Dy avionë ushtarakë amerikanë u ulën të dielën në aeroportin në Nuuk, Grenlandë. Foto: OSCAR SCOTT CARL
Lirim Gashi, Prizren
Nëse një komb nuk është në gjendje t’i lexojë shenjat e kohës, atëherë vetë koha do ta ndëshkojë me harresë.
Shqiptarët – si popull, ashtu edhe përfaqësuesit e tyre politikë, qofshin në pushtet apo në opozitë – po tregojnë një paaftësi alarmante për t’i deshifruar sinjalet e epokës sonë. Kjo nuk është vetëm një neglizhencë intelektuale, por një paaftësi strukturore për t’i kuptuar rrymat e mëdha të historisë.
Kjo nuk është thjesht verbëri ndaj realitetit politik, por një perceptim i shtrembëruar i tij.
Shqiptarët nuk po e kuptojnë shpërbërjen e rendit demokratik global, i cili para 25 vitesh u dha mundësinë të jetojnë në dy shtete gjysmë-sovrane.
Ata nuk po ndiejnë tërmetin tektonik që po trondit themelet e këtij rendi – një tërmet që do të ricaktojë kufijtë dhe do ta ndajë botën në dy grupe: në ata që do të mbijetojnë dhe ata që do të zhduken nga historia.
Kush po e çmonton rendin e vjetër?
Në shekullin XX, liria dhe demokracia ishin betejat qendrore, por sot përballemi me një realitet të ri: triumfin e kapitalit të pakontrolluar mbi çdo ideologji, çdo moral dhe çdo strukturë që i reziston atij.
Tre emra përfaqësojnë këtë epokë të re: Donald Trump, Vladimir Putin dhe Xi Jinping.
Ata nuk janë thjesht individë; ata janë simptoma të një bote ku pasuria e pakufizuar është shndërruar në doktrinë dhe teknologjia ka marrë pushtetin absolut.
Rendi i vjetër – i bazuar në një ekuilibër mes demokracisë, socialdemokracisë dhe konservatorizmit të moderuar – po shembet sepse ata që e krijuan dikur, tani po e tradhtojnë.
Ata nuk besojnë më në të dhe nuk kanë më nevojë për fasadën e vlerave universale. Në vend të saj po lind një botë e sunduar nga algoritmet financiare dhe një elitë e pakontrolluar që nuk njeh kombe, popuj apo të drejta.
Po shqiptarët? Ku ndodhen ata në këtë skenar të zymtë?
Ata sillen sikur historia të mos kishte ekzistuar kurrë. Sikur Ballkani të mos kishte qenë gjithmonë një fushëbetejë ku popujt që nuk e kuptonin lojën, fshiheshin nga harta.
Përfaqësuesit politikë të shqiptarëve, të ngujuar në iluzionin e qëndrueshmërisë së rendit të vjetër, vazhdojnë të veprojnë sikur jetojnë në një epokë stabiliteti. Ata merren me çështje periferike, ndërsa bota po përgatitet për një rishpërndarje të re të fuqisë.
A e kuptojnë shqiptarët se ndodhen në një udhëkryq historik?
Apo do të mbeten spektatorë pasivë të fatit të tyre, ndërsa ata që dinë t’i lexojnë shenjat e kohës po vendosin rregullat e reja të ekzistencës?
Një gjë është e sigurt: bota e re nuk do të ketë durim për ata që nuk mendojnë strategjikisht. Dhe historia nuk do të ketë mëshirë për ata që e injorojnë.
Çdo epokë sjell sinjale të koduara të fatit, dhe popujt që nuk janë në gjendje t’i lexojnë ato saktë, janë të dënuar me verbëri politike, paaftësi strategjike dhe përsëritje të tragjedive historike.
Por shqiptarët jo vetëm që nuk po i deshifrojnë si duhet këto sinjale – ata po i lexojnë në mënyrë të shtrembëruar, në kundërshtim me realitetin.
Kjo është një shenjë e qartë e një mospërputhjeje civilizuese me kohën në të cilën jetojmë.
Përfaqësuesit tanë politikë – si në qeveri, ashtu edhe në opozitë – veprojnë sikur antenat e tyre strategjike janë të fiksuara në frekuencat e së kaluarës, ose në narrativa imagjinare që nuk përputhen me zhvendosjet tektonike gjeopolitike të kohës sonë.
Në Ballkan, ku fati i kombeve shpesh është vendosur pa dëshirën e tyre, është një gabim fatal të heqësh dorë nga intuita strategjike dhe realizmi politik.
Ata nuk e kuptojnë se vlerat universale – demokracia, socialdemokracia dhe madje edhe rendi konservator, i bazuar në trashëgiminë kulturore dhe historike të Evropës dhe Amerikës së Veriut – po qëndrojnë buzë greminës.
