Nga: Hysen Ibrahimi, Suedi
Suedi, Förslöv, 01.12.2022
SHAQIR FONIQI NË FUSHËN E TIJ PUBLICISTIKE KA BËRË NJË EVOLUCION POZITIV NË FUSHËN E GAZETARISË KOMBËTARE, QË SJELL PERCEPTIME TË REJA GJATË PASQYRIMIT TË JETËS KULTURORE
Libri i titulluar ”RRËNJË FONIQIANE” i autorit Shaqir Foniqi, i 22-ti me radhë, që doli nga shtypi në këtë vit (2022), dëshmon se kemi të bëjmë me një intelektual të rrallë në fushën e krijimtarisë, të kulturës, të publicistikës, të poezisë, të monografisë e të gazetarisë, ndonëse shenja të tilla autori ka dhënë qysh herët dhe ato i gjejmë në shumë libra të tij. Hetohet prirja e tij për një pasqyrim shumë real nga forma e trajtimit të temave të deritashme. Autori, me idenë e tij bën përzgjedhje tejet të veçanta, që kanë të bëjnë me kulturën dhe ato i ndeshim edhe në libra të mëhershëm të botuara nga ai, që tashmë janë duke u zgjeruaruar me tema dhe preokupime të reja, por edhe me paraqitje e personazhe të reja. Po ashtu, autori me një largpamësi e me shumë kujdes, bën përzgjedhjen e temave të pikatura, që bëjnë kurreshtar secilin lexues për t’i lexuar dhe për t’i studiuar shkrimet e tij. Janë pra këto tema, ku autori Foniqi shquhet për mënyrën e përzgjedhjes, siç janë personalitetet artistike e kulturore me famë mbarëkombëtare shqiptare. Gjithashtu edhe të temave me rëndësi kulturore e letrare, e që lirisht mund të themi se ai ka arritur ta bëjë avancimin e kulturës shqiptare, përkatësisht të evoluimit kulturor të botës kulturore ILIRE në krijimtarinë e tij të pasur letrare e publicistike. E tërë krijimtaria e autorit lidhet ngushtë me realitetin, i cili në çdo kohë ka të bëjë çështjen shqiptare, kështu që krijimtaria e tij – me një perfeksionim të temave të reja – ka avancuar në gjerësi, në ndjeshmëri, në emocionalitet si dhe sensibilitet të çiltër atdhetar.
Ti kthehemi veprës më të re të tij të titulluar ”RRËNJË FONIQIANE”. Në përmbajtje të kësaj vepre gjejmë të dhëna të shumta me të cilat autori forcon mesazhin real, saqë esenca e temave kuptimore shndërrohet në ngritje zëri për të lënë gjurmë nga e përparshmja, si nga biografia e personaliteteve, po ashtu edhe të familjes Foniqi e deri te temat e përzgjedhura me kujdes nga opinione, intervista e deri te albumi familjar, nga rrënjët dhe degët foniqiane. Kur shohim kintributdhënien aq të madhe në të gjitha sferat e jetës kulturore, kombëtare e luftarake të familjes së gjerë Foniqi, me të drejtë autori e titullon librin ”RRËNJË FONIQIANE”. Kjo shihet më së miri në librin e tij2, citat: ”Kontributi i Foniqëve për Liri ishte i madh. Luftëtarët e lirisë, nga Foniqët, ishin: Petrit e Alban Nezir Foniqi, Abaz K. Foniqi, Sheremet D. Foniqi e Nazmi Foniqi (aktivistët e Llazicës), pastaj Naim J. Foniqi, udhëheqës, Brahim F. Foniqi, Sali A. Foniqi, Besim D. Foniqi, Arton S. Foniqi (i plagosur), Burim Foniqi, Muharrem R. Foniqi, Aziz I. Foniqi, Afrim I. Foniqi, Driton S. Foniqi, Gentianë M. Foniqi, historiane, Ali M. Foniqi, gjyqtar (i burgosur politik) dhe Sefedin M. Foniqi, i burgosur politik. Ndërsa Ramadan Osman Foniqi kishte rënë në Bari të Malit të Zi, ku thuhet se gjendet edhe varri i tij. Pra, Foniqët, qysh më 1919 e këtej, ishin ngritur kundër okupimit serb në Kosovë. Në këto luftëra ishte vrarë edhe Vesel Osmani, i cili kishte luftuar krahas Sadik Ramës3 së Gjorgjevikut. Varri i Vesel Osmanit gjendet në Gllarevë të Klinës, ku edhe ishte vrarë. Lavdi të gjithë Foniqëve të lartësuar për Liri!”, fund citati.
