Nga: Ragip Kçiku
___
“STANDARDI”
___
Një gjuhë e “vdekur” është e pakthyeshme.
___
Për të analizuar, gjykuar apo miratuar vendimet e “Kongresit të Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe” në dhjetor të vitit 1972, duhet të analizohet, më shumë sipas rrethanave sa se për vendimet që athëherë u morën. Në fakt, ato vendime ishin marrë 20 vite më parë kur abetaret e shqipes së jugut u imponuan dhunshëm në Shqipërinë Veriore – enveriste. Ndërsa, në viset e shqiptarëve “të Jugosllavisë”, shqiptarët ishin në mes kullës dhe çekiçit. Deri më 1949, as guxohej të thuhej “Albanski jezik” , por vetëm pezhorativi përçmues “shiptarski jezik”.
Dhe, për këtë ka fakte kur një gjë të tillë e ka shkruar edhe vetë prijësi i albanologjisë, pas përzënies së Selman Rizës për në Shqipëri, profesor doktor Idriz Ajeti.
Kush mund të garantonte për një unitet kombëtar, (gjihësor) në një gjeografi të copëtuar politikisht nga dy pushtete diktatoriale? Kush mund të ishte ai kolos i cili do të mund t’i thoshte “Nanës Shipni”, “Na nuk jemi me juve”. E, kjo do të ishte pa asnjë dyshim edhe tani e gjykuar si “tradhëti kombëtare”. Dhe mirë që nuk pati një budalla të tillë. Shumica absolute e shqiptarëve ishin për bashkim me “Nanën Shipni”, pa hezitim.
Vetëm Komunistët e devotshëmbqë ishin vërtetë pak, ishin kundër një bashkimi politik kombtar. Në shpirt jetonte “Shipnia e Madhe” me kryeqytet Tiranën dhe udhëheqës Enver Hoxhën. Mendim analitik, në përgjithësi nuk kishte. Kishte vetëm eufori të pakompromis. Një vendim i kundërt, do të ishte më i sharë se vendimi në fuqi sot. Apriori Idriz Ajeti si prijësi i albanologjisë do të ishte “tradhëtari” më i madhi për dëmin që i ka “bërë” gjuhës shqipe. Sepse, ne shqiptarët vetëm të shajmë dimë e ç’është më e keqja, nuk duam të punojmë, edhe kur dimë. Rëndom nuk pajtohemi vetëm për çëshje subjektive sepse në historinë tonë, rrallë herë ka dominuar arësyeja. Në gjithë pjesën veriore të gjeografisë shqiptar, nuk dëgjon së foluri gjuhën standarde.
Ky është fakt! ASHASH, (bën përjashtim ASHAK), dhe institutet e gjuhës shqipe, mund t’i bëjnë veti qejf sa të duan. Realiteti nuk është në anën e tyre. Besoj se nuk jam i pari që po e them se “standardi” shqiptar ka shtrirje aq sa kishte shtrirje latinishtja në mesjetë. Latinishtja përdorej vetëm në senat, administratë dhe në kishë. Italishtja ishte bërë gjuhë popullore “vulgare” d.m.th. jofisnike, jo aristokrate.
Kjo është gjendja e shqipes së veriut. Sa do të mbijetojë vetëm në media, administratë dhe në letra, këtë gjë unë, vështirë e kam për të parashikuar, por “standardi” tek shqiptarët e veriut, kurrë nuk do të jetë një gjuhë popullore. Nuk do të bëhet sepse, në asnjë institucion nuk e dëgjon “standarddin” në mes kolegëve, pëveç në kumtesa si në ASHK, Institutin Albanologjik, universitete, shkolla, kolegje etj. Në asnjë moment mes kolegësh nuk dëgjohet në “standardi” i kushtëzuar i vitit 1972. Në Tiranë, flitet sipas rastit.
Dy jugorë flasin shqipen e jugut; dy veriorë flasin shqipen e veriut dhe; mes një veriori me një jugori, dominon në mënyrë absolute dialekti i veriut.
Kjo ndodh edhe në Elbasan që është qytet i dy dialekteve përkatësisht i zonës kalimtare të të dy dialekteve. Këto dëshmi na bëjnë të kuptojmë se dialekti i veriut në gjeografinë e tërësishme të shqipes, dominon me mbi 70 % të njerëzimit shqiptar. Ku jemi sot?
