ARKIVI:
17 Tetor 2024

Me fonde të kujt u ndërtua xhamia e fshatit Vlahen e Bashkisë së Hasit në Kukës

Shkrime relevante

Hipokrizia e kërkimit shkencor në Shqipëri dhe një Projekt Ligj që zgjidh

Prof. Dr. Pirro Prifti Projekt Ligji për Kërkimin Shkencor të propozuar nga...

Kujtime nga viti 1979, si student, në Shqipëri e mësues, në Suedi

Sinan Kastrati, Suedi ___ Nga Ditari im ___ Në fillim të tetorit (`24) isha sikurse...

At Shtjefën Gjeçovi meriton më shumë !

Nga: Frank Shkreli 12 Korrik 1874 --14 Tetor 1929  “Këto punë po i...

Rrëfime të Irsa Shores për kalanë magjepsëse të Gjirokastrës

Irsa Shore 𝐊𝐚𝐥𝐚𝐣𝐚 𝐞 𝐆𝐣𝐢𝐫𝐨𝐤𝐚𝐬𝐭𝐫𝐞𝐬 është një ndër më të mëdhatë në...

Ku ishim, ku jemi dhe kah po shkon diplomacia dhe politika globale në suazat e rendit të ri botëror

Nga: Prof Dr Hakif Bajrami, historian Sot zhvillohet një luftë tinzare në...

Shpërndaj

Nga: Bajram Kraja, Kukës
____
Kjo xhami është e ndertuar në Vlahen me fonde , që nuk dihet se të kujt shteti , mik apo armik , në kohen kur kryetar Bashkie në Has ka qënë D L , kuptohet dhe me dakortësinë e këshillit të fshatit .
Sa për dijeni : në vendin ku sot ndodhet e ndertuar xhamia , perpara treqindë vitesh , ka ekzistuar kisha e fshatit , kishë katolike , ku si e tillë , objekt kulti , mund të ketë vijuar deri në fund apo dhe më pas shek. XVII , që i korrespondon edhe asaj të Pjeter Bogdanit e më pas .
Si vertetim i këtij fakti , edhe tek libri i Selami Pulahes , “Përkthime nga defterët kadastralë turk” për nahijen tonë , autori i këtyre perkthimeve , ka shkruar se në atë kohë , fundi i shek. XVII , të 24 familjet e krishtera të fshatit , pushtuesit turqë i kishin detyruar ti paguanin shtetit të tyre taksa e detyrime tepër të rënda , edhe për ato të familjeve që kishin nderruar fenë e u kthyer në myslimanë .
Tani në ditët e “demokracisë” së sotëme , pikërisht në këtë vënd , meqë arroganca dhe pangopësia e pushtetetarve lokalë , për të vjelur para të pista , në vëndin e ruajtur si toponim “Kisha” ose “Kodra e Kishes” , kanë dhënë lejen e ndertimit të kësaj xhamije .
– Morali që nxjerrim nga këto ndodhi , ku nga vend kishe të dikurshme , kthyer në xhami e , ME QË SOT ËSHTË DITË PASHKËSH KATOLIKE , sherbetoret aktualë të kësaj xhamie , po ta ndjenin vehten pasardhës të herojt legjendar Gjergj Kastriotit Skenderbeut
dhe për ta treguar edhe vehten e tyre si patriotë e atëdhetarë , do tu duhesh që për këtë ditë të besimit të krishter , kësajë xhamije muhamedane , tja ndryshonin destinacionin , nga vend falje për muajn ramazan , në vend lutjejesh dhe peligrinazhi për Pashket katolike !
Kjo do të ishte dhe në traditën e burrave të dikurshem të Vlehnes dhe të te parit të tyre , që edhe kur administrata pushtuese turke e pati caktuar Vlahnen katundin ku do ta ndertonin xhaminë , ata , pra burrat e mençur dhe të zotë të Vlahnes , nuk e paten lejuar këtë gjë , duke e aresyetuar me faktin që deshironin ti ruanin lidhjet që i kishin me kapedanet e Mirditës për luftë kundra serbëve dhe ndertimin e xhamisë i ja lënë për barrë katundit Nikoliç .
Për këtë kemi shkruar dhe hereët e tjera e u bërë thirrje bashkëfshatarve të mijë , që xhamia të mos ndertohej aty , sepse përveç që do binte në kundershtim më ato që paten ndodhur gjatë historisë së dikurshme të fshatit tonë si i pari në krahinë , por dhe fakti tjeter jo i këndëshem , të ndertohesh një objekt i tillë kulti më pamje më të duksheme sesa shkolla 9-vjeçare e fshatit , kjo nuk duhesh lejuar !
______

