Ervina Toptani, shkrimtare
___
“Mafia në familjen time”
___
Pjesa e pestë
Pas 25 vitesh, tezja e vogël dhe Adiri, u takuan në një restorant buzë detit në Itali. Adiri, dëshironte dëshpërimisht të fitonte fillimisht zemrën dhe besimin e tezes së vogël, me të cilën ishin rritur e dikur ishin dashur shumë, e më pas besimin e zemrën e gjyshes e të tjerëve pas saj. Adiri me lot në sy, iu përgjërua tezes së vogël se për të kalurën ai nuk kishte pasur dhe aq shumë faje, se sistemi e kishte detyruar të bënte disa gabime të vogla por që ai i kish kuptuar dhe i vinte keq për gjithçka kish ndodhur. Sot që kohët kishin ndryshuar ai e donte familjen e tij nga nëna më tepër së gjithçka, madje u betua se i donte të gjithë edhe më tepër se vajzën e tij të vogël e të shtrenjtë, se ishte gati të bënte gjithçka vetëm për të mirën e tyre, vetëm që ata ta falnin e ta pranonin në familje pa kushte. Tezja e vogël që tanimë ishte “aftësuar” të lexonte mendjen dhe sytë e atyre që luteshin, sidomos kur përgjëroheshin me dëshpërim, art të cilin e kishte perfeksionuar tek ish-bashkëshorti në të gjitha rastet kur dëshironte të provonte aftësitë e saj manipulative, e kuptoi që Adirin e kishte shtënë tashmë në dorë.
Ata qëndruan gjatë në takimin e tyre të parë pas kaq shumë vitesh, folën mbi familjen, mbi të kaluarën, për veten e tyre, për motrat e nipat e familjes, për kushërinjtë e tjerë. Adiri që kishte 25 vjet pa i takuar njerëzit e familjes dhe pa u njohur me pjesën e kushërinjve italianë, kishte nevojë për shumë informacion rreth të gjithëve, për të ditur mbi jetën e tyre, për të kuptuar cila mund të ishte lëvizja e rradhës dhe preja më e lehtë. Ndërsa motra e vogël kuptoi se ajo tashmë kishte një mundësi të artë përpara, me një bashkëpunëtor të tillë si Adiri, i aftë për të bërë çdo lloj poshtërsie, gënjeshtre e mashtrimi për t’u pasuruar, të dy së bashku do të mund të përfitonin jo vetëm pronat e trashëguara nga të parët, por ndoshta edhe më shumë nga sa mendonin realisht.
Motra e vogël kishte shumë gjëra që nuk ua falte dot bashkëfamiljarëve të saj gjatë viteve të jetesës me ta. Kushërinjtë italianë e kishin lodhur dhe stërmunduar duke i dhënë këshilla sesi të sillej, sesi duhet të ishte nënë më e përgjegjshme e të jepte shembullin personal tek fëmijët e saj, të lexonte më shumë, të mos ishte gjithnjë në rojë apo e heshtur përballë të tjerëve e më pas papritmas të shpaloste “arsenalin” e intelektualitetit të revistave që ishin i vetmi burim “kulture” për të. Ata e kishin tepruar dhe duhet të paguanin për fyerjet dhe pakënaqesitë ndaj saj. Gjyshen time kishte filluar ta urrente qysh se ishin në Shqipëri, në kohën e diktaturës, gjë të cilën gjyshja ime nuk e kishte kuptuar asnjëherë. Padashur me mënyrat e saj të thjeshta e plot dashuri, gjyshja ime ishte bërë pasqyra e së motrës, atë të cilën e kishte rritur e përkëdhelur shumë. Gjyshja ime për të motrën më të vogël simbolizonte njeriun që me sakrificë ia dilte vështirësive, atë që mundohet me shumë respekt për veten t’i bëjë ballë të gjitha sfidave pa u ankuar e pa u përkulur, pikërisht atë çka motra e vogël nuk donte të ishte. Pakënaqësia ndaj gjyshes time doli hapur në kohën e divorcit të saj. Motra e vogël i kërkoi gjyshes time të dilte dëshmitare në gjyq pro saj e të thoshte 1001 gënjeshtra për ish bashkëshortin, gjë të cilën gjyshja ime as nuk e pranoi e as nuk mori pjesë në farsën e stisur prej së motrës. Kaq mjaftoi që gjyshja ime të futej në listën e armiqve që duhet të paguanin për gabimet e bëra “padrejtësisht” ndaj së motrës.
Takimi i dytë me Adirin ishte më i rëndësishmi. Pasi e kishin kuptuar mirë njëri-tjetrin, kërkesat e dëshirat e përbashkëta, kishte ardhur koha të hynin në veprime konkrete e të nisnin punën si skuadër fitimtare. U takuan në të njëjtin restorant pranë detit si herën e parë, larg shtëpisë ku banonte tezja e vogël, larg syve të kureshtarëve që mund t’i besdisnin. Ishte momenti për të përcaktuar qartë planin e veprimit dhe mënyrën sesi Adiri do të vinte i penduar në derën e gjyshes së tij për t’u rikthyer përgjithmonë pranë gjirit të familjes njëherë e mirë.
Adiri: E dashur tezja ime që të dua si motër, më në fund erdhi koha që këto gjëra për të cilat kemi biseduar së fundmi t’i vemë në praktikë. Unë do të vij në shtëpi tek ju, tek gjyshja, ti do e kesh përgatitur ndërkohë terrenin që unë të pranohem prej gjyshes e nënës time e më pas prej të tjerëve. Do t’i lutem gjyshes në gjunjë që t’më falë, do i përgjërohem nënës time të më pranojë e të harrojë të kaluarën. Do i përqafoj të gjithë kushërinjtë e tjerë me dashuri e sinqeritetin që më karakterizon e do i tregoj se unë isha i pafajshëm e se shumë gjëra mes nesh në familje janë keqkuptuar e keq interpretuar. Ti do jesh aty, gjithnjë në mbështetjen time dhe nëse dikush guxon të dalë kundër ti që i njeh më mirë të gjithë dhe di si të sillesh me ta do i bësh të kuptojnë se e kanë gabim e se duhet të më japin një mundësi të dytë. Duhet të arrijmë me doemos që unë të fitoj besimin e tyre e t’u dhimbsem që të më pranojnë pa kushte. Të gjithë duhet të kuptojnë dëshirën time të pastër e të sinqertë për të qenë në krye të punëve të vështira e për të mbyllur përfundimisht çeshtjen e pronave e gjithkush falë meje të marrë atë çka i takon. Si fillim duhet të kem përfaqësimin ligjor, tëndin, të gjyshes, të nënës time dhe të kushërinjve italianë dhe për këtë sigurisht duhet të më ndihmosh veçanërisht në mënyrë që unë të shkoj lirshëm në Shqipëri e të mund të kujdesem për çeshtjen e pronave personalisht. Prokura që duhet të më jepni duhet të jetë e plotë dhe gjithëpërfshirëse që unë të kem të drejtë jo vetëm të nxjerr dokumentet e të bëj gjyqet e nevojshme por dhe të kem mundësi të shes pronat që të mund të nxjerr paratë për të paguar prokurorët, gjyqtarët, punonjësit e administratës që nuk zgjidhin punë nëse nuk ia mbush xhepin mirë. Shitja e disa pronave më jep mundësinë më pas të kem mjaftueshëm para për të vazhduar me nxjrrjen e marrjen e pronave të tjera e të mos kem pengesa për arsye të pamjaftueshmërisë në pagesat e nevojshme me të tjerët.
