Nga Aurel Dasareti
Shpresat, planet dhe iluzionet janë elementet rinovuese të jetës. Janë agimi, shkëlqimi i të cilave të magjeps me qetësi. Shpresa është një bimë e kursyer, ajo lëshon filiza të rinj në errësirë sa herë që ribëhet. Shfarosja e shpresës është një histori e gjatë, mbase e pamundur. Asgjë nuk jeton si e verdha e bërë nga guri, ajo jeton pavarësisht gjithçkaje.
***
Shkova ta takoja në një lokal pasi kishte përfunduar aksioni. Ne kemi qenë miq për një kohë të gjatë, edhe pse jemi krejtësisht ndryshe. Emri i tij është Qafëlesh. Po po, qafëlesh. Një djalë i ri në të tridhjetat. Një punëtor që kujdeset për punët e tij. Ju e njihni atë njeri negativ, nga sjellja e tij pasive, e dobët dhe padobishme.
Motoja e tij është “Nuk më intereson”, dhe modeli i tij është aktori i famshëm i cili u bë i njohur për përgjigjen (replikën) “Nuk ka shpresë”. Ai mendon se shumica e aktiviteteve (kombëtare) janë humbje kohe, përveç për të kaluar të gjitha mbrëmjet në kafene, duhanpirësi kaçak, harxhon kohën duke pirë çaj rusi ose kafe turke dhe luan domino. Qafëleshi nuk është vetëm një mbështetës i pesimizmit, ai gjithashtu udhëheq kauzën e pesimistëve.
Ai është dyshues për të gjithë ata atdhetarë që punojnë për të ardhmen e Shqipërisë, Kosovës dhe trojeve nën okupim, dhe i kritikon ata natë e ditë. Në këtë mënyrë ai nuk e ndjen aq shumë ndërgjegjen e tij të keqe dhe beson se kur nuk ka shpresë gjithsesi, është më mirë të luash domino.
E gjeta në kafene. Ai dukej i lumtur. Mendova se më në fund kishte dëgjuar për aksionin e protestuesve-demonstruesve “Qëndro- veproni qetësisht” dhe e ka kuptuar sa i rëndësishëm ishte. Rezultoi që ai ishte i lumtur sepse në futboll Greqia dhe Serbia kishin luajtur një barazim. Ai i simpatizon dhe është në gjendje të sakrifikon edhe jetën për të dy skuadrat, dhe dëshironte që të dyja të fitonin. Fillova të flas për veprimin, sa i mrekullueshëm ishte, si u mbajtën së bashku, të rinjtë shqiptarë që donin të mbështesnin njëri-tjetrin për të mirën e kombit dhe vendit.
Qafëleshi më hodhi një vështrim dhe më tha: “Aurel, për çfarë veprimi po flet? Ju dhe miqtë tuaj duhet të zgjoheni dhe të nuhatni erën e kafes. Pse humbni kohë në marrëzira të tilla? Është koha që ju të përqendroheni në jetën tuaj.”
Unë: “Askush nuk tha që gjithçka do të ndryshonte pas vetëm një veprimi, por fakti që ne qëndrojmë së bashku, si burra dhe gra, ateist apo me besim myslimanë dhe të krishterë por më përpara shqiptarë, të moshuar dhe të rinj, është provë se ne mund të mblidhemi, dhe nëse numri rritet tani, ne me të vërtetë mund të bëjmë një ndryshim.”
Qafëleshi: “Dëgjo, ti më njeh prej kohësh. Betohem se asgjë nuk do të ndryshojë, pavarësisht se çfarë bëni. Nëse protestat nuk patën sukses, atëherë pse mendoni se do të ndihmojë heshtja?”
Unë: “Jam i sigurt që kjo fushatë do të japë rezultate! Ne nuk organizojmë një demonstrim që të pushtetshmit joligjor mund ta ndalojnë dhe nuk mbajmë fjalime ose mbajmë afishe që mund t’i provokojnë ata të përdorin ligjet e emergjencës kundër nesh, dhe as nuk bërtasim thirrje beteje. Fjalët e fundit të posterit janë shkruar me shkronja të mëdha: “Fjalët dhe fotografitë janë armë të fuqishme”. Dhe, do të mbrohemi vetëm nëse na sulmojnë. Ne do vishemi me të zeza për të treguar hidhërimin për situatën e vendit, për të cilën të gjithë jemi të pakënaqur. Ne vishemi me të zeza derisa të rifitojmë dinjitetin tonë. Ne vishemi me të zeza derisa (…) »
Qafëleshi: «Merre me qetësi tani. Ju përdorni fjalë kaq të mëdha. Duket sikur mendoni se jeni në burgun Goli Otok të serbo-sllavëve apo burgun e Burrelit të enveristëve. Vendi ynë është plotësisht në rregull. Edhe sikur të kishte disa episode të vogla, nuk do të thotë se kemi probleme.”
Unë: “Problemi, Qafëlesh, është se ti je bërë aq indiferent dhe pasiv, sa ke hequr dorë nga kërkimi i së vërtetës. Unë gjithashtu besoja se qeveria e vendit tim nuk ishte aq e keqe dhe se kishte vetëm disa raste të shkeljes. Por pastaj zbulova se nuk ishte qeveri por një regjim diktatorial nën të cilin katastrofat ndodhin çdo ditë, pa i parë askush.