Isuf Peka

Feja katolike qe ishte ne Has me pare para 300 vjet pra ne kohen e Bogdanit . Ne ate kohe Shqiperia ishte nen sundimin Turk . Hasi ne ate kohe ishte detyruar per te dhjetat shume te shtrejt , ne kete menyre nga zori ndruan fene . Hasi ne pjesen e Prizrenit nuk ju nenshtruar regjimit Turk . Nje pjese e Hasit (sipas deshmise te nje miku Hasjan nga Metalia me mbiemer Shaljan ) kan perkrahur rrugen e fese muslimane duke perfituar toke sipas reformes agrare Turk .
Fakt fete jane te lire ne baze kushtetueses te repuplikes te Shqiperise per te drejten e fese.
Me kete rast i uroj fese katolike gezuar festen e pashket . Bajram e Pashke jemi bashke .
GJERGJ FISHTA !

Bajram Kraja

Qani Jusufi Ndarja e Perandorisë Rromake në dy pjesë , në të lindjes me qender Bizantin dhe në të perndimit me qender Romen , daton aty nga viti 395 të erës sonë (pas krishtit) . Kufi ndarës ka qënë Deti Adriatik . Me qënë se Shtrirja si teritor e Shqiperisë ishte më afër Romës , sido që vetem në rrugë detare , influenca e sajë tek paraardhesit tonë dardan e arbër , ishte më e madhe na ajo e lindjes , me Bizantin , ndaj dhe kishat në Arberi e paten ruajtur lidhjen me Romën , gjë e cila verteton se katolicizmi në pjesët perendimore të Ballkanit qe ruajtur
krahas ortodoksizmit . Shëmbull Mirdita , Shkodra e mbi Shkodra si dhe për në Has kemi kishat aktuale katolike si në Zym , Gjakovë e të tjera … !
    • Mendon feja ortodokse…?!
      Fe katolike ne at kohe nuk ka patur…?!
    Më të përshtatshmet janë zgjedhur, kështu që disa përgjigje mund të jenë filtruar.
  • Hamez Xhafa

    Dua te uroj per krishlindjet , gezuar per shum mot !
    Ti uroma Bajramin , por sa te vij nga ajo Xhami !!!!
  • Muhamed Tabaku

    Nje pyetje kam une shume e thjeshte. Ka qofte edhe nje te vetem zkstolik ne Has? Qenke i fushes se diturise, hulumto pak me thelle se mos ka qene para Kishes ndonje kult fetsre i shume perendive. Se fundi nje keshille nuk behet historia me gojxhena dhe me forklor por me fakte e dokumente historike. Hasisnet dhe te gjithe shqiptaret qe u konvertusn ne Islam nuk jane frikacake dhe u konvertuan nga frika por ats e pranuan Islamin se ju pelqeu. Ne shqipni nuk ka fe burimore por jane te ardhura nga Lundj e mesme di kristisnizmi dhe Islami.
    • Isuf Peka

      Muhamed Tabaku pershendetje : nuk qendron ai e thenjes qe ne Hasjanet nuk kemi patur fe katolike . Bile edhe sot ne Hasin e Kosoves ka fe katolike si ne Hasin e Prizrenit dhe Hasin e Gjakoves (per fat te keq Hasi i ndare ne dy shtete te nje kombi ). Ne Hasin e gurit Prizren kenventohet feja katolike si ne Zym e nje pjes te fshatrave atje . Ne Zyme te Hasit (Kosove) hapet shkolla e pare shqipe ne vitin 1908 . Ka sherbye nje.katolik Stjevi Gjegjovi kur Serbia ndoqi rrugen e zhdukjes te ketij kolosit te shkolles shqipe ne Has . Po ne Has ka origjinen si fe katolike te origjines te familjes te Kastriotet e Hasit Skenderbeu . 200 vjet me vone sherbeu kleriku i madhi Pjeter Bogdani , Fran Bardhi e Pjeter Budi .
      Shtatorja e Pjeter Bogdanit ne qender ye qytetit te Krume Hasi i Shqioerise .
      Pra Hasi ne tersi ka qene i fese katolike !
      Mund të jetë një imazh i monument
      • Muhamed Tabaku