Tezja: Patjetër që mua do më kesh në krah, por kam dhe unë nevojë për para dhe sa më shpejt sepse nuk dua më të jem e varur nga nëna ime dhe as nga kushërinjtë italianë. Kam dhe ato kërkesat e tjera për të cilat të kam folur më parë.
Adiri: Po, më kujtohet mirë. Mjaft që ti të më mbështetësh mua siç duhet që familja të mos vejë asgjë në diskutim kur të jetë fjala për kërkesat e mia dhe bëj të mundur që askush të mos guxojë të flasë keq për historitë e të kaluarës time dhe unë të premtoj se do të kesh aq shumë para sa nuk do të jesh e zonja t’i shpenzosh.
Tezja: Ki parasysh Adir që për mua hakmarrja është po aq e rëndësishme sa pasuria. Dua prej teje që askush nga ata që deri tani “më kanë dhënë mend” të mos trashëgojë asnjë gjë prej pronës së familjes. Trashëgimtarët e vetëm do të jemi unë e ti, askush tjetër nuk do të marrë asgjë, këtë e vendosim ne të dy. Çdo gjë do e bëjmë së bashku, unë do të kontrolloj çdo veprim të nënës time, të gjitha telefonatat e saj, çdo komunikim që do të ketë me çdo pjestar të familjes përfshirë këtu dhe motrën time e djalin e saj, kushërinjtë italianë e miqtë e tjerë. Do ta kem unë kontrollin absolut të jetës së saj dhe gjithçka do të jetë në favorin tënd. Kushërinjve italianë pronat e Shqipërisë nuk u duhen sepse kanë jetuar në mes luksit në Itali pa parë diktaturë e varfëri me sy. Ajo çka u përket atyre prej trashëgimisë së nënës së tyre na shërben më shumë mua e ty sesa vetë atyre që tashmë janë në prag pensioni e s’kanë as trashëgimtarë. Sa për motrën time dhe djalin e saj ta kishin menduar më mirë që nuk u bënë palë me mua në gjyqin e divorcit tim, ndoshta kështu do i kisha dhënë ndonjë gjë të vogël, por tani në këto kushte ata nuk meritojnë asgjë prej gjëje.
Adiri: Mos ki merak se do të kujdesem unë për gjithçka, vetëm ti mbaj nën kontroll mamanë tënde e marrëdhëniet e saj me të tjerët. Askush nuk duhet ta bëjë atë të dyshojë për asgjë ndaj ne të dyve. Duhet patjetër që ajo të bëjë gjithçka do i kërkoj unë pa pyetje e sqarime. Nëse e arrijmë këtë jemi të fituar sepse çdo dokument do e firmosi mamaja me vullnetin e saj të lirë e askush nuk do të mundet t’i thojë jo mamasë në moshën që është dhe për respektin e dashurinë që kanë ndaj saj. Sa për këta që na rrethjnë mos ki merak se janë tepër budallenj, askush nuk do e dijë që ne të dy jemi bashkë në çdo hap. Ti bëj pjesën tënde ndërsa unë do iu lutem të gjithëve, do iu bie në gjunjë, do iu përgjërohem që të kem përfaqësimin e tyre lidhur me pronat e familjes tonë. Pastaj, në Shqipëri do të kujdesem unë për punët tona. Do të fitojmë shumë para e do t’i bëjmë të paguajnë të gjithë atyre të poshtërve të familjes që të kanë munduar ty dhe mua dikur. Tani e tutje, e dashur teze më ke mua e nuk do të të lë kurrë vetëm. Ndërkohë, siç të thashë dhe në takimin e kaluar, unë jam lidhur edhe më shokët e mi të dikurshëm në Shqipëri, disa prej të cilëve sot kanë zënë pozicione me rëndësi në administratën e shtetit dhe vazhdojnë të jenë të suksesshëm tani në demokraci njësoj siç ishin në diktaturë. Njëri prej shokëve të mi më të mirë është bërë avokat i rëndësishëm, tjetri është bërë gjykatës, një i tretë punon në komisionin shtetëror të kthimit të pronave. E kupton tani se sa shumë punë të bukura e të mira do të bëjmë ne të dy bashkë me miqtë e mi? Do të fitojmë mirë, gjithçka që i përket familjes do të jetë e jona ndërsa ata të tjetët do të paguajnë për mungesën e respektit në vite ndaj nesh. Dhe ta dish këtë po e bëj vetëm për ty, që ti të kuptosh sa e rëndësishme je për mua dhe sesa më ke munguar në këto vite që të kam pasur larg.
Tezja: Atëherë Adir unë do të nis menjëherë të flas me nënën time për ty, dhe do i mbush mendjen se nuk ka qenë i gjithi faji yt për të kaluarën, se edhe nëse kë bërë gabime, kanë qenë më tepër të diktuara nga rrethanat politike, se ti je djalë i fortë e i zgjuar e tani që je bërë vetë prind me siguri do të kesh ndryshuar e nuk je më ai i pari.
Adiri: Po shumë mirë kështu, do i kërkosh gjyshes të më falë, po kështu motrës tënde e kushërinjve të tjerë. Bëji të kuptojnë që tani që jam baba dhe unë i kam kuptuar gabimet e dikurshme dhe e kam hedhur të kaluarën pas krahëve, isha i papjekur dikur. Ishte faji i babait tim që më dha mësime të këqija, faji i mësuesve që nuk na edukonin siç duhej. Thuaj ç’të të vijë në mend mjaft që ata të binden e unë të marr përfaqësimin ligjor që të kem kontrollin e plotë e të jem unë që marr të gjitha vendimet, me miratimin tënd sigurisht, teze e dashur. Së fundi po të jap edhe këto 4000 euro për shpenzime të tuat, e di që do të jesh e detyruar t’i bësh qejfin e të qerasësh sipas nevojës këta kushërinjtë tanë këtej rrotull, qoftë bli edhe diçka të bukur për vete e konsideroje si dhuratën e parë nga unë sepse së shpejti do të të vijnë paratë lumë prej meje.
Tezja: Faleminderit nip i dashur, kisha shumë nevojë për këto para. Mos ki merak, do të kujdesem unë për të gjithë në prapaskenë. Ti merru me punët më të rëndësishme, se unë do të të ruaj shpatullat gjithë kohën.
E shkreta teze e vogël, që ishte e vogël edhe nga mendja. Duke dashur të bëhet e pasur dhe e rëndësishme në kurriz të të tjerëve, si të nënës së saj, të motrës (gjyshes time) e kushërinjve të tjerë, do të ishte vetë viktima e parë e Adirit. Kur tenton të fusësh gjarprin në gji duhet të përgatitesh për kafshimin e tij. Sado të mendonte se ishte mjaftueshëm e zgjuar për të mbajtur nën pushtetin e saj Adirin, nuk do ia dilte dot me një mjeshtër të fushës si ai. Si mund të kuptonte ajo çfarë i kishte mësuar atij jeta në shërbim të sigurimit komunist? Prototipi i “njeriut të ri” të diktaturës, njeriu pa moral, pa asnjë ndjenjë dashurie nuk do të mund të bëhej dot njeriu i drejtë i demokracisë. Djalli kishte filluar të lëshonte tentakulat e një Zot e dinte çfarë do të merrte me vete, në mos gjithçka.
