Prokuroria kundër vullnetit popullor dhe votës së lirë!?

___

Legjitimiteti i qeverisë dhe e kryeministit në demokraci është shprehja e drejtpërdrejtë e vullnetit të popullit. Prokuroria, një organ teknik dhe jo i zgjedhur, nuk ka të njëjtin autoritet moral si një qeveri e zgjedhur me votën e qytetarëve. Një veprim që ndërhyn në funksionin e Kryeministrit rrezikon të perceptohet si një sulm ndaj demokracisë dhe vullnetit të qytetarëve.

Kosova si një shtet me sfida të shumta të brendshme dhe të jashtme, ka nevojë për stabilitet politik. Çdo veprim që minon funksionimin e Kryeministrit dhe Qeverisë së tij, sidomos pa një arsyetim të qartë ligjor, mund të perceptohet si një rrezik për demokracinë dhe sovranitetin. Duke marrë parasysh argumentet e mësipërme, mund të përqendroj mendimin në mënyrë të thjeshtëzuar dhe me krahasime më të forta për të ndriçuar natyrën e këtij “konflikti“ si një përplasje mes dy qasjeve themelore: Prokuroria dhe ligji nga njëra anë, dhe Qeveria, demokracia dhe vullneti popullor nga ana tjetër.

Prokuroria vs. Kurti: Ligj apo Hakmarrje Politike?

Nga këndvështrimi i Prokurorisë, çdo qytetar, përfshirë Kryeministrin, është i barabartë para ligjit. Prokuroria mund të mbrohet me arsyetimin se vendimi i saj për ftesë është një akt ligjor i bazuar në pavarësinë e saj dhe në nevojën për të hetuar çdo rast, pa marrë parasysh statusin politik të individëve. Megjithatë, duke marrë parasysh kohën (prag zgjedhjesh) dhe mungesën e një transparence të qartë mbi qëllimin e hetimit, ftesa mund të interpretohet si një hakmarrje politike me konotacion të qartë për të dëmtuar imazhin e Kryeministrit Kurti dhe Qeverisë së tij në sytë e popullit.

Në demokracitë e konsoliduara Prokuroria është një gardian i drejtësisë, jo një lojtar politik. Nëse perceptohet si një palë që ndikon politikisht, ajo humbet besueshmërinë dhe rrezikon të krijojë një boshllëk besimi midis popullit dhe institucioneve të drejtësisë. Përplasje të tilla mes qeverisë dhe drejtësisë shpesh ndodhin në demokraci më të reja, ku institucionet nuk kanë krijuar ende ekuilibra të qëndrueshëm. Një prokurori që ndërhyn në politikë pa transparencë vepron si një “gjyqtar i heshtur” që anashkalon popullin, duke i dhënë vetes më shumë pushtet se sa e lejon demokracia.

Në demokraci, vullneti i popullit dhe respektimi i ligjit janë dy shtylla kryesore, por nëse ligji perceptohet si mjet politik, atëherë populli e humb besimin jo vetëm në drejtësi, por edhe në demokracinë që pretendon të mbrojë. Një ftesë ndaj Kryeministrit Kurti pa një arsyetim të qartë dhe me një kohë të papërshtatshme (prag zgjedhjesh) e përqendron logjikën në politizimin e drejtësisë, duke dëmtuar jo vetëm Qeverinë, por edhe institucionet.