“Kush nuk ka qenë i diskriminuar, nuk di ç’është diskriminimi”. r. k.
Si sot 30 vite më parë u nis të korrigjohet kjo padrejtësi që iu bë shqiptarëve të veriut deri në diskriminim. Në Kongresin e Gjuhës Shqipe mbajtur në Tiranë në dhjetor të vitit 1972, pavarësisht një kthese që u bë në Prishtinë më 1968, kushtet për shqiptarët e “Jugosllavisë” ishin të thjeshta, “po deshët, merreni dialektin e jugut, po nuk deshët, lereni”.
Aq komproomis kishte në atë Kongres të gjuhës partiake të PPSH-së. Këtë kusht me dy teha, dihet ta kuptojë çdo kush. Për shqiptarët në shtetin jugosllav vlen kjo batutë: “Dy vdekje s’ka, nga njëra nuk shpëton dot”. Kjo është një batutë nga serialet e RTSH-së. Pra, shqiptarët jashtë Shqipërisë enveriste këtu ishin. O, të krijojnë një “gjuhë gege” përkatësisht “thikën e shkavit”, ose “shiptarski jezik”, o të pranojnë thikën e vëllavit. Për ata që kuptojnë, nuk ka shpjegim tjetër. Besoj se edhe kreu më kompetent dhe autoritativ gjuhësor i delegacionit, profesor Idriz Ajeti, ka qenë i vetëdijshëm për pasojat. Edhe unë mendoj se për kohën ka qenë një vendim më i mirë ndër dy të këqinjtë. Me pranimin e dialektit të imponuar, përgjithmonë kombi shqiptar mbeti një, “shqiptar”, dhe i pandarë, pavarësisht se jetojnë në pesë shtete të Ballkanit.
Çfarë duhet të bëhet?
Çfarëdo që të bëhet apo të mos bëhet, njëra palë do të jetë e paragjykuar apo e gjykuar, e sharë dhe e përsharë. Një e keqe do të vazhdojë për vendimmartësit apo për apatikët sikur që janë sharë dhe shahen për alfabetin i cili ka 126 vite përdorim. Si mund të bëhet një marrëveshje? Është e vështirë.
Këtë vështirësi e ka shkaktuar mohimi i lidhores së veriut /me/ “punue”, duke u zëvndësuar me parafjalën e paskajoren jugore /për të punuar/ e cila njëkohësisht ka nxjerrë jashtë edhe dyzëshin “ue” e cila vetvetiu është zëvevësuar me dyzëshin e jugu /ua-r/ shoqëruar me një një /r/ paradigmë të dialektit jugor. Parafjala e paskajores së veriut e cila zëvendëson edhe lidhoren, është shtylla e gjithë natyrës së shqipes së veriut, përkundër paskajores së jugut e cila, gjithashtu është shtylla e shqipes jugore.
Këto dy “nyje” të dialekteve përkatëse, nuk mund të injorohen në asnjë mënyrë. Këto duhet të bashkëjetojnë në një “standard” të ri.
Si, dhe sa mund të shkrihen së bashku, nuk e kam menduar por, ka njerëz me kompetencë gjuhësore si profesor Rexhep Ismaili që e kanë menduar dhe dëshmuar se si mund të bashkëjetojnë. Kur një shqiptar i jugut bindet se paskajorja /për të/ me dyzëshin /ua/ është poaq e vështirë për shqiptarin verior sa edhe vetë paskajorja përkatësisht lidhorja e shqipes veriore /me/ së bashku me dyzëshin /ue/ që është për shqiptarin e jugut, atëherë mundt ë bëhet pajtim, marrëveshje (kompromis). E, pajtim mund të bëhet duke respektuar palën tjetër dhe duke u bindur se, kjo ndarje do të vazhdojë pafundësisht. Ky bashkim i dy paskajoreve, mbase edhe nuk bëhet kurrë por, ajo do të zbutet nëse në tekstet shkollore të të gjitha lëndëve imponohen tema me këto dy pjesëza.