Pas rikthimit të beftë të Adirit në familje, vdekjes së papritur të nënës së tij që ardhja e tij solli si dhuratë të parë, lotëve e lutjeve të tij në gjunjë që ta besonin se ishte penduar e se i donte shumë të gjithë, gjyshja e pranoi Adirin dhe u kërkoi të gjithë të tjerëve ta pranonin atë siç do të kishte bërë dhe nëna e tij e ndjerë tashmë. Ndërsa tezja e vogël mbante fjalim duke thënë se ai duhet të kishte ndryshuar pse ishte bërë baba e kohët nuk ishin më të njëjtat, se Adiri i vjetër kishte qenë një gabim i sistemit të kaluar, se tanimë e gjithë familja po bashkohej dhe se do të ishin më në fund të lumtur. Kulmi i lumturisë arriti kur të gjithë festuan Krishtlindjet në shtëpinë e bukur të kushërirës italiane, ku Adiri kishte ardhur së bashku me gruan dhe vajzën e tij nga Belgjika ku jetonte prej vitesh. Gëzimi ishte aq i madh sa kushërirat italiane kishin blerë dhurata të panumërta për të tre pjestarët “e rinj” që kjo natë të mbetej e paharruar në mendjet e tyre, dhe vërtet ashtu mbeti! Në atë darkë nuk mori pjesë vetëm gjyshja ime dhe babai. Ata nuk u thërritën në këtë “gëzim” familjar me justifikimin se shumë njerëz rreth e përqark i bënin dëm time gjysheje prej tumorit me të cilin po përballej.
Kështu, shumë shpejt pas kësaj darke, Adiri u ofrua të merrej me nxjerrjen e pronave të familjes në Shqipëri. Fillimisht ai kërkoi miratimin e gjyshes e cila ishte hezituese, nuk ndihej e sigurtë nëse mund t’i besonte Adirit në kaq pak kohë nga rikthimi i tij përfaqësimin ligjor që të vepronte lirshëm në emër të saj. Por motra e vogël që qëndronte si shtyllë e patundur gjithnjë pas karriges së të ëmës, u kujdes që t’ia hiqte nga mendja çdo dyshim apo hezitim gjyshes së gjorë. Në momentin final Adiri erdhi vetë tek gjyshja e iu ul në gjunjë përsëri, i kërkoi besimin dhe bekimin e saj duke i premtuar se gjithë gabimet e së kaluarës tani e tutje do i shlyente duke i shërbyer asaj, të gjithëve në familje, duke i bërë të lumtur që do të merrnin pronat e tyre, aq të vështira si proces, që pasuria e grabitur nga komunizmi t’i kthehej ligjërisht trashëgimtarëve legjitimë. Ai betohej me sinqeritetin e tij më të thellë ndërsa tezja e vogël e përqafonte me përmallim e lot në sy, për fatin e madh të familjes që nipi tani e tutje do i bënte të gjithë të pasur.
Në vijim gjyshja iu kërkoi edhe kushërinjve të tjerë të jepnin besimin dhe përfaqësimin ligjor për Adirin, se tani do të jepte gjyshja në emër të saj garanci për Adirin e që gjithçka do të shkonte mbarë. Në emër të saj të gjithë pranuan përsëri pa bërë asnjë kundërshtim, madje kushërinjtë italianë ishin të mendimit që t’i ofronin Adirit fillimisht një shumë parash për të kapërcyer vështirësitë e para në Shqipëri në të mirë të procesit të punës. Edhe në këtë rast gjyshja dhe babai im nuk ishin të pranishëm në këtë takim të rëndësishëm familjar. Në të vërtetë gjyshja ime e babai nuk besuan asnjëherë asnjë fjalë të Adirit, folën privatisht me gjyshen e madhe (stërgjyshen time) duke i rikujtuar të kalurën e hidhur. Por motra e vogël ishte në çdo rast aty, stoike pas karriges së të ëmës, duke mos lejuar asnjëherë që dikush të qëndronte qoftë edhe për pesë minuta vetëm me gjyshen në shtëpi. Duke pasur vështirësi fizike në lëvizje, gjyshja ishte bërë e varur për gjithçka i nevojitej nga vajza e saj e vogël. Pa e kuptuar edhe vetë ajo bënte tanimë në këtë moshë të avancuar çfarë i kërkonte e bija më e vogël.
Kështu Adiri me besimin e shumicës së familjes nisi punën e tij në Shqipëri për nxjerrjen e pronave të trashëguara.
Fillon kështu kalvari i një historie të dhimbshme, i ndarë në pjesë e sekuenca mes aktorësh të brendshëm e të jashtëm që do të shkatërronin edhe atë pak që kishte mbetur pa u prekur nga komunizmi. Histori e cila nisi me dhimbje që në momentin që Adiri u shfaq në derë, dhimbje të cilën ai e kishte lënë të hapur me të gjitha krimet që kishte bërë në të shkuarën ndaj familjes, ndaj nënës së tij dhe që tani do të përsëritej edhe më egërsisht ndaj atyre që nuk nxjerrin mësime nga e kaluara.
Grupi i personazheve që do të përfaqësonin interesat e pronarëve të familjes së babait tim, të gjetur e të mundësuar nga Adir D., janë të dalë prej librave të tillë si “1001 net”, apo “Ali baba me 40 hajdutë”. Avokati dhe miku i ngushtë i Adirit, ishte një tjetër Adir, madje edhe më i rrezikshëm se ai vetë. Profesioni i tij i parë ishte ai i falsifikatorit të diplomave dhe këtë profesion të parë e kishte kurorëzuar me sukses duke i dhënë dhe vetes një “diplomë” e duke u mbiquajtur avokat. Kishte pajisur dhe Adirin me diplomë universiteti e tani ishte bërë zotërinjtë juristë. Por karrierën e fitimit të shpejtë të parave e kishte nisur kohë më parë në Zvicër, ku merrej me shpërndarje droge e krime të tjera të rëndomta. “Tregtia”në Zvicër nuk i eci kaq mirë sa falsifikimi në Shqipëri sepse në pak vite u arrestua dhe u dënua me burg. Por me rikthimin në atdhe gjithçka iu pastrua me paratë e paguara për të nxjerrë një dëshmi të pastër penaliteti e për të rezultuar i padënuar. Filloi karrierën e avokatit dhe hapi zyrën e tij të avokatisë së bashku me bashkëshorten. Kryesisht merreshin me çeshtje pronash, aty ku kishte fitime të mëdha, por edhe me çështje të tjera të cilat shumë shpejt do ta bënin të njohur kudo në Shqipëri. Së bashku me shokë të tjerë të bandës së vjetër të lagjes së Adirit, u bashkuan për të tjetërsuar pronat e familjes duke vënë mbi to emrat e tyre, si pjesë e planit djallëzor.
