shkruan Fahri Xharra
Lundrimi nëpër historinë tonë të lashtë të begaton shpirtin, të rritë krenarinë dhe të jep guxim t`i vërsulesh së ardhmes me një vetëbesim që je emër e jo numër. E kaluara e jonë herë e mohuar, herë e vjedhur e herë e heshtur krijon një huti e cila na kushton shtrenjtë.
Sikur mos të ishte Zonja e madhe Nermin Vlora Falaschi ne nuk do të kishim as më të voglen njohuri për etruskët, që sipas saj etruskishtja është gjuhë e gjallë dhe flet shqip. Pas saj Zacharie Majyani, të cilit iu është dashur 10 vjet për ta mësuar gjuhën shqipe si duhet dhe të na kthjellojë mendjen që në Gadishullin Apenin jetonin etruskët e lashtë dhe të shkruarat e tyre mund të lexohen me shqipen ( gegnishten ) e sotit.
Duke lexuar për etruskët në literaturën italiane dhe në gjuhët tjera europiane e kupton se aty jetonin edhe ilirët . dhe popujt tjerë pellazg autokton , pa tjetër të futë në rrugë të suksesit dhe të guximit të merresh me rrumbullksimin e një historie me vlerë që edhe Perandoria Romake fliste shqip. Hap i guximshëm që kërkon punë të madhe dhe përqëndrim të madh në leximin e fakteve në shkrimet e ndryshme; dhe ato të kompletohen ne 500 faqe ku bindshëm mund të shkruash diçka të madhe . e që deri më tani as që kemi guxuar të mendonim, Pra kështu lindi historia disa qindravjeçare e shkruar me titull “ Roma fliste shqip”
Etruskët ishin një popull paqësor, të dashuruar me kënaqësitë e jetës dhe jo të prirur për luftë. Ata kërcenin, shkonin për gjueti, peshkonin, adhuronin objekte të bukura. Në afreske shohim etruskët që gostitin gjysmë të shtrirë në shtretër, të mbështetur në jastëkë. Ata e vlerësonin muzikën, të cilën e dëgjonin në kohë të ndryshme të ditës; instrumenti më i përdorur ishte flauti, i luajtur edhe nga gratë. Ata e donin aktivitetin fizik: garat sportive ishin të shpeshta dhe ndër sportet më të njohura ishin boksi, garat me kuaj dhe hedhja e shtizës.
Ata adhuronin disa perëndi dhe për shërbimet fetare mblidheshin rreth priftërinjve që nëpërmjet fluturimit të zogjve, ose duke shqyrtuar të brendshmet e bishave të flijuara, përpiqeshin të identifikonin vullnetin e Qiellit. Ata demonstruan një kult të thellë të të vdekurve: i varrosën në dhoma të mëdha dhe i vunë pranë të vdekurit gjërat që kishin qenë më të dashura për të, armët, po të ishte njeri, pasqyra dhe parfume, për një zonjë dhe ushqim për udhëtimin e gjatë për në Jetën e Përtejme.
Por etruskët, kishin lidhje gjenetike me Peucetët ( popull ilir )që kanë jetuar në kohën e etruskëve Nga Peucetët e kemi një trashëgimi të madhe që quhet: “ Varri i vallёtarёve (it. Tomba delle Danzatrici), pra një varr peucetian në Ruvo di Puglia, i cili u zbulua se nekropol i madh në vitin 1833. Data e ndërtimit të kësaj varreze nuk është e sigurt por që mendohet të jetë fundi i shek. 5 dhe fillimi i shek.4. Në të vërtetë, afreskat e varrezave e paraqesin një shembull të vjetër të pikturimit figurativ në Apulia. Të shkruajmë që Peucetët e “huazuan” nga etruskët kulturën e këtij lloj arti. Vetë emri rrjedhë nga afresku ku shihen gratë piceute duke vallëzuar. Paneli me afreska është i ekspozuar në Muzeun kombëtar arkeologjik të Napolit, nr.i inventarit 9553 ( shih foton , faqe 184 “ Roma fliste shqip”)
Nuk do të bënim asgjë sikur mos të gjenim të njejtin argëtim grashë, vallet e njejta që luhet e dhe sot ( shih foton, “Roma fliste shqip” f.184)
Edhe një postim në drejtim të Romës që fliste Shqip:
VETEM TEK ARBERIT U RUAJTEN GJUHA,VESHJET DHE VALLET ILIRE , PELLAZGE DHE GREKERVE TE LASHTE . Ne foto 1 e 2 kemi një pikture mbi një varr japig (JAPIGET popull ilir ashtu si mesapet peucetet, daunet, kalabret) te shek 6-5 para Krishtit një Valle antike qe quhet Vallja e Teseo-s sepse vajzat athinase pasi shpëtuan nga labirinti ku Minotauro do ti gëlltiste, festojnë me ketë valle çlirimin nga Teseo. Por kjo skene nuk na vjen as nga ishulli i Kretes ku ishte labirinti e as nga Athina , por nga një varr japig ( japet ilire) zbuluar ne Ruvo ( Bari itali). Ne Ruvo janë gjetur edhe mbishkrime illire ku i kam shpjeguar nëpërmjet gjuhës shqipe ne post -in e parafundit.
Ne foto 3-4-5-6 janë foto te valleve arvanitase ne Greqi qe vazhdojnë te vallëzojnë si para 3000 viteve.
Sipas jush, kanë të drejt arvanitet që thonë se janë pasardhësit e drejtperdrejt te grekërve antik dhe gjuhen arvanite si gjuha e Perendive apo grekët e sotëm te cilë ve i bashkohen edhe historianët e Shqipërisë se arvanitet e parë kanëe zbritur në mesjetë?
Para qyteterimit klasik te ‘qytet shteteve” , ne Gadishullin Ilirik perfshirë Greqinë dhe jugun e gadishullit italik flitej e njejta gjuhe hidheshin te njejtat vallle dhe veshje te ngjashme. Dhe arvanitët jane të vetmit autokton në Greqia dhe pasardhes te drejtperdrejt te pellazgëve antik .(nga Achille Teti , FORUMI.SHQIPTAR.ITA )
Pra, Roma fliste shqip !
Më 25.01.2022