Në vend që të përshtaten dhe të marrin pozicione të qarta gjeopolitike, elitat shqiptare vazhdojnë të merren me tema dytësore, ndërsa bota po hyn në një epokë të re ndryshimi.
Kush po e shemb rendin e vjetër?
Demokracia që njohëm – ajo që u mundësoi miliarda njerëzve të jetojnë me dinjitet – tani po kërcënohet nga ata që dikur përfituan prej saj, por që tani kanë vendosur ta çmontojnë.
Ata duan të krijojnë një botë të re – një botë të kontrolluar nga algoritmet financiare, të komanduar nga industria e armatimit, të mbikëqyrur nga teknologjia digjitale dhe të stabilizuar nga modelet represive të qeverisjes.
Pse shqiptarët duhet të mprehin instinktin strategjik?
Shqiptarët, me historinë e tyre të mbijetesës dhe luftës për sovranitet, përballen me një pyetje vendimtare:
A do t’i kuptojnë këto ndryshime në kohën e duhur, apo do të mbeten të burgosur të narrativave anakronike, ndërsa harta e rendit global po riformësohet?
Nëse vazhdojnë të injorojnë zhvillimet politike, ushtarake, ekonomike, të sigurisë dhe teknologjike, ata rrezikojnë të jenë vetëm spektatorë të fatit të tyre – në vend që ta formësojnë atë.
Dhe bota e ardhshme nuk do të ketë durim për ata që nuk dinë të mendojnë strategjikisht dhe të veprojnë në kohën e duhur.
Grenlanda dhe Nuuk u zgjuan në një ditë ditë historike, me një vizitë të paftuar nga nënpresidenti amerikan dhe qeveria e re. Foto: Tomm W. Christiansen
(Aftenposten, 28.03.2025).
___
WARUM IGNORIEREN DIE ALBANER DIE NEUE GLOBALE POLITISCHE REALITÄT?
Autor: Lirim Gashi
__
Wenn eine Nation nicht in der Lage ist, die Zeichen der Zeit zu lesen, wird sie von der Zeit selbst mit Vergessenheit bestraft.
Die Albaner – sowohl als Volk als auch ihre politischen Vertreter, ob in der Regierung oder in der Opposition – zeigen eine alarmierende Unfähigkeit, die Signale unserer Epoche zu entschlüsseln. Dies ist nicht nur eine intellektuelle Nachlässigkeit, sondern eine strukturelle Unfähigkeit, die großen Strömungen der Geschichte zu verstehen.
Es handelt sich nicht nur um eine Blindheit gegenüber der politischen Realität, sondern um eine verzerrte Wahrnehmung derselben.
Die Albaner erkennen nicht den Zerfall der globalen demokratischen Ordnung, die ihnen vor 25 Jahren die Möglichkeit bot, in zwei halb-souveränen Staaten zu leben.
Sie spüren nicht das tektonische Beben, das die Fundamente dieser Ordnung erschüttert – ein Erdbeben, das Grenzen neu ziehen und die Welt in zwei Gruppen spalten wird: in jene, die überleben, und jene, die aus der Geschichte verschwinden.
Wer demontiert die alte Ordnung?
Während im 20. Jahrhundert Freiheit und Demokratie die zentralen Kämpfe waren, stehen wir heute vor einer neuen Realität: dem Triumph des unkontrollierten Kapitals über jede Ideologie, jede Moral und jede Struktur, die ihm Widerstand leistet.
Drei Namen stehen für diese neue Ära: Donald Trump, Wladimir Putin und Xi Jinping.
Sie sind nicht nur Individuen; sie sind Symptome einer Welt, in der unbegrenzter Reichtum zur Doktrin geworden ist und Technologie die absolute Herrschaft übernommen hat.
Die alte Ordnung – die auf einem Gleichgewicht zwischen Demokratie, Sozialdemokratie und gemäßigtem Konservatismus basierte – bricht zusammen, weil diejenigen, die sie einst geschaffen haben, sie nun verraten.
Sie glauben nicht mehr an sie, sie brauchen nicht länger die Fassade universeller Werte. An ihrer Stelle entsteht eine Welt, die von Finanzalgorithmen beherrscht wird, von einer unkontrollierten Elite gelenkt wird, die weder Nationen, noch Völker, noch Rechte anerkennt.
Und die Albaner? Wo stehen sie in diesem düsteren Szenario?
Sie verhalten sich, als hätte die Geschichte nie stattgefunden. Als wäre der Balkan nicht schon immer ein Schlachtfeld gewesen, auf dem Völker, die das Spiel nicht verstanden, von der Landkarte verschwanden.