        Isuf Peka per Bogdanin lexo me shume ke edhe nr gugell. Ka bashkepunuar me austriake dhe veneciane dhe ka bere reprezalje ndaj popullsise shqptare ne kuader te luftes fetsre. Ju ju pelqen qe te beni politika pfo serbe e greke.
  • Flamur Sefolli

    fjale te arta dhe me vend dalin nga shkrimi yt i nderuar miku jone Bajram Kraja …..por me vjen keq qe keta perdorin varferine dhe erresiren ( jo shkollimin e mjaftueshem) per dominim….me keqardhje e them qe ne trojet shqipetare shahet e mira dhe lavderohet e keqja …..
  • Ali Jahaj

    Po të mos kishte të tillë që shkojnë pas xhamisë,me siguri edhe nuk do të ndërtohej.Fat (keqësisht) po shkojmë drejt Afganistanit.
    • Faket Dauti Curri

      Ali Jahaj ti nuk po shkon drejt afganistanit por po shkon drejt injorances
      • Bajram Kraja

        Faket Dauti Curri injorancë (padituri ) është mos rrespektimi i shkencës , kurse rendja pas dervishve , shehlerve dhe hoxhve , po , asht injorancë . Në vitet pesëdhjeta e të gjashtëdhjeta kur shteti në Shqiperi masivisht pati hapur shkolla të aresimit shtatëvjeçarë dhe të neseme , ata klerikët e asaj kohe u thonin prinderve të vajzave – mos i qoni vajzat në shkollë , sepse shkolla i mëson ato që ta lëjnë rrugën e zotit .
        Po kështu dhe sot me rikthimin e fesë , një pjesë e këtyre dervishve dhe klerikëve të tjerë i gjëjmë duke u marrur me pislliqe . Shembuj gënjeshtarësh e mashtruesish ka plotë , por sejcili në vendin ku banon , mund ti identigikojë nga një a më shumë të tillë !! Të njëtë me Burdushin e Prizrenit ka të shpërndarë në të gjithë Shqiperinë .
  • Shaban Peka

    Pershendetje profesor, Gezuar Pashket!
    Objektet e kultit i respektojme,padyshim por doja ti shtoja nje logjike tjeter muhabetit tend. Toleranca fetare ka mbizoteruar dhe mbizoteron ne Has , ne Shqiperi ne pergjithesi, nese fshati bie dakord ndertojeni dhe nje Kishe, dhe asnje problem nuk ka,jam i sigurt.
    Pra me teper se nje urim per festen shkrimi jot mu duk shum kritik dhe jo i pershtatshem per diten ne fjal.
    Pershendetje te sinqerta !
  • Faket Dauti Curri

    Pershendetje shoku Bajram Kraja, te uroj gjdo te mire ne jet , ti ke qen nje mesimdhënes shum vite te Gjith e dimë ketë pun, edhe nje mesimdhenës tjeter nga llapushniku bani nje intervist te gabuar para disa ditesh,
    Nese mendoni se populli shqipetar ose populli hasjan e kan pranuar islamin me forc nga pushtimi Turk atehere dua tu them vetem nje fakt te vetem dhe sa 1000000000000 vargje që keni shkruani ju, nese mendoni se dhuna dhe forca nae solli islamin në shqipëri atehere populli bullgar do te ishte shum me musliman se sa populli shqipetar, sepse ata u pushtuan nga Turku para popullit shqipetar, dhe do ta kishin pranuar islamin para nesh, besoj që te mos keqkuptohem
    • Bajram Kraja