Dinakëria e grupit kriminal ishte në thelb një mënyrë e njohur e përvetësimit me anë të mashtrimit, falsifikimit e tjetërsimit siç kishte ndodhur edhe herë të tjera në Shqipëri. Me anë të shitjeve fiktive, derdhjes së shumave përkatëse në bankë nëpërmjet të njëjtëve njerëz dhe rikthimit të parave tek burimi i parë brenda 24 orëve, vërtetimeve të paguara nën dorë, tjetërsimet e emrave të pronarëve origjinalë me gjyqe fakti të paguara në sallë që bëheshin brenda 10 minutave pa prezencën e askujt tjetër, makinacioneve të ndërrimit e zëvendësimit të pronave me të tjera prona që nuk rezultonin në dokumentet origjinale e të tjera si këto, ndërtuan “skemat piramidale” që nuk do të mundej askush tjetër më pas të kuptonte e të rregullonte çka po bëhej.
Të gjitha fazat e këtij plani paraqiteshin si zhvillim i një mendimi të vetëm, qëllimi i të cilit ishte përcaktuar mirë qysh më herët. Në ndihmë të tyre do të ishte një ushtri e tërë e përbërë nga njerëz të blerë, në thelb artistë të mashtrimit që do të interpretonin ligjet dhe hapësirat e tij dyshuese për t’i dhënë një dorë të mirë bandës së pangopur të arrinin qëllimin final, vjedhjen e gjithçkaje. Këta “miq” të mirë të Adir D. dhe Adri K. (avokati i Adirit) do të ishin pikësëpari gjyqtarë e prokurorë, ata civilë e penalë deri tek gjykatësit e Gjykatës së Lartë të cilëve u premtoheshin apartamente, dyqane, garazhe makinash, para e stoli të çmuara të cilat gjithnjë futeshin tek çmimi i blerjes së drejtësisë së korruptuar. Kryetarët e bashkive e komunave do të luanin një tjetër rol shumë domethënës duke u bërë deri dhe bashkëpronarë në truallin ku do të ndërtohej siç ndodhi me kryetarin e bashkisë të qytetin të Elbasanit, i cili gjysmës së pronës të stërgjyshit tim i vuri emrin e dhëndrrit të tij.
Nëpunësit e administratës, drejtorët e hipotekave, zyrtarët e agjencisë së kthimit të pronave, noterët dhe deri vetë ministrat do të ishin herë pas here në shënjeshtër të blerjes prej bandës së Adirit. Pronës i tjetërsohej dokumentacioni, pronari i vërtetë hiqej nga dokumenti dhe në mënyrë të mistershme nëpërmjet disa makinacioneve testamentare e shitjesh fiktive, “dhurime” pronash për favore të tjera, mbinin në dokument pronarë të rinj që nuk kishin asnjë lidhje gjaku me pronarët e vërtetë. Sipas dokumeneteve të falsifikuara rezultonte se pronari i vërtetë i pronës, stërgjyshi im (që para 100 vitesh), ia kishte lënë të gjithë pronën vetëm njërit prej fëmijëve të tij duke përjashtuar të tjerët nga testamenti dhe më pas ky fëmijë (stërgjyshja ime) ia kishte “shitur” por pa para vetëm njërit prej nipave të saj (Adirit), por që në dokumentin e shitjes firmoste vetë nipi si shitës dhe një rresht më poshtë firmoste përsëri si blerës, në të njëjtin dokument. Ndoshta për shumëkënd kjo do të tingëllojë sa absurde aq dhe e pabesueshme ligjërisht por pikërisht këtu do të gabohen të gjithë ata si unë që ligjin e zbatojnë për atë çka ai shpreh qartësisht dhe jo për përdorimin e hapësirave të veçanta që vetë ligji ka lënë për abuzim. Ligjet që miraton parlamenti i Shqipërisë i kanë shërbyer vetëm vjedhjeve me “ligj” deri tani! Sigurisht që për ta ligjëruar e faktuar përfundimisht diçka të tillë duhen noterët, dhe Adir D i kishte me shumicë duke filluar që me bashkëshorten e Adri K, nënë e 3 fëmijëve të cilët jetonin në luks të shfrenuar nëpërmjet parave që u kishin sjellë pronat dhe të mirat materiale të gjyshërve e stërgjyshërve të mi. Kjo nënë, që pasi kishte kryer krim gjithë ditën në zyrën e saj duke falsifikuar e mashtruar sa të mundej, edukonte në të njëjtën mënyrë dhe fëmijët e saj që në rastin më të mirë do të bëheshin kopje të prindërve, duke shtuar kështu sa më shumë në numër “njeriun e ri” që kishte mbetur i pandryshuar qysh nga koha e diktaturës.
Për të kuptuar më mirë shtrirjen e këtij sistemi keqbërësish të drejtuar nga një grup i strukturuar kriminal duhet pasur parasysh se mënyrat e tyre të veprimit ishin në përputhje deri dhe me akte zyrtare të cilat ishin formuluar gjithnjë me pagesë sipas rastit të nevojshëm. Të gjithë këto dokumente të tjetërsuara dhe të falsifikuara merrnin formën e tyre ligjore absolute pas vulës e firmës noteriale edhe të hipotekës, nëpunësit e së cilës rregjistronin pa më të voglin hezitim këto prona të emër të kujtdo që do t’i mbinte në zyrë me trastë parash si shpërblim, si prona të ligjshme dhe mëse të merituara për personat në fjalë. Makiavelizmi i tyre arriti deri në atë pikë sa për të marrë firmën e gjyshes time që tashmë e kishin shpallur armike të bandës së tyre, dërguan një postier nga posta shtetërore i cili erdhi me një zarf në dorë për gjyshen time e për dërgimin e këtij zarfi në destinacion duhej firmosur në proces verbal ku shkruhej se personi e mori postën siç ndodh rëndom në këto raste. Vetëm se postieri rezultoi të ishte i dërguar me porosi nga Adir D. dhe sapo gjyshja ime pa dyshuar e pa kuptuar se po binte prè e një mashtrimi, firmosi proces varbalin, postieri ia dha në dorë Adirit që të kopjonte me mjeshtëri firmën e gjyshes time në dokumentin për shitjen e pronave që i duhej atij. E bërë në këtë mënyrë, duke kopjuar firmën e gjyshes time që do të ngjasonte njësoj me origjinalin, rezultonte se shitja e pronave ishte bërë me lejen dhe aprovimin e gjyshes time.
Paguheshin nën dorë deri dhe punonjësit e bankave private për pagesat e hipotekave fiktive, punonjës të cilët supozohet se kanë një rrogë të mirë mujore e nuk kanë pse të përlyhen me të tillë poshtërsi, por jo, në Shqipëri vështirë se i thonë jo rryshfetit dhe mitmarrjes sepse të quajnë budalla të vogël që ende beson tek ndershmëria, virtyt ky që nuk ka pasuruar askënd deri më sot.