Imponimi i vetëm njërës nga këto dy pjesëza përkatësisht dyzësha, është jashtë psikologjisë së njeriut. Ato janë të rrënjosura në kognitivitetin e fëmijës e cila është edhe logjike edhe psikologjike, edhe fonetikë me interferenca psikologjike e cila pashmangshëm i shkakton, si paradigmat morfologjike, si dikotonominë logjike, ashtu edhe strukturën sintaksore. Si përfundim: fëmia shqiptar, që nga kopështi duhet të mësohet të flasë natyrshëm “pa zori” do të thoshte mjedja, me të dy këta përbërës që në dukje janë shumë të vogëla por, janë shpirti i dialekteve shqipe.
Sa i përket fjalësit, nuk di a është korrigjuar në fjalorët më të rinj. Fjalësi i gjuhës shqipe, është /fjalës i gjuhës shqipe/. Janë diskriminuese përshkrimet në Fjalorin e Gjuhës Shqipe të shekullit të kaluar ku për çdo fjalë e cila nuk është aktive në pjesën jugore të Shqipërisë, përshkruhet si “dialektore”, “krahinore”, etj.
Çdo fjalë me burim nga trevat shqiptare është vetëm shqipe?! Një vlerësim ndryshe, është fashizoid ose, magarllëk. Këto mendime në asnjë rast nuk kanë të bëjnë me ndonjë propagandë në dëm të “standardit aktual”. Këto janë sugjetime dhe gjykime. Le t’i mësojmë dialektet tona më me dëshirë se greqishten, italishten apo anglishten. Unë nuk mendoj në asnjë mënyrë që gjuha e letrave, e administratës dhe e mediave të kalojë në anarki. Më mirë një standard “i keq” se pa asnjë standard.
Shkoi djali në Gjermani dhe sapo u kthye në pushimin e parë, iu drejtua babait të vet: “Babë, du me prish kit shpi me marue ni tjetër”.
Babai iu përgjigj: “Maroe niherë atë shtëpinë tjetër, tanaj e prishim kët. Të pastë baba!”
Te lumte mendja dhe dora zotni Ragip Kçiku per kete shkrim gjithmone aktual dhe te sakte.
Standertin e gjuhes nuk e vendose urdhni i nji diktatori, por vete PERDORMI i saje. Ne asnji vned te perparuem europian nuk asht unifiku nji gjuhe me urdhnin e nji diktatori o te nji mbreti.
Asht e vertete qe “Në fakt, ato vendime ishin marrë 20 vite më parë kur abetaret e shqipes së jugut u imponuan dhunshëm në Shqipërinë Veriore enveriste.”
Shume intelektualve te Shkodres dhe ne pergjithesi te Gegnise iu paten refuzu studimet e tyne, veprat e tyne, perkethimet e tyne qyshe 20 vite para ligjit te ashtuquejtun te standartit (tosknishtes). Kete e ka provu mbi kurrizin e vet edhe baba i im Dr.Jur Emid Tedeschini, te cilit iu paten refuzu studimet dhe perkethimet e tij vetem se nuk ishin shkru ne tosknisht.
Ky imponim i tosknishtes bante pjese ne nenshtrimin e gegnishtes, e cila kishte shume ma teper autor se sa tosknishtja. Shume autor gege jane eleminu ne menyra te ndryshme tue i persekutu nder burgje e kampe perqendrimi me akuza falso si bashkepuntor te pushtuesve dhe si agjenta te botes prendimore.
Per kete un kam pas ba nji shkrim qyshe nga viti 2006 e kndej.
Paul Tedeschini: Doemosdoshmenia e çfuqizimit të Ligjit Komunist të “Drejtshkrimit”! (me 15.06.2006)
https://albemigrant2011.wordpress.com/2016/04/13/paul-tedeschini-doemosdoshmenia-e-cfuqizimit-te-ligjit-komunist-te-drejtshkrimit/
Ju falemnderit për vlerësimin dhe për linkun!
mendoj se tema te cilen ka marrur persiper 8 mbi supe) te shqyretojk ky zoteriu, eshte mjefta e qelluar dhe teper komplekse. Vetem albanologet ose gjuhetaret e specializuar dhe kompetent, mund te japin vleresime dhe qendrime te sakta ose ekzakte.
Se kendejmi, nuk mund te quhet gjuhe e vdekur gjuha latine si per shembull, kur e flasin dhe shkruajne peraferishte (afro 😯 % te saj) Spanja, Portugaloia, si dhe popujt dhe shtetet e ndrxyshme te Amerikaes Latine, Filipineve, Makaor etj.
