Nga: Belisar Jezerci, historian
___
Mërgimi i shqiptarëve filloi me depërtimin e turqve në tokat shqiptare,e sidomos pas vdekjes së Gjergj Kastriotit.
Pjesa më e madhe e shqiptarëve të mërguar u strehua në krahinat e Mbretërisë së Napolit. Veçanërisht në krahinat e Kalabrisë dhe të Siqelisë u strehuan më tepër se 100.000 mijë shqiptarë dhe krijuan aty rreth 100 fshatra më popullsi arbëreshe.
Në fund të shekullit XV,që nga Venediku deri në Siqeli,,burimet arkivale përmendin në qytetet italiane dhe në rrethet e tyre bujqësore shqiptar me shumicë. Mjaft prej tyre të varfër, pa ndihmë e pa përkrahje, të mbetur rrugëve, u kthyen në lypës ose vdiqën nga uria dhe sëmundjet.
.”Nuk mund t’i shohë njeriu— i shkruante Papa Pali i II Filipit, dukës së Burgonjës- pa derdhur lot këta refugjatë nëpër limanet e Italisë, të uritur e të xhveshur, të shpërngulur nga vatrat e tyre, që rinë anës së detit, e ngren duart në qiell, e qajnë e vajtojnë në një gjuhë që s’ua marrim dot vesh”.
Numri i të mërguarëve llogaritet të ketë arritur 200.000 mijë shqiptarë…!