Qeveria është zëri i popullit, andaj në rastin konkret, Kryeministri Kurti nuk është vetëm një individ, por simbolizon një mandat demokratik. Çdo sulm ndaj tij shihet si një sulm ndaj votës dhe vullnetit të qytetarëve. Në një demokraci të shëndetshme, drejtësia duhet të jetë e pavarur, por asnjëherë të perceptohet si një armë kundër popullit dhe institucioneve të zgjedhura demokratikisht. Në rastin Kurti vs. Prokuroria, logjika e demokracisë favorizon stabilitetin, transparencën dhe respektimin e mandateve të votuara nga qytetarët, duke e vendosur përgjegjësinë mbi Prokurorinë që të shpjegojë qartë motivet dhe objektivin e këtij vendimi. Pa këtë transparencë, veprimi mund të duket si një sfidë ndaj demokracisë dhe një përpjekje për të destabilizuar një qeveri të zgjedhur. Rasti në fjalë krijon një precedent të ndjeshëm që mund të interpretohet si një sfidë ndaj ekuilibrave institucionalë, duke prekur jo vetëm qeverinë dhe Ministrinë e Drejtësisë, por edhe stabilitetin dhe sigurinë e përgjithshme të shtetit. Veprimi i Prokurorisë, në mungesë të një shpjegimi të qartë dhe publik për arsyet e kësaj ftese, mund të shihet si problematik për disa arsye: – Sfida ndaj Ministrisë së Drejtësisë. Edhepse Prokuroria është një organ i pavarur nga qeveria dhe Ministria e Drejtësisë, megjithatë, Ministria ka rol mbikëqyrës në raport me funksionimin e përgjithshëm të sistemit të drejtësisë dhe zbatimin e ligjeve. Vendimi i Prokurorisë për të ftuar Kryeministrin, pa konsultim ose njoftim paraprak ndaj institucioneve përgjegjëse, mund të perceptohet si një veprim që sfidon autoritetin e qeverisë dhe Ministrisë së Drejtësisë në mbikëqyrjen e sistemit. Në situata të ndjeshme, një bashkëpunim minimal ndërmjet Prokurorisë dhe institucioneve ekzekutive do të ishte i nevojshëm për të shmangur destabilizimin dhe për të sqaruar opinionin publik mbi motivet dhe qëllimin e hetimit.

Implikimet për sigurinë e Kosovës-destabilizimi politik

Meqë Kosova përballet me sfida të brendshme dhe të jashtme për stabilitetin politik dhe sigurinë kombëtare, një ftesë e tillë ndaj Kryeministrit, sidomos në prag të zgjedhjeve, mund të shkaktojë destabilizim politik dhe humbje të besimit në institucionet e shtetit. Ndikimi mbi funksionet e Kryeministrit nga ana e Prokurorisë paraqet një presedan të rrezikshëm mbi sigurinë kombëtare, ngase Kryeministri ka përgjegjësi kyçe për çështjet e sigurisë kombëtare dhe marrëdhëniet ndërkombëtare. Çdo veprim që ndërpret ose pengon funksionimin e tij mund të ketë pasoja të drejtpërdrejta për stabilitetin dhe sigurinë e Kosovës. Andaj nëse ftesa perceptohet si veprim me motive politike, rritë rrezikun e instrumentalizimit të drejtësisë, ashtuqë kjo mund të minojë besimin në pavarësinë e sistemit të drejtësisë dhe të forcojë polarizimin politik, duke ndikuar negativisht në funksionimin institucional.

A mund të konsiderohet ky veprim si një “presion” ndaj qeverisë?

Në mungesë të transparencës dhe arsyetimit të qartë, veprimi i Prokurorisë mund të perceptohet si presion politik ndaj Qeverisë. Një veprim i tillë mund të interpretohet si përpjekje për të kufizuar apo dobësuar autoritetin e Kryeministrit dhe Qeverisë, veçanërisht në një periudhë kur ata po përgatiten për zgjedhje. Nëse Prokuroria vepron pa një bazë të qartë juridike ose pa respektuar pavarësinë dhe ekuilibrin institucional, kjo krijon një precedent që mund të keqpërdoret edhe në të ardhmen për qëllime politike.

Për të mbrojtur stabilitetin institucional dhe sigurinë e shtetit, Prokuroria duhet të japë një shpjegim të qartë dhe publik për urgjencën e intervistimit. Transparenca është kyçe për të shmangur keqinterpretimet dhe për të ruajtur besimin e qytetarëve në institucionet e drejtësisë. Andaj duke u respektuar ndarja e pushteteve është e rëndësishme që Prokuroria të veprojë në mënyrë të pavarur, por pa u perceptuar si instrument politik. Qeveria dhe Ministria e Drejtësisë duhet të reagojnë institucionalisht me një qëndrim institucional të matur, duke theksuar rëndësinë e ruajtjes së balancave dhe respektimit të procedurave ligjore, për të mos ndikuar në pavarësinë e drejtësisë.

Mirëpo veprimi dhe urgjenca e Prokurorisë në prag të zgjedhjeve lënë një pikëpyetje serioze për mënyrën se si institucionet shtetërore bashkëveprojnë dhe për efektet e mundshme në sigurinë dhe stabilitetin e Kosovës. Zgjidhja kërkon maturi, transparencë, por edhe diskrecion, për të shmangur një krizë më të madhe politike dhe institucionale