E dyta: Sikur te mos ishin te detyruar askokohe per te mesuar “gjuhen e vdekur” latine:Romaket nuk do e kishin pushtuar dikur me teper se gjysmen e botes.
E treta: Ne Gjermani, Austri, Zvicer, Tiroloin Jugor, Schleewswingun Veriore, Eupede, Kleipede, Shlezi, Transilvani, Bohremi, Sudete dhe rajone te tjera te banuara nga gjermanet: i kemi hoch deutsch dhe puro deutsch te shpehurit dhe te shkruarit e gjermanishtes.
I kemi madhe aksentin dhe dialektij jekav ne kroacisht ( mjesto, lijepo etj.) dhe ate serb ( lepo, mesto) etj.etj….
Peresonalisht mendoj se gjuha, gjegjesisht aksenti dhe dialekti i toskerishtes ( Jugut) -jane ne epersit totale ose absolute me dialektin gege ( Veriu) ne ceshtjet ose aspektet orale, gjuhesore, ortografike, sintaksore, morfologjike, semiotike, semiologjike, semantike, drejtshkruimore, drejtfoljore etj…
Mua si shqiptar nga Kosova, si per shembull me vjen marre ( turp) t´i shprehu barbarizmat ose silogjizasmat e mia gjuhesore ose foljore para nje shqiptari te Shqiperise.
Gegerishtja se kendejmi, ka tradite, humori, apori, metafori etj….Ama, toskerishtja ka me teper kuptim, lezet, melodi, gramatike, sintakse, morfologji etj.
Per disa ceshtje ose aspekte delikate dhe profesionale si guha, politika, analiza, filozofia, poltologjia etj,: mendoj se ne cdo gazete ose medium te mundshmem, duhet te flasin dhe shkruajne njerezit e zanatit ose prfofesionit ( njerezit e kualifikuar, intelektual, profesional dhe kompetent per ato pune) e jo jaranat, nunat, kumbaret ose dostat e filan editorit dhe fistek redaktorit, moderatorit, censorit etj.
Pa te keq.
Pershendetje Lexues,
Shkurt:
Gjuhesia (Linguistika) eshte shkence qe mirret me studimin e gjuheve, te gjalla e te vdekura. Filolologjia (filologet), mirret me studimin e gjuheve te shkruara por qe nuk fliten. Ato konsiderohen edhe si gjuhe te vdekura, si latinishtja, sanskritishtja.
Faleminderit!
Po. E kisha fjalen ne nje mkontekst tjeter.
Pershendetje.
Lexuesi (nuk e kuptoj se pse shkrun ne ANONIM) thote:
1- “Vetem albanologet ose gjuhetaret e specializuar dhe kompetent, mund te japin vleresime dhe qendrime te sakta ose ekzakte.”
Kjo asht krejtesisht e gabume, sepse kongresi mbi te ashtuquejtunin drejteshkrim ku u eleminu krejtesht gegnishtja, nuk ka marre vendime ne baze te debateve te lira gjuhtaresh, por me urdhen te diktatorit sllavo-komunist Enver Hoxha. Kerkush nuk ka mujte me shpre mendimin e vet lirisht. Vendimi i ketij kongresi famkeq u kethy ne ligje.
Prandej si ligj komunist i imponuem duhet te çfuqizohet nga qeverite shqiptare post-komuniste si shume ligje te tjera komuniste. Por mbasi ne pushtetin postkomunist jane ne fuqi bijte e komunistve, ky lidh mbetet ne fuqi. Pa fuqizu kete ligj, nuk ka gjallnim te zgjanuem te gjuhes shqipe.
2- Lexuesithote edhe: “Peresonalisht mendoj se gjuha, gjegjesisht aksenti dhe dialekti i toskerishtes ( Jugut) -jane ne epersit totale ose absolute me dialektin gege ( Veriu) ne ceshtjet ose aspektet orale, gjuhesore, ortografike, sintaksore, morfologjike, semiotike, semiologjike, semantike, drejtshkruimore, drejtfoljore etj…”.
