Mustafa Kemal Atatürk, ku Atatürk do të thotë “Ati i Turqve”, ende konsiderohet heroi kombëtar, babai i Turqisë moderne, edhe pse regjimi i Erdoganit ka anuluar shumë nga reformat e tij.
“Atatürku beri një sërë reformash themelore me një vulë të qartë laike dhe perëndimore. Ai hoqi kalifatin dhe vendosi organizatat fetare nën kontrollin e shtetit, laicizoi shtetin, njohu barazinë gjinore, vendosi të drejtën e votës universale, të dielave si një festë publike, ndaloi mbajtjen e mbulesës islame për gratë në vende publike, miratoi alfabetin latin, Kalendari Gregorian …
Në fushën juridike, ai shfuqizoi të gjitha normat dhe ndëshkimet që mund të lidheshin me ligjin islam, shpalli një kod të ri civil, i cili kishte model kodin civil zviceran, dhe një kod penal të bazuar në kodin italian të kohës, por u mbajt denimi me vdekje. Ai gjithashtu legalizoi pijet alkoolike dhe dekriminalizoi homoseksualitetin” (marrë falas nga Wikipedia).
Rexhep Tajip Erdogan, një figurë e rëndësishme e Partisë së Mirëqenies, një musliman konservator, e shpallur fajtore për nxitje të urrejtjes fetare, u burgos në 1998; i liruar nga burgu, ai themeloi Partinë e moderuar Islame për Drejtësi dhe Zhvillim (AKP).
Në zgjedhjet legjislative të vitit 2002 AKP fitoi 34.3% të votave, duke u bërë partia e parë e vendit dhe duke marrë një shumicë dërrmuese në parlament për shkak të sistemit zgjedhor turk, proporcional por me një barrierë 10% të votave të vlefshme.
Nën qeverinë e Erdoganit, Turqia dhe Stambolli po islamizohen me ndjeshmëri, duke ngjallur shqetësimin e ushtrisë, të vendosur nga vetë Ataturku si roje e shtetit laik.
Në të njëjtën kohë, popullariteti i Erdoganit rritet falë një politike të mprehtë ekonomike që krijon një klasë të re të mesme të ish -fshatarëve të urbanizuar, me të ardhura që shkojnë nga 2,000 në 10,000 dollarë në vit.
Në vitin 2013, një seri demonstratash antiqeveritare u shtypën dhunshëm nga policia me 9 të vdekur dhe mbi 8,000 të plagosur. Arrestime të shumta, më shumë se 900 persona sipas të njëjtave burime qeveritare.
Pavarësisht nga ky përfshirje autoritare, në vitin 2014 Erdogan fitoi zgjedhjet presidenciale dhe vitin e ardhshëm AKP -ja e tij fitoi përsëri zgjedhjet politike, duke fituar një shumicë absolute në Parlament.
Të shohim tashti në ditët tona.
Natën e së Premtes 15 Korrik një numër i konsiderueshëm i njësive të forcave të armatosura, ushtrisë dhe forcave ajrore, tentojnë një grusht shteti: komandot sulmojnë Turbanin e Madh Yazici në vendpushimin luksoz bregdetar Marmaris, në bregdetin Mesdhe të Turqisë, ku ndodhet Erdogan ne pushime. Blitz dështon për shkak të reagimit të gardës presidenciale, është një version, ose sepse Erdogan ishte paralajmëruar dhe tashmë ishte ngritur, sipas të tjerëve, edhe për shkak të një alarmi nga Mossad, shërbimet sekrete izraelite, thonë disa.
Ky është versioni pak a shumë i pranuar nga të gjithë, por komploti është lëshuar dhe thashethemet qarkullojnë me këmbëngulje se grushti i dështuar në të vërtetë u pilotua nga vetë Erdogan në mënyrë që të shpëtonte nga të gjithë kundërshtarët që e bezdisin.
Herodoti shkruan në historitë e tij. ”… Pisistrati krijoi strategjinë e mëposhtme. Ai plagosi veten dhe mushkat e tij dhe më pas e shtyu karrocën në sheshin qendror duke pretenduar se kishte shpëtuar nga prita e armiqve të cilët, sipas tij, kishin qëllimin e qartë për ta vrarë … “, njerëzit më pas i caktuan atij një roje dhe në një kohë të shkurtër Pisistratus u bë tiran i Athinës …
Përveç precedentëve historikë, hipoteza duket e rrezikshme nëse marrim parasysh të vdekurit dhe të plagosurit e shumtë (respektivisht 265 dhe 2000), veçanërisht në mesin e besnikëve të vetë Erdoganit, dhe shkatërrimin e shkaktuar nga bombardimet.
Në çdo rast, reagimi shperthen, shpallet një gjendje e jashtëzakonshme dhe brenda pak ditësh arrestohen 13,165 persona (të dhëna zyrtare), ata janë 8,838 ushtarë (përfshirë 123 gjeneralë dhe admiralë), 2,101 magjistratë, 1,485 policë, 52 autoritete administrative dhe 689 civilë. Dhe ata me siguri nuk mund të përfshihen të gjithë në grusht shteti. Janë mbyllur 934 shkolla, 15 universitete, 109 konvikte studentore, 19 sindikata, 104 fondacione, 1,125 shoqata dhe 35 objekte shëndetësore. 21,000 mësues të shkollave publike janë pezulluar dhe licenca mësimore e mijëra mësuesve të shkollave private është revokuar.
Shteteve të Bashkuara u kërkohet të ekstradojnë Fetullah Gulen, dikur mik dhe tani armik i ashpër i Erdoganit, i akuzuar si frymëzues i grushtit të dështuar të shtetit.
Kryeministri Binali Yildirim njofton se një sistem presidencial do të miratohet sa më shpejt të jetë e mundur në të cilin Kreu i Shtetit do të ketë të gjithë pushtetin ekzekutiv, dhe që nga ai moment “Shtabi i Përgjithshëm i forcave të armatosura nuk do të varet më nga Ministria e Mbrojtjes por do të jetë në varësi të presidencës ”.
Një grusht shteti i plotë, një diktaturë sipas traditave më të këqija.
Hitleri gjithashtu ishte zgjedhur në zgjedhje të rregullta, dhe Musolini në vitet 1930 kishte mbështetjen entuziaste të shumicës dërrmuese të italianëve.
Por ka edhe më keq: që nga dita e parë pas grushtit të dështuar të shtetit, Erdogan ka shprehur synimin e tij të qartë për të rivendosur dënimin me vdekje, të hequr në 2004 me shtytjen e Evropës, për t’u zbatuar ndaj autorëve të grushtit të shtetit të dështuar.
Rëndësia e një mase të tillë shkon përtej vetë dënimit me vdekje pasi bie ndesh me një parim themelor juridik, domethënë se nuk është e mundur të futen dënime që kanë fuqi prapavepruese. Një probrium i vërtetë ligjor.
Nëse njerëzit pyesin, ne se do ta bëjmë, tha Erdogan. Populli, sheshi i lëshuar dhe parlamenti në të cilin Erdogan ka një shumicë absolute do të miratojë.
Dhe shumë shpejt do të na duhet të shohim vargjet e trekëmbëshit me gjeneralët e grushtit të shtetit të varur, por jo vetëm këta, dhe jo vetëm tani.
Nga Franco Isman
Përktheu nga italishtja: Paul Tedechini
