Nga: Bajram SEFAJ, shkrimtar nga Prishtina
Për një kohë shumë të shkurtë, mbasiqë u lëshuan perdet e festivalit “Opatia 68”, mbasi u krye ky manifestim i vlershëm e i afirmuar, i cili kopshtit të muzikës argëtuese jugosllave prore i sjell nga një xherdan gjevahirësh të çmuar, zëri i mrekullueshëm i Josipës, si shigjetë e vokët, pushtoi shpirtërat e tërë dashamirëve të muzikës argëtuese te ne.
Sot, të thuash nuk ka dashamirë të muzikës argëtuese që nuk di për emrin e Josipës, që nuk di për ato fjalë të bukura të këngës së saj:
“Është dikund një qytet,
Ëstë dikund një shtëpi,
Plot lumturi…”
Të pakët janë ata, që nuk u gëzohen këtyre fjalëve kur i dëgjojnë në radioaparatet e veta. Të pakët janë ata që në heshtje e belbëzim nuk e këndojnë këtë këngë.
Ja biseda që zhvilluam me të:
Josipa, çfarë është shija e popullarizimit?
– E mirë është. E mrekullueshme. Mua më gëzojnë, më fisnikojnë të tëra ato shikime të sinqerta të moshatarëve të mij që më “mbulojnë” në çdo çast, më gëzojnë të tëra ato letra që i marr nga dashamirët, nga të gjitha anët e vendit tonë. Por, popullarizimi është edhe borxh që matet ndaj tërë asaj mase dashamirësh. A mund të demoralizojë njeriu një botrë të gjërë adhuruesish, tani? Kurrfarë ndryshimi në mua nuk është bërë. Jam po ajo gjimnazistja zagrebase që kam qenë, me një dëshirë të flakët në zemër; këtë vit shkollor, me sukses sa më të mirë, të kryej maturën e gjimnazit për të vazhduar pastaj studimet në filozofi. Nuk di pse prore më quajnë “vashë e çuditshme”. E tillë ndofta edhe jam. Ku ta di.
Mirë, Josipa, anipse publiku i gjërë jugosllav për ju din nga “Opatia 68” e këtej, kjo, megjithatë nuk do të thotë se biografia juaj fillon nga ky festival?
– Sigurisht, jo. Tani i kam 18 vjet dhe, siç ju thash, jam maturante e gjimnazit. Biografia ime, si po e shihni, është e thjeshtë, e shkurtë. I dua biografitë e shkurtra.
Po takimi i parë me muzikën, çfarë ishte?
– Sërish ju po vazhdoni. A u morëm vesh që në fillim, që t`u ikim pyetjeve stereotipe, konvencionale? Nuk kam tjetër rrugëdalje, e pranoj gabimin.
– Për herë të parë me muzikë jam takuar në RTV të Zegrebit, atëherë kur isha shumë e re, fëmijë, si anëtare e “Grupit të fëmijëve”.
Bashkë me këtë grup, nën udhëheqjen e dirigjentit Dinko Fio, kam marrur pjesë në një festival botëror të fëmijëve që është mbajtur më 1961 në qytetin Lyli të Francës. Atëbotë, patëm zërë vendin e parë, mos më keqkuptoni, vendin e parë nuk e kemi zënë me meritën time, por të të gjithë vogëlushëve tok. Më vonë, isha anëtare e dy grupeve vokale instrumentale të Zagrebit, njëherë e grupit “O `HARA” e pastaj e atij “AKORDET E ARTA”. Këtë të fundit po e përmendi sepse bashkë me anëtarët e tij, kam pas incizuar një disk bukur të suksesshëm, i c;ili i ka rarë në sy edhe Arsen Dediqit. Që tani është interesuar për mua dhe, siç thuhet me atë fjalorin e zhargonit të botës artistike, Arseni edhe më ka “zbuluar”.
Si e kah, përballë atij deti këngëtarësh të afirmuar zagrebas, erdhët në Opati, Josipa?