Por familja kishte dhe bashkëpronarë të tjerë ku bënin pjesë kushërirat italiane dhe një pjesë tjetër kushërinjsh që jetonin në Kanada prej vitesh. Stërgjyshja ime kishte pasur 2 motra e një vëlla. Njëra prej motrave të stërgjyshes time (nëna e kushërinjve italianë) që prej viteve 40’ kishte jetuar në Itali e nuk ishte kthyer më kurrë prej diktaturës në Shqipëri. Që prej ditës së martesës së stërgjyshes time ato nuk ishin takuar kurrë më. Vajzat e saj ishin lindur e rritur në Itali. Motra e stërgjyshes time vdiq në Romë në mes të viteve ’80 pa u takuar anjëherë me motrën e saj. Pas rënies së sistemit komunist në Shqipëri, në vitet ’90 stërgjyshja ime së bashku me vajzat e saj shkuan në Itali të njihnin më në fund nga afër pjesën tjetër të familjes të cilët nuk i kishin takuar kurrë më parë. Kushërinjtë italianë i pritën me shumë dashuri. U kujdesën që ata të gjithë të sistemoheshin në shtëpinë e tyre e të gjenin mundësinë për të jetuar në Itali në kushte më të mira sesa pjesa tjetër e shqiptarëve të cilët e kapërcyen detin mbi direkë anijesh në kërkim të një jete më të mirë. Zonjat italiane dëshironin ta kënaqnin stërgjyshen time në gjithçka e ndaj edhe kur stërgjyshja ime u kërkoi mbështetje për Adirin ato e pranuan pa kurrfarë hezitimi, vetëm që tezja e tyre (stërgjyshja ime) të ishte e kënaqur.
Me kushërinjtë që jetonin në Kanada, Adiri përdori një tjetër dredhi. Duke qenë se ata në kohën e diktaturës kishin jetuar në Shqipëri dhe e njihnin mirë Adirin dhe bëmat e tij, nuk iu bindën kërkesës së stërgjyshes time për mbështetje ndaj Adirit e nuk i dhanë prokurë përfaqësimi ligjor në emër të tyre. Atëherë Adiri u lidh me një kushëri tjetër të tyre (jashtë familjes tonë) i cili ishte po aq “i aftë” sa Adiri në çeshtje vjedhjesh e mashtrimi por që kushërinjtë kanadezë nuk dyshonin aspak tek ai. I paguar nga Adiri ai shkoi deri në Kanada për të fituar besimin e tyre e për të marrë ai përfaqësimin ligjor, të cilin kur u kthye në Shqipëri me një manovër noteriale prej ekspertësh ia kaloi Adirit. Ky i fundit, për t’u bërë i dashur çdo ditë e më shumë me kushërinjtë e tij të njohur rishtas, pasi sapo kishte marrë prokurat e tyre të përfaqësimit, dërgonte në shtëpitë e tyre rregullisht gruan dhe vajzën e tij të cilat tregonin të përmalluara sa shumë i kishte folur Adiri për to e sa shumë e donte ai familjen për të cilën kishte nisur të punonte me shumë përgjegjësi e përkushtim që të kthente drejtësinë në vend me pronën e grabitur nga diktatura.
Kushërinjtë italianë i besuan Adirit dhe dashurisë së tij për ta, shumica e tyre iu kundërvunë ashpër gjyshes e babait tim të cilët i kishin paralajmëruar disa herë të mos u besonin gënjeshtrave të Adirit dhe falsitetit të lojës së tij duke qenë se ata të dy e njihnin Adirin më mirë se kushdo. Jo vetëm nuk u morën seriozisht fjalët e tyre por disa prej kushërinjve italianë filluan të japin leksionet e radhës mbi dëmin që gjyshja e babai im po i shkaktonin mbarëvajtjes së procesit të pronave prej “shpëtimtarit” Adir. Vetëm njëra prej kushërirave italiane, motra më e vogël e tyre, Norma, nuk u bë palë me Adirin dhe as me pjesën tjeter të familjes. Ajo ishte mike shumë e mirë, përpos të qenit kushërirë, me gjyshen time dhe shpesh kishin biseduar në lidhje me gjithçka që i përkiste të kaluarës, sigurisht edhe mbi Adirin e historitë e tij. Nga të gjitha herët që e kishte takuar personalisht Adirin ajo, duke qenë një natyrë tepër e shkathët dhe inteligjente, kishte kuptuar më së miri llojin e njeriut që kishte përpara. Betimet e mallëngjimet e Adirit nuk e mashtruan dot Normën e cila në jetën e saj kishte parë shumë të tjerë si ai. Ajo ishte e vetmja ndër të gjithë të tjerët në familje që nuk i dha Adirit prokurë përfaqësimi. Por Adiri si mjeshtër i fushës kishte “sajuar” nëpërmjet një dokumenti të falsifikuar me firmë të kopjuar sikur edhe ajo ia kishte dhënë prokurën e pêrfaqësimit.
Premtimet e bukura të Adir D. ndaj pjestarëve të familjes që i besuan atij vazhduan gjatë, aq kohë sa i duhej atij dhe bandës së keqbërësve të përmbushnin misionin e plotë të vjedhjes. Më pas, krejt papritur Adiri zhduket bashkë me premtimet, dashurinë e tij për familjen dhe me paratë e dokumentet e të gjithëve. Kishte gjetur një tjetër lloj mbështetjeje perfekte tashmë, atë të institucioneve dhe zyrtarëve të lartë ligjorë e politikë në Shqipëri.
Mënyra sesi funksionon aparati i drejtimit shtetëror në Shqipëri, ka pak ndryshim nga ai i drejtimit të një familjeje apo grupi të strukturuar mafioz, në fund të fundit të gjithë e dimë që peshku qelbet nga koka. Korrupsioni është një kancer që ka bllokuar pothuajse të gjitha arteriet e jetës institucionale e ligjore në Shqipëri e kësisoj pak njerëz kanë shpëtuar pa u “infektuar” nga kjo sëmundje vdekjeprurëse për shtetin.
Pazaret e pista, korrupsioni dhe kërcënimet me jetë ishin arma kryesore e fitores së bandës së Adir D, të cilët pajtuan deri vrasës me pagesë për këdo pjestar të familjes si gjyshja dhe babai im që do të guxonte të dilte kundër e të merrte masa në mbrojtje të pronës nga vjedhja. Si një grup i strukturuar kriminal Adir D, Adri K, Dorana H, Eldor S, e një lukuni ushtarësh të paguar prej tyre, ia kishin dalë të tjetërsonin dhe falsifikonin gjithçka duke u bërë vetë pronarë të ligjëruar të pasurisë së atyre që prej këtyre pronave ishin kalbur burgjeve e internimeve me vite të gjata.