Me fal se po ta tham pa dorca, por ti lexues me kete pohim ke tregu INJORANCEN E PLOTE TANDE mbi LEVRIMIN E GJUHES SHQIPE NE GEGNISHT qyshe shume shekuj ma pare. Te gjithe autort gege jane eleminu ne format ma kriminale dhe veprat e tyne ose i kan zhduke ose i kan lane ne harrese tue ndalu publikimin e tyne. Levrimin e gjuhes shqipe gege e kan ba qyshe shekuj ma pare KLERI KATOLIK SHQIPTAR, te cilin sllavo-komunistet e Enver Hoxhes e kan masakru. Po asht kan masakru edhe te gjithe intelektualt gege qe kan studju ne universitetet ma te mira europiane, te cilet kan ba vepra dhe kryevepra te niveli europian si dhe perkethime veprash europiane. Keto i kan zhduke klrejtesisht. Ne kete menyre ti “Lexuesi” dhe breznite tuja e te mavonshme NUK NJIHIN TJETER VEC TOSKNISHTES “SE BUKUR”. Ju nuk keni asnji kompetence te gjykoni di>çka qe ju nuk e dini. Kjo asht fatkeqesia e GJUHES SHQIPE dhe e KULTURES SHQIPE.
i dashtun Paual,
sikur te disha torskerishten dhe gegerishten ( me akseentin dhe dialektin e Shqiperise) do isha bukur i lumtur.
Askush, askund dhe asnjehre nuk e mohoi dikush rolin dhe kontributin kolosal dhe titanik te Gjon Buzukut, Pal Engellit, Pjeter Bogdanit, Gjergj Fishtes, Mikel Koliqit, Ndre Mjedes, Asdrenit etj…Por, as te Anton Zako Cajupit, Konstandin Kristoforidhit, Jani Vretos, Naim Frasherit etj.
P.S.
Ja (qe) pra disa prova ose shemmbuj konkret: A me mire eshte me i thene midsafirit, mikut ose jaranit ne sofer; Ha buke deri dsa te dhihesh ose pi caj, uje, raki ose vere deri a t´pshuresh ( me aksentin ose dialektin kosovar), apo “do hash buke dhe do pijshme uje, caj, raki, vere, boze ose limante, gjer sa te ngopesh” ( me aksentin dher dialektin e shqiperise ne toskerishten moderne ose bashkkohore)
Tjetra : Mos ta nin hiq bal se i kena Amerrrriken, Gjerrrmanine dhe Brrrritanine e Madhe qe na dalin zot! ( dialekti gege ose kosovar); dhe ” mos ke dert ose merak fare se i kemi Amerikan, Gjermanine, Britanine e Madhe etj, qe na mbrojne dhe ndihmojne. ( shqiptaret e Shqiperise)
Tjetra: A me bukur tingellon kjo mjesto, lijepo, vrijeme etj…( jekavisht ose kroatisht), apo “mesto, lepo, vreme etj….( ekavisht ose serbisht)?; na thuani?
Enver Hoxha vertete ka bnere gafe, gabime dhe mekate kardinale dhe trashanik gjate mandatit ose pushtetit te tij: Ama Shqiperine, gjuhen, kulturen, arsimimin, letersine dhe ushtrine i beri bashke dHe i mbajti ne kembe.
A pajtohet dikush ne kete frubrike se pjesa dermuese e “gjuhes se vdekur latine” eshte kthyer ne shkenca te ndryshme ekzakte ( natyrore) dhe shoqerore….
Athua pse?
Autori
A meritojnë anonimët përgjigje?
Autori
Edhe për ta kuptuar, duhet një njeri me kpmpetencë. Jo çdokush i kupton zhvillimet linguistike.
Ragip mos de pi rakine pa meze se te bane zarar!
Aaaa anonim po te duket emri Agron aaa?!
A eshte shqip ky emri Agron, sipas teje…!?
Prej perroit, kenetes ose mocalit te ndotur dhe te turbullt, kurr nuk mund te shihni humneren e siperfaqes ne breg., Na meson bota e jetes ( Die lebens welt):
E verteta triumfon ne vetvete, ndersa rrena ose genjeshtra, gjithemone kla nevoje per ze te larte, bashkepunetor dhe deshmirat ( Eptiketi, filozof i lashte grek:
Gjuha eshte zemra dhe shpirti i kombit, ndersa aksentet dhe dialektet jane damaret dhe arteriet e saj. Ketu nuk ka vend per fe ose religjion, apo per politike e te thashe e me the.As per be e rre´fe….!
Duhen shkenctaret ose gjuhetaret e specializuar per keto fenomene ose dukuri “toske, gege, duklagjince, drenicakce, llapjance” etj…Pike.