      Faket Dauti Curri për dijeni tuaj dhe të gjithë atyre , që me lexojnë , unë jam ATEIST , nuk i besoj as kuranit dhe as bibles . Më fjalë të tjera , si kurani adhtu dhe bibla , janë libra të shkruar në një kohë të caktuar të historisë kur ajo , shkallen e njohjes për ligjet e natyres e kishte të mangët . Me zhvillimin e mëtejshëm të shoqerisë njerëzore e të mendimit shkencor , vlera e tyre , e kuranit dhe e bibles , do të venitet dhe shkojnë drejtë thellimit të mosbesimit në to e si përfundim , edhe shuarjes së tyre si besim . Ky fakt ka filluar që pas daljes së tyre si shkrime dhe si libra të “shënjta ” . Nuk e di sa njohje ke me ato sa ke mesuar në gjeografi , kur shkencëtarët vertetuan shkencërisjt se toka është e rrumbullakët , se ajo duke u rrotulluar rreth bosjtit të vetë dhe ekspozuar dillit herë njërën faqe e herë tjjetren krijohet dita dhe nsta , kështu dhe për stinet duke qarkulluar rreth diellit për 365 ditë e gjashtë orë krijohen stinët , feja , kleri i pati djegur në turren e druve shkëncetarët , që paten bërë këtë zbulim të madh e që sot na duket sikur s’pati ndodhur asgjë . Kurse sot ndyshe nga atëhere mendimi shkencor , është bërë gjithënjë më prezent si tek rrthet shkencore dhe tek njerëzit që ëexojnë nga ato çfrë ka argumentuar shkenca . E kjo është bërë e udhës , sidomos pas publikimit nga shkencetari i madh anglez të , teorisë së evolucionit , ku përjardhja e njeriut është , jo ashtu siq thuhet e shkruhet në kuran dhe në bibël , por si rrjdhojë e zhvillimeve dhe transformimeve në miliona vite në natyren e gjallë !
      Fakt tjeter se dikur shtetet feudale që synonin të nënshtronin dhe i roberonin popujt e tjerë , kanë shfrytëzuar mbrapambeturinë e popujve për ti nënshtruar dhe me anë të fesë , efhe duke i përplasur të krishtertë me ata që besonin në islam .
      Sot shtetet kryesore të botes demokratike , udhërrefyes të tyre , nuk kanë kuranin e biblen , por KUSHTETUTAT e tyre me ligjet përkatëse , kurse fenë – kuranin dhe biblen- i kanë dhe i mbajnë më teper si diçka historike apo dhe simbolike .
      Ato shtete që parësore kanë mesimet e fesë , si shembull në Ballkan , Serbia , duke u mbështetur në mësimet e kishes ortodokse serbe , i pati frymëzuar çetnikët e tyre që në Kosovë patën kryer masakrat më çnjerëzore , duke vrarë burra , gra e fëmijë të pa fajshem sipas mësimeve të kihës tyre , që ti vrisnin e ti shfarosnin shqiptartë myslimanë . Këshu dhe si serbet në Kosovë , në mesjetë kanë vepruar edhe legjionet turke me shqiptartë në Ballkan , krahas shpates ata përdornin dhe detyrimet e shumta pagesat e taksave nga katolikët edhe për myslimanet .
      Përsa i përket bullgarve dhe popujve të tjerë sllav për rreth Detit Zi , ata kanë qënë shumicë dhe të mbështetur nga caret rus , nuk kanë mundur tu bëjnë gjë !
      Edhe sot Putini që masakron Ukrainën , e shfrytëzon bekimin e kishes ruse për ta justifikuar luften dhe masakrimet që bëjnë ushtarët rua mbi populldinë e pa fajshme .
      Për ata që duan ta kuptojnë të verteten hitorik , tu besosh sot e ti varësh shpresat tek feja , unë mendoj se asht gabim !

      Qani Jusufi

      I nderuar nuk ju hjek asnje fjale dhe nuk dua te shtoj, mbasi kam mjaft argumente qe flasin, mbi mizorite e te dy feve krishtere dhe islame…?!
      Nje dicka dua ta vertetoj se ne perendim fes, ja kan caktu vendin vetem neper kisha( boshe) dhe neper muze. Fakt se eshte nje histori e se kaluares…!!