Avokati i djallit, Adri K, asnjëherë dhe për asnjë arsye nuk pranoi se është ai ideatori kryesor i planeve okulte për krimet ndaj familjes time. Nuk e kishte për herë të parë, pasi duke u veshur nën petkun e avokatit me diplomë të falsifikuar siç ka ndodhur rëndom me gjyqtarë, noterë e nëpunës të lartë të administratës shtetërore në Shqipëri, ka bërë veprime edhe më të kobshme sesa kaq. Pikërisht në kohën kur “punonte” zellshëm për tjetërsimin e dokumeneteve të pasurisë tonë, ndodh një fatkeqësi në një familje të varfër në një fshat të Tiranës. Dy fëmijët e mitur të kësaj familjeje fatkeqe u dogjën për së gjalli në banesën e tyre që më tepër se një banesë ishtë një kasolle ku vështirë se njerëzit jetojnë ditët e sotme. Ishin lënë vetëm në gjumë sepse prindërit e tyre punonin orëve të vona të natës në pastrim dhe prej një aksidenti të shkaktuar nga një shkëndijë elektrike, u dogjën të dy në gjumë. Zjarri masiv rrëmbeu kasollen e mjerë bashkë me ëngjëjt e vegjël. Prindërve të tyre pa kaluar mirë java e parë që ëngjëjt e tyre ishin larguar nga kjo botë i mbin në derë një avokat me çantë në dorë, i quajtur Adri K, i cili i shpjegon se këtë çeshtje duhet ta çojnë në gjykatë e të kërkojnë dëmshpërblim për vdekjen e te vegjëlve nga Koorporata Energjitike e Shqipërisë si shkaktare kryesore e vdekjes së fëmijëve të tyre. Prindërit pranuan dhe Adri K, u bë përfaqësuesi i tyre ligjor. Familja përfitoi një shumë të konsiderueshme parash por të gjitha i mori Adri K., për vete duke mos i dhënë asnjë qindarkë të vetme familjes. U largua nga vendi për disa kohë por kur u kthye u përball me gjykatën penale për këtë çeshtje. Por Adri K. ishte shumë i domosdoshëm për “punët” e pronave që kishte nisur me Adirin dhe miku i tij i vjetër i erdhi në ndihmë edhe këtë rradhë. Adiri i ofroi si rryshfet gjykatësit të çeshtjes penale ndaj Adri K., dy apartamente (nga prona e familjes time) në zonën bregdetare dhe ai e mbylli çeshtjen në favor të Adri K. Kështu avokati i djallit ia doli dhe njëherë të dalë i paprekur nga drejtësia e korruptuar shqiptare. Besoj kaq mjafton si ilustrim i thjeshtë sesi funksionon aparati i drejtësisë në Shqipëri!
Babai im kishte kohë që dyshonte mbi zhvillimin e gjithë kësaj çeshtjeje që Adir D., e quante “mbarëvajtje e shkëlqyer e pronës së familjes”. Ai vetë së bashku me gjyshen time i njihnin mirë dosjet dokumentare të pronave të familjes pasi ishin ata që kishin nisur gjithçka konform rregullave e ligjeve në fuqi për të përfituar sipas së drejtës atë çka ishte e familjes, edhe pse shpesh e për kohë të gjata drejtuesit e zyrave i zvarrisin procese të tilla që njerëzit të lodhen e të shpenzojnë sa më shumë para e në fund të mos munden të përfitojnë çka është e tyre.
Babai im filloi të kërkojë dokumentet e reja të përgatitura nga Adiri dhe banda e tij, të interesohet për të gjitha gjyqet e kryera, për të gjithë personat e implikuar, për të gjitha regjistrimet në hipoteka apo zyrat qëndrore të pronave. Kur një ditë papritur filloi ndërtimi prej një firme ndërtimore të rëndësishme në vend, sigurisht e lidhur me pushtetin, në truallin që ishte pronë e familjes tonë të njohur si parku i lodrave “7 xhuxhët”. Askush nga familja, asnjë prej kushërinjve, që ishin pronarë legjitimë të këtij trualli në qendër të qytetit nuk dinte asgjë për këtë objekt gjigand që po ndërtohej. Dikush tjetër ishte bërë pronar i truallit në vend të tyre. Dyshimet filluan të marrin formë konkrete dhe të mësohej pak nga pak e vërteta e hidhur e mashtrimit.
Ky skenar për t’u kuptuar sesi kishte funksionuar kërkonte kohë, para, energji e durim të stërmadh. Ka dy lloj durimi në jetë të cilin ma ka mësuar vetë jeta mbi kurriz: durimi për gjërat që nuk i do dhe ai për ato të cilat i do. Pikërisht kjo çeshtje i kishte të dyja medaljet. Pikësëpari për të krijuar një mur kundërshtar ndaj mashtrimit dhe vjedhjes që Adir D., e shpura e tij kishin bërë, duhej një ushtri e tërë njerëzish, por duheshin njerëzit e duhur, ata që nuk do të korruptoheshin, ata që dinin të kuptonin, që nuk mashtroheshin lehtë dhe mbi të gjitha ata që donin drejtësi. Nuk ishte e lehtë për t’i gjetur, ishte si t’i hyje detit në këmbë. Nëna ime, një grua tepër e fortë si karakter dhe shumë trime aq sa shpesh kam pasur dhe frikë nga guximi i saj i tepruar, do të kishte rolin e saj në këtë histori të dhimbshme e të shëmtuar. Ajo ishte mikja më e mirë e babait tim, arrinte ta kuptonte bashkëshortin e saj siç thotë ajo vetëm nëpërmjet shikimit ose nëpërmjet frymëmarrjes. Ishte diçka e çuditshme, mistike në mënyrën sesi ata të dy kuptoheshin me njëri tjetrin dhe ende sot vazhdon ky mirëkuptim në heshtje e pa fjalë. Ndjesia e brendshme që shndërrohet në alkimi të plotë dhe merr formë reale. Historia e tyre e dashurisë që zgjat prej shumë vitesh tashmë është siç thotë ajo e shkruar nga Zoti. Ajo do të ishte vetëm bashkëshortja e babait tim ose në të kundërt nuk do të kishte lindur fare. Ishin të dy një skuadër perfekte.
Pas shumë bisedash së bashku arritën të gjejnë avokatët e duhur, ata që e njihnin mirë Adir D., që më parë. Adiri, përpara se të lidhej me Adri K., kishte ndërruar disa herë avokatë (por kjo gjë u zbulua më vonë) edhe për ceshtje të tjera të tij, që lidheshin me mashtrime pronash edhe nga familje të tjera. Këta avokatë, Adiri i pajtonte duke i shfrytëzuar për të nxjerrë të gjithë dokumentacionin e munguar të pronave, u premtonte atyre pronë dhe jo pagesë në para meqë paratë “kesh” duhet t’i përdorte për blerjen e gjyqtarëve e funksionarëve të shtetit sipas rastit (siç shprehej Adiri në çdo bisedë) dhe më pas, pasi kishte përvetësuar atë çka dëshironte zhdukej duke mos dhënë asnjë lloj pagese apo prone të premtuar në fillim. Pikërisht avokatët që gjetën prindërit e mi ishin viktimat e dikurshme të Adir D, për të cilin kishin punuar një kohë të gjatë pa u paguar asnjëherë. Sa e vogël është bota kur vrapin për të arritur në qendër të saj e bën nga rruga më e shkurtër! Bondi L, njëri prej avokatëve të mashtruar e kishte njohur mirë Adir D., edhe si karakter. Herë pas here tregonte episode të jetuara me të. Sa herë Adir D., udhëtonte me makinë nga Shqipëria drejt Belgjikës ku jetonte me familjen, meqë ishte shumë “i kujdesshëm” me shpenzimet, nuk bënte rrugës asnjë ndalesë për të mos shpenzuar para. Blinte vetëm karburatin e nevojshëm dhe biskota në pako të mëdha ekonomike që i konsumonte gjatë gjithë rrugës. Të paktën kështu i thoshte Adiri Bondi L., për t’i dhënë të kuptonte se ai nuk kishte ndërmend të paguante asnjë qindarkë për punën që avokati po kryente sa kohë nuk shpenzonte para as për vete, por Bondi L., deri në atë moment nuk e kishte kuptuar siç duhej fabulën e Adirit. Sa herë kemi qeshur, shpesh edhe prej zorit, kur shkonim në supermarket e bënim pazaret me mamanë time e kalonim pranë rafteve të biskotave! Ndërsa gruaja, vajza dhe prindërit e gruas së Adirit jetonin në luks, me vilë në Bruksel e në Shqipëri, si në bregdet e në Tiranë, bënin pushime në vende ekzotike, kishin veshje të shtrenjta e llogari bankare të majme e asnjëherë familja e tij nuk pyetën me paratë e kujt po jetonin.