Mos te tjerrim lesh me b….!
Mos të tjerrim lesh duke tjerrë lesh.
I nderuar Ragip, e kem pasur nje mixhe (axhe) dikur i cili nuk ndodhet me ne jete….Drite Paste! Ka qene bukuir (koxha) burre i mencur dhe trimn i urte qebesa. Me kujtohet se u thopshte burrave ne ode si per humor:” Krejt katundi dhe rrethi qe me njohin, e dijne se i kam tre djem dhe dy vajza, por askush prej tyre hala (akoma) nuk me ka pa cullak (lakuriq) rate ne shtrat me gruan time ose nanen e tyre.
Cdo fe ose religjion o Ragip Djali i ka misteret dhe sekretet e veta.
Gjuha, kultura, shkenca, teknika etj…jane krejt dicka tjeter.
E njoh bukur mire editorin e kertij mediumi ose portali shqiptar, Bajram (Gjergj) Kabashin….E kam edhe nje liber te tij autorial ne basnesen time ketu ne Gjermani qew me ka cuar ( derguar) dikur me doren e vet zoti Kabasahi me titull ” Rilindja-perkushtim e trishtim”….E kam lexuare kete (ate Liber) se bashku me shume e shume te tjera, nese me beson….Pervec perkushtimit te cilin Bajrami (Kabashi) ia ka bere nenes dhe shokeve (kolegeve) te tij gazetar, me ka pelqyer nje citat i Fjodor Dostojevskit ne librin e z. Kabashi, ku pos tjerash thuhet: Dhe vete ajo sikur thote se tere keto kujtime, kurre me s´kane per t´u kthyer me; shkuan e vene…. “Nejse!
Me fjale tjera, ju qe shkruani shpesh ose perdite ne revisten ” Drini”…ku lexuesit e shumte gjihandej, presin me padurim per te mesuar dhe kuptuar dicka: Eshte e mire dhe shume e ndershme t´i njihni dhe respektoni paksa kodin (kodeksin) gazetaresk ose publicistik se bashku intelegjencen, edukaten, kulturen dhe higjienen e krehur shpirterore, intelektuale dhe profesionale.
Une qe ne krye te heres, apo qe ne reagimin tim te pare, me duket se nuk te shava ose ofendova ty si autor dhe askend tjeter ne kete rubrike, por vetem thashe ate qe une besoj se kam te drejt, pa ia diktuar ose imponuar dikujt.
Na kurseni pra vetem nje trohe nga prepotenca, megalomania, grandomania, arroganca, cinizmi dhe injoranca. Kaq.
Dite e diell, kohe feste…kane te drejte edhe te tjeret me thene dicka.
Apo…???!!!
Nuk lexova asnjë reagim serioz në lidhje me temën e trajtuar.
Nuj jeni ju ai që keni folur me ironi.
Dmth., nuk iu kam drejtuar juve.
Respekt!
Ragip i nderuar,
I thua Paul Tedeschinit se gjermanet dhe ruset jane dy popujt me te medhenj te Europes!
Ruset ne fushen ushtarake ose luftarake,nuk e humbasin luften e tyre ne Ukraine ku raportet e ushtrise se Ukranise jane ne disproporcion te thelle me ( 1. 1O) ne raport me ushtrise e Rusise. Ka ndryshua madje edhe mentaliteti dhe gjeopolitika ruse…Nuk jane me ata ruset e dikushem te mentalitetit sovjetik, bolshevuik, menshevik etj. Jo cfare bace!
Gjermanet i ben dy luftera te medha boterorfe, te cilat nuk i fituan ne saje te prapavise dhe intendances ushtarake. ( lexo thuaj Paulit, nese e takon dikund “Deutschstoss Legende etj…)
Ruset mund te humbasin lufen ne Ukraine vetem me “pat pozicion” e jo me “mat dhe remi pozicion”…i thua allahile z. Tedeschin nese e njeh lojen e shahut.
Edhe pse kam fort qef me fitua Ukraina ne ate lufte te padrerjte e te pabarabarte!
Gjithe te mirat!
NATEN E KENDSHME…
E nderuar, do t’ thosha dhe besoj se ai i lexon këto. Por, bërtetë unë për herë të parë lexova këtë rmër. Respekt!
