Mendime për librin, ”Shtegtari i dritës – Sadik Tafarshiku”

Pasi që e lexova librin, thashë me vete se sa bukur i kanë përshtatur titullin e këtij njeriu, që me këmbët e tij kishte shkelur me qindra fshatra pothuajse në tërë territorin e Dardanisë, vetëm për të shpërndarë librin që e duante aq shumë, dritë kjo që i mungonte aq shumë popullit shqiptarë.

Jetën e tij 85 vjeqare, sa jetoi mund ta ndajmë në tri pjesë: në Gjakovë, ku lindi më 1912, vendi ku morri frymëzimet e para për atdheun, burgun e Nishit, me 1945, ku u dënua me 14 vite si tradhëtar ndaj pushtetit të atëhershëm jugosllavë dhe në Ferizaj që nga lirimi i burgut e deri sa dha frymën e fundit në vitin 1997.

Këtë patriot që kishte provuar edhe burgjet e Tiranës, Gjakovës e Goli Otokut, njerëzit që e kishin njohur e mbanin mend si një njeri i cili librin e kishte armën më të fortë të tij, çmonte pluralizmin, ishte socialdemokrat por kurrë nuk kishte qenë anëtar i ndonjë partie.

Gjatë viteve mes dy luftërave botërore dhe pas luftës, deri sa burgoset në vitin 1945, pothuajse kishte marrë pjesë në çdo aktivitet ku ishte në pyetje çështja kombëtare, mu për këtë edhe nga shumë njerëz që kishin njohur e kiishin quajtur një enciklopedi e gjallë.

Na tradhëtuan, na tradhëtuan e përmendëte shpesh baca Dikë, na tradhëtuan ata që menduam se mbas mbarimit të luftës, tokat shqiptare do të bashkoheshin.

Sadik Tafarshiku pas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore, u emërua përgjegjës për informim në ish Krahinen e Kosovës.

Në libër gjeni edhe intervisten e ti dhënë gazetës Zëri.

Intervistë kjo ku përfshihen ngjarjet më të mëdha që nga Konferenca e Mukjes, e Bujanit, prezenca e tij në marrëveshjen e Fadil Hoxhës dhe Shaban Polluzhës e shumë ngjarje të tjera.

Baca Sadik siç e thërrisnin miqët kishte dy rrugë të zgjidhte , atë sikur të shumtit e zgjodhën që ende ju besonin komunistëve jugosllavë apo rrugën e popullit ku edhe gazetat e mëdha serbe siç ishin në atë koha ” Borba ” dhe ” Politika”, kishin shkruar se Sadiku kishte thënë që Kosova duhej t’i bashkohej Shqipërisë.

Ky ishte pra baca Dikë, njeriu që me dashurinë ndaj atdheut, me urtësinë e tij, optimizmin dhe i bindshëm në bisedë bëri që në vitin 1944 ti përvetësoi edhe disa nga rojet e burgut të Tiranës të arratisen së bashku me të në malet e Pezës.

Nga burgu i mbikëqyrur gjerman ikën bashkë me të edhe shkrimtari Selman Vaçari, ku ky i fundit i kushton një libër për mikun e tij Sadikun.

I madhi Mark Krasniqi kështu e kujtonte bacën Dikë:

Sadiku ka qenë një altruist, i dashur, i afrueshëm me çdo njeri, shumë modest dhe shumë spirituoz. Kishte njohur Kosovën anëkënd, i njihte gati të gjitha katundet e Kosovës, ku katundarët i këshillonte që t’i shkollonin fëmijët, nëse duan të jetojnë më mirë.

Unë njeriun që takoj për herë të parë, e konsideroj si të nder- shëm, meqenëse kjo duhet të jetë normale, e zakonshme. Por ky është gabim, të cilin unë e kam bërë shumë herë. Shoku im i ndjerë, Sadik Tafarshiku, kur i thosha kështu për ndonjë person, ai me të drejtë më kritikonte: “Mos thuaj ashtu, pa hëngër një thes kripë me të. Njeriu tregohet kush është vetëm kur të hypë në pushtet, kur të ketë diçka në dorë.”

Kur e pyetën bacën Dikë, si u bë që të burgosën, kush të pat denoncuar?

Ai përgjigjej:

-Sa herë ta kam thënë: ”Shteti e populli nuk janë e njëjta gjë”.

Baca Sadik, para se të vdiste, ua kishte lënë dy amanete vajzave të tij:

që ta varrosnin në qytetin e lindjes në Gjakovë dhe librat e tij, gjithsejë sa kishte 606 tituj ti dërgoheshin bibliotekës së Ferizajit.

Amanete këto që u përmbushën nga vajzat e tij Zylihasë dhe Shpresës.

Sot, për nder të këtij shtegtari të dritës, biblioteka e qytetit së Ferizajit si dhe një rrugë e tij mbajnë emrin e tij, Sadik Tafarshiku.

Pas përfundimit të burgut, pushteti Jugosllavë ia kishte ndaluar kthimin në Gjakovë.

Ky autogol i pushtetit Jugosllavë, bëri që baca Dikë me punën e tij si shtegtar i dijes të përhapë dhe mbjellë faren e saj edhe më shumë në ato vende ku populli ishte i paarsimuar.

Përkulem para veprave tuaja i paharruar,

intelektual – guximtar i kohërave të vështira.

Për fund po e përfundoj me një poezi të bukur nga miku i tij, shkrimtari tiranas, Selman Vaçari.

Njeri i thjeshtë

Për të cilin mbase

S’do të flasë

Historia

Por që lapidar

Je ngritur

Në kujtimet e mia.

Ti nuk u more zjarrin perëndive

As ndertove Kullën e Ajfelit

As zbulove bombën atomike

As qe në Frontin e Stalingradit

As në zbarkim në Normandi

Ti luftove të bashkosh shokët

E Shqipërisë me Kosovën

U burgose në Tiranë e në Gjakovë

U sfilite në Goli Otok

Dhe s ke as status veterani

E asnjë dekoratë

E mirënjohje, o shok…

Ilir Canhasi

Suedi

2/12-2023