Nga: Xhemaledin Salihu, Preshevë
Më 26 e 27 tetor 2024 në Preshevë u mbajt Konferenca shkencore: “Figura me vlera shkencore dhe kulturore shqiptare nga Lugina e Preshevës dhe vise të tjera shqiptare”, ku morën pjesë me 52 studiues nga Shqipëria, Maqedonia e Veriut, Kosova, Mal i Zi dhe Lugina e Preshevës, ndeërsa u kumtuan 40 punime shkencore.
Konferencën shkencore e udhëhoqi BORDI, në përbërje: Prof.dr.Drita Halimi-Statovci-etnologe, prof.dr. Agron Xhagolli-kulturë popullore/folklorist/, Akademik Adem Bunguri, arkeolog, prof.dr. Isak Shema, letërsi, prof. dr. Izaim Murtezani, studime folklori dhe etnologji, Dr. Sc. Shpëtim Memishi, ekonomi dhe Xhemaledin Salihu, professor, studiues.
Konferenca shkencore punoi me 5 séanca, në seancën solemne Konferencën shkencore zyrtarisht e shpalli të hapur Xhemaledin Salihu, kryetar i SHTKK-së, me një fjalë rasti, ku përshëndeti Shkëlqesinë Dr. Bardhyl Canaj, Ambasador i Republikës së Shqipërisë në Serbi dhe Konzullin në këtë Ambasadë, Z. Idlir Kaba, delegacionin e Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, me në krye të koordinatorit Akademik Adem Bunguri, arkeolog, Z. Besim Shabani, shef i Kabinetit të kryetares së komunës së Preshevës, Znj.Ardita Sinani, Z. Murat Alvazin, kryetar i Lidhjes së Historianëve Shqiptarë në Botë, me seli në Zvicër, pjesëmarrësit, studiuesit.
Konferencën shkencore e përshëndetën Ambasadori Dr. Bardhyl Canaj, Z. Besim Shabani, Akademik Adem Bunguri dhe Z. Murat Ajvazi.
Në pjesën e ndarjes së shpërblimeve sipas Rregulloresë mbi ndarjen e shpërblimeve të SHTKK-së, me shpërblim më të lartë të SHTKK-së u shpërblye Shkëlqesia Dr. Bardhyl Canaj, me ANËTAR I MERITUAR, ndërsa me Mirënjohje u shpërblye Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës dhe Fondi Humanitar i GNTC Gorenje në Prishtinë, me drejtor Fatmir Kadriu..
Me kumtesa-punime shkencore u paraqitën këta studiues: Prof.dr. Neritan Ceka, Akademik Adem Bunguri, Zana Hoxha, akademik Valter Memisha, dr. Afërdita Abdullahi Dërmaku, prof.dr.Vilma Proko, Ismet Osmani, Hajrullah Hajdari, Xhemaludin Idrizi, prof. dr. Drita Halimi Statovci, dr. Angjelina Hamza Hasanaj, Arlinda Veliu-Sadiku, dr.doc Rini Useini, dr. Rovena Mikeli Vata,
- Davida Marku, prof. dr. Agron Xhagolli, prof.dr. Izaim Murtezani, dr. Vlorë Fetaj-Berisha, dr. Besim Morina, Jonuz Fetahaj, doc.dr. Besnik Rameti, Edibe Selimi -Osmani, Xhafer Cakolli, Akademik Hamit Kaba, Ardian Ramadani, Avni Dehari,
Bekim Ramadani, prof.dr. Mustafa Ibrahimi, Isamet Bakiu, prof. dr. Minir Ademi,
Hysen Këqiku, msc. Klajdi Lulollari, mr.Murat Ajvazi, mr. sc Ali Sadiku, Rahim Azemi,
Qerim Lita, dr. Albin Sadiku, Xhemaledin Salihu.
Pas mbarimit të leximit të punimeve shkencore në Konferencë shkencore u zhvillua një diskutim lidhur me pesë seancat dhe punimet shkencore.
Fjalën përmbyllëse mbi Konferencën shkencore e pati Prof. Dr. Agron Xhagolli që poashtu ligjeroi mbi realizimin e suksesshëm të Konferencës dhe dha disa sugjerime e propozime për të shkuar edhe me perpara për konferencen shkencore te vitit 2025 me cilesore dhe me permbajtësore..
Konferenca shkencore vazhdoi punimet e saja edhe të dielën, më 27 tetor 2024, me
hapjen e Ekspozitës, me fotografi nga aktivitetet e Shoqatës për vitet 2014-2017, të cilën e menaxhoi Agim Arifi, mësimdhënës i artit.
Më pastaj ndodhi përurimi i librit të Konferencës së vitit 2023: “Personalitete me vlera shkencore shqiptare në Albanologji nga Lugina e Preshevës dhe vise të tjera shqiptare”, ku fjalen e patën prof. dr. Drita Halimi-Statovci, prof.dr. Agron Xhagolli dhe prof.dr. Izaim Murtezani, recensentë.
Para ditën e 27 tetorit 2024, grupi i vizitorëve nga: prof.dr. Neritan Ceka, Akademik Adem Bunguri, Klajdi Lulollari, Sami Agushi, prof. dhe Musli Emini, arkeolog amator vizituan lokalitetin dardan Kërshevica, në komunën e Bujanovcit, ndërsa pasdite këta të përmendurit më lartë dhe disa studiues të tjerë vizituan Cërkvishtën në Zhunicë, Varret dardane në Bukurovc, Kalanë e Bushtranit, Kacipupin e Rahovicës, shtëpinë e vjetër të Esat Esatit dhe Teqenë e Preshevës.
Projektin në fjalë e financoi: Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës, botimin e librit: “Personalitete shkencore shqiptare në Albanologji nga Lugina e Preshevës dhe viset të tjera shqiptare” e financoi Fondi Humanitar i GNTC Gorenje Prishtinë-Fatmir Kadriu, drejtor.
Vlen të cekim mbështetjen dhe përkrahjen shumë të duhur dhe të nevojëshme të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë.
Projektin e realizoi : Shoqata për Trashëgimi dhe Krijimtari kulturore në Preshevë
Në paraditën e 27 tetorit 2024, SHTKK organizoi vizitë disa vendeve të trashëgimisë kulturore në Nesalcë të komunës së Bujanovcit: Teqesë, ku na priti dhe na njoftoi me historikun i nderuari dhe i palodhshmi u.d. Sheh Afrim Agushi dhe Plaku i Teqesë,
Kacipupit, ku ligjëroi bachelor i arheologjisë, Musli R. Emini, Teqesë së Preshevës dhe Varret e Krushqëve në Bukurovc, ku ligjëroi Xhemaledin Salihu.
Pra, sipas gazetares nga Lugina e Preshevës, Lumturije Limani ishe: “Një ngjarje e tillë jo vetëm që nxit njohuritë, por gjithashtu forcon lidhjet mes shqiptarëve në rajon. Këto aktivitete padyshim se janë thelbësore për të inkurajuar zhvillimin e mëtejshëm të gjeneratave që vijnë pas nëpërmjet artit dhe kulturës,
poashtu ishte një platformë e rëndësishme për të njohur dhe vlerësuar kontributet e figurave të rëndësishme shqiptare të cilët kanë kontribuar në fusha të ndryshme si shkenca, arti dhe kultura.
Një ngjarje e tillë krijon mundësi për të ndarë eksperienca dhe për të frymëzuar brezat e rinj që të angazhohen në ruajtjen dhe promovimin e kulturës shqiptare.”