…Ragip, Paul Tedeschini eshte emer i njohur ne gazetarine, publicistiken dhe letrat shqipe. Ky tjetri, Agroni eshtze emer i püastert ilir ose shqiptar, ne mos gabohem…?!
Nuk po shoh asgje te keqe tek ky njeri, pervec asaj se i shpreh bindjet dhe qendrimet e veta.
Medet per fene, rr´fene, pulatiken, luften,kulturen, historine, popullin e shtetin ne duart e kujt kane ngelur o Ragipo….!!!
Une e mbylla me kaq kete “debat”!
Gjithe te mirat Ragipo!
Një shkrim që jep mundësi për mendime dhe ide, përmes bashkëbisedimeve me të interesuarit, nëse shkrimi lexohet me kujdes, drejtkuptohet dhe analizohet në hollësi e thellësi lidhur me pyetjet e porosit që ka mbarshtruar autori në përmbajtjn e shkrimit në fjalë.
Po sa e lexova shkrimin në fjalë, mu kujtuan bashkëbisedimet e zhvilluara nëpër Odatë tona që është folur pa standarde dhe nga gojtar e mendjendritur pa diploma dhe tituj por kanë dhënë mendime e gjykime më të drejta se shumë Akademykë me tijuj në kohë të pa kohë…kur gjuha shqipe ishte e ndaluar apo rrepsisht e kontrolluar qoft nga pushtuesi i uaj apo nga bashkëpunëtorët e pushtuesit..!
Po e paraqes një shembull që mund të mirret edhe arsyeshmëria e pranimit të gjuhës standarde në rrethana dhe kushte kur është trajtuar kjo temë.
Kur Serbia pushtoi Kosovën, gjuha shqipe ka qenë e ndaluar dhe shkollimi është bërë në gjuhën serbe me alfabetin çirilik aty këtu e ndonjë shqiptari. Por Odatë kanë qenë shkolla dhe Universitete. Dervish Goxhuli, nga Makerrmali i Drenicës, njeri i varfur,por i mençur, për t’i mbajtur e mbajtur familjen gjallë me bukë, ka shërbye në Deviç si mullijs dhe aty ka pasur edhe serb ardhacak(kolonizator). Naçallniku serb ka ndëgjue se Dërvish Goxhuli flet me mesele dhe është i meçur dhe shkon për ta provuar e ngacmuar me pyetje: Pasi e përshëndet mes tjerash i thot: Dërvish a bënë me të vet diçka, veç me më tregue drejt. Dervishi i përgjigjet vet bre Naçallnik, në disha të jap përgjegje. Me më tregu se çka mendojn shqiptarët e tu për Kralin, Serbinë, Ushtrin e xhanarin? Për cilët shqiptar po më vet o Naçallnik? Për shqiptarët e tu Dervish.
Naçallnik, nëse me vet për shqiptarët që Ju i pagueni e jau kryejn punët për çkaa i detyroni dhe i pagueni apo për shqiptarët që Jua kthejn pushkën Juve dhe Ju i vrani ku ti gjeni, i kallni me rob e me fëmi e me shpi e kund vendin s’ua leni ? Për cilët po më vet Naçallnik? Për të dy parët po të veti. Për ata që i paguani, ua kryejn punët siç i porositni. Për këta që ju s’ua leni vendin kund, i ndjekni dhe i vrani i kallni me rob e me fëmijë , veç mos mujshin se kurrë pushkën skanë me jau ndal edhe ty me të zanë Naçallnik në lule të ballit pushkë të bien se kund vendin s’po ua leni. Naçallniku mirë tha Dervish, përgjegjen ma ke dhënë për të ry parët. Po e kam edhe një të vetne. Fol Naçallni i thot Dervishi se ka qenë edhe guximtar por edhe i mençur. Ti mu përgjegje shumë drejtë për shqiptarët tu, po ti çka mendon Dervish? Dervishi i jep këtë përgjegje Standarde: Me të folë mirë të rrej Naçallnik. Me ba me të folë drejtë, më shko kryet.
Vet Naçallniku ia pranon mençurin e tij dhe vazhdon rrugën e vete.
Me këtë po e përfundoi mendimin tim lidhur me shkrimin ngacmues e xiglues të autorit , unë, si jo profesionist i kësaj fushe…
Edhe me bende, drejt ke rrpkë si Dervishi. Të përshëndes Abas Fejzullahu!