Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti ishte folës kyç në Konferencën e Mbrojtjes në Londër që këtë vit po zhvillohet me temën “Parandalimi: ndërtimi i kapaciteteve për t’iu kundërvënë kërcënimeve globale”
Në fjalimin e tij hyrës, në auditoriumin kryesor të Kolegjit të Mbretit (King’s College), në hapësirat e së cilit po zhvillohet ky edicion i Konferencës së Mbrojtjes, kryeministri Kurti foli për rolin kritik të NATO-s dhe aleatëve demokratikë, 25 vjet më parë me rastin e çlirimit të Kosovës, dhe për rrezikun që autokratët paraqesin sot për sigurinë e vendit, Ballkanit Perëndimor dhe të Evropës në tërësi.
Ai tha se suksesi i ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë, ka sfiduar pikëpamjet pesimiste se çfarë mund të arrinte ndërhyrja perëndimor. Ajo, përveçse se ndaloi gjenocidin që po zhvillohej mbi popullin shqiptar nga regjimi i Millosheviqit, i hapi rrugën rikthimit të mbi 1 milion refugjatëve, rindërtimit të 120 mijë shtëpive të djegura ose të shkatërruara dhe fillimit të një demokracie.
“Ajo që rezultoi ishte një republikë e pavarur, një angazhim për qeverisje të mirë dhe mirëqenie sociale të qytetarëve – qeverisje që respekton të drejtat e njeriut dhe vlerëson qëndrueshmërinë institucionale, me një kushtetutë dhe ligje që, siç theksoi Këshilli i Evropës në fillim të këtij viti, i përmbushin dhe tejkalojnë standardet evropiane për mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe të pakicave, dhe organet e zgjedhura në mënyrë demokratike që i zbatojnë ato ligje”, u shpreh kryeministri Kurti, duke shtuar se 25 vjet pas intervenimit të NATO-s, Kosova është forcuar me ndihmën e aleatëve ndërkombëtar dhe tani është demokracia numër një në rajon, krahas përparimit ekonomik e shoqëror.
E ndërkohë që Ballkani Perëndimor dhe rajoni në përgjithësi është zhvilluar me shpejtësi të madhe dhe ka ndryshuar në mënyrë domethënëse, kërcënimet kanë vazhduar të jenë të pranishme, dhe kjo jo pak për faktin që zyrtarë të lartë të regjimit të Millosheviqit që ishin në pushtet një çerek shekulli më parë edhe sot janë në pushtet në Serbi, përfshirë këtu Presidentin aktual të Serbisë, por edhe për faktin se Serbia po krijon gjithnjë e më shumë lidhje të ngushta me Rusinë dhe Kinën, nënvizoi kryeministri.
Ai veçoi kidnapimin e tre pjesëtarëve të Policisë së Kosovës në afërsi të kufirit nga forcat speciale serbe në qershor të vitit të kaluar dhe sulmin terrorist dhe paramilitar të 24 shtatorit 2023 në Banjskë, si dy raste të kërcënimeve të drejtpërdrejta nga Beogradi zyrtar, i cila, siç tha kryeministri, mendon se ka një boshllëk politik dhe të sigurisë që ia mundëson një sjellje të tillë. Ai shtoi se Kosova nuk është i vetmi vend në rajon i rrezikuar nga ndonjë sulm fizik, teksa tërhoqi vëmendjen edhe tek rreziku që paraqet infrastruktura dezinformuese ruse e që përdor intervenimin e NATO-s për të dezinformuar mbi perëndimin.
Në përfundim të fjalës kryeministri tha se është e nevojshme që të ripërtërihet kohezioni dhe aleanca demokratike e para 25 vjetëve, në mënyrë që shtetet që mbrojnë vlerat demokratike, të mbyllin boshllëkun politik dhe praktik që i bën liderët autokratë të besojnë se sulmi ndaj një vendi tjetër evropian, apo çfarë do sulmi, është i mundshëm.
Pas fjalës hyrëse, diskutimi me të pranishëm në sallë vazhdoi nën moderimin e gazetarit Adam Boulton nga TalkTV, ish redaktor në Sky News.
Fjala e plotë e kryeministrit Kurti në gjuhën angleze:
Ladies and Gentlemen,
In less than a month, we will mark the 25th anniversary of Kosova-s liberation— after 78 days of coordinated NATO bombing that stopped genocide. This was an unprecedented moment of cohesion in foreign policy and democratic humanitarianism — a meeting of values and power.
The intervention in Kosova, and more broadly in the former Yugoslavia, was a success. It was cohesive, both interest and value-driven. It paved the way for the return of over one million refugees, rebuilding of 120 thousand burned or destroyed houses, and a start of a democracy. It brought together minds who knew that the end of diplomatic avenues does not mean exhaustion of means to stop the genocide.
