ në luginën Grebajë të Gucisë.
Faqet e gazetës mbyllen me reportazhetet nga fusha e sportit në të cilën evidentohen sukseset e sportistëve ulqinak në turneun ndërkombëtat në Taekwondo, i mbajtur në „Korçulla Open“, në të cilën „Tetë medalje për KT „Ulqini“, si dhe shënimi për garuesit e KT „Besa“, nga Tuzi, kanë pasur suksese inkurajuese në turneun „Korçulla Open“, ndërsa në faqën përmyllëse të gazetës lexojm shënimin: „Koha Javore“ në versionin online, mund ta lexoni në linkun: www.kohajavore.me, andaj shikoni e lexoni informacione të tjera nga jeta politike e kulturore e Shqiptarëve në Mal të Zi.
Ulqin, 29 gusht 2021.