Die politischen Vertreter der Albaner, gefangen in der Illusion der Beständigkeit der alten Ordnung, handeln weiterhin so, als lebten sie in einer Ära der Stabilität. Sie beschäftigen sich mit Randthemen, während die Welt sich auf eine neue Machtverteilung vorbereitet.
Verstehen die Albaner, dass sie an einer historischen Weggabelung stehen?
Oder werden sie weiterhin passive Zuschauer ihres eigenen Schicksals sein, während jene, die die Zeichen der Zeit zu lesen wissen, die neuen Existenzregeln festlegen?
Eines ist sicher: Die neue Welt wird keine Geduld mit denen haben, die nicht strategisch denken können. Und die Geschichte wird kein Erbarmen mit denen haben, die sie ignorieren.
Jede Epoche bringt verschlüsselte Signale des Schicksals mit sich, und Völker, die nicht in der Lage sind, sie richtig zu lesen, sind zum politischen Blindflug, zur strategischen Unfähigkeit und zur Wiederholung historischer Tragödien verdammt.
Die Albaner jedoch entschlüsseln diese Signale nicht nur nicht korrekt – sie lesen sie sogar widersinnig, entgegen der Realität. Dies ist ein ernstes Symptom einer zivilisatorischen Diskrepanz mit der Zeit, in der wir leben.
Unsere politischen Vertreter – sowohl in der Regierung als auch in der Opposition – handeln, als wären ihre strategischen Antennen auf die Frequenzen der Vergangenheit oder auf imaginäre Narrative fixiert, die nicht mit den geopolitischen tektonischen Verschiebungen unserer Zeit übereinstimmen.
Im Balkan, wo das Schicksal der Nationen oft ohne ihren eigenen Willen entschieden wurde, ist es ein fataler Fehler, auf strategische Intuition und politischen Realismus zu verzichten.
Sie begreifen nicht, dass die universellen Werte – Demokratie, Sozialdemokratie und sogar die konservative Ordnung, die auf dem kulturellen und historischen Erbe Europas und Nordamerikas basiert – am Rande des Abgrunds stehen.
Anstatt sich anzupassen und klare geopolitische Positionen zu beziehen, beschäftigen sich die albanischen Eliten weiterhin mit nebensächlichen Themen, während die Welt in eine neue Epoche des Wandels eintritt.
Wer bringt die alte Ordnung zum Einsturz?
Die Demokratie, die wir kannten – die es Milliarden von Menschen ermöglichte, ein Leben in Würde zu führen – wird nun von jenen bedroht, die einst von ihr profitierten, aber sich nun entschieden haben, sie zu demontieren.
Sie wollen eine neue Welt errichten – eine Welt, die von Finanzalgorithmen kontrolliert, von der Rüstungsindustrie gelenkt, durch digitale Überwachung gesichert und durch repressive Regierungsmodelle stabilisiert wird.
Warum müssen die Albaner ihr strategisches Gespür schärfen?
Die Albaner, mit ihrer Geschichte des Überlebens und des Kampfes um Souveränität, stehen vor einer entscheidenden Frage:
Werden sie diese Veränderungen rechtzeitig verstehen, oder werden sie Gefangene anachronistischer Narrative bleiben, während die Landkarte der globalen Ordnung neu gezeichnet wird?
Wenn sie weiterhin die politischen, militärischen, wirtschaftlichen, sicherheitspolitischen und technologischen Entwicklungen ignorieren, riskieren sie, bloße Zuschauer ihres eigenen Schicksals zu sein – anstatt es aktiv zu gestalten.
Und die kommende Welt wird keine Geduld mit denen haben, die nicht strategisch denken und zur rechten Zeit handeln können.
Po,Lirim.Elaborim shum i sakt dhe që pajtohem plotsisht.
Fakt,se teknologjia e përparuar e cila rezulton në fund të fundit fuçinë ushtarake të cilën diplomacia a atyre fuçive e orkestron sipas interesave strategjike të tyre.
Si duket ne shqiptarët sërish do të jemi të vonuar duke u marrë me inate ndërpartiake.
Duke i shtuar këtu diplomacinë inegzistente dhe më e keqë se kaq duke instaluar diplomaci e politikë të jashtme vetshkatërruese.
Ushtarakisht nuk besoj se do të jemi në gjendje të avansojmë në rast nevoje ,sodomos tani qē ka filluar lufta e dronëve dhe me siguri do tu bashkangjiten për pak kohë edhe ushtarët robot…!!
Prandaj më shum se kurrë na nevoitet zhdërvjelltēsi politike e diplomatike e cila sot na mungon si kurrë mē parë ose jemi të gjykuar kështu të ecim drejt VetVrasjes kolektive.