Mungesa e njohjeve – Diplomacia në pauzë

Qeveria e Kosovës synon që procesin e dialogut me Serbinë, ta shfrytëzojë si mjet për të siguruar njohje nga pesë shtetet anëtare të Bashkimit Evropian.

Spanja, Greqia, Sllovakia, Rumania dhe Qipro, janë pesë shtete anëtare të BE-së që nuk e njohin Kosovën si shtet të pavarur.

Disa nga to kanë shprehur rezerva sa i takon njohjes, pa u arritur një marrëveshje përfundimtare në procesin e dialogut në mes Prishtinës dhe Beogradit.

“Qeveria e Kosovës do të marr pjesë në dialogun me Serbinë me parime të qarta dhe me qëllimin që marrëveshja finale përveç çështjeve ndërshtetërore, të përfshijë edhe njohjen reciproke mes shteteve, njohjen nga pesë vendet e mbetura të BE-së si dhe anëtarësimin në OKB”, thuhet në Programin e Qeverisë së Kosovës, 2021-2025.

Pjesa e programit qeverisës që i kushtohet politikës së jashtme, kryesisht fokusohet në rritjen e subjektivitetit ndërkombëtar të Kosovës, përmes njohjeve të reja si dhe anëtarësimit në organizata ndërkombëtare.

Qeveria e Kosovës në një përgjigje për Radion Evropa e Lirë, tha se është ende në fazën fillestare të përgatitjes për t’iu qasur procesit të dialogut në Bruksel.

Në fund të muajit prill përfaqësuesi i Lartë për Politikë të Jashtme dhe Siguri i Bashkimit Evropian, Josep Borrell, paralajmëroi një takim të mundshëm në mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq.

Kryeministri Kurti, ka konfirmuar se do të marrë pjesë në rifillimin e dialogut, por ka kërkuar kohë për përgatitje për këtë proces.

Në më shumë se tri vjetët e fundit, Kosova është njohur vetëm nga dy shtete. Barbadosi në muajin shkurt të 2018 si dhe së fundi nga Izraeli, me ndërmjetësim të ish-presidentit amerikan, Donald Trump.

MPJD nuk flet për njohjet

Gjatë këtyre viteve, Kosova u përball me një fushatë të ashpër nga diplomacia serbe, që vazhdimisht lobonte për tërheqje të njohjeve të shtetit të Kosovës.

Në ueb-faqen e MPJD-së, aktualisht janë të shënuar emrat e 117 shteteve që e kanë njohur Kosovën.

Radio Evropa e Lirë ka pyetur në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës për faktin se cila do të jetë strategjia e re për të siguruar njohje të reja.

REL ka kërkuar po ashtu përgjigje nga MPJD-ja, se cilat shtete dhe rajone do të jenë prioritet për diplomacinë kosovare.

Megjithatë, ky institucion nuk ka kthyer përgjigje.

Nevoja për rishikim strategjik të diplomacisë

Sipas ish-ambasadores së Kosovës në Itali, Alma Lama, e gjithë energjia diplomatike duhet të fokusohet aktualisht në njohjen nga pesë shtetet e Bashkimit Evropian që nuk e kanë njohur Kosovën.

“Njohja e pesë vendeve të BE-së do të duhej të ishte kërkesë në dialog, sepse ky dialog zhvillohet nga Bashkimi Evropian për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë dhe do të duhej të finalizohej me një marrëveshje përfundimtare, që do të duhej të përfshinte garanci për njohje nga pesë vendet në fjalë. Ndryshe do të ishte e pakuptimtë”, thotë ish-ambasadorja e Kosovës në Itali, Alma Lama.

Për të arritur këtë, Lama e sheh pozitiv faktin se politikën e jashtme të BE-së e udhëheqë politikani spanjoll, Josep Borrel, që vjen nga një shtet mosnjohës si dhe që procesin e dialogut Kosovë – Serbi, e ndërmjetëson sllovaku, Mirosllav Lajçak, shteti i të cilit heziton që ta njoh shtetin e Kosovës.

“Përfshirja e njohjes automatike të këtyre [pesë] vendeve me një marrëveshje e cila do të mbajë vulën e Bashkimit Evropian, pra mes Kosovës dhe Serbisë, mendoj se duhet të jetë kërkesë themelore e Kosovës në këtë dialog”, tha Lama.

Lama sugjeron që në kuadër të strategjisë së re për të siguruar njohje, Qeveria e Kosovës të angazhojë edhe diplomatë ndërkombëtarë.