Prishtinë, 15 gusht 2023
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, i shoqëruar nga Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrulla Çeku, dhe këshilltarja e ministrit, Nora Arapi Krasniqi, ka pritur në takim ekipin udhëheqës të gërmimeve në lokalitetin arkeologjik “Ulpiana”, në përbërje të Christophe Goddard nga Universitetit “Ecole Normale Supérieure” në Paris, Arben Hajdari, profesor në Universitetin e Prishtinës dhe arkeolog, dhe Milot Berisha, arkeolog në Institutin Arkeologjik të Kosovës.
Kryeministri Kurti falënderoi për punën dhe përkushtimin në projektin “Gërmimet në lokalitetin arkeologjik Ulpiana” që po zhvillohet në bashkëpunim të ngushtë ndërmjet Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Universitetit të Prishtinës dhe atij francez, “Ecole Normale Supérieure”, ndërsa u informua për punën e deritanishme dhe zbulimin e fundit me rëndësi historike në këtë lokalitet.
Në takim u theksua se mbishkrimi monumental paraqet një dëshmi shumë të rrallë, një dedikim perandorak nga Perandori Justinian (527-565) i qytetit Justiniana Secunda, i përshkruar si qytet Dardan, në provincën e Dardanisë (krijuar nga paraardhësi i tij Diokleciani në fillim të shek. IV pas e.s) dhe kishës së tij. Zbulimi dëshmon afërsinë e perandorit me provincën e origjinës, ndërkaq Kisha paraqet një strukturë arkitektonike të klasit botëror sikurse ndërtimet e S. Sophia në Konstandinopojë dhe S.Vitale në Ravenë. Kjo kishë po ashtu paraqet një prej zbulimeve më të mëdha të Perandorisë së vonshme romake dhe perandorëve më të rëndësishëm.
Projekti “Gërmimet në lokalitetin arkeologjik Ulpiana” po realizohet në bashkëpunim të ngushtë ndërinstitucional në mes të Ministrisë dhe Institutit Arkeologjik të Kosovës, Universitetit të Prishtinës – Fakultetit Filozofik, Departamenti i Antropologjisë, dhe Universitetit në Paris, “Ecole Normale Supérieure”. Në korrik të vitit të kaluar ishte nënshkruar vazhdimi i marrëveshjes fillestare të bashkëpunimit nga viti 2017. Projekti ka një shtrirje kohore tre vjeçare dhe buron nga ligji për ratifikimin e “Marrëveshjes financiare për IPA 2020 në mes të Republikës së Kosovës dhe Bashkimit Evropian”, dhe financohet nga fondet IPA II të Bashkimit Evropian në vlerë prej 1 milion euro. Përmes tij është siguruar mbështetje teknike, shkencore dhe financiare për zhvillim të lokaliteti Arkeologjik Ulpiana si aset me vlera të rëndësishme historike, artistike, shkencore dhe ekonomike. Përpos mbështetjes teknike dhe shkencore, ky bashkëpunim ndikon në ngritje të kapaciteteve profesionale shkencore, përmes programit të shkëmbimit të studiuesve, profesorëve, arkeologëve dhe studentëve, dhe trajnimeve të përbashkëta.
Më shumë fotografi nga takimi:
***
Premijer Kurti sastao se sa vodećim timom iskopavanja na arheološkom lokalitetu “Uljpiana”
Priština, 15. avgust 2023
Premijer Republike Kosovo, Aljbin Kurti, u pratnji Ministra Kulture, Omladine i Sporta, Hajrula Čekua i savetnice ministra, Nore Arapi Krasnići, primio je na sastanku vodeći tim iskopavanja na arheološkom lokalitetu ” Uljpiana“, koju čine Kristofe Godard sa Ecole Normale Supérieure Univerziteta u Parizu, Arbena Hajdarija, profesor Univerziteta u Prištini i arheolog, i Miljot Beriša, arheolog sa Arheološkog Instituta Kosova.
Premijer Kurti se zahvalio na radu i posvećenosti u projektu „Iskopavanja na arheološkom lokalitetu Uljpiana“ koji se razvija u bliskoj saradnji između Ministarstva kulture, omladine i sporta, Univerziteta u Prištini i francuskog univerziteta „Ecole Normale Supérieure“, dok je bio obavešten o dosadašnjem radu i poslednjem otkriću od istorijskog značaja na ovom lokalitetu.
Na skupu je istaknuto da monumentalni natpis predstavlja veoma redak dokaz, carsku posvetu cara Justinijana (527-565) grada Justiniana Secunda, opisanog kao Dardanski grad,, u provinciji Dardanija ( osnovan od njegovog prethodnika Dioklecijana početkom 4. veka nove ere) i njegovu crkvu. Otkriće dokazuje bliskost cara s provincijom porekla, dok Crkva predstavlja arhitektonsku građevinu svetske klase poput konstrukcija S. Sofije u Carigradu i S. Vitale u Raveni. Ova crkva također predstavlja jedno od najvećih otkrića kasnog Rimskog Carstva i njegovih najvažnijih careva.
Projekat „Iskopavanja na arheološkom lokalitetu Uljpijana“ se realizuje u bliskoj međuinstitucionalnoj saradnji između Ministarstva i Arheološkog Instituta Kosova, Univerziteta u Prištini – Filozofski fakultet, Odsek za Antropologiju, i Univerziteta u Parizu“, Ecole Normale Supérieure”. U julu prošle godine potpisan je nastavak inicijalnog sporazuma o saradnji iz 2017godine. Projekat ima vremenski period od tri godine i proizilazi iz zakona o ratifikaciji „Finansijskog sporazumaza IPA 2020 između Republike Kosovo i Evropske Unije“, a finansira se od IPA II fondova Evropske Unije u iznosu od milion evra. Kroz njega je pružena tehnička, naučna i finansijska podrška razvoju arheološkog nalazišta Uljpijana kao jednoj vrednosti sa važnim istorijskim, umetničkim, naučnim i ekonomskim uticajem. Pored tehničke i naučne podrške, ova saradnja utiče na razvoj naučnih stručnih kapaciteta, kroz program razmene istraživača, profesora, arheologa i studenata i zajedničkih obuka.