Gjithçka filloi të dalë në dritë me fillimin e ndërtimeve të reja në trojet e pronësisë së familjes, trashëgimtarët e vërtetë të së cilës ishin lënë jashtë trashëgimisë. Tashmë trashëgimtarë të stërgjyshes dhe stërgjyshit tim ishin Adiri dhe banda e tij e hajdutëve.
Ador D dhe tezja e vogël i kishin bërë llogaritë mirë sa kohë gjyshja ishte gjallë sepse operonin nën firmën e saj ose nën vullnetin e saj të “lirë”. Qysh në kohën kur Adiri u rikthye në familje, të dy sëbashku me tezen e vogël, kishin krijuar një testament të rremë në emër të stërgjyshes, të cilin e kishin ligjëruar tek një ndër noterët e ushtrisë së Adirit, ku në thelb shkruhej se stërgjyshja ime të gjithë pasurinë e saj ia linte tezes së vogël dhe nipit të saj Adir D., duke përjashtuar nga trashëgimia ligjore gjyshen time, vajzën e saj të dytë. Gjyshja ime në moshën 70 vjeçare, pas një kalvari të tmerrshëm vuajtjesh prej komunizmit, humbjes së bashkëshortit të saj në moshën 30 vjeçare, rritjes së një fëmije (babait tim) krejt e vetme, varfërisë ekstreme që e kishte shoqëruar gjithë jetën, duhet të përballej sot me të qenit e përjashtuar nga nëna e saj. Si mund ta kuptonte ajo këtë gjë? A mund ta justifikonte dot ajo këtë veprim? A mundeshin prindërit e mi ta ngushëllonin atë? A kishte Zot që e shëptonte dot zemrën e saj nga një dhimbje e tillë? Sa lot kam parë në sytë e saj, sa shpesh ngashërente me foto ndër duar të cilat i kishte fshehur thellë në një sirtar që e dinte vetëm ajo. I shihte ato foto fshehurazi ndoshta sepse kishte turp të pranonte hapur që i donte ende ata që e kishin vrarë pas shpine, ata të cilët ajo i deshi aq fort, nënën, motrën, nipin. Arsyeja ndalon së qeni logjike përpara një dhimbjeje të tillë.
Gjyshja ime ishte plotësisht njeriu që komunizmi urrente e luftonte. Nuk e di si ia kishte dalë për të ruajtur shpirtin e bardhë që kishte, për të vazhduar fshehurazi të lexonte të mëdhenjtë e letërsisë botërore në kohën kur librat e tyre ishin rreptësisht të ndaluar nga sistemi diktatorial, për të mbajtur gjallë gjuhët e huaja të mësuara prej nënës së saj në vegjëli, për të respektuar gjithkënd e për të mos urryer kurrë, duke edukuar edhe djalin e saj po ashtu. Kishte rritur babain tim me frymën më të paqtë e të bukur prindërore, e vetme por me kujtimin e të shoqit sikur ai të ishte prezent me të çdo moment të ditës, të jetës. Edhe tani që njerëzit më të dashur të familjes e goditën në shpirt, kur dhimbja që i shkaktuan ishte më e madhe se vetë ajo, nuk donte të pranonte shpirtërisht të vërtetën e hidhur. Këtë e dëshmuan më së miri fotot e ruajtura, ditari i saj i mbështjellë me kujdes ku ruante kujtime të mrekullueshme nga të gjithë, shishja e parfumit të nënës së saj për të cilën kishte mall, shumë mall. Aty ishte aroma e nënës, përqafimi i munguar, mund të fliste me atë shishe tek e shtrëngonte ndër duar sikur të ishte duke biseduar me nënën e saj, e shihja tek bisedonte me veten gjithnjë në lot, me mall. Ligjërimet tek varri i babait të saj, stërgjyshit tim, të cilin vetëm ajo e kujtonte dhe e nderonte ende, ishin rrënqethëse. Që të “fliste” me të atin shkonte në varreza që herët në të aguar që të tjerë vizitorë të mos dëgjonin bisedën e saj sepse do të tregonte sesi motra e nipi e kishin përjashtuar nga të qenit pjesë e familjes, e kishin përjashtuar nga të qenit vajza e babait dhe nënës së saj. Ajo kishte kuptuar se kishte qenë “jetime” në moshën 70 vjeçare. Edhe vuajtja duhet të ketë një fund, por për gjyshen time duket se ajo nuk do të ndalte kurrë.
Një ditë të ftohtë janari, ndodhi ajo që Adir D., i druhej më shumë. Gjyshja e babait tim ndërroi jetë. Humbja e saj do të ishte vuajtje e madhe për gjyshen time sepse vitet e fundit as nuk kishte mundur ta përqafonte siç dëshironte, as të fliste me të siç flet bija me nënën. Ia kishin ndaluar të ishte bija e nënës së saj. Stërgjyshja ime, e kaluar shumë në moshë tashmë dhe e burgosur prej vitesh brenda mureve të një banese të mjerueshme prej vajzës së saj të vogël, ndoshta vdekjen e kishte pritur si dhuratën e çmuar, e lumtur të mbyllte sytë dhe të linte këtë botë në mizerjen ku ndërgjegjja njerëzore e kishte shpënë me dëshirë. E bija, tezja e vogël e kishte trajtuar kaq “mirë” saqë ajo vdiq me klavikulën e thyer e madje të pa fashuar. E gjora nënë çfarë zgjodhi për veten duke i besuar tezes së vogël dhe çfarë kishte gatuar me duart e saj, pakuptuar.