Policia e shtetit të kapur nga krimi, thënë më mirë, asqerët e sulltanit me shallvare i cili është shumë i shqetësuar se Serbia nuk ka det (dalja në detin shqiptar është një dëshirë e kahershme, qindravjeçare e politikës ekspansioniste serbe). Kanabisi me shallvare torturon sistematikisht shqiptarët, informatorët kërcënojnë qytetarët dhe bashkëpunojnë me banditë, shkatërrojnë monumentet historike në mes të natës. Regjimi mbushën vendin me “punëtorë” dhe “refugjatë” afrikan-aziatik-arabik, vendi (sidomos bregdeti-banesat) u shitet rusëve, serbëve, grekëve, arabëve, kinezëve – duke ndryshuar tërësisht demografinë, nataliteti më i ulët se mortaliteti dhe respektimi i ligjit është vetëm për të pafuqishmit. Si rrjedhojë, rinia jonë iku jashtë vendit nga mungesa e shpresës. Pothuajse gjysma e popullsisë vuan nga varfëria e skajshme. Nëse nuk keni kontakte, gjithashtu nuk keni aspak të drejta, dhe kur ndodh padrejtësia, ata kërcënojnë cilindo që përpiqet të hapë gojën për të thënë të vërtetën. Qafëlesh, shiko në të gjitha videot, dhe lexo shkrimet në ato pak gazeta kombëtare e jo ato mafioze të regjimit, ku sipas porosisë shkarravitin këlyshët. Sa më shumë që shihni ngjarjet e rënda dhe tronditëse nga një distancë, aq më e qartë bëhet që dikush drejton atë që po ndodh, me fjalë të tjera, fatkeqësitë që kombit tonë i shkaktojnë vuajtje dhe dhembje të madhe shpirtërore.”
Qafëleshi (ndërpret përsëri): “Kjo po bëhet shumë për ne dhe nuk ka asnjë mënyrë që ta ndryshojmë atë gjendje. Kjo është toka e tyre, nuk e kupton?!”
Unë: “Jo, nuk është vendi i tyre. Është vendi ynë, i yni, i gjyshërve tanë, ne shqiptarët (…). Kjo është arsyeja pse ne duhet të qëndrojmë së bashku për ta ndryshuar atë. Një komb prej 9 milionësh (në troje dhe diasporë) nuk mund të kontrollohet nga vetëm disa qindra hajna të korruptuar, kriminelë dhe servil të fqinjëve pushtues ardhacak që vazhdimisht kanë kryer gjenocid ndaj nesh, por ne kurrë nuk do të jemi në gjendje të ushtrojmë të drejtat tona nëse vazhdojmë të themi “Nuk ka shpresë” dhe nuk bashkëveprojmë. Atëherë asgjë nuk do të ndodhë.”
Qafëleshi: “Unë dua të shoh analizën e ndeshjes midis Greqisë dhe Serbisë. Pastaj fillon kampionati i pingpongut, Rusia – Kina.”
Unë: “Dëgjo tani Qafëlesh, a e dinë cili është problemi i vendit tonë? Fakti që ka disa milion Qafëleshë. Por me ndihmën e Zotit dhe bekimin e Kastriotit, gjysmë milioni prej tyre do zgjohen që të mund ta ndryshojmë vendin tonë brenda dhe jashtë kufirit të imponuar. Njerëz kokëtul si ti Qafëlesh, qëndrojnë ulur në çajtore dhe shikojnë anash. Nëse janë të pafat, ata do të pësojnë të njëjtin fat si ata shqipfolës indiferentë që janë zhdukur përgjithmonë para se të shohin rezultatet e ndeshjeve sportive të fqinjëve “dashamirës”, apo përfundimin e telenovelave turke në TV shqipfolëse, por atëherë askush nuk do t`ju mbrojë.”
***
Udhëzime për protesta: Protestat duhet të jenë paqësore. Ne jemi aktivistë të paqes, jo aktivistë të dhunës. Ne nuk do të humbasim kontrollin dhe nuk do të reagojmë ndaj provokimeve nga forcat e sigurisë. Kjo është ajo që ata duan. Një nga qëllimet kryesore të forcave policore të shtetit të kapur nga sulltani i çmendur dhe sivëllezërit e tij çetnik të cilëve u shërben, është të portretizojnë protestuesit si banditë të cilët dëshirojnë të shkatërrojnë vendin tonë. Ne duhet të jemi të disiplinuar, të mbajmë qetësinë dhe të shmangim shkeljet e ligjit dhe nuk duhet të rrezikojmë jetën e të tjerëve ose të shkaktojmë dëm të pronës publike ose private. Nëse shihni se dikush vepron me dhunë, duhet ta rrethoni dhe ta hiqni atë nga demonstrata.
***
Kjo është një pyetje themelore për të cilën është e padobishme të grindeni. Këtu, secili prej nesh mban përgjegjësi, jo ndaj njëri-tjetrit, por për arsye ekzistenciale të gjithë janë përgjegjës për veten e tyre në një nga misteret e universit:
Pse doni të jetoni?
Është më lehtë të vdesësh nëse e di kush je, dhe shumë më i lumtur të jetosh.
Aurel Dasareti, USA, është ekspert i shkencave ushtarake-psikologjike
