Kolec P. Traboini
___
– një shkrim mohues që të ngjall ilaritet historik –
Duhet thënë qe në krye, pa Dukagjinin e Malësinë e Madhe Shkodra do të të kishte mbetë një zdrale orjentale, sepse ju shkrues artikujsh pa kokë e pa këmbë, veç bisht, në vitin 1479 qyteti nuk kishte më asnjë arbëror. Mbrojtësit luftetarë e familjet e tyre i mori Venediku ma varka, çfarë nuk munden të ikin në perendim ikën e u strukën maleve ku malësorë e shkodranë u bënë një. Në qytetin e Shkodres u sollen bashkë me ushtrinë pushtuese një masë e madhe njerëzish nga Turqia Irani, Iraku e Tarabulluzi për ti shërbyer ushtrisë osmane. Për afro 200 vjet Shkodra nuk ishte më qytet arbëror. U shua. Madje nuk ekzistonte më si qytet në hartat e botes tregtare, kishte vetem një garnizon ushtarak osman. Pas vitit 1750 sulltanet lejuan vendasit arbëror tu afrohen qyteteve sepse kerkoni të mbushnin arkat e perandorise se madhe me para taksash prandaj lejuan zhvillimin e qyteteve. Përfituar prej rrethanave zbriten nga malet ata që riformatuan qytetin. Ndaj shtrohet pyetja, për cilët shkodranë e ka fjalën autori i shkrimit me tundime se po ja marrin lavdinë Shkodres malësoret. I nderuari gazetar Besi Bekteshi duhet të japë një gjegje, se kujt i referohet si “shkodran” e kujt si të huaj për qytetin? Kë konsideron gazetari shkodranë, arbëroret malësorë apo orjentalet. Nuk ka asnjë kufi ndares më mes të malësive e qytetit. Kam shkruar dhe më parë se Shkodra ka mbijetuar në saj të maleve qe i ka si kurorë mbreterore. Këtë ndasi në mes të shkodranëve që flënë në qytet dhe malësorëve qe flënë në malësi e bejnë vetem ata që janë shkodranë të sajuar por jo autokton. Edhe Karamahmut Pasha krenaria e Shkodres kishte zbrit nga Dukagjini siç e deklaronte vete ai me krenari. Po kur thotë se jam dukagjinas një shkodran i madh si Karamahmut Pasha çfarë presim të thonë autoret e shkrimeve qe të ngjallin ilaritet historik.
Që nuk ka një shtatore të Ded Gjon Lulit në qytetin e Shkodres, as një monument te mbrojtësve te qytetit për 10 vjet në rrethim pas vdekjes së Gjergj Kastriotit, që Fishta i madh perfaqësohet nga një rropulli gurësh, që nuk ka asnjë shenj perkujtues të Teutes, mbretereshes thuaj hyjnore të këtij qyteti 2500 vjeçar, është e kuptueshme, sepse ata që kanë drejtuar Shkodren këto 30 vjet kanë pasur mendesinë se Shkodra është e atyre grusht njerezeve qe erdhen pas taborreve që dyndeshin nga kahmosja në kohë të kahmotshme.
*
Kolec P. Traboini
shkodran i zbritur nga mali i Hotit
duke pi kafe në Shkoder Loce
po ketu je i sakte.