Jusuf Buxhovi, historian e shkrimtar nga Prishtina
Promovimi i romanit “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” në Gjakovë
MONUMENT LETRAR PËR GJAKOVËN DHE SHQIPTARËT
Promovimi i romanit të plotësuar “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazi” në Gjakovë paralelisht me promovimin e të njëjtit në Romë të përkthyer në italisht dhe të botuar nga botuesi i njohur italian “Armando”, paraqet më shumë se një ngjarje kulturore, ngaqë afirmon qenien tonë historike dhe kulturore në përmasa ndërkombëtare. Është ky një mesazh i rëndësishëm për identitetin tonë perëndimor si dhe përpjekjet që ky të ruhet kur ai kanoset me projektet e ndryshimit apo të shuarjes së tij pa u kursyer edhe mjetet e luftës me mikrobe, siç është ai i murtajës.
Kështu e vlerësoi këtë ngjarje Ardian Gjini, Kryetar i Komunës së Gjakovës, i cili tha se “vepra është monument për Gjakovën dhe shqiptarët”, dhe se këtë bindje e kishte krijuar pasi që në vitin 2013 i ishte kthyer rileximit të saj, me ç’rast tha se “vepra ishte e njëjtë por botëkuptimi ishte më ndryshe”. Shtoi se nga leximi i saj e sheh se si ka lindur kënga, besimet fetare, arkitektura dhe identiteti i vendit tonë. “Shënimet e Gjon Nikollë Kazazit” nga Jusuf Buxhovi është tregimi më i mirë i shkruar në gjuhën shqipe.
Duke u ndërlidhur me përshtypjet e Gjinit se “vepra ishte e njëjtë por botëkuptimi ndryshe”, autori shpjegoi se plotësimi i kësaj vepre që i është bërë (në planin gjuhësor – duke futur idiomat e gegnishtës si dhe paskajoren si të folme autentike të veriut, si dhe ndërlidhja e identitetit kulturor me elemente filozofike, që përcaktojnë superioritetin ndaj primatin ndaj elementeve të besimeve që ndërthuren me të), ka pasë për qëllim që të ruajë botëkuptimin mbi të cilin mbështetet vepra, ku metafora e murtajës paraqet dimesionin e armës për zhdukeje dhe asimilime identitare në përmasa globale që vazhdon të përdoret në forma të ndryshme edhe për qëllime të ndryshme politike siç po verehen edhe këto të tanishmet me Covidin .
Ndërsa, rreth përkthimit të veprës në disa gjuhë, veçmas në atë të Dantes në italishtqë doli këto ditë, dhe përkthimit në fazën përfundimtare në anglisht, gjermanisht, polonisht, rumunisht dhe spanisht, autori tha se kjo i ndihmon letërsisë sonë që të afirmohet në përmasat ndërkombëtare, veçmas kur kjo bëhet me një vepër që shpalos dramat e saj të brendshme në rrethanat ekzistenciale në një hapësirë të ndeshjeve të perandorive dhe besimeve, ku politika dhe besimet luftojnë për hapësirë dhe dominim të përhershëm…