Në varrimin e gjyshes së tij, babai im u takua me djallin që kishte fytyrën e Adirit. Ai dukej shumë i nervozuar nga vdekja e gjyshes së tyre, siç e quante ai vdekje të parakohshme në moshën 96-vjeçare, përsa i përket “punëve” që ai duhet të kryente ende. Nuk kishte mundur akoma të shiste të gjitha pronat dhe as të fshihte e tjetërsonte një pjesë tjetër të tyre. Ishte shtrënguar për të gjetur mënyra të reja që të mund të realizonte planin e tij diabolik dhe një mundësi tjetër e kishte gjetur tashmë. Kërcënonte pareshtur tezen e vogël, mbrojtësen e tij të flaktë që të vinte në dispozicion të tij gjithçka ai dëshironte, siç kishte bërë stërgjyshja më parë, në të kundërt ajo nuk do të shihte asnjë qindarkë përfitim nga pasuria e saj. Ajo çka tezja e vogël kishte gatuar për motrën e saj, gjyshen time, tani do i servirej asaj si një pjatë e ftohtë hakmarrjeje nga nipi i saj i dashur Adir. Gjarpërushët e zinj kishin filluar të kafshonin njëri tjetrin dhe ne do të prisnim me durim të shihnim sesi do të hanin shoshoqin deri në fund.
Duke qenë se tezja e vogël ishte bërë tashmë trashëgimtarja kryesore e stërgjyshes sime nëpërmjet testamentit të falsifikuar të hapur në Tiranë në mënyrë krejt të kundërligjshme nga një prej notereve të grupit kriminal të Adirit, testament i gatuar dhe i stisur nga vetë tezja e vogël dhe Adir D, ky i fundit mund të kërcënonte vazhdimisht se nëse nuk bëhej çfarë ai i kërkonte atëherë ai do të shkonte në gjykatë të deklaronte se testamenti ishte fals dhe kësisoj i pavlerë. Ajo i bindej, nuk kishte ç’bënte tjetër dhe tashmë ishte rradha e saj të lante mëkatet e bëra duke parë sesi grabitej dhe avullonte edhe ajo çka i takonte asaj prej trashëgimisë sëbashku me atë çka ajo donte të përvetësonte me pa të drejtë prej motrës së saj, gjyshes time. Drejtësia hyjnore kishte filluar të vepronte.
Në varrimin e stërgjyshes time kishte pak njerëz. Që prej kohës kur vajza e saj e vogël dhe nipi e kishin marrë në patronazh vëzhgimi, askush nuk i afrohej më përfshirë këtu edhe gjyshen time. Nuk i lejoheshin vizitat me persona të tjerë gjithnjë nën justifikimin se ajo sëmurej e nuk duhet të takonte njerëz sipas rekomandimit të mjekut (gjithçka ishte gënjeshtër). E mbanin mbyllur në një dhomë në gjysëm errësirë pa e parë më dritën e diellit.
Ajo ditë janari ishte e ftohtë dhe shiu nuk kishte të ndalur. Gjyshja ime ishte i vetmi njeri që qante me ngashërim e dhimbje të madhe nënën që mbylli sytë larg saj e që prej kohësh nuk e lejonin ta përqafonte e t’i puthte duart. Tezja e vogël qëndronte në një cep të dhomës, e veshur me të zeza, e ftohtë dhe e heshtur, e kujdesshme që të mos përballej me gjyshen time dhe as me babain tim.
Adiri afrohet me ngadalë pranë babait tim me një fytyrë të pikëlluar nga “hidhërimi” e si europian i “edukuar” i zgjat dorën babait tim. Im atë u përpoq shumë të ruajë qetësinë, për nder të gjyshes së tij e në respekt të dhimbjes së nënës së tij në një ditë kaq të trishtuar për të.
Adiri duke e kuptuar situatën i futi duart në xhepat e palltos së madhe dhe thotë me një zë të ëmbël, gati melankolik:
Adiri: I dashur kushëri, më në fund po takohemi përsëri kas kaq kohësh edhe pse në një vend kaq të trishtuar. Gjyshja sot na la por mua më prishi shumë punë kjo gjë. Mendoj se ne së bashku tani mund të jemi ashtu siç gjyshja ka dashur gjithmonë që të ishim. Sot e tutje duhet të fillojmë ta përkrahim njëri tjetrin veçanërisht në emër të interesave shumë të mëdha që ne kemi sëbashku si familje. Ti duhet të më mbështesësh mua, të më përkrahësh e të më ndihmosh edhe me pjesën tjetër të familjes, të kushërinjve italianë e kanadezë që gëzojnë besimin tënd më shumë sesa timin këto vitet e fundit që unë s’jam bërë shumë i gjallë. Unë kam punuar shumë për të mirën tonë të përbashkët deri më sot saqë e gjithë familja do të përfitojë shumë nga puna ime kur të ketë mbaruar i gjithë procesi, por vetëm duke ndjekur rrugën dhe përvojën time, jo duke devijuar nga ajo ç’kam arritur unë. Kam bërë shumë marrëveshje me të tjerë njerëz dhe vetëm nëpërmjet mënyrave të mia ti dhe të tjerët do të mund të përfitoni nga këto marrëveshje. Por është e domosdoshme që tani me vdjekjen e gjyshes, ju të gjithë të jepni mirëkuptimin tuaj për punën time të kryer deri më sot.
Babai: A mund ta përcjellim me nder gjyshen sot? Apo edhe këtu për punët e tua “të ndershme” do të flasësh? Ka mbetur më ndonjë copëz nderi në ato që ke bërë deri tani Adir?
Adiri: Ka më shumë rëndësi për të ardhmen kjo që po them unë tani sesa gjyshja. Ajo iku tashmë, dhe mua vërtet që më prishi shumë punë, po kështu e kanë këto gjëra, i vdekuri me të vdekurit, i gjalli me të gjallët.
Babai: Për një gjë më vjen keq vërtet: që ajo nuk arriti të kuptonte sa ishte gjallë se sa shumë “e doje” ti, por sot besoj se e ka kuptuar.
Adiri: Të lutem Deni, dëgjo çfarë të them, është shumë e rëndësishme që të bashkëpunojmë.
Babai: Ashtu është, e drejtë. Eshtë bukur të bashkëpunojmë në emër të familjes sigurisht por bashkëpunimi duhet të kishte qenë prej kohësh i dyanshëm. Sinqeritet dhe llogaridhënie në familje, të vetmet gjëra që ti deri më tani nuk i ke dhënë kurrë. Jam plotësisht i gatshëm që t’i çojmë gjërat përpara me kusht që ti t’i shpjegosh të gjithë familjes të gjitha marrëveshjet dhe falsifikimet e kryera që ke bërë deri më sot.
Adiri: Patjetër që po, por mos thuaj fjalë të mëdha, pa bërë ca makinacione të detyruara nuk mbaron dot punë në shqiperi. Unë kam qenë gjithmonë i sinqertë dhe i hapur, por ju s’më keni kuptuar. Nejse, nuk është ky momenti për detaje të tilla. Do të takohemi përsëri e do të të tregoj me hollësi gjithçka, por fillimisht mbaje vetëm për vete. Nuk kam dëshirë të informoj gjithkënd për punët e mia që sot.
Babai: Si gjithnjë, nuk ke ndryshuar aspak gjatë gjithë këtyre viteve. Mendoj dhe unë se do të shihemi së shpejti, por jo në mënyrën që shpreson ti. Uroj vërtet të kesh nxjerrë ndonjë mësim e të mos vazhdosh në të njëjtën rrugë, por të njoh mirë për dreq.
Adiri: Do të të telefonoj sapo të vij në Tiranë.
Vijon …