      Xhelo Alili

      Bajram Kraja nga te gjitha gjallesat ne Rruzullin e Tokes ,vetem njeriu shfrytezone njeriun edhe pse ka dy fara mende ne koke.Ceste me e keqja se eshte i bindur se ka te drejte ta shfrytezoje.
    • Bajram Kraja

      Ali Jahaj je i saktë në këtë prononcim , vertetë ashtu ka qënë dhe në të kaluaren , para se në Shqiperi ti shpallësh luftë fesë dhe paragjykimeve fetare . Të gjithë pleqtë që mbanin ramazan , kur betoheshin për një diçka , ata thonin “në kofsha turk” nuk e bëjë këtë punë të keqe . Me një fjalë kombesinë turke e quante të parë , kurse shqiptarinë jo .
      Ky djali i Vlahnes Bledi Përvana , në vetëvete ëhtë djal i mirë . I gjithë fshati ka rrespekt për të , po këtu e ka gabim . Mua nuk më pelqen , sepse shumica e fshatit nuk janë të kënaqur për faktin që xhamia asht bërë pa i pyetur e në atë vend ku asht thirrur me toponimin “te Kisha” .
      Turqia nëpër mes fesë islame , pati sjellë në popull përçarje të madhe . Ja përshembull ; dervishet u thonin njerëzve që për çdo problem e hall të paraqiteshin tek shehi ose tek dervishi a tek hoxha . Dhe ai çfarë u thoshte ? U thoshte se shoqi më i afërt të ka ba “sehire” e prandaj puntë nuk të shkojnë mbarë e me këtë i fusnin në sherre edhe familje të tëra . -Ti i thoshte dervishi , ose shehi , duhet të më japish kaqë para ose dashin e kumonës të ma bajsh nezer e t’ma sjellish në shtëpi që ty ti zgjidhi sehiret që ti ks ba showi apo shoqes shoqja e mahallsë . Mora këtë shëmbull , po sa e sa shumë shembuj të tjerë ka patur ku si shehi , dervishi dhe hoxhallartë i kanë mbajtur me rrëna dhe mashtrime njerëzit e thjeshtë duke ua vjelur partë dhe duke i gënjyer e mashtruar sikur të ishin zoti i vertetë . Kështu dhe politikanët e sotëm , që shkojnë në Xhami , apo kishë si puna e Edi Ramës që e kemi parë duke u tallur me fallëxhorë , apo të tjerë që shkojnë në tyrbe , kishë e në apoxhami , njëjtësisht si rasti i Ilir Metës , politikanit hajdut , që për çdo vit shkon në malin e Tomorrit për pelikrinazhe tek ata dervishet gënjehtarë , ku me ato veprime të qellimeshme i mashtrimin e kanë kthyr në peofesion , i gënjen dhe fshatartë e thjeshtë . More , për të gjitha këto babëzi të tyre , si klerikët dhe politikanët madhtrues , si nuk i shef zoti gjanëm për ti ndeshkuar e i damkosur rreptësisht për ti larguar njëherë e përgjithëmonë nga ajo rruga e shtrëmbër , derisa i plotfuqishmi të ketë fuqinë të krijoji dhe ta ndryshojë botën mbarë” , do ishte mëse e dobishme për të gjitha shoqeritë që ti shpëtonte ato nga njerëzit e ligj , por perkundrazi vrasesit , hadutet dhe keqëbërësit sot kanë hapsirë dhe liri më të madhe për të bërë vetem keq ???!!!
      Jo mor , edhe në vitin 1967 kur lufta kunder fesë u shoqërua edhe me rrenimin e objektve të kultit , nuk ishte Enver Hoxha ai që i shkaterroi ato , por më sakt , ato i vetëshkaterruan dervishet , shehëlerët , hoxhtë dhe prifterinjtë , sepse me mashtrimet dhe abuzimet me fjalen e zotit në gojë gjithashtu duke u kërkuar lekë e sende të tjera më vlerë për sherbimin falls që u bënin , populli dhe në veçanti rinia shkollore , qenë ngritur dhe i paten shqelmuar e i prishur objektet e kultit , si xhamiat , kishat dhe objektet e tjera të ketij lloj , që merreshin me mashtrime .
    • Blerim Pervana