– Mbasi që udhëtimi i Arsen Dediqit në Rio de Zhaneiro, në një festival muzikor ndërkombëtar, përputhej me terminin e mbajtes së Festivalit “Opatia 68”, këngën e vet “Kjo është ajo që më bën të lumtur”, gjegjësisht interpretimin e saj në festival ma besoi mua. Kështu edhe mbërrita, pra, në Opati.
Pranoni Josipa, se keni pasur frikë kur e keni parë veten në mesin e atij grumbulli interpretuesish e interpretuesesh të popullarizuar, secili më i njohur se shoqi?
– Jo, aspak nuk jam friguar. Interpretimin e kisha mësuar mirë, për mrekulli. Sepse, devizë e jetës sime është dhe do të jetë, sado që nuk jam ambicioze, edhe e vetëdijshme se nuk mund të mbërrijë – përsosmëri, atëherë njerëzisht të përpiqem për një nivel sa më të lartë artistik, i cili, ma thotë mendja se, është më së i nevojshëm për interpretuesin nëse flasim për muzikën si art. Prandaj jam kundër çdo komercializmi, kundër çdo reklamimi, thjesht, jam kundër çdo gjëje që shkon në dëm të artit, kualitetit të tij të kulluar. Ende jam e re. Nuk kam përvojë aq të madhe jetësore, por i urrej njerëzit, e sidomos ata që tokës artistike i përkasin por që, tokën dhe jetën në përgjithësi e shikojnë nëpërmes të dinarit.
Diç për një temë të vjetër: të rinjtë dhe të vjetrit?
– Pra, po flas në emër të brezit të rinj, në emër të gjeneratës sime. Shumë pak jemi duke gëzuar ndihmën e më të vjetërve. Derisa në botën e jashtme nuk ka ditë që nuk “lind një yll i rinj”, jo vetëm i muzikës argëtuese, por edhe në lëmët tjera të artit, të ne kjo ngjet fort rrallë. Kështu po zëmë, kam lexuar një ditë në shtyp se Italia fqinje për një muaj ka hudhur në etër me shumë emra të rinj interpretorësh të muzikës argëtuese se sa vendi ynë që nga 1959! A nuk është kjo çudi e madhe, ju lutëm?
Po si e shikojnë të rinjtë tanë prosperitetin e njeri tjetrit. Konkretisht si e pritën shoqet e shokët e shkollës suksesin tuaj të madh?
– Shokët, më mirë se shoqet, ndonëse edhe ato me kanë falur e me falin plot urime të përjcellura me përqafime.
Po profesorët, mësimdhënësit?
– Qëndrimi i tyre nuk ka ndryshuar fare. Si edhe përpara ata kërkojnë prej meje maksimumin e dijes dhe çdo gjë është në rregull.
Josipa, para pak ditësh në Prishtinë është mbajtur festivali i muzikës argëtuese dhe popullore “Akordet e muzikës 68”. A njihni ndonjë prej interpretuesve nga Kosova?
– Po si nuk e njoh Nexhmije Pagarushën e famshme. Ajo mendoj, është ndër interpretueset më të talentuara. Kam dëgjuar edhe për një të rinj perspektiv në muzikën argëtuese emrin ia harrova, për fat të keq, (fjala është për Sabri Fejzullahun), ndërkaq për Tomor Berishën kam dëgjuar në Opati.
Cila është pyetja që po u a bëjnë më së shumti gazetarët?
– Për atë të vjetër sa Adami e Eva, buzëqesh Josipa dhe shton: Dashuria, Dashuria është jetë. Dashuria është luftë e paprerë. Për të dashuruar duhete pasur guxim dhe fuqi të madhe. Dashuria nuk është për frikacakët.
Më konkretisht Josipa, ju lutem, na thoni si duket ai djalosh që ia keni folur bukurinë tuaj?
(Josipa hesht e buzëqesh. çele gurë gojën, nuk do të tregojë !).
-Emrin Ai e ka “Mëshehtësi”, thotë Josipa, thua se dëshiron ta mbylli bisedën në këtë temë.
(Zagreb, 1 shkurt 1969)