What followed in Kosova was an independent republic, a fight for good governance and social well-being of citizens — governance that respects human rights and values institutional sustainability, with a constitution and laws that, as the Council of Europe noted earlier this year, fulfill and exceed the European standard for human and minority rights protection, and democratically elected bodies that enforce those laws. Kosova challenged and defied the pessimistic views on what Western intervention could accomplish.
In 25 years, the country has strengthened itself, with the help from our international allies. It is now the number one democracy in the region. In the past three years of our government’s mandate, Foreign Direct Investment and exports have doubled. We’ve had over 6% average annual economic growth. Tax revenues have increased by two-thirds without changing fiscal policy. There are over 150 administrative services that we have digitalized, and we’ve joined the UK, Switzerland, and Scandinavian countries in Europe to have over 96% high-speed internet coverage in the entire country.
The Balkans as a whole have also changed significantly. The region is developing rapidly. But the threats have persisted. This is in no small part due to the fact that senior members of the Milosevic regime that were in power 25 years ago are in power today in Serbia — including then Propaganda Minister and now President Vučić. And Serbia is presently forging ever closer bonds with especially Russia and China.
At a time when we are experiencing war in Europe, we cannot ignore the threat of another war in a region that knows all too well what this means.
Last year, three of Kosovo’s police were abducted near the border. With this action, Serbia tested the boundaries of how far it could go into a NATO-protected zone. The response or rather the lack of it, that they have received, encouraged them to act again, and in September, we experienced a terrorist attack. This was not a casual infringement upon our territory. Troops trained in official military bases in Serbia, carrying armaments worth millions, entered the country. Close to 100 heavily armed individuals were stationed in and around the Banjska Orthodox Monastery, with a plan for a longer and larger conflict to take over the northern part of our country. It is not only Serbia’s alignment with Russia that suggests that the aim of that group was to replicate what Russia did in Donbas in 2014.
The authoritarianism in Belgrade feels there is enough political and security vacuum to behave this way. The vacuum is not imagined. Nine months after the attack, those who orchestrated it live with impunity.
Kosova is not the only country in the region that is vulnerable to a physical attack. The threat, though most escalated in the form of military troops, is constantly manifesting itself through a wide range of grey zone tactics. It is seen in the vast disinformation infrastructure that Russia has helped build which uses the NATO intervention to vilify the West. It is in the drugs smuggled across the border used as means to fund the war machinery, and the use of Orthodox churches as politicized vehicles to store arms, a statement made public by UK Chair of the Foreign Affairs Committee, Alicia Kearns.
SEO title preview:
Meta description preview:
Maj 23, 2024 － Please provide a meta description by editing the snippet below. If you don’t, Google will try to find a relevant part of your post to show in the search results.
This is also a direct threat to our democracy. Democracy needs safety and security in order to thrive. According to a study conducted by the International Republican Institute, 87% of Kosovars support a pro-EU and pro-Western policy. This is the highest percentage of any Western Balkan country that believes it is heading in the right direction. Additionally, 78% rate their household economy from “somewhat good” to “very good.” This growth has been made possible by the safety that we work diligently on.
In these three years of our mandate, the Kosova Police have dismantled 111 different criminal groups, seize over 2.4 tons of various narcotic substances, destroy 17 narcotic laboratories, and eradicate around 50,000 narcotic plants. 35 illegal border routes have been closed. Of these, 27 were closed unilaterally with Serbia, 6 in cooperation with Montenegro, and 2 with North Macedonia.
While our Republic collaborates in every sphere with its partners, such as the United States, the United Kingdom, and the European Union, Serbia intensifies its cooperation with Russia, China, and Iran. Its alignment with Russia, its destructive approach towards our Republic, and its rapid and enormous armament are indicators that it aims for escalation with the intention of realizing its territorial ambitions. Three out of four of Serbia’s combined army brigades, including 48 forward operating bases around the border of Kosova, not including other specialized units, are stationed in the southern territory, near the border with the Republic of Kosova. The threat is not merely a theoretical one. The risk of new war is real.
The cohesion and outspokenness we saw 25 years ago must be renewed today. There is no doubt about who is to blame. The Banjska attack happened because of state capture in Belgrade and the aggressive and expansionist ambitions of those at the top. We, the countries that uphold democratic values, need to close the political and practical vacuum that makes authoritarian figures believe that an attack on another European country is viable, or that an attack is viable, period.
I sometimes joke that today, the only time I see Western powers with this level of cohesion is when it comes to press briefings—and short ones at that. But the levity belies the urgency of a joint and a strong front — resounding answer to a detrimental threat.
Thank you.