Autori Shaqir Foniqi, duke dashur ta pasqyrojë sa më realisht familjen Foniqi, gjë që me këtë vepër edhe ia ka arritur, ai familjen e tij e ka bërë më të zëshme, më të njohur, ngase në shumë raste mbesin enigmë për të ardhmen e historiografisë shqiptare. Mirëpo, për fat të mirë, Foniqi, si njeri i kulturës mbarëkombëtare e si gazetar profesionist, ka arritur në plotëni të ndikojë në vlerat e përgjithshme të familjes Foniqi, duke i shndërruar në një materie4 kaq të vëllimshme në kontributdhënien e foqianëve atdhetarë, luftëtarë, por edhe në ngritjen e tyre në fushën e arsimit. Me një fjalë, Shaqir Foniqi në librin e ri sjell tema të ndryshme dhe me shumë interes historik, tema këto aktuale e me motive të fuqishme, që pak a shumë duken të reja, por shumë pak të njohura për publikun në formën se si i paraqet autori. Sigurisht se këtu ai, me të drejtë, ka përdorur një mjeshtri prej gazetari, me prirje krijuese letrare e publicistike, në radhë të parë nga aftësia e tij me përvojë të gjatë në fushën e letrave. Kjo as që diskutohet. Ai, si gazetar ka një parim, i cili ndër të tjera shkruan, citat5: ”Gazetarinë nuk mjafton vetëm me dashtë, por duhet dashuruar. Për të qenë gazetar i mirë, nuk është e lehtë, është e vështirë. Por, nëse e arrin nivelin e duhur të profesionalizmit, në të folur e në të shkruar, gazetarinë e përjeton si kënaqësi, e jo si turturë. Gazetaria nuk është vetëm profesion, por edhe mision. Liria e shtypit është siguria e shtetit….”, fund citati.
Duke e lexuar Shaqir Foniqin në fushën e tij publicitike, mund të themi lirisht se ka bërë një evolucion6 pozitiv në fushën e gazetarisë kombëtare, që sjell perceptime të reja gjatë pasqyrimit të jetës kulturore.
E vërteta e fuqishme e personalitetit të shquar, Shaqir Foniqit është, që ka një urti tradicionale shqiptare, urti e krijimit gojor dhe në të shkruar, është se ai mediton, ideon, flet dhe shkruan vetëm për të vërtetat, të cilat nxisin çdo intelektual, madje duke i nxitur që të marrin qëndrim më aktiv, në përshkrimin dhe botimin e jetës kulturore shqiptare, e cila është në interes të vetë popullit Shqiptar.
Është autor i këtyre veprave: 1.Moisiu dhe Moisiu (Monografi); 2. Nexhmije Pagarusha-Bilbili i Kosovës (Monografi); 3.Albumi i një Gazetari (Publicistikë); 4.Teori dhe praktikë Gazetarie (Publicistikë); 5.Gazetaria televizive (Publicistikë); 6.Gjelosh Gjokaj (Monografi); 7.Drithërimë (Poezi); 8.Diell në janar (Poezi); 9.Diell me Diell (Poezi); 10.Diell në shuplakë (Poezi); 11.Porta e Diellit (Poezi); 12.E përndritura Rita (Monografi); 13.Rita Ora (Monografi); 14.Fenomeni Rita (Monografi); 15.Bekimi në Bekimin (Monografi); 16.Përsiatjet e mia (Publicistikë); 17.Gjyurmët e mia (Publicistikë);18.Udhët e mia (Publicistikë); 19.Nexhmije Pagarusha (Monografi); 20.Libri i njëzetë (Publicistikë); 21.Kështu foli Kadare (Intervistë); 22.Rrënjë foniqiane (Publicistikë). Shoqata e Shkrimtarëve dhe Artistëve Shqiptarë ”Papa Klementi XI Albani”, Suedi, është duke e përcjellur me shumë vëmendje krijmitarinë e Shaqir Foniqit. Libri ka gjithsej 223 faqe, me gjithsej 30 tema. Autori jeton dhe vepron në Prishtinë.