      As kosovaret asnje nuk u ben shkie po e mbajten fen e tyre te gjith edhe pse ishin te shtypur. Fene e mban secili ate qe e don dhe i pelqen.Sote eshte e lire pa imponime. Te besoj secili ku te doje.
      • Blerim Pervana

        Ali Jahaj as kush nuk e quan veten as turk e as arab kto jan epitete qe ua venjn ata islamofobat. Kombesia eshte kombesi e feja eshte fe. Un per vete jam musliman dhe jam shqiptar. Dhe mbi te gjitha jam krenar.
      • Ali Jahaj

        Blerim Pervana kjo nuk do të ishte problem nëse ata që shkojnë në xhami të mos deklarohen si turq e arab.Ky është problemi,numri i shqiptarëve po zvogëlohet,ndërsa i atyre ar
  • Luan Cenalia

    Asgja s na lidh me kto kulte te arabve as me kulturen qe perfaqson ky kulte….u istaluan me dhun ne trojet tona kishtare Arbrore…nga perandoria osmane..qdo fshat ne has kan qen kishat..ton…por u rrafshuan me dhun…..nuk ka popull ne bot qe rrezon kishat e veta .respekte perfesor.
  • Hydajet Goça

    Pershendetje Prof. Bajrami ! Ne rradhe te pare uroj te jesh mire ti dhe familja juaj . Nese me lejon dua te jap mendimin tim persa i perket çeshtjes qe ke shtruar ne lidhje me Xhamine e ndertuar ne Vlahen . Eshte e vertet qe asnje nje objekt, komunitet ,ose shtet nuk qendron ne kembe me nje shtyllë . Besimi fetar eshte nje prej shtyllave te nje shoqerie qe nga krijimi i saj dhe si e tillë duhet respektuar dhe duhet marrë nga vlerat e saj . Lind pyetja cfare vlerash ka ? Ka shume ne te gjithe librat dhe dorshkrimet qe kam lexuar dhe qe jane origjinale gjthmone ka udhezime dhe keshilla per vlera shoqerore si respekti i ndersjellte ndihma per te varferit dhe qendrimi large antivlerave . Problemi nuk eshte tek Kishat apo Xhamite por tek vete komuniteti qe jetojme te cilet me keqardhje dhe pa ofendime e them qe eshte shume i pa emancipuar dhe i pa lexuar pse e them kete ? Qe nga zgjedhjet e drejtuesve dhe perfaqesuesve qe ben duke promovur njerz pa nivel vulgar dhe me pasuri te dyshimta e kriminale . Kjo e shpjegon se si u ndertua dhe pse u ndertua Xhamia ne Vlahen . Sa i perket vendit te kishes qe sot eshte Xhamia eshte e vertet ajo qe thua por edhe Skenderbeu nuk u be hero sepse ishte i krishtere por sepse kishte vlera njerzore dhe patriotike . Besimi i krishtere ashtu si ai mysliman u sollen nga pushtuesit romak dhe turq populli perqafoj te dyja besimet ne kohe te ndryshme . Mendoj qe problemi i shoqerise tone nuk jane besimet fetare por emancipimi i vaket i shoqerise mungesa e meritokracise leximimi i munguar dhe mentaliteti i eger shqiptar i mos tolerances . Ne nje nder thenjet e Kuranit thuhet qe : Une nuk e ndryshoj gjendjen e nje populli nese ata nuk e ndryshojne gjendjen e tyre . Kete e thenje e kane vertetuar shume vende kur ndryshoj gjendja dhe emancipimi i shoqerise ndryshoj dhe gjendja e tyre ekonomike politike dhe sociale. Respekte Prof. Bajrami .
  • Xhemali Elezi

    Te pershendese dhe te falenderoje per kete shkrim qe ashte kujtese e historise tone qe ne kete raste ashte e trishte. Vendet e kulteve duhet ti ruajme pa cenuar njena tjetren se jane historia evte parve tone. Rrespekte.

K O M E N T E

SHKRUAJ NJË KOMENT

Ju lutem, shkruaj komentin tuaj!
Ju lutem, shkruaj emrin tuaj këtu